Txhua yam ciaj sia qhia tias yeej muaj tus tsim. Txhua yam ciaj sia yeej muaj tej keeb lossis cells thiaj li ciaj taus. Hos tej keeb nyias yeej muaj nyias ib tes haujlwm ua kom yam uas ciaj sia ntawd huam vam thiab nyob taus ntev mus. Tej yam xws li poov xab uas siv coj los ua ncuav xwb los yeej muaj keeb thiab yog ib yam uas ciaj sia. Tej keeb hauv cov poov xab tsis zoo li tej keeb uas nyob hauv tibneeg lub cev. Tej keeb poov xab muaj ntau yam sib txuam nyob rau hauv. Tej keeb no nyias muaj nyias ib tug qauv lossis DNA uas qhia seb nyias yuav ua nyias txoj haujlwm li cas. Ib lub keeb twg muaj peevxwm muab tau yam ub yam no los ua zaub mov noj. Yog tias tsis muaj dabtsi yug tej keeb lawm ces tej keeb yuav nyob twjywm tsis ua haujlwm tiamsis tseem ciaj sia. Thaum peb muab cov poov xab los tov nplej tov dej lawm, cov keeb mam rov ua haujlwm dua.

Cov neeg tshawb txujci twb kawm txog tej keeb poov xab tau ntau xyoo lawm kom lawv thiaj paub txog tej keeb uas nyob hauv tibneeg lub cev. Txawm li los, tseem tshuav ntau yam uas lawv tsis paub. Vim li no ib tug xibhwb qhia ntawv hauv tebchaws Xividees (Sweden) hu ua Loj Khees (Ross King) thiaj hais tias: “Peb tsis muaj neeg tshawb fawb txaus los kawm txog tej keeb poov xab kom nkag siab zoo seb ua haujlwm li cas.”

 Thaum koj xav txog tej keeb poov xab no, puas ua rau koj xav tias yuav tsum muaj ib tug tsim, los nyob nyob es tej keeb no cia li tshwm los xwb?

Txhua yam ciaj sia yuav tsum los ntawm yam uas ciaj sia xwb. Tus qauv lossis DNA uas nyob hauv ib lub keeb twg muaj ntau yam kuab tshuaj lossis chemicals uas los sib txuam ua ke thiaj ua tau ib yam hu ua nuv khias rhais (nucleotides). Ib lub keeb twg muaj tshaj li 3,000 plhom (3.2 billion) hom nuv khias rhais. Cov nuv khias rhais no qhia kom cov keeb tsim tej plhaus thees (protein).

Yuav kom tej kuab tshuaj los sib txuam haum nkaus ua tau cov nuv khias rhais mas yeej tsis muaj hnub li.

Yeej tsis tau muaj ib zaug uas tibneeg tsim tau ib yam ciaj sia los ntawm tej yam tsis ciaj sia li.

Tsis muaj lwm yam uas yuav zoo npaum li tibneeg lawm. Tsis muaj ib yam tsiaj twg uas yuav ua tau li neeg ua. Tibneeg muaj lub laj lim tswvyim tsim ub tsim no, muaj kev sib raug zoo nrog lwm tus, hlub lwm tus thiab hmov tshua lawv. Peb muaj kev zoo siab thaum peb hnov qab, hnov tsw, hnov suab, thiab pom lub ntiajteb tshiab khwb khiv. Peb txawj npaj rau lub neej yav pem suab thiab xav paub seb lub neej puas tas li no xwb.

Txhua yam no ua rau koj xav li cas? Puas yog nyob nyob es tibneeg cia li lam muaj tej cwj pwm thiab rab peevxwm los ciaj noob xwb, los tej no qhia tias muaj ib tug tsim txojsia rau peb?