SANG nagatakangtakang pa lang ang imo bata, ano ang ginhimo mo para indi sia madisgrasya sa inyo balay? Mahimo nga gintabunan mo ang mga saksakan, gintago ang mga kutsilyo, kag ginbutangan sing baral ang mga hagdanan.

Kon amo lang tani sina kahapos proteksionan ang imo tin-edyer nga bata. Subong mas grabe na ang imo ginakabalak-an, pareho sang: ‘Nagatan-aw bala sing pornograpiya ang akon bata?’ ‘Nagapadala ayhan sia sing binastos nga mga piktyur niya sa cell phone?’ Kag ang mas kululbaan, ‘Naga-sex na bala ang akon bata?’

Ang iban nga ginikanan 24-oras nga nagabantay sa tanan nga hulag sang ila kabataan. Pero, narealisar nila sang ulihi nga kon amo sini ang ila paagi, mas kabalo ang mga bata magtago sang ila ginahimo.

Gani, sala kon kontrolon mo ang ila hulag. Wala ini ginahimo ni Jehova nga Dios para tumanon sia sang iya mga tinuga, kag indi mo man ini paghimuon bilang ginikanan. (Deuteronomio 30:19) Kon amo, paano mo mabuligan ang imo tin-edyer sa paghimo sing husto nga desisyon parte sa moral?—Hulubaton 27:11.

Ang pinakasimple nga paagi amo ang pag-istorya sa imo mga bata samtang gamay pa sila. * (Hulubaton 22:6) Padayuna ini bisan pa tin-edyer na sila. Bilang ginikanan, ikaw dapat ang matudlo sa imo bata kon ano ang husto. “Abi sang iban, mas gusto namon mag-istorya sa amon mga abyan parte sa sex,” siling ni Alicia, nga taga-Britanya, “pero indi ina matuod.  Mas nagasalig kami sa amon mga ginikanan, gani gusto namon nga sila ang mag-istorya parte sini.”

Samtang nagadaku sila, indi lang basta parte sa sex ang dapat nila mabal-an. Dapat ang ‘ila mga ikasarang sa paghantop nahanas nga makilala ang maayo kag malain.’ (Hebreo 5:14) Buot silingon, dapat itudlo sa ila ang mga pagsulundan kag prinsipio parte sa sex, kag kon ano ang ila himuon para masunod ini. Paano mo ini matudlo sa imo bata?

Una, binagbinaga ang imo mismo mga prinsipio. Halimbawa, mahimo nagapati ka nga sala ang pag-sex sang wala makasal. (1 Tesalonica 4:3) Mahimo nga bal-an ini sang imo mga bata kag saulado pa gani nila ang bersikulo sa Biblia parte sa sini. Kon pamangkuton sila, mahimo sila dayon magsabat nga sala ang pag-sex sang wala makasal.

Pero, indi lang amo sini ang kinahanglan. Suno sa libro nga Sex Smart, ang iban nga tin-edyer nagaugyon sa pagpati sang ila mga ginikanan parte sa sex. Nagsiling ini: “Indi sila sigurado sa ila opinyon. Kon ara sila sa alang-alang nga sitwasyon kag indi sila kabalo kon ano ang husto kag sala, mabutang gid sila sa katalagman.” Gani, importante gid nga tudluan sila sang pagsulundan kag mga prinsipio parte sa sex. Paano mo mabuligan ang imo bata nga matun-an ini?

Isugid sa ila ang imo mga prinsipio.

Nagapati ka bala nga ang sex para lang sa mag-asawa? Ihambal ini pirme sing maathag sa imo bata. Suno sa libro nga Beyond the Big Talk, ginpakita sang mga research nga “sa mga pamilya nga pirme ginaathag sang mga ginikanan sa ila mga bata nga indi nila gusto nga mag-sex ang mga tin-edyer, ang ila mga bata wala man nagaentra dayon sa sini nga buhat.”

