“Si Jehova Amo ang Akon Kusog”

Panugiron ni Joan Coville

Natawo ako sang Hulyo 1925 sa Huddersfield, Inglaterra. Bugtong ako nga bata kag masakiton. Pirme lang ako ginahambalan ni Tatay nga, “Kon mahanginan ka lang gani, mabalatian ka dayon.” Kag daw matuod gid ina!

SANG bata pa ako, nagapangamuyo sing hanuot ang mga klerigo para sa paghidait, apang sang nagsugod ang ikaduha nga inaway sa bug-os nga kalibutan, nangamuyo sila para sa kadalag-an. Nagapalibog gid ako sini. Sa amo man nga tion, nagduaw sa amon balay si Annie Ratcliffe, ang lamang nga Saksi ni Jehova sa amon lugar.

Natun-an Ko ang Kamatuoran

Ginhatagan kami ni Annie sing libro nga Salvation kag gin-agda niya si Nanay nga magtambong sa pagtuon sa Biblia nga ginahiwat sa ila balay. * Ginhagad ako ni Nanay nga updan sia. Nadumduman ko pa ang una nga pagtuon. Tuhoy ini sa gawad, kag nanamian ako kay ang pagtinuon indi makatalaka. Nasabat sini ang madamo ko nga pamangkot. Nagtambong kami liwat pagkasunod nga semana. Sa sina nga tion, ginpaathag ang mga tagna ni Jesus tuhoy sa tanda sang katapusan nga mga adlaw. Ginpaanggid namon ini ni Nanay sa malain nga nagakatabo sa kalibutan kag narealisar namon gilayon nga amo ini ang kamatuoran. Sina man mismo nga adlaw, gin-agda kami nga matambong sa Kingdom Hall.

Nakilala ko sa Kingdom Hall ang pila ka pamatan-on nga mga payunir, kag lakip sa ila amo si Joyce Barber (karon Ellis), nga nagaalagad gihapon sa London Bethel upod sa iya bana nga si Peter. Abi ko ang tanan dapat magpayunir. Gani naghinguyang gilayon ako sing 60 oras kada bulan sa pagbantala, bisan pa nga nagaeskwela ako.

Pagligad sing lima ka bulan, sang Pebrero 11, 1940, nabawtismuhan kami ni Nanay sa zone assembly (sirkito nga asambleya sa karon) sa Bradford. Wala nagapamatok si Tatay sa amon bag-o nga relihion, apang wala gid sia nangin Saksi. Sa tion nga nabawtismuhan ako, ginsugdan man ang pagbantala sa kalye. Nakigbahin ako, nga nagadala sing mga plakard kag bag nga may mga magasin. Isa ka Sabado, naasayn ako nga magtindog sa pinakamasako nga bahin sang balaligyaan. Mahuluy-on gid ako, kag subong sang ginakahangaw-an ko, pamatyagan ko daw nag-agi ang tanan ko nga kaeskwela sa akon ginatindugan!

Sang 1940, ang kompanya (nga amo ang pagtawag sa kongregasyon sadto) nga amon ginapakig-angutan kinahanglan bahinon. Pagkatapos sini, halos ang tanan ko nga katubotubo yara sa pihak nga kompanya. Ginreklamo ko ini sa  alagad sang kompanya (nagadumala nga manugtatap karon). Nagsiling sia, “Kon luyag mo nga may mga kaupod ka nga pamatan-on, lakat kag pangitaa sila sa latagon.” Kag amo gid sini ang ginhimo ko! Wala magdugay, nakilala ko si Elsie Noble. Ginbaton niya ang kamatuoran kag nangin suod ko sia nga abyan.

Mga Pagpakamaayo sa Pagpayunir

Sang makagradwar ako, nagtrabaho ako subong accountant. Apang, sang nakita ko ang kalipay sang mga nagaalagad sing bug-os tion, nagdugang ang akon handum nga alagaron si Jehova subong payunir. Sang Mayo 1945, nangin espesyal payunir ako. Sa una ko nga adlaw sa pagpayunir, nagabubo ang ulan sa bilog nga adlaw. Apang nalangkag gid ako sa pagbantala sa latagon amo nga wala ko ginsapak ang ulan. Sa pagkamatuod, nangin maayo ang akon panglawas bangod pirme ako makaehersisyo kon maggua sa latagon kada adlaw kay nagabisikleta lang ako. Bisan pa 42 kilos lang ako, wala ini makaupang sa akon pagpayunir. Sa sulod sang mga tinuig, nangin matuodtuod gid sa akon nga “si Jehova amo ang akon kusog.”​—Sal. 28:7, NW.

