Kiyès ki ka esplike pwofesi?

Yo fè konnen negòdyen an se pi gwo mistè ki te genyen nan epòk Aleksann Legran an. Yo t ap konsidere moun ki te ka demare ne konplike sa a * kòm yon moun ki gen sajès e k ap ranpòte gwo viktwa. Dapre sa yon lejann fè konnen, Aleksann te jwenn solisyon an lè l te bay ne a yon sèl kout epe li koupe l.

PANDAN plizyè syèk, se pa t sèlman ne ki difisil moun ki gen sajès yo te chèche demare, men tou, yo te eseye devwale mistè, esplike pwofesi, e yo te menm eseye fè konnen sa k pral pase demen.

Men, byen souvan, bagay sa yo te twò difisil pou yo. Pa egzanp, mesye ki te gen sajès nan Babilòn yo pa t kapab esplike ekriti ki te parèt pa mwayen yon mirak sou mi palè wa Bèlchatsa a pandan yo t ap fè yon gwo fèt. Se sèl Dànyèl, yon pwofèt Jewova Dye, ki te granmoun, yo te konnen kòm moun ki konn “demare ne”, ki te reyisi esplike pwofesi ki te nan mesaj la (Dànyèl 5:12). Pwofesi sa a, ki te fè konnen anpi Babilòn nan t ap gen pou l tonbe, te akonpli menm jou swa a. — Dànyèl 5:1, 4-8, 25-30.

Ki sa yon pwofesi ye?

Dapre definisyon yo bay pou mo pwofesi a, li vle di fè konn lavni, anonse yon evènman anvan menm li rive. Yon vrè pwofesi se yon mesaj Bondye enspire moun pou yo ekri oubyen pou yo bay nan bouch, se yon revelasyon Bondye bay anrapò ak volonte l ansanm ak objektif li. Nan Bib la, gen pwofesi ki gen rapò ak moman Mesi a t ap gen pou l parèt, genyen ki gen rapò ak idantite l e genyen ki gen rapò tou ak “fen sistèm nan” ansanm ak mesaj jijman Bondye bay yo. — Matye 24:3; Dànyèl 9:25.

Jodi a, moun ki swadizan gen sajès yo, anpalan de espè nan domèn lasyans, ekonomi, sante, politik, anviwònman ak nan anpil lòt domèn, eseye fè konnen sa demen ap pote. Byenke medya yo fè anpil piblisite pou anpil nan prediksyon sa yo, e piblik la twò kontan aksepte yo, an reyalite yo se sipozisyon moun save e yo se opinyon pèsonèl. Anplis de sa, pou chak opinyon moun sa yo bay, se sèten gen anpil opinyon ki opoze ak opinyon sa yo e gen lòt moun ki vin ak agiman ki pa ale nan menm sans lan. An reyalite, se yon risk moun yo pran lè y ap plede anonse sa demen ap pote.

Sous vrè pwofesi yo

Donk, kiyès ki bay vrè pwofesi yo, e kiyès ki ka esplike yo? Men sa apot Pyè te ekri: “Pa gen okenn pwofesi nan Ekriti a ki soti nan entèpretasyon moun fè sou sa k ap pase.” ​(2 Pyè 1:20). Mo grèk yo mete “entèpretasyon” pou li a gen sans “solisyon, revelasyon”, e li gen ide “yon bagay ki te mare anvan, men ki vin lage oswa demare”. Se sa k fè, men ki jan yon Bib tradui pawòl Pyè te di a: “Pa gen okenn pwofesi nan Ekriti a se yon moun ki demare l pèsonèlman.” — The Amplified New Testament.

Imajine yon moun ki fò nan mare ne k ap mare yon ne konplike ak yon kòd. Lè l fini, yon moun ki pa konn anyen nan mare ne ka wè ki jan yo te vire kòd la pou yo fè ne a, men li menm li pa konn ki jan pou l demare l.  Menm jan an tou, moun ka wè, pou jan bagay yo ap pase jodi a, sitiyasyon an pral mare yon fason ki konplike pi devan, men yo pa sèten ki jan bagay yo ap demare demen.

Pwofèt Bondye te enspire nan tan lontan yo, tankou Dànyèl, pa t konn analize sa k t ap pase nan epòk yo a epi pou yo anonse yon pwofesi pou yo eseye di ki jan yon sitiyasyon konplike pral demare demen. Si yo te eseye enfliyanse evènman yo pou fè sitiyasyon an demare, se nan yo menm pwofesi yo t ap bay yo t ap soti. Lè sa a, se t ap prediksyon moun fè, se t ap yon pwonostik ki chita sou yon fondman ki enpafè. Okontrè, men sa Pyè te di: “Se pa t janm volonte lòm ki fè vin gen pwofesi, men yon seri moun te pale pawòl ki soti nan Bondye, pandan lespri sen t ap gide yo.” — 2 Pyè 1:21.

‘Se Bondye sèl ki ka esplike bagay konsa’

Sa gen anviwon 3 700 ane, te gen de mesye ki te fèmen nan prizon ann Ejip. Yo chak te fè yon rèv dwòl. Etandone yo pa t gen kontak ak moun ki gen sajès yo nan peyi a, yo te fè Jozèf, yon prizonye parèy yo, konnen sa k ap trakase yo a. Yo di l: “Nou chak fè yon rèv, men pa gen pèsonn isit la ki ka esplike nou rèv yo.” Sèvitè Bondye a mande yo pou yo rakonte l rèv yo fè yo, li di: “Èske se pa Bondye sèl ki ka esplike bagay konsa?” ​(Jenèz 40:8). Se Jewova Dye sèl ki gen kapasite pou l devwale pwofesi, menm jan yon moun ki gen eksperyans ka demare ne konplike. Dayè, se Bondye ki te fè pwofesi sa yo oubyen ki te mare yo. Lojikman, se sou li nou dwe konte pou demare sans pwofesi yo. Wi, Jozèf te gen rezon fè konnen se Bondye sèl ki esplike pwofesi.

