1. Ano nga panimuot sang isa ka manugdalagan ang nagailustrar sang aton determinasyon nga indi mangampo?

HALIN sang tin-edyer si Mary Decker, kilala na sia sa bilog nga kalibutan sa patag sang palumba. Madamo ang nagapaabot nga makuha niya ang bulawan nga medalya sa final sang 3,000 metros nga palumba sang 1984 Summer Olympics. Pero wala sia nakalab-ot sa finish line. Natapakan niya ang tiil sang isa pa ka manugdalagan kag natumba sia. Indi sia makatindog, kag nagahibi nga gindala sa higad. Pero, wala nangampo si Mary. Wala pa isa ka tuig, nag-entra sia liwat sa karera kag nakahimo sing bag-o nga rekord sang 1985.

2. Sa ano nga kahulugan ang mga Cristiano nagapalumba, kag sa ano kita dapat magkonsentrar?

² Subong mga Cristiano, nagaentra kita sa isa ka simbuliko nga karera ukon palumba. Dapat kita magkonsentrar nga magdaug sa sini. Ini nga palumba indi padasigay para magdaug. Kag indi man ini pareho sa pagdyaging. Sa baylo, mapaanggid ini sa isa ka maraton, diin kinahanglan ang pagbatas para magdaug. Gingamit ni apostol Pablo subong pagpaanggid ang isa ka manugdalagan sa palumba sa iya sulat sa mga Cristiano sa Corinto, ang siudad nga bantog sa palumba sang mga atleta. Sia nagsulat: “Wala bala kamo makahibalo nga ang mga manugdalagan sa isa ka palumba nagadalagan tanan, apang isa lamang ang nagabaton sang padya? Magdalagan kamo sa paagi nga maagom ninyo ini.”—1 Cor. 9:24.

3. Paano ang tanan nga manugdalagan makadaug sa palumba para sa kabuhi nga walay katapusan?

³ Ginasilingan kita sang Biblia nga mag-entra sa sini nga palumba. (Basaha ang 1 Corinto 9:25-27.) Ang padya amo ang imortal nga kabuhi sa langit para sa hinaplas nga mga Cristiano kag kabuhi nga walay katapusan sa duta para sa iban pa nga partisipante. Indi pareho sa kalabanan nga palumba, ang tanan nga nag-entra diri kag nagapadayon asta sa katapusan makabaton sing padya. (Mat. 24:13) Mapierde lamang ang mga partisipante kon indi sila magdalagan suno sa mga pagsulundan ukon kon indi sila magtinguha nga makalab-ot sa finish line. Dugang pa, amo lamang ini ang palumba nga may padya nga kabuhi nga walay katapusan.

4. Ngaa indi mahapos ang aton palumba sa pagtigayon sing kabuhi nga walay katapusan?

⁴ Indi mahapos nga makalab-ot sa finish line. Nagakinahanglan ini sing disiplina kag determinasyon. Si Jesucristo lamang ang tawo nga nakalab-ot sa finish line nga wala gid nasandad. Ang iya disipulo nga si Santiago nagsulat nga ang tanan nga sumulunod sang Cristo “nagakasandad sing madamong beses.” (Sant. 3:2) Matuod gid ini! Tanan kita mahimo masandad bangod sa aton di-kahimpitan kag sa di-kahimpitan sang iban. Gani kon kaisa mahimo kita madasma, dayon magkiangkiang kag maghinay sa pagdalagan. Mahimo pa gani kita mapukan; pero nagabangon kita kag nagapadayon sa pagdalagan. Ang iban grabe gid ang pagkapukan kag kinahanglan sila buligan nga magbangon para makapadayon asta sa finish line. Gani posible nga kon kaisa ukon sa madamo nga beses, mahimo kita masandad ukon mapukan.—1 Hari 8:46.

5, 6. (a) Ngaa ‘wala sing kahigayonan sa pagkasandad’ ang isa ka Cristiano, kag ano ang makabulig sa iya nga ‘makabangon’? (b) Ngaa ang pila wala makabangon pagkatapos masandad?

⁵ Ayhan ginagamit mo ang tinaga nga ‘pagkasandad’ kag ‘pagkapukan’ sa paglaragway sa isa ka espirituwal nga kahimtangan. Ini nga mga ekspresyon sa Biblia mahimo may pareho nga kahulugan, pero indi sa tanan nga tion. Halimbawa, talupangda ang ginsiling sang Hulubaton 24:16: “Ang matarung nga tawo mapukan sing makapito, kag nagabangon liwat; apang ang malauton ginalandas [“nagakasandad,” NW] sang kalalat-an.”

