1, 2. Ki sa k te pase nan jounen Eli pa t ap janm bliye a?

ELI t ap kouri anba lapli a e l te vin pi fènwa. Li te gen anpil wout pou l fè toujou anvan l rive Jizreyèl e l pa t yon jèn gason. Men, piske “Jewova te bay Eli fòs”, toutpandan li t ap kouri li pa t santi l fatige. Fòs li te santi l gen nan tout kò l la se yon fòs li pa t janm santi l genyen anvan sa. Pa bliye, li te fèk fin kite pil cheval ki t ap rale charyo wa Ahab la dèyè. — Li 1 Wa 18:46.

² Kounye a, wout la lib devan Eli. Imajine Eli k ap bat je l anpil akoz gwo gout lapli k ap tonbe sou figi l yo toutpandan l ap kouri epi l ap panse ak sa k te pase nan jounen sa a, yon jounen li pa t ap janm bliye. Pa gen dout nan sa, se te yon gwo viktwa pou Jewova, Bondye Eli a, e se te yon gwo viktwa pou vrè adorasyon an tou. Eli te kite Mòn Kamèl la byen lwen, e kòm tan an te fèmen moun pa t ka wè mòn nan ankò. Se te sou mòn sa a Jewova te sèvi ak Eli pou l te fè yon mirak pou l te bay moun ki t ap adore Baal yo yon gwo kou. Jewova te montre aklè plizyè santèn pwofèt Baal yo te fo pwofèt, yo te mechan e yo te merite mouri. Apre sa, Eli te priye Jewova pou l te met yon bout nan sechrès ki t ap bat peyi a depi twazan edmi. Konsa, lapli te vin tonbe! — 1 Wa 18:18-45.

3, 4. a) Poukisa Eli te ka gen anpil espwa lè l t apral Jizreyèl? b) Ki kesyon nou pral egzamine?

³ Pandan Eli t ap kouri sou yon distans 30 kilomèt anba gwo lapli a pou l rive Jizreyèl, petèt li te gen espwa bagay yo t apral chanje nèt. Petèt li te panse Ahab t ap konprann li dwe chanje atò paske pou li menm, apre Ahab te fin wè tout sa k te pase yo, se sèten li t ap sispann adore Baal, li t ap met rèn Jezabèl sou kontwòl e l t ap fè yo sispann pèsekite sèvitè Jewova yo.

⁴ Li toutafè nòmal pou n gen anpil espwa lè bagay yo sanble ap byen mache pou nou. Nou ka imajine jan bagay yo pral amelyore nan lavi nou, e n ka menm panse gwo tètchaje nou yo resi disparèt. Si Eli te gen panse konsa ki te pase nan tèt li, nou ka konprann sa paske li “te yon moun menm jan avèk nou”. (Jak 5:17.) Men, an reyalite, se atò pwoblèm Eli t apral kòmanse. Annefè, nan kèk  èdtan ankò, li t apral tèlman pè e l t ap tèlman dekouraje, li t apral mande lanmò. Ki sa k te pase e ki jan Jewova te ede pwofèt li a vin gen yon lafwa solid nan li ankò epi ede l repran kouraj? Ann gade pou n wè.

5. Apre tout sa k te fin fèt sou Mòn Kamèl la, èske Ahab te wè li enpòtan pou l vin gen respè pou Jewova, e kòman nou fè konn sa?

⁵ Lè Ahab rive nan palè l la ki nan Jizreyèl, èske l te montre l te chanje? Men sa Bib la fè konnen: “Ahab di Jezabèl tout sa Eli te fè, jan l te touye tout pwofèt yo ak kout epe.” ​(1 Wa 19:1). Remake Ahab pa t site non Jewova, Bondye Eli a, lè l t ap rakonte Jezabèl sa k te pase yo. Ahab pa t yon moun ki renmen Bondye. Pou Ahab, tout sa k te fèt nan jounen an se bagay “Eli te fè”. Li pa t di se Bondye ki te fè mirak sa yo. Li klè, li pa t vin wè enpòtans pou li gen respè pou Jewova Dye. Men, ki jan madanm li, yon moun ki te toujou renmen tire revanj, t apral reyaji?

