Leej Twg Yog Yehauvas?
Phau Vajlugkub qhia li no
Yehauvas yog tus tseem Vajtswv thiab nws yog tus tsim ib puas tsav yam. (Tshwmsim 4:11) Yexus, Anplahas thiab Mauxes puav leej teev tiam nws. (Chivkeeb 24:27; Khiav Dim 15:1, 2; Yauhas 20:17) Yehauvas yog txhua haiv neeg tus Vajtswv.—Phau Ntawv Nkauj 47:2.
Phau Vajlugkub qhia tias Vajtswv muaj ib lub npe uas tshwj xeeb heev uas yog Yehauvas. (Khiav Dim 3:15; Phau Ntawv Nkauj 83:18) Lub npe Yehauvas, lus Henplais txhais tias “kom muaj tshwm sim,” thiab coob tus neeg txawj ntse hais tias lub npe no kuj txhais tias “Nws Ua Kom Muaj Tshwm Sim.” Tos Yehauvas lub npe txhais li no los, nws yog tus Tswv Tsim thiab nws yog tus uas ua kom txhua yam muaj tiav raws li nws lub ntsiab. (Yaxayas 55:10, 11) Phau Vajlugkub pab kom peb paub tias Yehauvas yog leej twg thiab paub tias nws muaj txoj kev hlub puv npo.—Khiav Dim 34:5-7; Lukas 6:35; 1 Yauhas 4:8.
Lub npe Yehauvas yog txhais los ntawm plaub tug tsiaj ntawv Henplais, יהוה (YHWH), uas muab hu tias The·rha·nka·ma·ta (Tetragrammaton). Peb yeej tsis paub meej tias lub suab tawm rau Vajtswv lub npe ua lus Henplais yog li cas tiag. Tiam sis lub npe “Yehauvas” yeej muaj los ntev lawm. Thawj zaug tshwm yog nyob hauv phau Vajlugkub uas Viyees Theesdau (William Tyndale) txhais nyob rau xyoo 1530. a
Ua cas thiaj tsis paub lub suab hu Vajtswv lub npe hauv lus Henplais?
Thaum ub lus Henplais tsuas sau cov tsiaj ntawv loj xwb, tsis sau cov tsiaj ntawv me. Cov neeg Henplais uas txawj nyeem ntawv yeej paub tias yuav muab tus tsiaj ntawv me twg coj los dhos rau. Tiam sis tom qab sau phau Vajlugkub qub tiav lawm, txawm muaj ib co neeg Yudais pib ntseeg tias lawv hais tsis tau Vajtswv lub npe ua suab tawm los, vim lawv ntshai tsam muaj vij sub vij sw los raug lawv. Thaum lawv nyeem ib nqe Vajlugkub uas muaj Vajtswv lub npe nyob rau hauv, lawv thiaj muab hloov hu ua, “tus Tswv” los sis “Vajtswv.” Tau ntau tiam tom qab no, tib neeg pib ntseeg txoj kev ntseeg no zuj zus tuaj thiaj ua rau tib neeg tsis paub hu Vajtswv lub npe lawm. b
Muaj ib txhia neeg xav tias tej zaum Vajtswv lub npe hu ua “Yaves,” tiam sis lwm cov ho xav tias tej zaum hu txawv. Kauj ntawv Vajlugkub ntawm Hiav Txwv Tuag, muaj ib feem hauv phau Levis Kevcai uas yog sau ua lus Kilis, lawv qog Vajtswv lub suab npe tawm thiab muab txhais ua Iao. Tsis tas li ntawd, cov neeg Kilis uas sau ntaub sau ntawv thaum ub xav tias tej zaum lub suab npe hais tawm yog Iae, I·a·beʹ, los sis I·a·ou·eʹ, tiam sis yeej tsis muaj pov thawj qhia tau tias lub npe no lub suab tawm li cas tiag tiag ua lus Henplais. c
Tib neeg xav yuam kev txog Vajtswv lub npe uas nyob hauv phau Vajlugkub
Xav yuam kev: Cov Vajlugkub uas muaj lub npe “Yehauvas” tib neeg yog cov uas muab sau rau hauv xwb.
Qhov tseeb: Vajtswv lub npe ua lus Henplais yog sau plaub tug tsiaj ntawv loj tshwm txog 7,000 zaus hauv phau Vajlugkub. d Feem ntau cov uas txhais phau Vajlugkub tau muab Vajtswv lub npe hloov ua tej npe meej mom, xws li tus “Tswv.”
Xav yuam kev: Vajtswv tus uas muaj hwj chim loj dua ntais tsis tas muaj ib lub npe uas tshwj xeeb.
Qhov tseeb: Vajtswv tshoov cov neeg uas sau phau Vajlugkub kom lawv sau Vajtswv lub npe txhiab txhiab zaus diam, thiab nws hais kom cov uas pe hawm nws siv kiag nws lub npe. (Yaxayas 42:8; Yau˗ees 2:32; Malakis 3:16; Loos 10:13) Ntxiv ntawd, Vajtswv tsis txaus siab rau cov uas cev lus cuav uas ua kom tib neeg tsis nco qab txog nws lub npe.—Yelemis 23:27.