Bangod sang tulumuron nga makatukod sing bag-o nga mga kongregasyon, ginpadala ako sa mga banwa nga wala sing mga Saksi. Una, nag-alagad ako sing tatlo ka tuig sa Inglaterra kag nian tatlo ka tuig sa Ireland. Samtang nagapayunir sa Lisburn, Ireland, gintun-an ko sa Biblia ang isa ka assistant sang pastor sang Protestante. Sang natun-an niya ang panguna nga mga doktrina sa Biblia, ginpaambit niya ang iya bag-o nga ihibalo sa iya grupo. Ang pila sa ila nagreklamo sa tagdumalahan sang simbahan, kag siempre pa ginpamangkot sia kon ngaa gintudlo niya ini nga mga doktrina. Nagsiling sia nga katungdanan niya subong isa ka Cristiano nga isugid sa panong nga nagatudlo sia sing madamo nga kabutigan. Bisan pa nga ginpamatukan gid sia sang iya pamilya, gindedikar niya ang iya kabuhi kay Jehova kag nag-alagad sa iya sing matutom tubtob sa kamatayon.

Sa Larne, nga amo ang akon ikaduha nga asaynment sa Ireland, isahanon ako nga nagbantala sa sulod sang anom ka semana, bangod ang akon kaupod nagtambong sa Theocracy’s Increase Assembly sa New York, sang 1950. Nagalangot ang buot ko sa sina nga tion, kay luyag ko gid tani nga magtambong. Apang sa sina nga sinemana, may pila ako ka makapalig-on nga eksperiensia sa pag-alagad sa latagon. Nakasugilanon ako sing tigulang nga lalaki nga nakatigayon sing isa sa aton mga publikasyon mga 20 na ka tuig ang nagligad. Sa sulod sang mga tinuig, makapila na niya ini basahon amo nga halos saulado na niya ini. Ginbaton nila sang iya bata nga lalaki kag babayi ang kamatuoran.

Ginhanas sa Eskwelahan nga Gilead

Sang 1951, upod sa napulo ka mga payunir nga taga-Inglaterra, gin-agda ako sa pagtambong sa ika-17 nga klase sang Eskwelahan nga Gilead sa South Lansing, New York. Nakapanginpulos gid ako sa panudlo sang Biblia sa sina nga mga bulan. Sadto nga tion wala pa ginahatagan sing bahin ang mga babayi sa Teokratikong Eskwelahan Para sa Ministeryo sa mga kongregasyon, apang sa Gilead, ginhatagan kami nga mga babayi sing mga asaynment. Ginakulbaan gid kami! Sa akon una nga bahin, nagakurog ang  akon mga kamot tubtob matapos ini. Naglahog ang amon instruktor nga si Utod Maxwell Friend nga nagasiling: “Wala ka lamang nagakurog sa umpisa sang imo bahin, kaangay sang maayo nga mga humalambal, kundi nagapalangurog ka tubtob matapos ini.” Sa amon klase, napauswag namon ang amon mga ikasarang sa paghatag sing bahin sa atubangan sang klase. Daw kadali lang natapos ang amon klase, kag gin-asayn kami sa iban nga mga pungsod. Ang akon asaynment amo ang Thailand!

“Ang Pungsod sang mga Palayuhum”

Ginakabig ko nga regalo gikan kay Jehova bangod nangin kaupod ko sa pagmisyonero sa Thailand si Astrid Anderson. Pito ka semana kami nga nagpanakayon sakay sa barko sang mga kargamento. Sang nag-abot kami sa kapital nga siudad, ang Bangkok, nakita namon nga nagasinumbali lang ang mga tawo sa merkado kag sa mga kanal nga amo ang panguna nga alagyan sa siudad. Sang 1952, mga 150 pa lang ang manugbantala sa Thailand.

