1. Paano ang maayo nga komunikasyon nakabulig sa pag-asawahay?

“MAS gusto ko nga makaupod ang akon asawa sangsa iban,” siling sang isa ka utod sa Canada. “Ang kalipay nagadugang kag ang kasakit nagabuhin kon ginaistorya ko ini sa iya.” Ang isa ka bana sa Australia nagsulat: “Sa amon 11 ka tuig nga pag-updanay sang akon asawa, wala nagaligad ang isa ka adlaw nga indi kami mag-istoryahanay. Wala namon ginakabalak-an ang kabakod sang amon pag-asawahay. Ang regular kag mapuslanon nga komunikasyon amo ang amon sekreto.” Ang isa ka sister sa Costa Rica nagsiling: “Ang maayo nga komunikasyon wala lamang nagapabakod sang amon pag-asawahay; kundi nagapasuod ini sa amon kay Jehova, nagaamlig sa amon sa mga tentasyon, nagahiusa sa amon subong mag-asawa, kag nagapatubo sang amon gugma.”

2. Ngaa indi mahapos ang maayo nga komunikasyon sa pag-asawahay?

² May maayo bala kamo nga komunikasyon sang imo tiayon, ukon ginabudlayan kamo sa sini? Matuod, mahimo mag-utwas ang mga problema, kay sa pag-asawahay nagaupdanay ang duha ka di-himpit nga tawo nga may lainlain nga personalidad, lakip na ang mga kinaiya bangod sa ila kultura kag gindak-an. (Roma 3:23) Isa pa, ang mag-asawa mahimo may lainlain nga paagi sa pagkomunikar. Bangod sini, ang mga researcher nga sanday John M. Gottman kag Nan Silver nagsiling: “Nagakinahanglan sing kaisog, determinasyon, kag kalig-on para magdugay ang isa ka relasyon.”

3. Ano ang nakabulig sa mga mag-asawa nga mapabakod ang ila pag-asawahay?

³ Gani, ang madinalag-on nga pag-asawahay nagakinahanglan sing daku nga panikasog. Pero nagaresulta man ini sing indi matupungan nga kalipay. Ang mga mag-asawa nga nagahigugmaanay mahimo gid mangin malipayon. (Man. 9:9) Binagbinaga ang nagahigugmaanay nga mag-asawa nga sanday Isaac kag Rebeca. (Gen. 24:67) Bisan pa madugay na sila  nga mag-asawa, wala sing indikasyon nga nag-ugdaw ang ila gugma sa isa kag isa. Amo man sini ang masiling sa madamo nga mag-asawa karon. Ano ang ila sekreto? Natun-an nila nga ipabutyag sing tampad kag mainayuhon ang ila panghunahuna kag balatyagon paagi sa pagpalambo kag pagpakita sing paghangop, gugma, tudok nga pagtahod, kag pagpaubos. Subong makita naton, kon ining panguna nga mga kinaiya makita sa pag-asawahay, mangin bukas pirme ang linya sang komunikasyon.

4, 5. Paano ang paghangop makabulig sa mga mag-asawa nga mahangpan sing maayo ang kada isa? Maghatag sing halimbawa.

⁴ “Ang nagatalupangud [“nagahangop,” NW] sa polong makakita sing kaayohan,” siling sang Hulubaton 16:20. Matuod gid ini sa pag-asawahay kag sa pamilya. (Basaha ang Hulubaton 24:3.) Ang panguna gid nga ginahalinan sang paghangop kag kaalam amo ang Pulong sang Dios. Ang Genesis 2:18 nagasiling nga ginhimo sang Dios ang babayi subong kabulig, indi nga kopya sang lalaki. Ang iya papel makita sa iya paagi sang pagkomunikar. Siempre, lainlain man ang kada isa, pero sa masami luyag sang mga babayi nga mag-istorya parte sa ila mga nabatyagan, mga tawo, kag mga kaangtanan. Ginaapresyar nila ang mapinalanggaon kag suod nga komunikasyon, kay nagapasalig ini sa ila nga ginahigugma gid sila. Sa pihak nga bahin, madamo nga lalaki ang wala gawa nanamian mag-istorya sang ila mga balatyagon kag mas gusto nila istoryahan ang mga hilikuton, problema, kag mga solusyon. Pero luyag gid nila nga respetuhon sila.

