Samtang mahinay nga nagailig ang tubig sa daku nga suba sang Nilo, may isa ka bata nga babayi nga nagapanago sa mga tabun-ak. Wala gid nagahalin ang iya panulok sa iya ginabantayan. Nagapahimunong lang sia bisan pa ginakulbaan. Mahinay nga nagligad ang oras, pero padayon sia nga nagabantay kag nagahulat. Ginabalewala lang niya ang mga insekto nga nagalupadlupad sa palibot niya. Ang iya ginabantayan isa ka suludlan nga daw basket nga indi masudlan sang tubig, kay ara sa sulod sini ang iya manghod nga lalaki nga lapsag pa. Nagalalain gid sia kay wala sing upod ang iya manghod kag wala ini sing mahimo. Pero kabalo sia nga insakto ang iya mga ginikanan kay amo lang ini ang paagi para indi mapatay ang iya manghod sa sining delikado katama nga sitwasyon.

 Tumalagsahon gid ang kaisog nga ginapakita sining bata nga babayi, pero mangin mas maisog pa sia. Sa iya tagipusuon, amat-amat na nga nagatubo ang isa ka matahom nga kinaiya—ang pagtuo. Ang masunod nga mga matabo maathag nga magapakita sang iya pagtuo, kag ina nga pagtuo may epekto sa bug-os niya nga kabuhi. Sa magaabot nga mga tinuig, kon tigulang na sia, ina nga pagtuo ang magagiya sa iya sa pinakamakakulunyag nga tion sa kasaysayan sang iya katawhan. Ina man nga pagtuo ang magabulig liwat sa iya sang nakahimo sia sang isa ka serioso nga sala. Sin-o sia kag ano ang aton matun-an sa iya pagtuo?

 Wala ginsugid sang Biblia ang ngalan sining bata nga babayi, pero kilala naton sia. Sia amo si Miriam, ang kamagulangan nga bata ni Amram kag ni Jocebed, nga Hebreo nga mga ulipon sa Egipto. (Numeros 26:59) Ang iya manghod nga lapsag tawgon sa ulihi sa ngalan nga Moises. May isa pa sia ka manghod nga lalaki, nga si Aaron, nga tatlo ka tuig pa lang. Wala nabal-an kon pila ang edad ni Miriam sa sina nga tion, pero mahimo gid nga wala pa napulo ang iya edad.

 Nagdaku si Miriam sa panahon nga ginapaantos ang iya katawhan. Nakita sang mga Egiptohanon nga ang katawhan ni Miriam, ang mga Hebreo, madasig nga nagadamo, gani hinadlukan sila. Amo nga ginpabudlayan nila kag gin-ulipon ang mga Hebreo. Pero samtang ginapaantos kag ginamaltratar ang mga ulipon, padayon pa gid sila nga nagapamata kag nagadamo. Gani ang nahadlok nga mga Egiptohanon nangita sing mas mapintas nga paagi batok sa mga Hebreo. Nagsugo ang Paraon nga patyon ang tanan nga lapsag nga lalaki sang mga Hebreo. Pero may duha ka paltera, nga sanday Sifra kag Pua, nga nagpakita sing daku nga pagtuo sang wala nila ginpati ang Paraon, kag sigurado gid nga nahibaluan ini ni Miriam.—Exodo 1:8-22.

 Nakita man ni Miriam ang pagtuo sang iya mga ginikanan. Sang matawo ang ila ikatlo nga bata, gintago ini ni Amram kag ni Jocebed asta nga magtatlo ini ka bulan. Wala sila nahadlok sa Paraon, kag wala man sila nagsugot nga patyon ang ila bata, amo nga gintago nila ini. (Hebreo 11:23) Pero indi mahapos magtago sang isa ka lapsag, kag nag-abot ang tion nga kinahanglan na nila maghimo sang isa ka mabudlay nga desisyon. Para indi mapatay ang bata, bal-an ni Jocebed nga dapat niya ini ibilin sa isa ka lugar diin mahimo ini makita sang iban nga may ikasarang sa pagproteksion kag pagpadaku sa sini. Imadyina si Jocebed nga hugot nga nagapangamuyo samtang nagahimo sang isa ka basket nga human sa tanom nga papiro kag ginkulapan ini sang aspalto kag alkitran para indi ini masudlan sang tubig. Dayon, ginbilin niya ang iya pinalangga nga bata sa Suba Nilo. Sigurado gid nga ginsugo niya si Miriam nga indi maghalin didto para bantayan ang matabo.—Exodo 2:1-4.

