1. Hapo omundu aa sokutjita vi tji ma vanga okuhungira ku nOmbara ya Persie?

NGATUTJE wa turire moPersie ozombura 2 500 nḓa kapita. Nu ove mo vanga okuhungira ku nombara ohunga nepu kaaṋi, kunao otoora ouyenda okuyenda kotjihuro tja Susa ombara ku ya tura. Posi yokutja ngunda ohiya hungira ku nombara, eye ma sokukupa ousemba. Indu tji wa kondjo okuhungira kuna ye nokuhinousemba we ove mape ya ozepewa.​—Est. 4:11.

2. Jehova u vanga kutja tu kare noumune uṋe tji matu hungire kuna ye?

² Eṱe tjiri tu nondangi kutja Jehova ke ri tjimuna ombara ya Persie ndjo. Jehova omunamasa tjinene nu omunanḓengu okukapita ovahonapare wovandu, posi yokutja matu yenene okuhungira kuna ye oruveze aruhe. Eye u vanga kutja tu hungire kuna ye noupaturuke. Otjotjihorera, nandarire kutja Jehova u nomaisaneno wondjozikiro tjimuna Omuute woviṋa avihe, Omunamasaaehe nu ngu ri Muhona wOkombandambanda, eye u tu ṋanga okuhungira kuna ye mokuungurisa embo ndi “Tate.” (Mat. 6:9) Tjiri ku tupa enyando okutjiwa kutja Jehova u vanga kutja tu tumbuke popezu na ye.

3. Ongwaye tji matu yenene okuisana Jehova kutja “Tate,” nu matu kahungirira ku ye morupa ndwi?

³ Eṱe tu nousemba wokuisana Jehova kutja “Tate,”mena rokutja eye ongwe tupa omuinyo. (Eps. 36:9) Nu mena rokutja eye ongu ri Tate, eṱe tu nomerizirira wokukara nonḓuviro ku ye. Tji twa ṱakamisa omarakiza we matu yorokere ozondaya ozombwa. (Hebr. 12:9) Ozondaya nḓo ze kamburira mo okukamuna omuinyo wa aruhe, kutja omeyuru poo kombanda yehi. Eṱe wina tu  yorokera oviṋa oviwa nai. Orupa ndwi ma ru hungirire komuano Jehova me raisa kutja eye oIhe worusuvero nai, nokutja ongwaye tji tu nongamburiro kutja eye ke nokutwesa ko moruyaveze. Nu rutenga ngatu katare kutja ongwaye tji tu nongamburiro kutja Tate wetu womeyuru we tu suvera tjinene nu u vanga okutuvatera.

4. Ongwaye tje ri ra ouzeu ku tjiva okuvara Jehova otja Ihe?

⁴ Hapo ouzeu kove okuvara Jehova otja iho? Tjiva mape ya ave rimunu okuhinonḓengu tji mave risasaneke kuna Jehova. Owo ve kara nomakeyakeyero wokutja Mukuru Omunamasaaehe ke nakonatja nawo. Posi yokutja Tate wetu worusuvero ka vanga kutja tu kare noumune mbo. Eye we tupa omuinyo nu u vanga kutja tu rire omapanga we. Kombunda yokuṋunisa ouatjiri mbo, omuapostele Paulus wa kahurura kovapuratene ve moAtene kutja Jehova “ke ri kokure na eṱe atuhe.” (Oviung. 17:24-29) Mukuru u vanga kutja omundu auhe ma hungire kuna ye tjimuna omuatje tje vanga okuhungira ku nomunene we worusuvero nu ngu rikendera ye.

5. Matu rihongo tjike okuza kotjihorera tjomukazendu umwe omukambure?

⁵ Mape ya ku tjiva arire ouzeu okuvara Jehova otja Ihe worusuvero, mena rokutja ooihe vawo kave ve raisire orusuvero. Tara ku imbi omukazendu omukambure mbya hungira. Eye wa tja: “Tate ee ndji tatumisa tjinene. Indu tji mba uta okurihonga Ombeibela ya ri ouzeu kwami okutumbuka popezu na Tate womeyuru. Posi yokutja tji mba uta okutjiwa Jehova nawa ami mba rundurura oumune wandje mbo.” Hapo u noumune otja imbo? Tji peri nao o rihahiza, noruveze ove wina mo utu okumuna kutja Jehova oIhe omusemba.