Siempre, subong sang nasambit na, ang pagsugid sa ila sang imo mga prinsipio indi garantiya nga sundon nila ini. Pero, mangin basihan ini nila sa paghimo sang ila mismo mga prinsipio. Nakita man sa mga pagtuon nga madamo ang nag-ilog sa mga prinsipio sang ila ginikanan, bisan pa daw wala nila ini ginasapak sang tin-edyer sila.

Itudlo sa ila ang eksakto nga pagtamod sa sex.

Kinahanglan ang paandam. (1 Corinto 6:18; Santiago 1:14, 15) Pero suno sa Biblia, ang sex regalo sang Dios, indi pagsulay ni Satanas. (Hulubaton 5:18, 19; Ambahanon ni Solomon 1:2) Kon ang imo iistorya sa ila puro lang negatibo, ang ila pag-intiende parte sa sex mahimo magsala ukon wala nabase sa Biblia. “Pirme nagapaandam ang akon mga ginikanan parte sa seksuwal nga imoralidad,” siling sang taga-Pransia nga pamatan-on nga si Corrina, “gani abi ko malain ang sex.”

Siguraduha nga naintiendihan nila kon ano ang eksakto nga pagtamod sa sex. “Ginapaintiende ko gid sa akon mga bata,” siling sang isa ka iloy sa Mexico nga si Nadia, “nga ang sex normal lang kag ginhatag ini ni Jehova nga Dios para malipay ang mga tawo. Pero para lang ini sa mag-asawa. Magaresulta ini sa kalipay ukon pag-antos depende sa aton paggamit sini.”

Buligi sila nga makita ang malain nga mga resulta.

Para makadesisyon sila sing maayo, dapat mabal-an nila ang mga pililian kag  mabinagbinag ang mga bentaha kag disbentaha sini. Indi pagpensara nga bastante na nga mabal-an nila ang husto kag sala. “Kon dumdumon ko ang akon mga sala sang pamatan-on pa ako,” siling sang Cristiano sa Australia nga si Emma, “masiling ko nga indi bangod nabal-an mo na ang sugo sang Dios, matuman ka dayon. Importante nga maintiendihan mo ang kaayuhan sang pagtuman kag ang resulta kon supakon mo ini.”

Makabulig ang Biblia, kay madamo sang mga sugo sini ang nagapakita sang resulta sang malain nga buhat. Halimbawa, ang Hulubaton 5:8, 9 nagasugo sa pamatan-on nga mga lalaki nga magpalayo sa pagpakighilawas para indi nila ‘mahatag sa iban ang ila dungug.’ Subong ginapakita sining mga bersikulo, ginaguba sang mga naga-sex nga wala makasal ang ila prinsipio, dungog, kag pagtahod sa kaugalingon. Bangod sini, mahimo nga indi na sila maluyagan sang mga tawo nga wala nagkompromiso sang ila dungog. Kon binagbinagon sang imo bata ang malain nga resulta—sa pisikal, emosyonal, kag sa iya relasyon sa Dios—kon supakon niya ang sugo sang Dios, mangin determinado pa gid sia nga tumanon ini. *

Ang 18 anyos nga taga-Japan nga si Takao, nagsiling, “Bal-an ko nga dapat ko himuon ang husto, pero ginabatuan ko gihapon ang akon unudnon nga balatyagon.” Makabulig sa mga tin-edyer kon mabal-an nila nga indi lang sila ang nagabatyag sini. Bisan si apostol Pablo, nga isa ka matutom nga Cristiano, nagbaton: “Kon luyag ko himuon ang husto, ang malain yari sa akon.”—Roma 7:21.

Dapat man nila mabal-an nga ini nga balatyagon indi pirme malain. Paagi sa sini, makabinagbinag sila kon ano nga pagkatawo ang gusto nila. Makabulig ini sa ila nga mahunahuna ang pamangkot nga, ‘Gusto ko bala kontrolon ang akon kabuhi kag makilala bilang tawo nga may prinsipio kag dignidad, ukon makilala nga nagasunodsunod lang kag nagapadala sa balatyagon?’ Ang mga prinsipio sa moral makabulig sa imo bata nga masabat ini sing husto.