1. Ki sa Eklezyas 3:1, 7 aprann nou?

GEN nan nou ki renmen pale. Gen lòt ki pa renmen pale. Jan vèsè atik la baze sou li a montre sa, gen yon lè pou moun pale ak yon lè pou moun pa di anyen. (Li Eklezyas 3:1, 7.) Aktout sa, nou gendwa ta renmen pou kèk nan frè n ak sè n yo pale plis. E nou gendwa ta renmen pou kèk nan yo pale mwens.

2. Kiyès ki gen dwa di ki lè nou dwe pale ak fason nou dwe fè sa?

² Kapasite pou moun pale a se yon kado Jewova bay (Egz. 4:10, 11; Rev. 4:11). Nan Pawòl li a, li ede nou konprann fason pou nou byen sèvi ak kado sa a. Nan atik sa a, nou pral egzamine kèk egzanp nan Bib la k ap ede nou konnen lè pou nou pale ak lè pou n pa di anyen. Nou pral wè tou ki efè sa nou di lòt moun gen sou Jewova. Toudabò, ann wè ki lè nou dwe pale.

3. Selon Women 10:14, ki lè nou dwe pale?

³ Nou dwe toujou pare pou nou pale de Jewova ak Wayòm nan. (Mat. 24:14; li Women 10:14.) Lè nou fè sa, nou imite Jezi. Youn nan prensipal rezon ki fè Jezi te vin sou tè a se te pou l fè moun yo konnen laverite sou Papa l (Jan 18:37). Men, nou dwe sonje fason nou pale enpòtan tou. Se sa k fè, lè n ap pale de Jewova ak lòt moun, nou dwe fè sa “avèk dousè e avèk gwo respè”, e nou dwe montre konsiderasyon pou santiman ak kwayans moun n ap pale avè l la (1 Pyè 3:15). Lè sa a, nou pap annik pale, n ap anseye e petèt n ap rive touche kè moun nan.

4. Selon Pwovèb 9:9, ki jan pawòl nou di ka ede lòt moun?

 ⁴ Ansyen yo pa dwe pè pale si yo wè yon frè oswa yon sè bezwen konsèy. Nòmalman, y ap chwazi bon moman pou yo pale pou yo pa fè moun nan jennen san nesesite. Yo ka oblije tann yo jwenn yon ti kote apa pou yo pale ak moun nan. Ansyen yo toujou fè efò pou yo pale yon fason ki montre yo respekte diyite moun y ap pale avè l la. Aktout sa, yo toujou montre moun yo prensip nan Bib la ki ka ede yo aji avèk sajès. (Li Pwovèb 9:9.) Sa k fè l enpòtan konsa pou n gen kouraj pou nou pale lè sa nesesè? Ann pran de egzanp ki pa menm: Nan youn nan egzanp yo, gen yon mesye ki te dwe korije pitit gason l yo, e nan lòt egzanp lan, gen yon dam ki te oblije al pale ak yon moun ki t apral vin wa.

5. Ki lè gran prèt Eli te dwe pale men l pa t fè sa?

⁵ Gran prèt Eli te gen de pitit gason li te renmen anpil. Men, mesye sa yo pa t gen okenn respè pou Jewova. Yo te gen gwo responsablite antanke prèt ki t ap sèvi nan tabènak la. Men yo te mal sèvi ak otorite yo te genyen an, yo te montre yo pa gen okenn respè pou ofrann moun te pote pou Jewova yo, e tout moun te konnen yo t ap fè imoralite seksyèl (1 Sam. 2:12-17, 22). Selon Lalwa Moyiz la, pitit Eli yo te merite mouri, men Eli te sitirè, li pa t fèm avèk yo e l te kite yo kontinye sèvi nan tabènak la (Det. 21:18-21). Ki jan Jewova te wè fason Eli te aji a? Men sa l te di Eli: “Poukisa ou kontinye bay pitit ou yo plis onè pase m?” Donk, Jewova te deside touye de mechan sa yo. — 1 Sam. 2:29, 34.