6. Otja ku Mateus 11:27, omomuano uṋe umwe Jehova me tu vatera okumuna kutja eye oIhe worusuvero?

⁶ Omuano umwe Jehova me tu vatera okumuna kutja eye oIhe worusuvero, omokuyandjera kutja omambo novitjitwa vya Jesus vi tjangwe mOmbeibela. (Lesa Mateus 11:27.) Jesus aa horere kovikaṋena vya Ihe nawa nu opazokutja, “Auhe ngwa munu Ami wa munu Tate.” (Joh. 14:9) Jesus potuingi aa hungirire koviṋa Jehova mbya yenenisa otja Ihe. MOmaevangeli yane Jesus wa isana Jehova kutja “Tate” povikando ape 165. Ongwaye Jesus tjaa hungire ohunga na Jehova povikando ovingi nao? Epu rimwe ra ri okutjita kutja ovandu ve kambure kutja Jehova oIhe worusuvero.​—Joh. 17:25, 26.

7. Matu rihongo tjike ohunga nomuano Jehova maa tjindi Omuna we?

⁷ Ngatu tare kutja matu rihongo tjike ohunga nomuano Jehova maa tjindi Omuna we Jesus. Jehova aruhe aa zuvire ozongumbiro za Jesus. Eye kaa zuvire ozongumbiro za Jesus uriri, nungwari wina we ze zira. (Joh. 11:41, 42) Kainatja kutja Jesus wa munine omauzeu yeṋe, eye aa tjiwa kutja Jehova we mu suvera nu me mu vatere.​—Luk. 22:42, 43.

8. Omomiano viṋe Jehova ma vatera Jesus?

⁸ Indu Jesus tja tja: “Nami mbi nomuinjo mu Tate,” eye wa raisa kutja Ihe ongwe mu pa omuinyo nu ongu ri ondjamo ye. (Joh. 6:57, EEP) Jesus wa ri nongamburiro okuura mu Ihe nu Jehova ee mupe avihe mbi ma hepa kutja ma hupe. Nu tjinenenene Jehova wa vatera Jesus okupanḓera pouṱakame we.​—Mat. 4:4.

9. Omomuano uṋe Jehova ma raisa kutja eye oIhe ngwa suvera Jesus tjinene?

⁹ Mena rokutja Jehova oIhe worusuvero eye wa tjita kutja Jesus ma tjiwe kutja me mu vatere. (Mat. 26:53; Joh. 8:16) Nandarire kutja Jehova ka isapere oviṋa mbyaavi yetere Jesus omihihamo, eye we mu vatera okutuurunga omauzeu ngo. Jesus aa tjiwa kutja omihihamo  mbi ma munu kamaa vi karerere. (Hebr. 12:2) Jehova wa raisira Jesus kutja we mu suvera mokupuratena ku ye, okumupa oviṋa mbi ma hepa, okumuhonga nokumupa oruvara. (Joh. 5:20; 8:28) Nambano ngatu tare komiano Tate wetu womeyuru me tu vatera momiano otjinge vyo.

10. Otja kEpsalme 66:19, 20, omomuano uṋe Jehova me tu raisira kutja we tu suvera?

¹⁰ Jehova u puratena kozongumbiro zetu. (Lesa Epsalme 66:19, 20.) Eye u tu ṋanga kutja tu kumbe ku ye aruhe nungwari ka twapo kutja ovikando vingapi mbi matu sokukumba. (1 Tes. 5:17) Eṱe matu yenene okukumba ku ye aruhe kainatja kutja turipi. Eye u ri kamwaha okupuratena kozongumbiro zetu. Indu tji twa tjiwa kutja Jehova u puratena kozongumbiro zetu, orusuvero rwetu ku ye rukurira ko. Omutjange wepsalme wa tja: ‘Ami mba suvera Muhona, orondu Eye u zuvira ozongumbiro zandje.’​—Eps. 116:1.