⁶ Si Jehova indi magtugot nga ang mga nagasalig sa iya masandad ukon mapukan—bangod sa kapipit-an ukon kabudlayan sa ila pagsimba—nga indi na makabangon. Makasalig kita nga si Jehova magabulig sa aton nga ‘makabangon’ para padayon naton nga mahatag ang aton bug-os nga masarangan sa pag-alagad sa iya. Makapaumpaw gid ini sa tanan nga nagahigugma sing tinagipusuon kay Jehova! Ang malauton wala sing handum sa pagbangon. Wala nila ginapangayo ang bulig  sang Dios paagi sa iya balaan nga espiritu kag iya katawhan, ukon wala nila ini ginabaton kon ginatanyag sa ila. Pero, sa “mga nagahigugma sang . . . kasogoan” ni Jehova, wala sing kasandaran nga makapauntat sa ila pagdalagan para sa kabuhi.—Basaha ang Salmo 119:165.

7, 8. Paano nga ang isa “mapukan” kag kahamut-an gihapon sang Dios?

⁷ Ang iban sulitsulit nga nakahimo sing ginagmay nga sala bangod sang pila ka kaluyahon. Pero matarong gihapon sila sa atubangan ni Jehova kon padayon sila nga “nagabangon,” buot silingon, sinsero nga nagahinulsol kag nagapanikasog nga makapadayon sa matutom nga pag-alagad. Makita naton ini sa pagpakig-angot sang Dios sa Israel sadto. (Isa. 41:9, 10) Ang Hulubaton 24:16 nga ginkutlo kaina, nagapadaku indi sang aton ‘pagkapukan,’ kundi sang aton ‘pagbangon’ sa bulig sang aton maluluy-on nga Dios. (Basaha ang Isaias 55:7.) Bangod nagasalig sa aton si Jehova nga Dios kag si Jesucristo, mainayuhon nga ginapalig-on nila kita nga ‘magbangon.’—Sal. 86:5; Juan 5:19.

⁸ Bisan masandad ang manugdalagan ukon matumba sa maraton, mahimo nga may tion pa sia nga makapadayon kag makalab-ot sa finish line kon maghingagaw sia. Sa aton palumba sa kabuhi nga walay katapusan, wala kita makahibalo sang “adlaw kag oras” kon san-o ini matapos. (Mat. 24:36) Pero kon talagsa lang kita masandad, mas daku ang tsansa nga mamentinar naton ang aton pagdalagan, makapabilin sa palumba, kag matapos ini sing madinalag-on. Gani paano naton malikawan ang pagkasandad?

9. Ano ang posible nga mga kasandaran nga aton binagbinagon?

⁹ Binagbinagon naton ang lima ka posible nga kabangdanan sang pagkasandad ukon pagkapukan—ang aton personal nga kaluyahon, kailigbon sang unod, inhustisya nga nahimo sa aton sang mga masigkatumuluo, kapipit-an ukon paghingabot, kag ang di-kahimpitan sang iban. Apang, dumdumon naton nga bisan pa masandad kita, si Jehova mapailubon gid sa aton. Wala niya dayon kita ginakabig nga indi matutom.

10, 11. Ano ang personal nga kaluyahon nga ginpakigbatuan ni David?

¹⁰ Ang personal nga mga kaluyahon mahimo mapaanggid sa mga bato sa imo ginadalaganan. Kon usisaon naton ang kabuhi nanday Hari David kag apostol Pedro, makita naton ang duha sa sini nga kaluyahon—ang kakulang sang pagpugong sa kaugalingon kag kahadlok sa tawo.

¹¹ Si Hari David nagpakita sing kaluyahon parte sa pagpugong sa kaugalingon, nga napamatud-an sa iya ginhimo may kahilabtanan kay Bat-seba. Kag sang gin-insulto sia ni Nabal, naghulag sia sing padasudaso. Huo, nadulaan sia sing pagpugong sa kaugalingon, pero wala sia nag-untat sa pagpahamuot kay Jehova. Sa bulig sang iban, nakapanumbalik sia sa espirituwal.—1 Sam. 25:5-13, 32, 33; 2 Sam. 12:1-13.

12. Paano si Pedro nakapabilin sa palumba bisan pa napukan sia?

¹² Si Pedro nagpakita sing kahadlok sa tawo, napukan kon kaisa; pero nagpabilin nga matutom kay Jesus kag kay Jehova. Halimbawa, dayag niya nga ginpanghiwala ang iya Agalon, indi lang sing makaisa kundi tatlo ka beses. (Luc. 22:54-62) Sang ulihi, napaslawan si Pedro sa paggawi subong Cristiano kay gintratar niya ang Gentil nga mga tumuluo subong mas kubos sa natuli nga Judiyo nga mga Cristiano. Apang ini nga problema maathag nga nakita ni apostol Pablo, kay dapat wala sing diskriminasyon sa kongregasyon. Sayop ang panimuot ni Pedro. Gani, antes pa maguba sang paggawi ni Pedro ang paghiliutod, ginlaygayan sia ni Pablo sa atubangan niya mismo. (Gal. 2:11-14) Natandog bala ang bugal ni Pedro kag nag-untat sa palumba para sa kabuhi? Wala. Ginbinagbinag niya sing maayo ang laygay ni Pablo, gin-aplikar ini, kag nagpadayon sa palumba.

