Gindalasa sang Kalamidad ang Solomon Islands

Sang Lunes, Abril 2, 2007, gintay-og sang linog nga may kabaskugon nga 8.1 ang pila ka bahin sang Solomon Islands nga nahamtang sa aminhan-sidlangan sang Australia. Pagligad sang pila ka minuto, ginhampas sang dalagku nga mga balod, nga suno sa report mga 10 metros kataas, ang mga isla sa Western Province. Singkwenta’y dos ka tawo ang napatay kag 6,000 ang nadulaan sing puluy-an.

Ang pinakagrabe nga naapektuhan amo ang Gizo. Sakop ini nga banwa sang Ghizo Island nga mga 45 kilometros lang gikan sa sentro sang linog kag may mga 7,000 ka pumuluyo. Sa sini nga isla may isa ka diutay nga kongregasyon sang mga Saksi ni Jehova, kag nagahanda sila sa pagsaulog sang anibersaryo sang kamatayon ni Jesus sina nga gab-i. (1 Corinto 11:23-26) Kasarangan ang panahon sina nga aga. Kanami sang pagbutlak sang adlaw kag makanay ang dagat. Nian, sang alas 7:39 sang aga, gulpi lang nga naglinog.

Naglinog!

Si Ron Parkinson nga isa ka manugtatap sang kongregasyon sang mga Saksi ni Jehova kag ang iya asawa nga si Dorothy, nagadigamo sang maglinog. “Naghabyoghabyog nga daw lubi ang amon daan nga balay, apang wala ini matumba,” siling ni Ron. “Nagahinurungkadol lang. Nagkalahulog sa salog ang mga kabinet, kagamitan, kubyertos, piano, kag iban pa. Gintinguhaan gid namon nga makagua. Nagatiniil lang si Dorothy gani napilas sang bubog ang iya tiil.”

Ang mga misyonero nga sanday Tony kag Christine Shaw, nga nagaistar malapit sa amon, dalidali man nga naggua. “Natumba ako bangod sa kabaskog sang pagtay-ug kag indi na ako makabangon,” siling ni Christine. “Ang mga balay nga gin-anod sang daku nga balod nagalinutaw lang pakadto sa dagat. Ang iban nagsakay sa baruto sa pagtinguha nga basi may makita pa sila nga buhi sa tunga sang kagulub-an kag sa nagakaanod nga mga butang. Nian, naglinog liwat sing mabaskog, kag ginsundan ini sang isa pa. Sa sulod sang lima ka adlaw, nabatyagan namon ang lang-at-lang-at nga mga pagtay-ug. Makahaladlok gid ini!”

Nagtsunami!

Sang naglinog, si Patson Baea yara sa ila ginaistaran nga isla sang Sepo Hite, mga seis kilometros gikan sa Gizo. Ano ang ginhimo ni Patson kag sang iya pamilya sang natabo ini nga trahedya?

Ginhinumdom ni Patson ining makahaladlok nga eksperiensia: “Nagdalagan ako sa higad sang baybay pakadto sa akon asawa nga si Naomi, kag sa amon apat ka bata. Nagkalatumba sila pero wala man sila maano. Nagapalangurog ang mga bata kag ang iban nagahinibi, gani gilayon nga gin-uloulohan namon sila ni Naomi.

“Natalupangdan ko nga indi kinaandan ang paghunas sang dagat. Maathag nga may manug-abot nga tsunami. Malapawan gid sang tubig ang amon gamay nga isla. Nadumduman ko dayon ang akon iloy nga si Evalyn. Nagaistar sia sa gamay nga isla malapit sa amon kag yara man sa katalagman. Gani, dalidali ko nga ginpasakay sa de-motor nga baruto ang akon pamilya agod luwason si Nanay.

