Nahibaluan Mo Bala?

Sin-o “ang mga yara sa panimalay ni Cesar” nga nagpadala sang pangamusta kay Pablo para sa mga Cristiano sa Filipos?

▪ Sang sa Roma si apostol Pablo, nagsulat sia sa kongregasyon sa Filipos sang mga 60 asta 61 C.E., kag ang Cesar nga ginsambit niya amo si Emperador Nero. Pero sin-o sa panimalay ni Nero ang nangamusta sa mga Cristiano sa Filipos?—Filipos 4:22.

Sala kon pensaron naton nga ang “panimalay ni Cesar” amo ang pamilya mismo sang emperador. Sa baylo, nalakip sa sini ang tanan nga tawo, pati ang mga ulipon kag ginhilway, nga ara sa Roma kag sa mga probinsia nga nagaalagad sa emperador. Gani, may linibo ka alagad sa “panimalay ni Cesar.” Lainlain ang ila responsibilidad. Ang iban sa ila nagadumala kag ang iban suluguon sa mga palasyo kag mga kadutaan kag propiedad sang emperador. Ang pila sa ila mahimo nga may posisyon pa gani sa gobierno.

Ang iban nga alagad sang emperador sa Roma nangin Cristiano. Wala mabal-an kon bala resulta ini sang pagwali ni Pablo sa Roma. Ang sigurado amo nga ginakamusta nila ang kongregasyon sa Filipos. Ang Filipos sakop sang Roma kag madamo nga nagretiro nga mga soldado kag mga alagad sang gobierno ang nagaistar didto. Gani, mahimo nga ang iban nga Cristiano didto mga abyan sang mga nagpadala sang pangamusta paagi kay Pablo.

Ano ang kahulugan sang pagpangasawa sa bayaw nga ginsambit sa kasuguan nga ginhatag sang Dios kay Moises?

▪ Sa Israel sang una, kon mapatay ang bana kag wala sia sing bata nga lalaki, ginapaabot nga pangasaw-on sang iya utod nga lalaki ang iya balo para mapadayon ang iya kaliwat. (Genesis 38:8) Ini nga kahimusan ginlakip sang ulihi sa kasuguan nga ginhatag sang Dios kay Moises kag ginatawag ini nga pagpangasawa sa bayaw. (Deuteronomio 25:5, 6) Ang ginhimo ni Boaz nga mabasa sa tulun-an sang Rut, nagapakita nga puede ini himuon sang iban nga paryente nga lalaki kon wala sing utod nga nabilin.—Rut 1:3, 4; 2:19, 20; 4:1-6.

Ini nga pagpangasawa ginahimo sang panahon ni Jesus, kay ginsambit ini sang mga Saduceo sa Marcos 12:20-22. Suno sa Judiyo nga istoryador nga si Flavius Josephus, nakabulig ini para indi madula ang ngalan, indi magkadto sa iban ang propiedad sang pamilya, kag indi mapabay-an ang balo. Sang una, indi mapanubli sang asawa ang propiedad sang iya bana. Pero kon makabata sia sa iya bayaw, ila gihapon ang propiedad sang napatay nga bana.

Ginatugot man sang Kasuguan ang pagpangindi nga pangasaw-on ang bayaw. Pero ang pagpangindi sa ‘pagpatindug sang panimalay sang iya utud’ isa ka kahuy-anan.—Deuteronomio 25:7-10; Rut 4:7, 8.