6. Ki mesaj Jezabèl te voye bay Eli, e ki sa mesaj sa a te vle di?

⁶ San Jezabèl t ap bouyi pa anndan l! Jezabèl te vin move kou kong! Li te voye yon mesaj bay Eli. Men sa l te di l: “Se pou dye yo pini m, e se pou yo pini m ankò, si demen, vè lè konsa, mwen pa fè w vin menm jan ak pwofèt ou te touye yo!” ​(1 Wa 19:2). Se pa t yon ti menas Jezabèl te fè Eli la a! Annefè, Jezabèl te sèmante pito l mouri si l ta kite jou a pase san l pa fè touye Eli, yon fason pou l ka vanje pwofèt Baal yo te touye yo. Nan nuit sa a kote lapli t ap tonbe a, nou ka imajine jan Eli pantan nan dòmi lè mesaje rèn nan vin pote mesaj terib sa a ba li nan ti kay li te ye nan Jizreyèl la. Ki efè pawòl sa yo te gen sou Eli?

7. Ki efè menas Jezabèl la te genyen sou Eli, e ki sa Eli te fè?

⁷ Si Eli te panse gè l t ap fè kont Baal la te fini, ebyen bridsoukou li te vin rann li kont li te twonpe l. Jezabèl pa t chanje malgre mirak ki te fèt yo. Sou lòd Jezabèl, yo te deja touye yon pakèt pwofèt fidèl, men kounye a sanble se te tou pa Eli. Ki jan Eli te reyaji devan menas Jezabèl la? Bib la fè konnen “laperèz anvayi” Eli. Èske Eli te kòmanse imajine jan Jezabèl t ap fè yo fè l soufri anpil jiskaske li mouri? Si li te kontinye ap reflechi sou sa, nou kapab konprann rezon ki fè dekourajman te vin anvayi l. Kèlkeswa sa li te gen nan lespri l, “li te chape poul li” pou l sove lavi l. — 1 Wa 18:4; 19:3.

8. a) Nan ki sitiyasyon Pyè te ye ki sanble ak sitiyasyon Eli a? b) Ki leson nou ka aprann nan sa k te rive Eli ak Pyè a?

⁸ Eli pa t sèl moun ki t ap sèvi Bondye fidèlman ki te kite laperèz anvayi l. Yon bon valè ane apre sa, apot Pyè te vin gen menm  pwoblèm nan tou. Pa egzanp, lè Jezi te pèmèt Pyè mache sou dlo pou l vin jwenn li an, apot la te vin “ap gade jan van an fò”. Konsa, laperèz te anvayi l e li te kòmanse fè fon. (Li Matye 14:30.) Sa k te rive Eli ak Pyè a aprann nou yon leson ki vrèman enpòtan. Pou n pa dekouraje, pinga n kite lespri n fikse sou pwoblèm ki fè n pè yo. Nou dwe kite lespri n fikse sou Moun ki ban nou esperans ak fòs la.

9. Esplike ki jan vwayaj Eli a te pase epi di ki jan l te santi l pandan l t ap chape poul li.

⁹ Akoz laperèz te anvayi Eli, li te chape poul li nan direksyon sidwès pou l al nan vil Beyècheba, ki nan yon distans 150 kilomèt e ki toupre fwontyè sid peyi Jida. Lè l rive Beyècheba, Eli kite sèvitè l la e l al nan dezè a poukont li. Bib la fè konnen l te “fè yon jou ap vwayaje”, konsa, nou ka imajine li menm ki kòmanse mache depi lè solèy la leve, e sanble l te pati ak de men l de pye l. Petèt, akoz dekourajman e akoz li te pè anpil, li pa t byen reflechi sou sa l t ap fè paske l t ap fè gwo efò pou l travèse yon zòn ki chaje ak douk e ki danjere anba yon solèy cho. Toutpandan solèy la t ap kouche tikras pa tikras, Eli te santi tout fòs li fini, li pa t ka mache ankò. Fatig te fè l al chita anba yon pye bayawonn ki te sèl kote l te ka jwenn nan dezè sa a ki te sanble ak yon kote pou l pase nuit lan. — 1 Wa 19:4.