 “Bag-o lang kami makahalin sang gin-alsa sang daku nga balod ang amon baruto. Daw ginaukay lang ang dagat. Pag-abot namon kay Nanay, ginakulbaan sia kag indi kabalo sang iya himuon, kag nahadlok sia mag-ubog sa tubig. Gani, si Naomi kag ang amon 15 anyos nga bata nga si Jeremy, naglumpat sa masulog nga tubig agod buligan sia nga makalangoy pakadto sa baruto. Nian, ginpaburhot namon ang baruto pakadto sa madalom nga bahin.

“Sa sini nga tion, indi na gid kinaandan ang paghunas sang dagat kay kitaon na ang mga korales sa palibot sang mga isla. Sing hinali, naghampas ang tuman kadaku nga balod kag nagtabon sa duha ka isla. Ang amon balay sa higad sang baybay nga para sa mga bisita, naanod kag naguba gid. Gindalasa sang balod ang balay nga amon ginaistaran amo nga indi na mapuslan ang kalabanan sang amon kagamitan. Sang magtinong ang dagat, ginhingagaw namon nga masalbar sa amon naguba nga balay ang mga Biblia kag mga libro sang ambahanon, kag dayon nagkadto kami sa Gizo.”

Daku gid ang kagulub-an sa higad sang baybay kag madamo ang nagkalamatay. Ang katundan nga bahin sang Ghizo Island amo ang pinakagrabe nga nahalitan. Mga 13 ka minuro ang bug-os nga nahalitan sang daw pader nga tubig nga suno sa report mga singko metros kataas.

Sina nga gab-i, 22 ka tawo ang nagtipon sa Kingdom Hall sang mga Saksi ni Jehova sa Gizo agod saulugon ang anibersaryo sang kamatayon ni Jesus. Makalilipay nga wala sing isa sa ila nga nasamaran sing malubha bangod sa trahedya. “Wala sing koryente, kag nagkalabuka ang amon mga kingki,” siling ni Ron, nga ginhinambitan kaina. Gani, nagpamulongpulong si Utod Shaw sa bulig sang flashlight. Bisan madulom, nag-amba kami sa pagpasalamat kay Jehova.”

Pagbulig sa mga Biktima

Sang makalab-ot sa Honiara, nga kapital sang pungsod, ang balita tuhoy sa trahedya, ang sanga talatapan sang mga Saksi ni Jehova didto gilayon nga naghimo sing kahimusan agod makapadala sing bulig para sa mga biktima sang tsunami. Gintawgan nila ang apektado nga mga lugar kag nakompirmar nila nga wala man maano ang kalabanan nga mga Saksi didto. Nagpadala sila sing masaligan nga mga tawo agod pangitaon ang isa ka Saksi nga babayi nga nagaistar sa nabaw-ing nga Choiseul Island. Sang makit-an nila sia, maayo man ang iya kahimtangan. Nagpadala man sila sing kuarta sa Gizo agod makabakal sing mga kinahanglanon.

Ang mga tiglawas sang sanga talatapan nagsakay sa una nga biyahe sang eroplano pa Gizo pagka-Huebes. “May dala kami nga pila ka kahon sang kinahanglanon nga mga suplay,” siling ni Craig Tucker, nga isa sa mga nagadumala sa sanga. “Ginbilin sang iban nga pasahero ang iban nila nga karga kay indi na ini madala sang eroplano, apang maayo lang kay nadala namon ang tanan nga kahon sang suplay. Amo ini ang pila sa una nga bulig nga nag-abot sa apektado nga mga duog. Pagligad sang duha ka adlaw, nag-abot ang dugang nga mga bulig nga ginkarga sa sakayan.”

Sa pihak nga bahin, sanday Tony Shaw kag Patson Baea upod sa pila ka Saksi gikan sa Gizo, nagbaruto sing duha ka oras agod buligan ang mga Saksi nga nagaistar sa isla sang Ranongga. Bangod sa kabaskog sang linog, ining isla nga nagalaba sing 32 kilometros kag nagalapad sing 8 kilometros, nagtaas sing mga 2 metros! Ang gulpi nga pagnubo sang tubig bangod sa linog maathag nga amo ang gintunaan sang tsunami nga naghampas sa mga isla sa palibot.