11. Jehova u zira vi ozongumbiro zetu?

¹¹ Tate wetu u zira ozongumbiro zetu nungwari ka puratene kuzo uriri. Omuapostele Johanes wa tja: “Eye tjinga ama zuvire ozongumbiro zetu tji matu ningire ngamwa otjiṋa otja kombango ye.” (1 Joh. 5:14, 15) Otjingaperi kutja Jehova kamaa ziri ozongumbiro zetu otja komuano mbu matu undjire ko. Eye u tjiwa imbi mbi ri ovisemba kweṱe, povikando tjiva ke tupe mbi twa ningire poo u vanga kutja tu undje.​—2 Kor. 12:7-9.

12-13. Omomiano viṋe Tate wetu womeyuru me tu vatera?

¹² Jehova u tupa imbi mbi matu hepa. Eye u tjita imbi mbye vanga kutja ovarumendu mbe novanatje ve tjite. (1 Tim. 5:8) Eye u yandja kovanatje ve oviṋa mbi mave hepa kutja ve hupe. Eye ka vanga kutja tu rikendere ovikurya, ozombanda poo oruveze pu matu kara. (Mat. 6:32, 33; 7:11) Mena rokutja Jehova oIhe worusuvero eye wina we tu kwizikira kutja me ke tupa mbi matu hepa moruyaveze.

¹³ Tjinenenene eye u tupa mbi matu hepa kutja tu kare noupanga ouwa kuna ye. Okupitira mOmbeibela Jehova we tu raera kutja eye omundu ngu ri vi, we tu raera ondando ye, nokutja we tu memena tjike noruyaveze kutja maru sana pi. Eye wa ungurisa ovanene vetu poo ovandu varwe okutuhonga ohunga na ye. Nu u kayenda komurungu okutuvatera kutja tu rire epanga re, mokuungurisa ovanene vombongo novakambure ovakwetu mbe kura mongamburiro. Nu wina Jehova u tu honga ku novakambure ovakwetu, okupitira mozombongarero zombongo. Momiano mbi na vyarwe Jehova u tu raisira kutja u nakonatja na eṱe atuhe.​—Eps. 32:8.

14. Ongwaye Jehova tje tu honga, nu omomuano uṋe me tjita nao?

¹⁴ Jehova u tu honga. Eṱe kaweṱe ohomonena tjimuna Jesus. Indu tje ri ohepero Tate wetu worusuvero u tu vyura otjomuano wokutuhonga. Embo re ri tu zemburukisa kutja, “Muhona u vyura ingwi ngwa suvera.” (Hebr. 12:6, 7) Jehova u tu vyura momiano pekepeke. Otjotjihorera, eṱe matu yenene okulesa otjiṋa mOmbeibela poo atu zuu otjiṋa pozombongarero zombongo nu atu munu kutja matu hepa okutjita omarundurukiro momuano mbu tu ripura poo ovitjitwa vyetu. Poo mape ya ombatero ndji matu hepa aizu kovanene vombongo. Kainatja kutja Jehova u tu vyura momiano viṋe, eye aruhe u tjita nao mena rokutja we tu suvera.​—Jer. 30:11.

15. Omomiano viṋe Jehova me tu tjevera?

¹⁵ Jehova u tu vatera okutuurunga omauzeu. Tjimuna ihe worusuvero tje vatera ovanatje ve tji ve ri mouzeu, Tate wetu womeyuru wina u tjita nao. Eye u tupa ombepo ondjapuke  kutja i tu tjevere kotjiṋa ngamwa tji matji teya oupanga wetu kuna ye. (Luk. 11:13) Jehova wina u tu vatera indu tji twa u momuinyo. Otjotjihorera, eye we tu pa omaundjiro omawa. Omaundjiro woruyaveze ngo, ye tu vatera kutja tu tuurunge omauzeu. Tara ku imbi: Kainatja kutja ovikwaye ovivi mbya tjitwa kweṱe, Tate wetu worusuvero ma kaisapo oviṋa avihe mbi tu yetera omihihamo oparukaze. Omauzeu ngu tu muna kamaaye karerere, posi yokutja avihe mbi tu pewa i Jehova mavi karerere.​—2 Kor. 4:16-18.