 Gani naghulat si Miriam. Wala madugay, may nakita sia nga grupo sang mga babayi nga nag-abot, kag indi sila ordinaryo nga mga Egiptohanon. Ang nag-abot amo ang anak nga babayi sang Paraon upod ang iya mga alagad nga babayi para maligo sa Suba Nilo. Mahimo nga hinadlukan gid si Miriam. Kay man, daw imposible gid nga indi pagtumanon sang bata sang Paraon ang sugo sang iya amay kag magdesisyon nga proteksionan ining Hebreo nga lapsag. Sigurado gid nga nagpangamuyo sing hugot si Miriam sina nga tion.

 Ang anak nga babayi sang Paraon ang una nga nakakita sang basket sa mga tabun-ak. Ginsugo niya dayon ang iya ulipon nga babayi nga kuhaon ini. Ang rekord sa Biblia nagsiling parte sa prinsesa: “Sang ginbuksan niya ini, nakita niya ang bata nga lalaki nga nagahibi.” Naintiendihan niya dayon kon ano ang natabo. May isa ka Hebreo nga iloy nga gusto gid nga maluwas ang kabuhi sang iya bata. Bangod sa kaluoy sa sinang matahom nga lapsag, natandog gid ang tagipusuon sang anak sang Paraon. (Exodo 2:5, 6) Nagapanilag gid sing maayo si Miriam gani nakita niya sa hitsura sang prinsesa nga gusto sini buligan ang lapsag. Nabal-an ni Miriam nga amo na ini ang tion para ipakita niya ang pagtuo kay Jehova. Gani nagtipon sia sing kaisog kag nagpalapit sa prinsesa kag sa mga alagad sini.

 Wala kita kabalo kon ano ang nagakatabo sadto kon ang isa ka Hebreo nga ulipon nga bata nga babayi magpalapit sa isa ka miembro sang panimalay sang hari. Pero ginpamangkot ni Miriam ang prinsesa: “Luyag mo bala nga magtawag ako sang Hebreo nga yaya nga magbatiti sa bata para sa imo?” Maayo gid ini nga pamangkot. Bal-an sang anak sang Paraon nga indi niya mabatiti ang lapsag. Mahimo man nga napamensaran niya nga mas maayo kon ipabatiti niya ang lapsag sa mga Hebreo mismo, kag sa ulihi adoptaron niya ini para padakuon kag edukaron. Mahimo nga grabe gid ang kalipay ni Miriam sang nagsabat ang prinsesa sang isa ka tinaga: “Sige!”—Exodo 2:7, 8.

 Nagdalagan si Miriam pauli para manugid sa iya nagakabalaka nga mga ginikanan. Imadyina kon daw ano ka eksayted si Miriam samtang ginasugid sa iya iloy ang balita. Posible nga narealisar ni Jocebed nga si Jehova ang nagamaniobra sang mga natabo. Gani nag-upod sia kay Miriam pabalik sa anak sang Paraon. Mahimo nga gintinguhaan gid ni Jocebed nga taguon ang iya kalipay sang nagsugo ang prinsesa: “Dalha ining bata kag batitia sia para sa akon, kag suhulan ko ikaw.”—Exodo 2:9.

 Sina nga adlaw, madamo gid sang natun-an si Miriam parte sa iya Dios nga si Jehova. Natun-an niya nga nagaulikid sia sa iya katawhan kag nagapamati sa ila mga pangamuyo. Natun-an man niya nga indi lamang mga adulto kag mga lalaki ang makapakita sing kaisog kag pagtuo. Ginapamatian ni Jehova ang tanan nga matutom niya nga mga alagad. (Salmo 65:2) Amo gid ini ang dapat naton dumdumon sa sining mabudlay nga mga tion—bata man kita ukon tigulang, lalaki man ukon babayi.

 Ginbatiti kag gin-atipan ni Jocebed ang lapsag. Sigurado kita nga palangga gid ni Miriam ang iya manghod nga ginbuligan niya nga maluwas. Mahimo gid nga ginbuligan niya sia nga makatuon sa paghambal, kag nalipay gid sia sang ginhambal sang iya manghod sa una nga tion ang ngalan sang iya Dios, si Jehova. Sang nagdakudaku na ang bata, tion na para ihatag sia sa anak sang Paraon. (Exodo 2:10) Masubo gid para sa iya pamilya ini nga pagbulagay. Gintawag sang anak sang Paraon ang lapsag sa ngalan nga Moises. Mahimo nga eksayted gid si Miriam nga makita kon mangin ano si Moises pagdaku sini. Padayon bala niya nga higugmaon si Jehova samtang nagadaku sia sa pamilya sang hari sang Egipto? Sa pagligad sang panahon, mas nagaathag pa gid ang sabat sa sini.