⁵ “Gusto sang akon bana nga solbaron dayon ang problema imbes nga pamatian anay ako,” siling sang isa ka utod sa Britanya. Suno pa sa iya, makaulugot gid ini kay ang gusto lang niya amo nga pamatian sia kag hangpon ang iya ginabatyag. Ang isa ka bana nagsulat: “Sang bag-o pa lang kami nakasal, may huyog ako nga solbaron dayon ang tanan niya nga problema. Pero sang ulihi, natun-an ko nga ang kinahanglan lang niya amo nga pamatian sia.” (Hulu. 18:13; Sant. 1:19) Ang mahinangpanon nga bana nagahatag sing konsiderasyon sa balatyagon sang iya asawa kag ginatinguhaan nga pakigbagayan ini. Ginapasalig man sang bana nga importante sa iya ang panghunahuna kag balatyagon sang iya asawa. (1 Ped. 3:7) Ang asawa naman nagatinguha nga hangpon ang pagtamod sang iya bana. Kon ang mag-asawa nagahangop, nagaapresyar, kag nagatuman sang ila mga papel suno sa Kasulatan, mangin malipayon ang ila pag-updanay. Isa pa, makahimo sila sing maalamon kag balanse nga mga desisyon.

6, 7. (a) Paano ang prinsipio sa Manugwali 3:7 makabulig sa mga mag-asawa nga magpakita sing paghangop? (b) Paano mapakita sang asawa ang paghantop, kag ano dapat ang tinguhaan sang bana?

⁶ Ang mahinangpanon nga mag-asawa nakahibalo man nga may “tion sa paghipus, kag tion sa pagpamolong.” (Man. 3:1, 7) “Narealisar ko subong nga may mga tion nga indi nagakaigo nga padakuon ang isa ka isyu,” siling sang isa ka sister nga napulo na ka tuig nga nakasal. “Kon ang akon bana madamo sing trabaho ukon responsibilidad, ginapaligad ko anay ang tion antes iistorya ang pila ka butang. Gani, nangin mas matawhay ang amon paghambalanay.” Ang mahinantupon nga mga asawa nagahambal man sing mainayuhon, nga nakahibalo nga ang napili sing maayo nga mga tinaga kag “napamolong sing nagakaigo” manami pamatian kag ginapabaloran.—Basaha ang Hulubaton 25:11.

⁷ Dapat man himuon sang Cristiano nga bana ang iya bahin indi lamang paagi sa pagpamati sa ginasiling sang iya asawa kundi paagi man sa pagtinguha nga ipabutyag sing maathag ang iya nabatyagan. Ang isa ka gulang nga 27 ka tuig na nga nakasal nagsiling: “Kinahanglan ko tinguhaan nga ipabutyag sa akon asawa kon ano gid ang akon nabatyagan.” Ang isa ka bana nga 24 ka tuig na nga nakasal nagsiling: “Ginatago ko lang ang akon ginabatyag kay sa pensar ko, ‘kon indi ko pag-ihambal ang problema, madula man lang ini.’ Pero narealisar ko nga indi kaluyahon ang pagpabutyag sang akon nabatyagan. Kon ginabudlayan ako magpabutyag sang akon kaugalingon, nagapangamuyo ako kon ano ang akon ihambal kag kon paano ini ihambal. Dayon nagaginhawa ako  sing madalom antes maghambal.” Makabulig man ang nagakaigo nga sitwasyon sa paghambalanay, ayhan kon ang mag-asawa nagabinagbinag sang teksto sa sina nga adlaw ukon nagabasa sang Biblia.

8. Para mangin madinalag-on ang ila pag-asawahay, ano pa nga motibasyon ang kinahanglan sang Cristianong mag-asawa?

⁸ Importante para sa mag-asawa ang pangamuyo kag hanuot nga handum nga mapauswag ang ila ikasarang sa pagkomunikar. Matuod, mabudlay bag-uhon ang naandan na nga mga paggawi. Pero kon ginahigugma sang mag-asawa si Jehova, ginapangabay ang iya espiritu, kag ginatamod nga sagrado ang ila pag-asawahay, matigayon nila ang motibasyon nga wala sa iban. Ang isa ka asawa nga 26 ka tuig na nga minyo nagsulat: “Ginatamod namon sing serioso sang akon bana ang pagtamod ni Jehova sa pag-asawahay, gani wala gid kami nagapamensar nga magbulagay. Amo nga ginatinguhaan gid namon nga solbaron ang mga problema kag hambalan ini.” Ina nga katutom kag diosnon nga debosyon nagapahamuot sa Dios kag nagaresulta sa bugana nga pagpakamaayo.—Sal. 127:1.

9, 10. Sa anong praktikal nga mga paagi mapabakod sang mag-asawa ang ila gugma?