16. Hapo pa tjitwa tjike ku Adam indu tje hina wa kara nonḓuviro ku Ihe worusuvero ?

¹⁶ Tji matu ripurire koviṋa Jehova mbya tjita indu Adam tje hina wa kara nonḓuviro ku ye, eṱe tu muna orusuvero rwe. Indu Adam tje hina wa kara nonḓuviro ku Ihe womeyuru, eye nozondekurona ze ka zari orupa rweṱunḓu rwa Jehova rukwao. (Rom. 5:12; 7:14) Posi yokutja, Jehova wa tjita otjiṋa okuvatera ozondekurona za Adam.

17. Jehova wa hakahana okutjita vi indu Adam tje mu pirukira?

¹⁷ Jehova wa vera Adam, posi yokutja wa kwizika okuvatera ozondekurona ze. Eye wa kwizika tjimanga kutja ovandu mbe nonḓuviro ku ye mave rire orupa rweṱunḓu re. (Gen. 3:15; Rom. 8:20, 21) Okupitira motjisuta tjonguturiro tjOmuna we Jesus, Jehova wa yenenisa otjiṋa ho. Jehova we tu raisira kutja we tu suvera tjinene indu tja yandja Omuna we mena retu.​—Joh. 3:16.

18. Ongwaye tji tu nongamburiro kutja Jehova u vanga kutja tu rire ovanatje ve, nandarire tji twa ngundipara mongamburiro?

¹⁸ Nandarire kutja kaweṱe ohomonena, Jehova u vanga kutja tu rire orupa rweṱunḓu re nu kamunu kutja ouzeu ku ye okutuvatera. Eṱe mape ya atu hihamisa Jehova poo atu yaruka ombunda mongamburiro, posi yokutja eye aruhe u kara nomaundjiro kutja matu kotoka  ku ye. Jesus wa raisa kutja Jehova wa suvera ovanatje ve tjinene motjihorera tjomuzandu ngwa pandjara. (Luk. 15:11-32) Ihe motjihorera ho wa ri nomaundjiro kutja omuatje we ma kotoka. Indu omuatje tja kotoka konganda, ihe we mu yakura norusuvero. Tji twa yaruka ombunda mongamburiro nu atu ritanaura komauvi wetu, tu nongamburiro kutja Tate wetu worusuvero u nonḓero okutuyakura rukwao.

19. Jehova maka ṱuna vi omauzeu nga yetwa i Adam?

¹⁹ Tate wetu maka ṱuna omauzeu nga yetwa i Adam. Jehova wa tya okutoorora ovandu 144 000 okuza movandu okukahonapara pu nOmuna we meyuru otjozombara novapristeri, indu Adam tje mu pirukira. Jesus na imba mbu mave honapara puna ye mave vatere ovandu mbe nonḓuviro okurira ohomonena mouye oupe. Indu tji va raisa onḓuviro ku Mukuru kombunda yokurorwa otjikando otjisenina, eye me vepe omuinyo wa aruhe. Nu Tate wetu ma kara nondjoroka okumuna ouye mbwe ura ovanatje ve ohomonena. Tjiri indo maru rire oruveze rwondjoroka.

20. Omomiano viṋe Jehova me tu raisira kutja we tu suvera tjinene, nu orupa ndu ma ru kongorere ko ma ru kahungirira ku ye?

²⁰ Jehova we tu raisira kutja we tu suvera tjinene. Eye oTate wetu omusembasemba. Eye u zuvira ozongumbiro zetu nu u tupa oviṋa mbi matu hepa mehupo, na mbi mavi kurisa oupanga wetu kuna ye. Eye u tu honga nokutuvatera. Eye wina me ke tupa ozondaya ozombwa moruyaveze. Tjiri tji tupa enyando okutjiwa kutja Tate wetu we tu suvera nu u nakonatja na eṱe. Orupa ndu ma ru kongorere ko ma ru ka hungirira komiano eṱe otjovanatje ve mu matu raisa ondangi yetu korusuvero rwe.