Donk, nan ki sans se “Bondye sèl ki ka esplike bagay konsa”? Gen plizyè fason sa fèt. Gen kèk pwofesi nan Bib la Bondye tou di ki jan y ap akonpli. Donk, yo plizoumwen fasil pou demare, menm jan ak kèk ne moun ki fò nan mare ne a tou esplike fason pou yo demare yo. — Jenèz 18:14; 21:2.

Gen lòt pwofesi yo ka esplike e yo ka devwale lè yo egzamine kontèks yo. Pwofèt Dànyèl te resevwa yon pwofesi sou fòm yon vizyon. Li te wè yon “bouk kabrit” ki te gen “yon sèl gwo kòn nan mitan de je l” ki fonse sou ‘yon belye ki gen de kòn’ epi ki frape l. Kontèks la montre belye ki gen de kòn nan reprezante wa “peyi Medi ak peyi Pès” e kabrit la reprezante “wa peyi Lagrès”. (Dànyèl 8:3-8, 20-22.) Plis pase 200 an apre, “gwo kòn” nan, anpalan de Aleksann Legran, te kòmanse pran peyi Pès. Gen yon istoryen juif ki rele Jozèf ki fè konnen, pandan kanpay militè Aleksann t ap fè nan zòn Jerizalèm, yo te montre l pwofesi sa a e li te kwè pwofesi sa a gen rapò avè l.

Gen yon lòt sans ankò kote se “Bondye sèl ki ka esplike bagay konsa”. Lespri sen te gide Jozèf, yon sèvitè fidèl Jewova Dye, pou l rive konprann sans rèv dwòl prizonye parèy li yo te rakonte l yo (Jenèz 41:38). Jodi a, lè sèvitè Bondye yo pa fin konprann sans yon pwofesi, yo priye Bondye pou l ba yo lespri sen epi yo etidye Pawòl Bondye te sèvi ak lespri sen pou l enspire a avèk dilijans e yo fouye ladan l. Grasa èd Bondye, yo rive jwenn vèsè ki esplike sans kèk pwofesi. Pa gen okenn moun ki ka ret konsa yo esplike pwofesi. Se Bondye ki pèmèt moun esplike pwofesi paske se pa mwayen lespri li ak Pawòl li a sans pwofesi yo vin klè. Esplikasyon pwofesi pa sot nan moun k ap fè pwonostik, se nan Bib la menm yo soti. — Travay 15:12-21.

Se “Bondye sèl ki ka esplike bagay konsa” nan sans tou se li menm ki deside ki lè sèvitè fidèl li yo ki sou tè a dwe konprann yon pwofesi. Yo ka rive konprann sans yon pwofesi anvan l akonpli, pandan l ap akonpli, oswa apre l fin akonpli. Etandone se Bondye ki mare pwofesi yo, l ap devwale yo nan bon moman an, sa vle di nan moman li chwazi a.

Nan istwa Jozèf ak de lòt prizonye yo, Jozèf te esplike yo rèv yo te fè yo twa jou anvan yo te reyalize (Jenèz 40:13, 19). Apre sa, lè yo te mennen Jozèf devan Farawon, yon chèf ki te  pisan, pou l esplike Farawon rèv Farawon te fè yo, te gen sèt ane gwo rekòt ki t apral kòmanse. Grasa lespri Bondye, Jozèf te devwale Farawon sans rèv Farawon te fè yo, yon fason pou yo te ka pran dispozisyon pou ranmase gwo rekòt ki t ap genyen yo. — Jenèz 41:29, 39, 40.

Gen lòt pwofesi, se lè yo fin akonpli sèvitè Bondye yo byen konprann yo. Gen pwofesi ki te anonse anpil evènman ki t ap gen pou rive nan lavi Jezi plizyè syèk anvan Jezi fèt, men se apre Jezi fin resisite disip li yo te rive byen konprann pwofesi sa yo (Sòm 22:18; 34:20; Jan 19:24, 36). Anfen, selon Dànyèl 12:4, gen kèk pwofesi ki te dwe rete “sele” “jiskaske tan lafen an rive” ​(NW), lè “vrè konesans lan gen pou l vin anpil”. (NW.) Se nan epòk kote pwofesi sa yo ap akonpli a n ap viv menm *.

Rapò ki gen ant pwofesi biblik yo avè w

Jozèf ak Dànyèl te kanpe devan wa nan epòk pa yo e yo te bay pwofesi ki te gen efè sou nasyon ak wayòm. Kretyen yo nan premye syèk la te kanpe devan moun nan epòk yo a antanke pòtpawòl Jewova, Bondye ki konn bay pwofesi a, e moun ki te byen reyaji devan mesaj yo t ap bay yo te jwenn anpil byenfè.

Jodi a, Temwen Jewova yo toupatou sou tè a ap preche yon mesaj ki gen pwofesi ladan l, anpalan de bon nouvèl Wayòm Bondye a, e y ap fè moun yo konnen pwofesi Jezi te bay sou “fen sistèm nan” ap akonpli kounye a (Matye 24:3, 14). Èske w konn ki pwofesi sa a e ki enfliyans l ap gen sou ou? Temwen Jewova yo ap byen kontan ede w konprann youn nan pi gwo pwofesi ki gen nan Bib la e y ap ede w jwenn byenfè ladan l.

[Nòt anba paj]

[Foto nan paj 24, 25]

Lè Jozèf ak Dànyèl t ap esplike pwofesi, yo te fè konnen se Bondye ki te pèmèt yo fè sa.