 Sang nagdaku na si Moises, sigurado nga proud gid si Miriam sang nabal-an niya nga ginpili sang iya manghod nga alagaron ang iya Dios sangsa panginpuslan ang tanan nga kahigayunan nga ginatanyag sang palasyo sang Paraon. Sang mag-40 anyos si Moises, ginpangapinan niya ang iya katawhan. Ginpatay niya ang isa ka Egiptohanon nga nagsakit sa isa ka Hebreo nga ulipon. Bangod sang kahadlok nga patyon man sia, nagpalagyo si Moises halin sa Egipto.—Exodo 2:11-15; Binuhatan 7:23-29; Hebreo 11:24-26.

 Mahimo nga wala gid sing balita si Miriam parte sa iya manghod sa nagsunod nga 40 ka tuig diin nag-istar ini sa malayo nga lugar sang Midian kag nagbantay sang mga karnero. (Exodo 3:1; Binuhatan 7:29, 30) Mapinasensiahon nga ginbatas ni Miriam ang mga tinuig asta nga nagtigulang sia. Nakita man niya nga mas naggrabe na gid ang pag-antos sang iya katawhan.

 Si Miriam mahimo nga otsentahon na sang nagbalik si Moises, nga ginpadala sang Dios para luwason ang Iya katawhan. Si Aaron ang nangin humalambal ni Moises kag updanay ining duha ka manghod ni Miriam pakadto sa Paraon para mangabay nga palakton ang katawhan sang Dios. Ginhimo gid ni Miriam ang iya masarangan para suportahan kag palig-unon si Moises kag si Aaron sa kada tion nga wala sila ginapamatian sang Paraon kag sa ila pagbalikbalik sa Paraon samtang ginapadala ni Jehova ang napulo ka kalalat-an para paandaman ang mga Egiptohanon. Sang ulihi, sang ginpadala ang katapusan nga kalalat-an—ang pagpatay sa tanan nga panganay nga lalaki sang Egipto—gintugutan gid man nga makagua ang Israel. Maimadyin naton si Miriam nga daw wala ginakapoy sa pagbulig sa katawhan samtang nagapagua sila sa Egipto sa pagpanguna ni Moises.—Exodo 4:14-16, 27-31; 7:1–12:51.

 Wala madugay, sang nakibon ang Israel sa tunga sang hangaway sang mga Egiptohanon kag sang Dagat nga Pula, nakita ni Miriam ang iya manghod nga si Moises nga nagatindog sa higad sang dagat nga nagabayaw sang iya sungkod. Natunga ang tubig sa dagat. Samtang ginapangunahan ni Moises ang iya katawhan patabok sa mamala nga duta sa tunga sang dagat, sigurado nga nabatyagan ni Miriam nga nagbaskog pa gid ang iya pagtuo sa iya Dios nga si Jehova. Ang ginaalagad niya nga Dios isa ka Dios nga makahimo sang bisan ano kag makatuman sang bisan ano nga promisa!—Exodo 14:1-31.

 Dayon, sang makatabok na ang katawhan, nagbalik ang tubig sa dagat kag naglumos sa Paraon kag sa tanan nga hangaway sini. Nakita ni Miriam nga si Jehova mas makusog sangsa pinakamakusog nga hangaway sa kalibutan. Napahulag ang katawhan sa pagkanta sang isa ka ambahanon para kay Jehova. Kag si Miriam ang nagpanguna sa mga babayi sa pag-amba: “Mag-amba kay Jehova, bangod sang iya mahimayaon nga kadalag-an. Gintagbong niya sa dagat ang kabayo kag ang nagasakay sa sini.”—Exodo 15:20, 21; Salmo 136:15.

 Isa ini sa pinakamakalilipay nga mga hitabo nga naeksperiensiahan ni Miriam sa iya kabuhi nga indi gid niya malipatan. Sa sini nga bahin sang iya kabuhi, gintawag sang Biblia si Miriam nga isa ka propeta. Si Miriam ang una nga babayi nga gintawag nga propeta sa Biblia. Kag isa sia sa pila lang ka babayi nga nag-alagad kay Jehova sa sining espesyal nga paagi.—Hukom 4:4; 2 Hari 22:14; Isaias 8:3; Lucas 2:36.