6. Ki sa nou aprann nan egzanp Eli?

⁶ Nou aprann yon leson enpòtan nan egzanp Eli. Si nou vin konnen gen yon zanmi nou oswa yon moun nan fanmi nou ki pa respekte lwa Bondye a, nou dwe pale, nou dwe fè l sonje prensip Jewova yo. Epi, nou dwe asire n li jwenn èd li bezwen nan men moun Jewova mete pou sa yo (Jak 5:14). Nou pa ta renmen janm sanble ak Eli, pou n ap onore yon zanmi nou oswa yon moun nan fanmi nou plis pase Jewova. Sa mande kouraj pou nou ede yon moun ki bezwen disiplin, men sa vo lapenn. Remake diferans ki genyen ant fason Eli te aji a ak fason yon dam izrayelit ki te rele Abigayil te aji.

7. Poukisa Abigayil te pale ak David?

 ⁷ Abigayil se te madanm yon grandon ki te rich ki te rele Nabal. Lè David ak mesye ki te avè l yo t ap kouri pou wa Sayil, yo te pase kèk tan ak gadò mouton Nabal yo e yo te pwoteje twoupo bèt Nabal yo pou vòlè pa t vòlè yo. Èske Nabal te gen rekonesans pou sa? Non. Lè David te voye mande Nabal enpe manje ak dlo pou mesye ki te avè l yo, Nabal te fache e l te joure yo byen fò (1 Sam. 25:5-8, 10-12, 14). Se sa k fè David te deside touye tout gason lakay Nabal (1 Sam. 25:13, 22). Ki jan yo t ap ka evite malè sa a? Abigayil te rann li kont se moman pou l pale, se sa k fè l te ranmase kouraj li pou l al rankontre 400 gason ki tou grangou, ki fache e ki gen zam nan men yo e pou l al pale ak David.

8. Ki sa nou aprann nan egzanp Abigayil?

⁸ Lè Abigayil te rankontre David, li te pale avè l avèk kouraj ak respè epi li te konvenk li. Menm lè se pa Abigayil ki te responsab sa k te pase a, li te mande David padon. Li te atire atansyon David sou bèl kalite l gen lakay li e l te konte sou Jewova pou ede l (1 Sam. 25:24, 26, 28, 33, 34). Menm jan ak Abigayil, nou bezwen gen kouraj pou nou pale si nou wè yon moun sou yon move pant (Sòm 141:5). Nou dwe demontre respè pou li, men nou dwe met kran sou nou pou n pale avè l. Lè nou bay yon moun konsèy li bezwen e nou fè sa avèk lanmou, nou montre nou se yon vrè zanmi. — Pwo. 27:17.

9-10. Ki sa ansyen yo dwe sonje lè y ap bay lòt moun konsèy?

⁹ Ansyen yo sitou dwe gen kouraj pou yo pale ak moun nan kongregasyon an ki fè yon fo pa (Gal. 6:1). Avèk imilite, ansyen yo rekonèt yo enpafè tou e yo ka bezwen konsèy yon jou. Men, yo pa kite sa  anpeche yo disipline moun ki bezwen disiplin (2 Tim. 4:2; Tit 1:9). Lè y ap bay yon moun konsèy, yo fè efò pou yo sèvi ak kapasite yo genyen pou yo pale a pou yo byen anseye moun nan e pou yo fè sa avèk pasyans. Yo renmen frè yo a, e lanmou sa a pouse yo aji (Pwo. 13:24). Men, sa k pi enpòtan pou yo se onore Jewova lè yo bay prensip li yo anpil valè e lè yo pwoteje kongregasyon an pou anyen mal pa rive l. — Tra. 20:28.

¹⁰ Nou sot wè ki lè nou dwe pale. Men, gen kèk moman kote li pi bon pou nou pa di anyen menm. Ki difikilte nou ka jwenn nan sitiyasyon konsa?