10, 11. a) Ki sa pawòl Eli te di nan priyè l te fè Jewova a vle di? b) Sèvi ak vèsè yo bay kòm referans yo pou w esplike fason kèk lòt sèvitè Bondye te santi yo lè yo te dekouraje anpil.

¹⁰ Pandan Eli te santi tout espwa l fini nèt, li te priye Jewova. Li te mande lanmò. Men sa l te di: “Mwen pa pi bon pase zansèt mwen yo.” Li te konnen zansèt li yo ki te deja mouri yo se jis pousyè ak zosman ki nan tonm, ki pa itil anyen e ki pa ka ede pèsonn (Ekl. 9:10). Donk, Eli te santi l pa vo anyen. Se poutèt sa l te di: “Mwen pa kapab ankò!” Li pa t wè rezon pou l viv.

¹¹ Èske sa ta dwe fè nou sezi lè nou aprann yon sèvitè Bondye ta ka vin dekouraje konsa? Bon, pa vrèman. Labib fè konnen gen plizyè gason ak fi fidèl ki te santi yo tèlman tris, yo te mande lanmò. Pami moun sa yo, gen Rebeka, Jakòb, Moyiz ak Jòb. — Jen. 25:22; 37:35; Nonb 11:13-15; Jòb 14:13.

12. Si sa ta rive ou santi w dekouraje anpil, ki jan w ka suiv egzanp Eli?

¹² Jodi a, n ap viv nan yon ‘tan ki di e ki difisil pou moun sipòte’. (2 Tim. 3:1.) Donk, nou pa dwe sezi lè n aprann gen anpil  moun, menm moun k ap sèvi Bondye fidèlman, ki konn santi yo dekouraje anpil pafwa. Si sa ta rive ou nan yon sitiyasyon difisil konsa, suiv egzanp Eli, vide kè w bay Bondye nan lapriyè pou w di l jan w santi w. Pa bliye, Jewova se “Bondye tout konsolasyon an”. (Li 2 Korentyen 1:3, 4.) Èske Bondye te konsole Eli?

13, 14. a) Ki jan Jewova te demontre li gen sousi ak lanmou pou Eli lè l te voye yon zanj al kote pwofèt li a? b) Lefètke Jewova konnen tout bagay sou nou chak, san wete limit nou genyen, poukisa sa rekonfòte nou?

¹³ Dapre ou menm, ki santiman Jewova genyen detan l nan syèl la lè l t ap gade pwofèt li renmen anpil la ki kouche anba yon pye bayawonn nan dezè a e k ap mande lanmò? Nou deja konn repons lan. Lè dòmi te fin pran Eli, Jewova te voye yon zanj kote l. Zanj lan fè yon ti souke Eli epi li di l: “Leve, manje.” Eli te fè sa. Zanj lan te prepare yon ti bagay pou Eli pase nan bouch li. Li te bay Eli pen ki byen cho ak enpe dlo pou l bwè. Èske Eli te sonje di zanj lan mèsi? Bib la annik fè konnen, pwofèt la te manje, li te bwè, epi li te dòmi ankò. Èske moral li te tèlman ba li pa t menm ka pale? Antouka, zanj lan te reveye l yon dezyèm fwa, petèt nan granmmaten. Yon lòt fwa ankò, li di Eli: “Leve, manje.” Apre sa, li te di Eli pawòl touchan sa yo: “Paske vwayaj la ap twòp pou ou.” — 1 Wa 19:5-7.