Xav yuam kev: Yog ua raws li Yudais tej kab lig kev cai, yuav tsum tau muab Vajtswv lub npe tshem tawm hauv phau Vajlugkub.
Qhov tseeb: Yeej muaj tseeb tias muaj ib txhia Yudais uas yog cov sau ntaub sau ntawv tsis kam hais tawm Vajtswv lub npe uas muaj hwj chim loj kawg nkaus. Txawm li ntawd los, thaum lawv theej phau Vajlugkub lawv yeej tsis muab Vajtswv lub npe rho tawm. Vajtswv tsis xav kom peb coj raws li tib neeg tej kab lig kev cai es tsis ua raws li nws tej lus sam hwm.—Mathais 15:1-3.
Xav yuam kev: Tsis txhob muab Vajtswv lub npe sau rau hauv phau Vajlugkub. Rau qhov twb tsis paub xyov Vajtswv lub npe suab tawm li cas tiag tiag ua lus Henplais.
Qhov tseeb: Yog tias tib neeg xav li qhov uas nyuam qhuas hais saum no, ces lawv xav tias Vajtswv xav kom txhua haiv neeg hais nws lub npe tawm lub suab zoo tib yam nkaus. Tiam sis tsis yog li ntawd, phau Vajlugkub twb qhia lawm tias yav thaum ub, cov uas teev tiam Yehauvas uas nyias hais nyias ib yam lus muab tej npe hauv Vajlugkub hu nyias txawv nyias thiab.
Xws li Yausuas lub npe. Cov ntseeg thawj 100 xyoo uas hais lus Henplais, hu Yausuas lub npe ua Yehoh·shuʹaʽ, tiam sis cov ntseeg uas hais lus Kilis ho hu nws lub npe ua I·e·sousʹ. Thaum phau Vajlugkub Kilis sau Yausuas lub npe mas sau ua lus Kilis, yog li no qhov no qhia tias cov ntseeg thaum ntawd siv yam lus uas tib neeg niaj hnub hais.—Tes Haujlwm 7:45; Henplais 4:8.
Thaum txhais Vajtswv lub npe uas muaj hwj chim loj kawg nkaus los peb yeej ua li no thiab. Qhov uas tseem ceeb tshaj plaws yuav tsum muab Vajtswv lub npe tso rau txhua qhov chaw uas yeej muaj nws lub npe nyob rau hauv, tsis yog qhov Vajtswv lub npe tawm suab li cas.
a Viyees Theesdau siv lub npe “Iehouah” nyob rau hauv thawj tsib phau Vajlugkub uas nws txhais. Tiam sis thaum lub caij lub nyoog hloov zuj zus mus, tau muab Vajtswv lub npe sau kom phim rau tiam uas tib neeg nyob ntawd. Xws li xyoo 1612, thaum Heevlim Eesvawm (Henry Ainsworth) txhais Phau Ntawv Nkauj, nws siv lub npe “Iehovah” nyob rau txhua qhov chaw uas muaj lub npe ntawd. Tom qab no xyoo 1639, nws tau muab Phau Ntawv Nkauj kho dua ces nws thiaj siv lub npe “Yehauvas” lawm. Tib yam nkaus li ntawd, cov uas txhais phau Vajlugkub American Standard Version uas luam tawm nyob rau xyoo 1901, kuj sau lub npe “Yehauvas” rau txhua qhov chaw uas lawv pom nyob hauv phau Vajlugkub Henplais.
b Phau ntawv New Catholic Encyclopedia, Tsab Ob, Phau 14, nplooj 883-884, qhia tias: “Tom qab cov Ixayees raug coj mus rau lwm lub teb chaws thiab rov qab los, lawv pib hwm lub npe Yaves, thiab lawv tau muab lo lus ADONAI uas yog tus Tswv thiab ELOHIM uas yog Vajtswv, los hloov Vajtswv lub npe lawm.”
c Yog xav paub ntxiv, mus saib phau Vajlugkub Askiv New World Translation of the Holy Scriptures, appendix A4, “The Divine Name in the Hebrew Scriptures.”
d Mus saib phau Theological Lexicon of the Old Testament, Phau 2, nplooj 523-524.
Tej Yam No Yuav Pab Tau Koj Thiab
ESSENTIAL BIBLE TEACHINGS
Vajtswv Puas Muaj Npe?
Vajtswv muaj ntau lub npe meej mom xws li: Tus Loj Dua Ntais, Tus Tswv Tsim, thiab Tus Tswv. Tiamsis nws lub npe muaj tshwm txog li 7,000 zaus hauv phau Vajlugkub.
PHAU TSOM FAJ
Vajtswv Zoo Li Cas Tiag?
Koj yuav tau los paub Vajtswv koj thiaj tau nrog nws sib raug zoo. Koj yuav ua li no li cas?
LUS NUG THIAB LUS TEB TXOG PHAU VAJLUGKUB
Vajtswv Muaj Pes Tsawg Lub Npe
Tib neeg xav tias Vajtswv muaj cov npe hu li no ‘Allah,’ ‘Alafas thiab Aumenkas,’ ‘El Shaddai,’ ‘Yehauvas Npaj Thiab Pub.’ Puas yog peb hu Vajtswv lub npe li cas los tau?
