PAMANGKOT SANG MGA PAMATAN-ON

Paano Ko Hanason ang Akon Konsiensia?

I-PLAY

Sa diin sa masunod makumparar mo ang imo konsiensia?

sa kompas
sa espiho
sa abyan
sa hukom

Ang insakto nga sabat sila gid nga apat. Ini nga artikulo magapaathag kon ngaa.

Ano ang konsiensia?

Ang imo konsiensia amo ang imo basihan sang husto kag sala. “ang kasuguan nasulat sa ila tagipusuon,” siling sang Biblia(Roma 2:15) Ang nahanas nga konsiensia makabulig sa imo nga magdesisyon ukon mabinagbinag ang desisyon nga nahimo mo na.

Ang imo konsiensia pareho sang isa ka kompas. Nagagiya ini sa imo agod makahimo ka sing husto nga desisyon.
Ang imo konsiensia pareho sang espiho. Ginapakita sini kon ano ka nga klase sang tawo.
Ang imo konsiensia pareho sang isa ka maayo nga abyan. Makahatag ini sing maayo nga laygay kag makabulig nga mangin madinalag-on ka—kon pamatian mo ini.
Ang imo konsiensia pareho sang isa ka hukom. Ginapamatbatan ka kon nakahimo ka sing sala.

Ang maayo nga konsiensia makabulig sa imo sa paghimo sing maayo nga desisyon

Ang punto: Ang imo konsiensia makabulig sa imo (1) para makahimo sing maayo nga desisyon kag (2) para matadlong ang imo mga sala.

Ngaa dapat mo hanason ang imo konsiensia?

Ang Biblia nagasiling: “Hupti ninyo ang maayo nga konsiensia.” (1 Pedro 3:16) Mabudlay gid ina himuon kon wala nahanas ang imo konsiensia.

“Nagabutig ako sa akon ginikanan kon ano ang ginhimo ko kag wala ko ini ginasugid sa ila. Sang primero, ginakonsiensia gid ako, pero sang ulihi daw normal na lang ini sa akon.”—Jennifer.

Sang ulihi, napahulag si Jennifer sang iya konsiensia nga isugid sa iya ginikanan ang iya ginapanghimo, kag wala na sia nagbutig sa ila.

Binagbinaga ini: San-o tani ginpamatian ni Jennifer ang iya konsiensia?

“Mabudlay gid magkabuhi sing doble-kara. Kon nakahimo ka na sing sala nga desisyon, daw kahapos na lang maghimo sing isa pa.”—Matthew.

Ang iban nga tawo wala na gid nagapamati sa ila konsiensia. “Wala na sila sang igbalatyag sa maayo kag malain,” siling sang Biblia. (Efeso 4:19) Sa Maayong Balita nga Biblia amo sini ang ginasiling: “Wala na gid sila sing huya.”

Ang punto: Mas maayo bala ang kabuhi sang tawo nga wala ginatublag sang iya konsiensia? Ano nga mga problema ang ila maatubang sa ulihi?

Ang punto: Agod may ara ka sing maayo nga konsiensia, dapat may ara ka sing ‘ikasarang sa paghangop nga nahanas nga makilala ang maayo kag malain.’—Hebreo 5:14.

Paano mo hanason ang imo konsiensia?

Para mahanas ang imo konsiensia, dapat may sulundan ka sa imo mga ginahimo. Ginasunod sang iban ang ginahimo sang:

ila pamilya kag kultura
ila mga kaedad
mga popular nga artista

Pero, ang pagkabuhi nahisuno sa talaksan sang Biblia mas maayo. Indi ina katingalahan, kay ang Biblia “gintuytuyan sang Dios,” ang Isa nga nagtuga sa aton, kag nahibaluan gid niya kon ano ang pinakamaayo para sa aton.—2 Timoteo 3:16.

Ari ang pila ka halimbawa.

ANG TALAKSAN: “Luyag namon magkabuhi sing bunayag sa tanan nga butang.”—Hebreo 13:18.