¹⁴ Grasa bon konprann Bondye te bay zanj lan, zanj lan te konn ki kote Eli t aprale. Anplis de sa, li te konnen vwayaj la t ap tèlman long Eli pa t ap gen ase fòs pou l fè wout la. Ala rekonfòtan sa rekonfòtan dèske n ap sèvi yon Bondye ki konnen objektif nou ak limit nou pi byen pase nou! (Li Sòm 103:13, 14.) Ki jan manje sa a te ede Eli?

15, 16. a) Ki sa manje Jewova te bay Eli a te pèmèt Eli fè? b) Poukisa nou dwe apresye fason Jewova soutni sèvitè l yo jodi a?

¹⁵ Men sa nou li nan Bib la: “Li leve, li manje e li bwè. Grasa fòs manje sa a te ba li, li te fè 40 jou, 40 nuit ap mache pou l rive Orèb, mòn vrè Dye a.” ​(1 Wa 19:8). Eli te pase 40 jou 40 nuit ap fè jèn, menm jan ak Moyiz ki te fè sa anviwon 600 an anvan l e menm jan ak Jezi ki te vin fè sa prèske 1000 an apre (Egz. 34:28; Lik 4:1, 2). Sèl ti bagay Eli te manje a pa t fè tout pwoblèm li yo ale pou sa, men se te yon mirak sa te ye lefètke ti manje sa a te soutni Eli. Imajine pwofèt sa a, ki granmoun, k ap mache nan yon wout ki pa trase, jou apre jou, semèn apre semèn, pandan prèske yon mwa edmi nan dezè sa a ki plen douk.

¹⁶ Jodi a tou, Jewova soutni sèvitè l yo. Li pa fè mirak pou l fè yo jwenn manje, men li soutni yo yon fason ki pi enpòtan toujou.  Li bay sèvitè l yo sa yo bezwen nan domèn espirityèl (Mat. 4:4). Lè n aprann konnen Bondye pa mwayen Bib la e nou li piblikasyon ki baze sou Bib la, nou jwenn fòs nan domèn espirityèl. Lefètke n jwenn manje nan domèn espirityèl, sa pa fè tout pwoblèm nou yo ale pou sa, men sa ka ede nou andire sitiyasyon nou pa t ap ka sipòte si n pa t jwenn manje sa yo. Anplis de sa, sa ap fè n jwenn “lavi ki pap janm fini an”. — Jan 17:3.

17. Ki kote Eli t ale, e poukisa kote sa a te gen anpil enpòtans pou li?

¹⁷ Apre Eli te fin fè prèske 320 kilomèt ap mache, li te resi rive sou mòn Orèb. Mòn sa a te gen anpil enpòtans paske se la Jewova te pale ak Moyiz pa mwayen yon zanj nan flanm dife ki te nan pye pikan an e se la pi devan Jewova te vin fè alyans Lalwa a ak pèp Izrayèl la. Eli te pran refij nan yon gwòt.

18, 19. a) Ki kesyon zanj Jewova a te poze Eli, e ki jan Eli te reponn? b) Nan repons Eli te bay la, ki twa rezon ki fè li te dekouraje anpil?

¹⁸ Pandan Eli te sou mòn Orèb la, Jewova te “pale” avè l pa mwayen yon zanj e l te annik mande l: “Ki sa w ap fè la a, Eli?” Petèt se te avèk anpil jantiyès zanj lan te poze Eli kesyon sa a paske Eli te pran kesyon an kòm yon envitasyon pou l te di tout sa k nan kè l. E se pa ti vide Eli te vide kè l! Men sa l te di: “Mwen te chofe anpil pou m defann Jewova, Bondye ki Chèf lame yo, paske pèp Izrayèl la rejte alyans ou an, yo kraze lotèl ou yo e yo touye pwofèt ou yo ak kout epe. Se mwen menm sèl ki rete. Kounye a, y ap chèche touye m.” ​(1 Wa 19:9, 10). Pawòl Eli te di yo montre gen omwen twa rezon ki te fè l dekouraje anpil.