⁹ Ang gugma, nga “himpit nga higot sang paghiusa,” amo ang pinakaimportante nga kinaiya sa pag-asawahay. (Col. 3:14) Ang matuod nga gugma nagatubo samtang nagaunungay ang mag-asawa, sa kalipay man ukon sa mga kabudlayan. Nangin mas suod sila nga mag-abyan kag ginapabaloran ang ila pag-updanay. Ina nga pag-asawahay napabakod, indi sang dalagku nga mga butang nga ginahimo nila sa kada isa, subong sang ginapakita sang media, kundi sang madamong ginagmay nga buhat pareho sang paghakos, pagdayaw, pag-ulikid, pagyuhum, ukon sinsero nga pamangkot subong sang “kamusta ang adlaw mo?” Ining gagmay nga mga butang may daku nga epekto sa pag-asawahay. Ang isa ka mag-asawa nga 19 ka tuig na nga nagaupdanay sing malipayon nagsiling nga nagatawganay sila kag nagateksanay kada adlaw para kamustahon ang kada isa.

¹⁰ Ang gugma nagapahulag man sa mag-asawa nga padayon nga kilalahon ang kada isa. (Fil. 2:4) Ina nga pagkilala nagapabakod pa gid sang ila gugma bisan pa sang ila mga di-kahimpitan. Ang madinalag-on nga pag-asawahay nagatubo pa gid kag nagabakod pagligad sang tion. Gani kon minyo ka, pamangkuta ang imo kaugalingon: ‘Daw ano ko ka kilala ang akon tiayon? Nahangpan ko bala ang iya mga balatyagon kag panghunahuna sa mga butang? Daw ano kasunson nga ginahunahuna ko ang akon tiayon, ayhan ginapamensar ang iya mga kinaiya nga nagpaluyag sa akon?’

11. Ngaa importante ang respeto para mangin madinalag-on ang pag-asawahay? Maghatag sing halimbawa.

¹¹ Bisan ang pinakamalipayon nga mga pag-asawahay indi perpekto, kag ang mahigugmaon nga mag-asawa mahimo nga indi pirme mag-ugyunay. Sanday Abraham kag Sara wala man nagaugyunay sa tanan nga tion. (Gen. 21:9-11) Pero, wala ini nagpaluya sa ila pag-asawahay. Ngaa? Bangod ginpakitaan nila sing dignidad kag respeto ang kada isa. Halimbawa, si Abraham nagsiling sing “palihug” kay Sara. (Gen. 12:11, 13, NW) Si Sara naman nagtuman kay Abraham kag nagkabig sa iya nga “ginoo.” (Gen. 18:12) Kon ang mag-asawa wala sing respeto sa kada isa, makita ini pirme sa ila panghambal ukon tono sang tingog. (Hulu. 12:18) Kon indi nila masolbar ini nga problema, mahimo maguba ang ila pag-asawahay.—Basaha ang Santiago 3:7-10, 17, 18.

12. Ngaa dapat tinguhaan ilabi na sang bag-o nga mga mag-asawa nga maghambal sing matinahuron?

¹² Dapat tinguhaan ilabi na sang bag-o nga mga mag-asawa nga maghambal sing mainayuhon kag matinahuron sa kada isa agod mangin mahapos para sa ila nga maghambalanay sing tampad. “Ang una nga tinuig sang pag-asawahay malipayon man, pero kon kaisa makailinit,” siling sang isa ka bana. “Samtang ginatun-an mo nga batunon ang balatyagon, batasan, kag kinahanglanon sang imo asawa—kag amo man sia sa imo—daw indi kamo mag-intiendihanay! Pero mangin maayo ang inyo pag-updanay sa ulihi kon mangin realistiko kamo, palalahog, kag magpakita sing makapabakod nga mga kinaiya pareho sang pagpaubos, pagpasensia, kag pagsalig kay Jehova.” Matuod gid ini!

13. Ngaa ang pagpaubos importante sa mabakod kag malipayon nga pag-asawahay?

¹³ Ang maayo nga komunikasyon sa pag-asawahay kaangay sang sapa nga nagailig sing matinong sa isa ka hardin. Para padayon ini nga mag-ilig, importante gid nga ang mag-asawa mangin “mapainubuson sa hunahuna.” (1 Ped. 3:8) “Ang pagpaubos amo ang pinakamahapos nga paagi para masolbar ang indi pag-intiendihanay kay nagapahulag ini sa imo nga magsiling sing ‘sorry,’” siling sang isa ka brother nga 11 ka tuig na nga minyo. Ang isa ka gulang nga malipayon nga minyo sa sulod na sang 20 ka tuig nagsiling: “Kon kaisa, ang tinaga nga ‘sorry’ mas importante sangsa ‘I love you.’” Nagsiling pa  sia: “Ang pinakamahapos nga paagi para mangin mapainubuson amo ang pangamuyo. Kon mangamuyo kami sang akon asawa kay Jehova, ginapahanumdom kami sang amon di-kahimpitan kag sang wala tupong nga kaayo sang Dios. Nakabulig ini sa akon nga matigayon ang husto nga pagtamod.”