11. Ki egzanp Jak te itilize, e poukisa egzanp sa a apwopriye?

¹¹ Li ka difisil pou nou kontwole pawòl k ap sot nan bouch nou. Jak, youn nan moun ki te patisipe nan ekri Bib la, te sèvi ak yon bèl egzanp pou montre jan sa difisil. Men sa l te di: “Si yon moun pa bite nan pawòl li, li se yon moun pafè ki kapab bride tout kò l tou.” ​(Jak 3:2, 3). Yo konn mete brid nan tèt cheval e gen yon ti pati nan brid la yo mete nan bouch cheval la. Lè yon moun ki sou yon cheval rale brid la, sa pèmèt li gide bèt la oubyen fè l kanpe. Si moun sa a pèdi kontwòl brid la, cheval la ka al kote l vle e sa ka lakoz malè ni pou cheval la ni pou moun nan. Menm jan an, si n pa kontwole pawòl k ap sot nan bouch nou, sa ka lakòz anpil dega. Annou egzamine kèk sitiyasyon kote nou bezwen “rale brid la” pou nou pa pale.

12. Ki lè nou ka bezwen “rale brid la” pou nou pa pale?

¹² Ki jan w reyaji lè yon frè oubyen yon sè konn yon seri enfòmasyon li pa gen dwa di lòt moun? Pa egzanp, si w  rankontre yon moun k ap viv nan yon peyi kote yo entèdi travay predikasyon nou an, èske w santi w anvi mande l kèk detay sou fason travay predikasyon an fèt nan peyi sa a? Se vre, ou gen bon entansyon. Nou renmen frè ak sè n yo e nou ta renmen konnen kòman sa ye pou yo. Epitou, nou ta renmen konnen sa pou n di lè n ap priye pou yo. Men, sa se yon moman kote nou dwe “rale brid la” pou n pa pale. Si n ap fòse yon moun pou l ban nou enfòmasyon li pa gen dwa bay, nou montre nou pa gen lanmou ni pou moun nan, ni pou frè ak sè yo ki fè moun sa a konfyans paske yo konnen li pa pral pale sou aktivite yo. Se sèten, pa gen youn nan nou ki ta renmen ajoute sou pwoblèm frè n ak sè n yo k ap viv nan peyi kote yo entèdi travay nou an. Menm jan an tou, pa gen frè nou oswa sè nou k ap sèvi nan yon peyi konsa k ap vle bay detay sou fason Temwen Jewova nan peyi sa a preche oswa sou fason yo fè aktivite yo antanke kretyen.

13. Jan sa parèt nan Pwovèb 11:13, ki sa ansyen yo dwe fè, e poukisa?

¹³ Ansyen yo sitou dwe aplike prensip biblik ki nan Pwovèb 11:13 la lè yo kenbe sekrè. (Li vèsè a.) Sa ka difisil sitou si se yon ansyen ki marye. De moun ki marye fè efò pou yo fè relasyon yo vin pi solid lè yo pale tout ti koze yo youn ak lòt e lè youn fè lòt konnen sa k nan panse yo, sa yo santi ak sa k ap boulvèse yo e yo fè sa souvan. Men, yon ansyen konprann li pa dwe “met pawòl moun” nan kongregasyon an “nan lari”. Si l ta fè sa, yo pa t ap fè l konfyans ankò e sa t ap sal repitasyon l. Moun yo bay responsablite nan kongregasyon an pa dwe “gen de lang” oswa yo pa dwe twonpe moun (1 Tim. 3:8; nòt). Sa vle di, yo pa ka ap tòde pawòl y ap di ni renmen fè tripotay. Si yon ansyen renmen madanm li, li pap mete yon chay sou do l lè l fè l konnen yon seri enfòmasyon li pa bezwen konnen.

14. Ki jan madanm yon ansyen ka ede mari l kenbe yon bon repitasyon?

¹⁴ Yon madanm ka ede mari l kenbe yon bon repitasyon lè l pa fòse l pale sou bagay li pa dwe pale. Lè yon madanm suiv konsèy sa a, nonsèlman li soutni mari l men tou li onore moun ki fè mari l konfyans yo. Sa k pi enpòtan an, li fè Jewova kontan paske li ede pou gen lapè ak inite nan kongregasyon an. — Wom. 14:19.