Paano ina nga talaksan makaapekto kon ginasulay ka nga mangdaya sa eksam, magbutig sa imo ginikanan, ukon mangawat?
Kon ginabuligan ka sang imo konsiensia nga mangin bunayag sa tanan nga butang, sa banta mo, paano ini makabenepisyo sa imo subong kag sa palaabuton?

ANG TALAKSAN: “Palagyo kamo sa seksuwal nga imoralidad.”—1 Corinto 6:18.

Paano ini nga talaksan makaapekto sa imo konsiensia kon ginasulay ka nga maglantaw sang pornograpiya ukon mag-sex bisan wala ka pa na kasal?
Kon ginapahulag ka sang imo konsiensia nga malagyo sa seksuwal nga imoralidad, paano ini makabenepisyo sa imo subong kag sa palaabuton?

ANG TALAKSAN: “Mangin mainayuhon kamo sa isa kag isa, mangin maluluy-on, nga nagapatawad sing kinabubut-on sa isa kag isa”—Efeso 4:32.

Paano ini nga talaksan makabulig sa imo kon may indi pag-intiendihanay kamo sang imo utod ukon abyan?
Kon ginapahulag ka sang imo konsiensia nga mangin mapinatawaron, paano ini makabenepisyo sa imo subong kag sa palaabuton?

ANG TALAKSAN: “Ginadumtan niya [ni Jehova] ang nagahigugma sa kasingki.”—Salmo 11:5.

Paano ini nga talaksan makabulig sa imo sa pagpili sang mga pelikula, palaguaon sa TV, kag video game?
Kon ginapahulag ka sang imo konsiensia nga maglikaw sa bayolente nga kalingawan, paano ini makabenepisyo sa imo subong kag sa palaabuton?

MATUOD NGA HITABO: “May ginahampang ang akon mga abyan nga bayolente nga mga video game, gani nagahampang man ako. Dayon, ginhambalan ako ni tatay nga indi ko na ina puede mahampang. Gani nagahampang lamang ako kon yara ako sa balay sang akon mga abyan. Kon magpauli na ako, wala gid ako nagaistorya parte sa sini. Ginapamangkot ako ni tatay kon ano ang problema, nagasabat man ko nga wala man. Isa ka adlaw, nabasahan ko ang Salmo 11:5 kag nakonsiensia gid ako sa akon ginahimo. Narealisar ko nga kinahanglan ko na untaton ini. Gani, nag-untat ako. Nakita man sang isa sa akon mga abyan nga nag-untat ako sa paghampang sang bayolente nga mga hampang, gani nag-untat man sia.”—Jeremy.

Binagbinaga ini: San-o nanghikot ang konsiensia ni Jeremy, kag sang san-o niya ini ginpamatian? Ano ang natun-an mo sa natabo kay Jeremy?

Ang punto: Ang imo konsiensia nagapakita kon ano ka nga sahi sang tawo kag kon ano ang imo panindugan. Ano ang ginasiling sang imo konsiensia parte sa imo?

Ang ginasiling sang iban

“Bisan nahibaluan sang imo konsiensia ang husto kag sala, indi ina garantiya nga mahimo gid naton pirme ang husto. Kon ang isa ka kompas nagapanghikot sing maayo kag nagatudlo kon diin ka makadto, kinahanglan mo gihapon maghimo sing desisyon kon sundon mo ini ukon indi.”—Alexis.

“Ang konsiensia indi kudal nga daw ginalimitahan ang imo paghulag. Kundi, isa ini ka dalan nga ginagiyahan ka kon sa diin ka makadto. Ang imo konsiensia nagaamlig sa imo sa mga katalagman pareho sang mga tanda sa dalan.”—Lionel.

“Natun-an ko nga indi ko dapat pagtugutan ang konsiensia sang iban nga magdesisyon para sa akon. Nahanas ko ang akon konsiensia, gani kon pamatyag ko nga amo ini ang husto nga himuon sa isa ka butang, indi ko gid ini pagbalewalaon. Indi ko dapat bag-uhon ang akon talaksan para lang batunon sang iban.”—Isabella.