13. Paano ang pisikal nga kaluyahon mangin kabangdanan sang pagkasandad?

¹³ Kon kaisa ang personal nga kaluyahon may kahilabtanan sa ikaayong-lawas. Mahimo  man ini bangdan sang aton pagkasandad. Posible ini makatublag sa aton espirituwal nga pagdalagan kag magpakiangkiang pa gani kag magpakapoy sa aton. Halimbawa, ang isa ka Haponesa nga utod nagbalatian sing malubha, 17 ka tuig pagkatapos sang iya bawtismo. Sobra gid ang iya pagkabalaka sa iya panglawas asta nga nagluya sia sa espirituwal. Sang ulihi nangin di-aktibo sia. Ginduaw sia sang duha ka gulang. Napalig-on sia sa ila mainayuhon nga ginhambal, gani nagtambong sia liwat sa mga miting. Nagsiling sia: “Nakahibi ako bangod gintamyaw ako sing mahigugmaon sang mga utod.” Ini nga utod nagpadayon sa pagdalagan.

14, 15. Ano ang dapat panikasugan kon magbatyag sing sayop nga mga kailigbon? Iilustrar.

¹⁴ Ang kailigbon sang unod nagpukan sa madamo. Kon ginasulay kita sini, dapat panikasugan naton nga magpabilin nga matinlo sa mental, moral, kag espirituwal. Dumduma ang laygay ni Jesus nga “ihaboy” sa malaragwayon nga paagi ang bisan ano nga nagapasandad sa aton, bisan ang aton mata ukon kamot. Nagalakip ini sa imoral nga panghunahuna kag mga buhat nga nagpauntat sa iban sa pagdalagan.—Basaha ang Mateo 5:29, 30.

¹⁵ Ang isa ka brother, nga nagdaku sa Cristianong panimalay, nagsulat nga grabe gid ang iya pagpakigbato sadto sa homoseksuwal nga mga huyog. Sia nagsiling: “Nasaw-ahan ako pirme. Daw wala ako sing pasingadtuan.” Sa edad nga 20, nangin regular payunir sia kag ministeryal nga alagad. Dayon napukan sia, nadisiplina base sa Kasulatan, kag ginbuligan sang mga gulang. Paagi sa pangamuyo, pagtuon sa Pulong sang Dios, kag pagkonsentrar sa pagbulig sa iban, nagbangon sia kag nagpadayon sa espirituwal nga pagdalagan. Tinuig sang ulihi, gin-aku niya: “Kon kaisa ara gihapon ini nga balatyagon, pero wala ko ini ginatugutan nga magpukan sa akon. Natun-an ko nga indi magtugot si Jehova nga masulay ka sa indi mo masarangan. Gani kumbinsido ako nga nagapati ang Dios nga masarangan ko ini.” Ini nga utod naghinakop: “Ang tanan nga kabudlayan nga ginbatas ko mapadyaan sa bag-ong kalibutan. Ginapaabot ko gid ini! Sa karon, magapadayon ako sa pagpakigbato.” Determinado sia nga magpabilin sa pagdalagan.

16, 17. (a) Ano ang nakabulig sa isa ka utod nga naghunahuna nga nahimuan sia sing inhustisya? (b) Para malikawan ang pagkasandad, kay sin-o kita dapat magtulok?

¹⁶ Ang inhustisya nga nahimo sa aton sang mga masigkatumuluo mahimo magpasandad sa aton. Sa Pransia, ang isa ka gulang sadto nagpati nga biktima sia sang inhustisya, gani naakig sia. Subong resulta, nag-untat sia sa pagpakig-upod sa kongregasyon kag nangin di-aktibo. Duha ka gulang ang nagduaw sa iya kag namati sing maayo samtang nagapanugiron sia sang iya ginapatihan nga ginhimo sa iya. Ginpalig-on sia sang mga gulang nga itugyan ang iya lulan kay Jehova kag ginpadaku nga ang pinakaimportante nga butang amo ang pagpahamuot sa Dios. Ginpamatian niya sila kag sang ulihi nagpadayon sa pagdalagan. Aktibo na sia karon sa mga buluhaton sa kongregasyon.