¹⁹ Premyèman, Eli te santi l t ap travay pou granmesi. Malgre plizyè kote l “te chofe anpil” nan sèvis l ap bay Jewova e l te mete non Bondye ki sakre ak adorasyon l ap ba li a anvan tout bagay, Eli te wè l tonbe pi rèd nan pwoblèm. Pèp la te toujou pa met lafwa nan Jewova e l te toujou rebèl toutpandan fo adorasyon an te kontinye ap vale teren. Dezyèmman, Eli te santi l poukont li. Li te di “se mwen menm sèl ki rete” kòmsi se li menm sèl ki t ap sèvi Jewova nan tout nasyon an. Twazyèmman, Eli te pè. Yo te deja touye plizyè nan pwofèt parèy li yo e l te kwè yo t apral touye l tou. Petèt, li pa t fasil pou Eli te di sa l te santi. Men, li pa t kite ògèy anpeche l di sa l santi, ni l pa t jennen pou l di sa. Lefètke li te vide kè l bay Bondye l la nan lapriyè, li kite yon bèl egzanp pou tout moun k ap sèvi Jewova fidèlman yo. — Sòm 62:8.

20, 21. a) Esplike ki sa Eli te wè lè li te nan antre gwòt ki te sou Mòn Orèb la. b) Ki sa Eli te aprann sou Jewova nan fason Jewova te demontre pouvwa l?

²⁰ Kòman Jewova te ede Eli jere laperèz li te genyen an ak  enkyetid li te genyen yo? Zanj lan te di Eli pou l kanpe nan antre gwòt la. Eli te obeyi san l pa t konnen sa k t apral pase. Bridsoukou, te vin gen yon gwo van ki t ap soufle. Li te fè gwo bri e van an te tèlman fò, li te fann mòn yo e li te pete gwo wòch yo. Imajine Eli k ap eseye bare je l toutpandan l ap kenbe rad lou ki te fèt ak po bèt li a pou gwo van ki t ap soufle a pa pote rad li ale. Apre sa, li dwe te fè tout sa l kapab pou l pa t tonbe paske tè a te pran tranble, li t ap tòde: yon tranblemanntè te souke zòn nan. Apèn Eli te ka konprann sa k t ap pase a, te vin gen yon gwo dife ki te pase devan l. Sa te fè Eli oblije fè bak anndan gwòt la pou l pwoteje tèt li kont gwo chalè dife a. — 1 Wa 19:11, 12.

²¹ Nan chak gwo evènman natirèl sa yo ki te rive yo, Bib la fè nou sonje Jewova pa t ladan yo. Eli te konnen Jewova pa t yon dye mistik tankou Baal, ki swadizan gen kontwòl sou evènman natirèl yo, jan sèvitè Baal yo te kwè Baal se “moun ki gen pouvwa sou nyaj yo” oubyen moun ki fè lapli tonbe. Se Jewova ki dèyè tout gwo fòs ki genyen nan lanati e l pi pisan lontan pase tout sa l kreye yo. Ata syèl nou ka wè a pa ka kenbe Jewova (1 Wa 8:27)! Kòman tout sa Eli te wè yo te ede l? Sonje, li te pè anpil. Etandone Eli te gen Jewova, yon Dye ki gen yon pouvwa estrawòdinè, bò kote l, Eli pa t bezwen pè ni Ahab ni Jezabèl! — Li Sòm 118:6.

22. a) Kòman “vwa kalm ki te byen ba” a te fè Eli konnen li toujou gen valè nan je Jewova? b) Ki moun petèt ki te pale ak “vwa kalm ki te byen ba” a? (Gade nòt anba paj la.)