 Paagi sa sini nga kasaysayan, ginapahanumdom kita sang Biblia nga ginatan-aw kita ni Jehova kag gusto gid niya nga padunggan ang tanan naton nga panikasog, ang aton pagkamapinasensiahon, kag ang aton handum nga dayawon sia. Bata man kita ukon tigulang, lalaki man ukon babayi, kabay nga magtuo kita kay Jehova. Ini nga pagtuo nagapahalipay sa iya kag wala gid niya ini ginakalimtan, kag nalipay sia nga padyaan ini. (Hebreo 6:10; 11:6) Gani dapat gid naton ilugon ang pagtuo ni Miriam!

 May mga pagpakamaayo kon ang isa makabaton sang espesyal nga asaynment ukon pribilehiyo. Pero may mga katalagman man ini. Sang nahilway na ang Israel sa pagkaulipon, si Miriam mahimo amo ang nangin pinakakilala nga babayi sa pungsod. Mangin bugalon bala sia ukon mangin ambisyosa? (Hulubaton 16:18) Makapasubo nga may isa ka tion nga nangin amo gid sia sina.

 Mga pila ka bulan sa tapos nga nakagua ang Israel sa Egipto, gin-abiabi ni Moises ang isa ka grupo nga nag-abot halin sa malayo nga lugar. Ang nag-abot amo ang ugangan ni Moises nga si Jetro kag ang asawa ni Moises nga si Zifora upod ang ila duha ka anak nga lalaki. Si Zifora ginpangasawa ni Moises sa Midian sang nag-istar sia didto sa sulod sang 40 ka tuig. Antes pa nakagua ang Israel sa Egipto, nagpauli si Zifora sa ila lugar sa Midian, ayhan para magbisita. Kag subong, gindala sia sang iya amay sa ginakampuhan sang mga Israelinhon. (Exodo 18:1-5) Sigurado nga eksayted gid ang mga Israelinhon, kay man gusto gid nga makita sang madamo kon sin-o ang asawa sang tawo nga ginpili sang Dios nga magpanguna sa ila pagua sa Egipto.

 Nalipay man bala si Miriam kay nag-abot si Zifora? Mahimo, sang primero. Pero sa pagligad sang tion, posible nga nadaug sia sang iya bugal. Mahimo ginapensar ni Miriam nga basi buslan sia ni Zifora bilang ang pinakakilala nga babayi sa pungsod. Wala kita kabalo kon ano ang ginapamensar ni Miriam, pero nagsugod sila ni Aaron sa pag-istorya parte sa negatibo nga mga butang. Kag bangod negatibo na ang ila ginaistoryahan, amat-amat man nila nga ginpakalain ang iban. Una, ginpakalain nila si Zifora. Nagreklamo sila nga indi sia isa ka Israelinhon, kundi taga-Cus. a Dugaydugay, si Moises na ang ila ginareklamo. Si Miriam kag si Aaron nagsiling: “Kay Moises lang bala nagapakighambal si Jehova? Indi bala nga nagapakighambal man sia sa aton?”—Numeros 12:1, 2.

 Sa ila ginsiling, makita naton nga ara na sa tagipusuon ni Miriam kag ni Aaron ang bugal. Wala sila nalipay sa mga katungdanan nga ginhatag ni Jehova kay Moises, kag gusto nila nga hatagan sila sang dugang pa nga awtoridad kag mangin mas impluwensiado. Ngaa amo sina ang ginahimo ni Miriam kag ni Aaron? Bangod bala ginaabusuhan ni Moises ang iya awtoridad? Ukon gusto bala ni Moises nga sia pirme ang dayawon? Sigurado nga may mga kakulangan man si Moises, pero indi sia ambisyuso kag indi sia bugalon. Ang rekord sang Biblia nagasiling: “Si Moises amo ang pinakamahagop sa tanan nga tawo sa duta.” Bisan ano man ang ila rason, sala ang ginapanghambal ni Miriam kag ni Aaron, kag ara sa katalagman ang ila kabuhi kay nagasiling ang Biblia, “Nabatian ini ni Jehova.”—Numeros 12:2, 3.