Sang una namon nga nakita ang Thai nga Ang Lalantawan, nagpalibog kami, ‘Paano ayhan kami makahambal sini nga lenguahe?’ Mabudlay gid sambiton ang husto nga tono sang mga tinaga. Halimbawa, kon sambiton ang tinaga nga khaù nga may mataas nga tono sa umpisa kag nian magnubo sa katapusan, nagapatuhoy ini sa “kan-on,” apang kon manubo ang tono sini nga tinaga nagapatuhoy ini sa “balita.” Gani kon yara kami sa latagon, sang primero makugi gid kami sa pagsugid sa mga tawo nga, “Nagadala kami sing maayong kan-on,” sa baylo nga “maayong balita”! Apang, amat-amat namon nga natun-an ini nga lenguahe.

Mainabyanon ang mga tawo sa Thailand. Amo nga ginatawag ang Thailand nga ang Pungsod sang mga Palayuhum. Ang una namon nga asaynment amo ang siudad sang Khorat (karon Nakhon Ratchasima), kag nag-alagad kami diri sing duha ka tuig. Sang ulihi, gin-asayn kami sa siudad sang Chiang Mai. Ang kalabanan nga taga-Thailand mga Budhista kag wala sila sing ihibalo sa Biblia. Sa Khorat, gintun-an ko sa Biblia ang isa ka postmaster. Ginbinagbinag namon ang tuhoy sa patriarka nga si Abraham. Bangod nabatian na niya ini nga ngalan, nagtangotango gid sia. Sang ulihi nahibaluan ko nga lain gali nga Abraham ang ginatumod niya. Ang yara sa hunahuna niya amo si Abraham Lincoln, ang presidente sang una sang Estados Unidos!

Nalipay gid kami sa pagtudlo tuhoy sa Biblia sa mga bunayag sing tagipusuon sa Thailand, apang sa amo man nga tion, natudluan man nila kami kon paano mangin malipayon sa simple nga pagkabuhi. Mapuslanon gid ini, bangod wala kami sing koryente ukon gripo sa amon una nga puluy-an subong misyonero sa Khorat. Sa sini nga asaynment, ‘natun-an namon ang sekreto kon paano mangin bugana kag kon paano magaantos sang kinawad-on.’ Kaangay ni apostol Pablo, naeksperiensiahan namon kon ano ang buot silingon sang pagtigayon sing ‘kusog gikan sa iya nga nagapabakod.’​—Fil. 4:12, 13.

Bag-o nga Kaupod, Bag-o nga Asaynment

Sang 1945, nagduaw ako sa London. Sa sini nga tion, naglagaw ako sa British Museum upod sa pila ka payunir kag mga Bethelite. Ang isa sa ila amo si Allan Coville, nga wala magdugay nag-eskwela sa ika-11 nga klase sa Gilead. Gin-asayn sia sa Pransia kag nian sa Belgium. * Sang ulihi, samtang sa Thailand pa ako, ginhagad niya ako nga magpakasal kag ginbaton ko ang iya paghigugma.

Ginkasal kami sa Brussels, Belgium sang Hulyo 9, 1955. Handum ko gid nga mag-honeymoon sa Paris, gani ginplano ni Allan nga matambong kami sing asambleya sa Paris pagkasunod semana. Apang, sang nag-abot kami didto, ginpangabay si Allan nga mangin manugpatpat sa bug-os nga asambleya. Kada aga, temprano pa sia nagalakat kag gab-i na kami katama nagapauli. Sa Paris gid man kami nag-honeymoon, apang sa malayo ko lang pirme makita si Allan, kay yara sia sa plataporma! Bisan pa sa sini, nalipay ako nga makita ang akon bana nga nagaalagad sa mga kauturan, kag napat-od ko gid nga kon ginauna namon si Jehova subong mag-asawa, mangin malipayon gid kami.

 Sang nagpamana ako, nagbag-o man ang akon teritoryo. Nag-upod ako kay Allan sa Belgium. Ang nahibaluan ko lamang sa Belgium amo nga nangin patag-awayan ini sa pila ka inaway, apang nahibaluan ko sang ulihi nga ang kalabanan nga mga taga-Belgium mga mahidaiton gid. Nagapahangop man ini nga kinahanglan ko magtuon sing Pranses, nga amo ang hinambalan sa bagatnan nga bahin sang pungsod.