“Nalipay gid ang mga kauturan sa kongregasyon sang nakita nila kami,” siling ni Tony. “Wala man sila maano apang sa wayang sila nagaistar kay nahadlok sila nga basi maglinog liwat. Kami ang una nga nag-abot nga sakayan nga may dala nga mga bulig. Antes kami maglakat, tingob kami nga nangamuyo sa pagpasalamat kay Jehova.”

Si Patson nagsiling: “Pagligad sang pila ka adlaw, nagbalik kami sa Ranongga agod magdala sing dugang nga mga suplay kag agod pangitaon ang isa ka pamilya nga Saksi nga nagaistar sa punta nayon sang isla. Sang ulihi nakita namon si Matthew Itu kag ang iya pamilya nga nagaistar sa wayang. Naghibi sila sa kalipay kay wala namon sila nalimtan! Ginguba sang linog ang ila balay kag ang kalabanan nga mga tinukod sa ila minuro. Apang labaw sa tanan, luyag gid nila maislan ang ila mga Biblia nga nagkaladula bangod sang trahedya.”

 Nagdayaw ang mga Nagapanilag

Ang gugma nga ginpakita sang mga Saksi ni Jehova natalupangdan gid sang iban. “May isa ka dyurnalista nga nagareklamo bangod sa mahinay nga pag-abot sang mga bulig. Apang, daw indi sia makapati kag nagdayaw gid sia sang mahibaluan niya nga gindul-ungan sang mga Saksi ni Jehova sing pagkaon, mga trapal, kag iban pa nga mga kinahanglanon ang ila mga katapo pila ka adlaw lang sa tapos sang linog,” siling ni Craig Tucker. “Gindayaw sang mga taga-Ranongga ang aton insigida nga pagbulig apang nagareklamo sila nga halos wala sila ginabuligan sang ila simbahan,” siling pa gid ni Patson. Ang isa ka babayi nagsiling, “Kadasig gid magbulig sang inyo organisasyon!”

Ginbuligan man sang mga Saksi bisan ang indi mga Saksi. “Sang magduaw kami sa temporaryo nga ospital sa Gizo, nakita namon ang mag-asawa nga nasugilanon namon sang nagpamalaybalay kami sang nagligad lang nga mga inadlaw,” saysay ni Christine Shaw. “Pareho sila nga nasamaran kag daw wala gihapon sa ila kaugalingon. Nabuy-an sang babayi ang iya apo sang magtsunami, kag nalumos ini. Dalidali kami nga nagpauli agod magkuha sing pagkaon kag mga bayo para sa ila. Daku gid ang ila pagpasalamat.”

Siempre, indi lang materyal ang kinahanglan sang mga biktima sang kalamidad. Labi nila nga kinahanglan ang lugpay nga mahatag lamang sang Pulong sang Dios, ang Biblia. “Suno sa iban nga mga lider sang relihion, ginasilutan kuno sang Dios ang mga tawo sa ila mga sala,” siling ni Ron. Apang ginpakita namon sa ila gikan sa Biblia nga indi sa Dios naghalin ang kalautan. Madamo ang nagpasalamat sang ginsugiran namon sila sining lugpay gikan sa Biblia.”​—2 Corinto 1:3, 4; Santiago 1:13. *

[Footnote]

[Diagram/Mapa sa pahina 13]

(Para sa aktual nga pormat, tan-awa ang publikasyon)

Choiseul

Ghizo

Gizo

Ranongga

HONIARA

AUSTRALIA

[Piktyur sa pahina 15]

Ang pamilya Baea sakay sa ila de-motor nga baruto

[Piktyur sa pahina 15]

Ang halit sang tsunami sa Gizo

[Piktyur sa pahina 15]

Ini nga Kingdom Hall amo lamang ang nabilin nga tinukod nga nagatindog sa Lale sa Ranongga Island