15. Ki jan Jewova te konsidere twa konpayon Jòb yo, e poukisa?

¹⁵ Nou ka aprann anpil bagay nan liv Jòb la, yon liv ki nan Bib la, anrapò ak fason pou nou pale ak lè pou nou fè sa. Apre Jòb te fin gen yon seri gwo malè ki rive l gen kat mesye ki te vin konsole l e ki te vin ba l konsèy. Mesye sa yo te fè yon pakèt tan san yo pa pale. Men, pawòl twa nan mesye sa yo te di annapre, anpalan de Elifaz, Bildad ak Sofa, te montre yo pa t sèvi ak tan sa a pou yo reflechi sou fason yo ka ede Jòb. Okontrè, yo t ap reflechi sou fason yo ka pwouve Jòb te fè yon bagay ki mal. Kèk nan sa yo te di yo te bon, men pifò nan sa yo te di sou Jòb yo ak sa yo te di konsènan Jewova yo se te mechanste e se te manti. Yo te fè Jòb konprann li se yon move moun (Jòb 32:1-3). Ki jan Jewova te reyaji? Li te fache anpil kont twa mesye sa yo. Li te fè yo konnen yo se moun sòt e l te fè yo mande Jòb pou l priye pou yo. — Jòb 42:7-9.

16. Ki sa nou ka aprann nan move egzanp Elifaz Bildad ak Sofa te bay la?

¹⁶ Nou aprann anpil leson nan move egzanp  Elifaz, Bildad ak Sofa te bay la. Premyèman, nou pa dwe jije frè nou (Mat. 7:1-5). Okontrè, nou dwe pran san nou pou n koute yo anvan nou pale. Se sèl fason sa a n ap ka konprann sitiyasyon yo (1 Pyè 3:8). Dezyèmman, lè nou dwe pale, nou dwe veye pou nou fè sa avèk jantiyès e pou nou di pawòl ki egzak (Efe. 4:25). E twazyèmman, pawòl youn ap di lòt enterese Jewova anpil.

17. Ki sa nou ka aprann nan egzanp Eliyou?

¹⁷ Katriyèm moun ki te vin vizite Jòb se te Eliyou, yon fanmi Abraram. Li te ret ap koute Jòb ak twa mesye yo k ap pale. Sandout li te pran san l pou l byen koute sa k ap di, paske apre sa li te bay kèk konsèy klè avèk konpasyon e sa te ede Jòb korije fason l panse (Jòb 33:1, 6, 17). Sa k te pi enterese Eliyou se te fè louwanj pou Jewova, se pa t ni pou tèt li ni pou okenn lòt moun (Jòb 32:21, 22; 37:23, 24). Egzanp Eliyou aprann nou gen yon tan pou n pa di anyen e pou n koute (Jak 1:19). Mete sou sa, nou aprann lè nou gen pou nou bay konsèy, sa k dwe pi enterese nou se onore Jewova, se pa onore tèt pa nou.

18. Ki jan nou ka montre nou bay kapasite nou genyen pou n pale a anpil valè?

¹⁸ Nou ka montre nou bay kapasite nou genyen pou n pale a anpil valè lè nou suiv konsèy nou jwenn nan Bib la sou fason ak lè pou n pale. Jewova te enspire wa Salomon, ki te saj, pou l ekri: “Tankou pòm annò nan kabare ki fèt ann ajan, se konsa pawòl moun di nan bon moman ye.” ​(Pwo. 25:11). Lè nou pran tan pou nou koute sa lòt moun ap di e lè nou reflechi anvan nou pale, pawòl nou di kapab vin tankou pòm annò sa yo, y ap gen anpil valè e y ap bèl. Lè sa a, kit nou pa pale anpil, kit nou pale anpil, pawòl nou yo ap ankouraje lòt moun e sa ap fè Jewova fyè de nou (Pwo. 23:15; Efe. 4:29). Ki pi bon fason nou ka montre nou gen rekonesans pou kado sa a Bondye ban nou an?