14. Ano ang epekto sang bugal sa pag-asawahay?

¹⁴ Sa pihak nga bahin, ang bugal nagapabudlay sa mag-asawa sa pagsolbar sang ila problema. Ginadula sang bugal ang komunikasyon kay ginapunggan sini ang handum kag kaisog nga magpangayo sing pasaylo. Imbes nga mapainubuson nga magsiling, “sorry, patawara ako,” ang bugalon nga tawo nagapangita sing mga rason. Sa baylo nga maisog nga batunon ang iya kaluyahon, ginabasol niya ang iban. Imbes nga makighidait kon nasaklaw sia, nagabalos sia, ayhan paagi sa paghambal sing masakit ukon indi na magtingog. (Man. 7:9) Huo, ang bugal makaguba sang pag-asawahay. Mas maayo nga dumdumon nga “ginapamatukan sang Dios ang mga matinaastaason, apang nagahatag sia sang wala tupong nga kaayo sa mga mapainubuson.”—Sant. 4:6.

15. Ipaathag kon paano ang prinsipio sa Efeso 4:26, 27 makabulig sa mag-asawa nga masolbar ang indi paghangpanay.

¹⁵ Kon kaisa, indi gid man malikawan ang bugal. Gani, dapat naton ini batunon kag tapnaon gilayon. Ginsilingan ni Pablo ang iya masigka-Cristiano: “Indi pagpatunuri sang adlaw nga akig kamo, kag indi paghatagi sing duog ang Yawa.” (Efe. 4:26, 27) Kon indi naton pagsundon ang Pulong sang Dios, mahimo mag-utwas ang mga problema. “Isa ka bes, wala namon ginsunod sang akon bana ang Efeso 4:26, 27,” siling sang isa ka utod. “Nagresulta ini sa pila ka gab-i nga wala ako makatulog sing maayo!” Mas maayo nga hambalan gilayon ang problema sa tuyo nga mag-uliay! Siempre, dapat hatagan sang mag-asawa ang kada isa sing tion nga magpatawhay anay. Mas maayo man nga mangamuyo sing bulig ni Jehova para matigayon ang husto nga panimuot. Nalakip sa sini ang mapainubuson nga espiritu, nga magabulig sa inyo nga hatagan sing atension ang problema, indi ang inyo kaugalingon, kay magapalala lang ini sang sitwasyon.—Basaha ang Colosas 3:12, 13.

16. Paano ang pagpaubos makabulig sa mag-asawa nga makita ang maayo nga mga kinaiya sang kada isa?

¹⁶ Ang pagpaubos kag kaugdang nagabulig sa mag-asawa nga magkonsentrar sa maayo nga mga kinaiya sang ila tiayon. Sa pag-ilustrar: Ang asawa mahimo may pinasahi nga mga ikasarang nga magamit niya para sa kaayuhan sang pamilya. Kon mapainubuson kag maugdang ang iya bana, indi sia magbatyag nga ginapakanubo sia sang iya asawa, sa baylo palig-unon niya ini nga gamiton ang iya ikasarang. Kon himuon niya ini, mapakita niya nga ginapabaloran kag ginapalangga niya ang iya asawa. (Hulu. 31:10, 28; Efe. 5:28, 29) Ang asawa naman nga mapainubuson kag maugdang indi magpadayawdayaw sang iya mga ikasarang ukon magpakanubo sa iya bana. Kay man, sila nga duha “isa ka unod,” kag ang makapasakit sa bana makapasakit man sa asawa.—Mat. 19:4, 5.

17. Paano ang mga pag-asawahay sa karon mangin malipayon kag mangin kadayawan para sa Dios?

¹⁷ Pat-od gid nga luyag ninyo nga ang inyo pag-asawahay mangin kaangay nanday Abraham kag Sara ukon nanday Isaac kag Rebeca—matuod nga malipayon, nagapadayon, kag nangin kadayawan para kay Jehova. Kon amo, iluga ang pagtamod sang Dios sa pag-asawahay. Magkuha sing paghangop kag kaalam sa iya Pulong. Palambua ang matuod nga gugma—‘ang dabdab sang GINOO’—paagi sa pagpabalor sa imo tiayon. (Amb. 8:6) Tinguhai nga ipakita pirme ang pagpaubos. Respetuha ang imo tiayon. Kon himuon ninyo ini, ang inyo pag-asawahay magapahalipay sa inyo kag sa inyo Amay sa langit. (Hulu. 27:11) Matuod gid nga mabatyagan ninyo ang ginsiling sang isa ka bana nga minyo sa sulod na sang 27 ka tuig: “Indi ko maimadyin ang akon kabuhi nga wala ang akon asawa. Ang amon pag-asawahay padayon nga nagabakod kada adlaw. Ina bangod sang amon gugma kay Jehova kag regular nga komunikasyon.”