Sang 1955, mga 4,500 ang manugbantala sa Belgium. Halos 50 ka tuig kami ni Allan nga nag-alagad sa Bethel kag sa nagalakbay nga hilikuton. Sa unang duha ka tuig kag tunga, nagabisikleta kami sa mga taklaron kag dulhugon nga mga dalan, bisan ano man ang paniempo. Sa sulod sang mga tinuig, mga kapin sa 2,000 ka balay sang mga utod ang amon nadayunan. Pirme ako makakilala sang mga utod nga maluya sa pisikal apang bug-os kusog nga nagaalagad kay Jehova. Ang ila mga halimbawa nagpalig-on sa akon nga indi mag-untat sa akon pag-alagad. Pirme gid kami napalig-on pagkatapos sang pagduaw sa kongregasyon. (Roma 1:11, 12) Nangin maayo gid nga bana si Allan. Matuod gid ang ginsiling sang Manugwali 4:9, 10: “Ang duha maayo pa sa isa, . . . kay kon mapukan sila, ang isa nagabayaw sang iya kaupud”!

Mga Pagpakamaayo sa Pag-alagad sa Bulig sang ‘Kusog ni Jehova’

Sa sulod sang mga tinuig, madamo kami sing malipayon nga eksperiensia ni Allan sa pagbulig sa iban nga mag-alagad kay Jehova. Halimbawa, sang 1983 ginbisitahan namon ang Pranses nga kongregasyon sa Antwerp. Nagdayon kami sa pamilya nga gindayunan man ni Benjamin Bandiwila, nga isa ka pamatan-on nga taga-Zaire (karon Democratic Republic of Congo). Nagsaylo diri si Benjamin agod magkuha sing mas mataas nga edukasyon. Ginsilingan niya kami, “Tani pareho man ako sa inyo, kay ang inyo kabuhi nasentro gid sa pag-alagad kay Jehova.” Nagsabat si Allan: “Siling mo luyag mo nga mangin pareho sa amon, apang nagahingamo ka sang kalibutanon nga kurso. Indi bala baliskad ang imo ginasiling sa imo ginahimo?” Ining prangka nga sabat nagpahunahuna gid kay Benjamin tuhoy sa iya kabuhi. Sang ulihi, sang nagbalik sia sa Zaire, nagpayunir sia, kag karon nagaalagad na subong katapo sang Komite sang Sanga.

Sang 1999, gin-operahan ako sa tutunlan. Sugod sadto, nagbug-at na lang ako sing 30 kilos. Mahuyang gid ako nga ‘suludlan.’ Apang, nagapasalamat gid ako kay ginhatagan ako ni Jehova sing “gahom nga labaw sa kinaandan.” Pagkatapos sang akon operasyon, ginbuligan ako ni Jehova nga makaupod liwat kay Allan sa nagalakbay nga hilikuton. (2 Cor. 4:7) Nian sang Marso 2004, napatay si Allan samtang nagakatulog. Nahidlaw gid ako sa iya, apang nalugpayan ako kay nahibaluan ko nga yara sia sa handumanan ni Jehova.

Sa karon, sa edad nga 83, kapin na sa 63 ka tuig ako nga nagaalagad subong bug-os tion. Aktibo gihapon ako sa pagministeryo, pagdumala sing pagtuon sa Biblia sa puluy-an kag ginapanginpuslan ko ang tagsa ka higayon nga makasugid tuhoy sa dalayawon nga katuyuan ni Jehova. Kon kaisa, nagahunahuna ako, ‘Ano ayhan ang akon kabuhi karon kon wala ako nagpayunir sang 1945?’ Sadto nga tion, mahimo ko tani ibalibad ang akon maluya nga panglawas. Apang malipayon gid ako nga bata pa ako nagpayunir! Naeksperiensiahan ko mismo nga kon unahon naton si Jehova, sia mangin aton kusog.

[Mga footnote]

[Piktyur sa pahina 18]

Ako kag ang akon kaupod nga misyonera nga si Astrid Anderson (sa tuo)

[Piktyur sa pahina 18]

Upod sa akon bana sa nagalakbay nga hilikuton sang 1956

[Piktyur sa pahina 20]

Upod si Allan sang 2000