 Ginsugo ni Jehova ang tatlo ka mag-utod nga magkadto sa tolda nga tilipunan. Didto, ang haligi nga panganod nga nagarepresentar sang presensia ni Jehova nagpanaug kag nagtindog sa puertahan. Dayon, naghambal si Jehova. Ginsabdong niya si Miriam kag si Aaron kag ginpahanumdom niya sa ila ang iya pinasahi nga kaangtanan kag daku nga pagsalig kay Moises. “Kon amo,” siling ni Jehova, “ngaa wala kamo mahadlok sa pagpakalain sa akon alagad nga si Moises?” Sigurado gid nga nagpalangurog sa kahadlok si Miriam kag si Aaron. Wala nila gintahod si Moises. Kag para kay Jehova, pareho lang nga wala man nila sia gintahod.—Numeros 12:4-8.

 Mahimo nga si Miriam gid ang nagpanguna sa sini nga pagreklamo, kag gin-impluwensiahan niya ang iya manghod para apinan sia batok sa ila bayaw nga si Zifora. Gani maintiendihan naton kon ngaa si Miriam lang ang ginsilutan ni Jehova. Nangin aruon si Miriam. Bangod sa sining makangilidlis nga balatian, ang panit ni Miriam nangin “pareho kaputi sang mapino nga yelo.” Gilayon nga nagpaubos si Aaron kag nakitluoy kay Moises nga pangabayon si Jehova, nga nagasiling: ‘Kabuangan ang ginhimo namon.’ Gani si Moises, nga mapainubuson gid nga tawo, nakitluoy kay Jehova: “Palihug, O Dios ko, ayuha sia! Palihug!” (Numeros 12:9-13) Ang pagpakitluoy ni Moises kag ni Aaron nagapakita kon daw ano nila ka palangga ang ila magulang bisan pa may mga kakulangan man sia kag mga sala.

 Maluluy-on si Jehova gani gin-ayo niya ang naghinulsol nga si Miriam. Pero nagsiling si Jehova nga dapat i-quarantine si Miriam sa gua sang kampo sang Israel sa sulod sang pito ka adlaw. Sigurado nga makahuluya gid ini para kay Miriam kay mahibaluan sang tanan sa kampo nga ginadisiplina sia. Pero ang iya pagtuo nagluwas sa iya. Nahibaluan niya nga ang iya Amay nga si Jehova matarong nga Dios kag ginadisiplina sia bangod palangga sia ni Jehova. Gani nagtuman sia. Nagligad ang pito ka adlaw samtang nagahulat ang katawhan sa kampo. Dayon, liwat nga ginpakita ni Miriam ang iya pagtuo. Sa sini nga tion, paagi sa mapainubuson nga pagbalik sa kampo.—Numeros 12:14, 15.

 Ginadisiplina ni Jehova ang mga palangga niya. (Hebreo 12:5, 6) Palangga niya si Miriam gani gindisiplina niya si Miriam para madula ang bugal sini. Masakit ang disiplina, pero nagluwas ini sa kabuhi ni Miriam. Ginbaton ni Miriam ang disiplina, gani nalipay sa iya si Jehova. Naglawig pa ang kabuhi ni Miriam. Manug-130 na ang edad ni Miriam sang napatay sia sa Kades sa kamingawan sang Zin, sang dali na lang matapos sang mga Israelinhon ang ila pagpanglakaton sa kamingawan. b (Numeros 20:1) Ginatos ka tuig sang ulihi, mahigugmaon nga ginpadunggan ni Jehova ang matutom nga pag-alagad ni Miriam. Paagi sa iya propeta nga si Miqueas, ginpahanumdom niya ang iya katawhan: “Gintubos ko kamo sa balay sang mga ulipon; ginpadala ko sa inyo si Moises, si Aaron, kag si Miriam.”—Miqueas 6:4.

 Madamo kita sing matun-an sa kabuhi ni Miriam. Dapat naton buligan ang mga wala sing mahimo para amligan ang ila kaugalingon kag dapat kita mangin maisog sa paghambal sing matuod, pareho sang ginhimo ni Miriam sang bata pa sia. (Santiago 1:27) Pareho sa iya, dapat kita mangin malipayon sa pagtudlo sang mensahe sang Dios sa iban. (Roma 10:15) Pareho sa iya, dapat naton likawan ang kaimon kag pagpakalain sa iban. (Hulubaton 14:30) Kag pareho sa iya, dapat naton batunon ang disiplina ni Jehova sing mapainubuson. (Hebreo 12:5) Kon himuon naton ini, mailog gid naton ang pagtuo ni Miriam.