¹⁷ Ang tanan nga Cristiano dapat magpabilin nga nagatulok sa Ulo sang kongregasyon, si Jesucristo, indi sa di-himpit nga mga tawo. Si Jesus, nga “ang iya mga mata subong sang nagadabdab nga kalayo,” nagatulok sa tanan nga butang sa husto nga pagtamod, gani ang iya makita mas labaw sangsa aton makita. (Bug. 1:13-16) Halimbawa, nahibaluan niya nga ang ginahunahuna naton nga inhustisya mahimo nga indi matuod ukon wala lang naton nahangpan. Dumalahan sing bug-os ni Jesus ang pag-aman sang mga kinahanglanon sang kongregasyon sa nagakaigo nga tion. Gani, indi naton dapat tugutan ang mga ginahimo ukon mga desisyon sang bisan sin-o nga masigka-Cristiano nga mangin kasandaran sa aton.

18. Paano kita makabatas sa mga pagtilaw ukon mga kabudlayan?

¹⁸ Ang duha pa ka kabangdanan sang kasandaran ukon pagkapukan amo ang kapipit-an ukon paghingabot, kag ang di-kahimpitan sang iban sa kongregasyon. Sa parabola ni Jesus parte sa manugsab-og, sia nagsiling nga ang “kapipit-an ukon paghingabot” tungod sa pulong mahimo magpasandad sa pila ka indibiduwal.  Sa diin man maghalin ina nga paghingabot—sa pamilya, kaingod, ukon gobierno—mahimo nga makaapektar ini sa isa nga “wala . . . sing gamot sa iya kaugalingon,” ukon wala nakapanggamot sa espirituwal. (Mat. 13:21) Pero kon huptan naton ang matarong nga tagipusuon, ang binhi sang Ginharian magabulig para makapanggamot sing maayo ang aton pagtuo. Kon nagaatubang sang mga pagtilaw, tinguhai nga pamalandungan ang dalayawon nga mga butang. (Basaha ang Filipos 4:6-9.) Sa bulig ni Jehova, mabatas naton ang mga pagtilaw, nga wala nagatugot sa mga kabudlayan nga magpasandad sa aton.

19. Ano ang aton himuon para indi kita masandad sa ginahimo sang iban?

¹⁹ Makapasubo nga sa sulod sang mga tinuig, gintugutan sang pila ang di-kahimpitan sang iban nga magpauntat sa ila sa pagdalagan. Ang lainlain nga pagtamod nga dapat desisyunan suno sa konsiensia nangin kasandaran sa ila. (1 Cor. 8:12, 13) Kon masaklaw kita sang iban, padakuon gid bala naton ini? Ang Biblia naglaygay sa mga Cristiano nga untatan ang paghukom, patawaron ang iban, kag likawan ang pag-insister sang ila mga kinamatarong. (Luc. 6:37) Kon matabo ini sa imo, pamangkuta ang imo kaugalingon: ‘Ginahukman ko bala ang iban base sa akon pagtamod? Bisan pa nahibaluan ko nga di-himpit ang akon kauturan, tugutan ko bala ini nga magpauntat sa akon pagdalagan para sa kabuhi?’ Ang gugma kay Jehova makabulig sa aton nga indi gid pagtugutan ang bisan ano nga ginahimo sang iban nga magpugong sa aton nga makalab-ot sa finish line.

20, 21. Ano ang determinado mo nga himuon sa palumba para sa kabuhi?

²⁰ Determinado ka bala nga ‘magdalagan sa dalaganon tubtob sa katapusan’? (2 Tim. 4:7, 8) Kon amo, importante ang personal nga pagtuon. Gamita ang Biblia kag ang aton publikasyon para mabuligan ka sa pag-research, pagpamalandong, kag paghibalo sang posible nga mga kasandaran. Mangabay sang balaan nga espiritu para makatigayon sing espirituwal nga resistensia. Dumduma nga wala sing manugdalagan ang napaslawan sa pagdalagan para sa kabuhi bangod lang may mga tion nga nasandad sia ukon napukan. Mahimo sia magbangon kag magpadayon sa pagdalagan. Mahimo pa gani niya gamiton ang mga kasandaran para mangin mabakod sa pag-atubang sa bisan ano nga pagtilaw sa iya pagtuo.

²¹ Sa Biblia, ang pagpakigbahin sa palumba para sa kabuhi nga walay katapusan nagakinahanglan sing paghulag, indi sang pagpahimunong lang. Indi ini pareho sa pagsakay sa bus nga ang mga pasahero nagapahimunong lang pakadto sa ila kaladtuan. Dapat kita gid ang magdalagan sa palumba para sa kabuhi. Kon himuon naton ini, ang “daku nga paghidait” gikan kay Jehova mangin kaangay sang hangin sa aton likuran. (Sal. 119:165) Makasalig kita sa iya padayon nga mga pagpakamaayo karon kag sa walay katapusan nga mga pagpakamaayo sa palaabuton para sa tanan nga makatapos sa palumba.—Sant. 1:12.