²² Apre dife a te fin pase, tousuit apre te vin gen yon gwo silans. Epi, Eli tande “yon vwa kalm ki te byen ba”. Yon lòt fwa ankò, vwa a te envite Eli pou l di sa l santi. Eli te fè sa, li te fè l konnen tout sa k ap enkyete l *. Petèt sa te konsole l plis toujou. Pa gen dout nan sa, sa “vwa kalm ki te byen ba” a te di Eli annapre a te konsole l plis toujou. Jewova te fè Eli konnen li te gen anpil valè nan je l. Kòman Jewova te fè sa? Bondye te fè Eli konnen sa l gen pou l fè pi devan kont adorasyon moun yo t ap bay Baal la ann Izrayèl la. Li klè, Eli pa t travay pou granmesi paske Bondye t apral aji pou l  fini ak adorasyon Baal la. Anplis de sa, Jewova te fè l konnen li t ap kontinye sèvi avè l kòm pwofèt paske l te ba l yon seri enstriksyon byen presi yon fason pou l te ka kontinye travay li t ap fè a. — 1 Wa 19:12-17.

23. Ki de fason Jewova te ede Eli ki te panse l ap sèvi Bondye poukont li?

²³ Men, ki sa Bondye te fè pou Eli ki te santi l poukont li? Jewova te fè de bagay pou ede l. Premyèman, li te di Eli al vide luil sou tèt Elize ki t ap gen pou ranplase l kòm pwofèt. Jèn gason sa a t ap gen pou l vin konpayon Eli e l t ap gen pou l ede l pandan plizyè ane. Èd sa a te vrèman vini nan bon moman pou Eli! Dezyèmman, Jewova te bay Eli bon nouvèl. Men sa l te di l: “Mwen gen 7 000 moun ann Izrayèl toujou, moun ki pa t met ajenou devan Baal e ki pa t bo l.” ​(1 Wa 19:18). Eli pa t poukont li vre. Sa dwe te fè l kontan anpil lè l te tande gen plizyè milye moun fidèl ki te refize adore Baal. Sèvitè sa yo te bezwen pou Eli kontinye sèvi Jewova fidèlman yon fason pou l te vin yon bon egzanp pou yo antanke moun ki pa kite anyen kraze fidelite l ak Jewova malgre bagay yo difisil. Sa dwe te ankouraje Eli anpil lè l te tande zanj Jewova te voye a k ap pale avè l ak “yon vwa kalm ki te byen ba”.

24, 25. a) Jodi a, ki jan n ka koute “vwa kalm ki [...] byen ba” a? b) Sa k fè n ka di Eli te aksepte pou Jewova konsole l?

²⁴ Menm jan ak Eli, nou ka ret bouch ouvè lè n wè kokennchenn fòs ki parèt aklè nan kreyasyon an e n gen rezon pou n santi n konsa. Pisans Kreyatè a parèt aklè nan sa l kreye yo (Wom. 1:20). Jewova toujou renmen sèvi ak pouvwa san limit li an pou l ede sèvitè fidèl li yo (2 Kwo. 16:9). Sepandan, Bondye plis pale avè n pa mwayen Labib, Pawòl li a. (Li Ezayi 30:21.) Nan yon sans, jodi a, Bib la kapab tankou “yon vwa kalm ki [...] byen ba” pou nou, si n kite l gide nou. E grasa li, Jewova korije n, li ankouraje n e li fè n konnen l renmen nou.

²⁵ Èske Eli te aksepte rekonfò Jewova te ba li sou mòn Orèb la? Pa gen dout nan sa! San pèdi tan, yon lòt fwa ankò, pwofèt fidèl sa a te met kran sou li pou l te rekòmanse goumen kont fo adorasyon an. Menm jan an tou, n ap ka imite lafwa Eli si n koute Pawòl Bondye a, anpalan de “konsolasyon nou jwenn nan Ekriti yo” ak tout kè n. — Wom. 15:4.