1. Ongwaye tji mape ya a ku rire ouzeu kovandu tjiva okutjita omakonḓononeno wawo wOmbeibela?

OVANDU ovengi ndino ve sokuungura nomasa kutja ve kare novimariva okurihupisa oveni. Ovakambure ovakwetu ovengi ve ungura ozoiri ozengi kutja ve hupise omaṱunḓu wawo. Nu varwe ve ungurisa oruveze oruingi eyuva arihe okuyenda koviungura nokukotoka ponganda. Ovengi vawo ve ungura oukukutu oviungura vyokomake kutja ve mune ovimariva, nu ve yenene okuhupisa eṱunḓu rawo. Ovakambure ovakwetu mbe ungura oukukutu mba, tjiri ve urwa tjinene komaandero weyuva! Nu ku rira ouzeu kuwo okutjita omakonḓononeno wawo wOmbeibela.

2. Ove u tjita ruṋe omakonḓononeno woye?

² Ouatjiri owo mbwi wokutja, matu sokutwapo oruveze rokutjita omakonḓononeno wetu wEmbo ra Mukuru nawa nokulesa oumbo wetu mbwa zikamena kOmbeibela. Ihi otjiṋa otjinahepero okutjita kokutja tu kare noupanga ouwa puna Jehova nokuhupa nga aruhe! (1 Tim. 4:15) Ovandu tjiva ve penduka muhukomunene okutjita omakonḓononeno wawo indu tji kwa mwina nu tjandje va suva nawa. Varwe ve ungurisa ozominute ozonḓiṱi indu tji ku hi norurokoho.

3-4. Omarundurukiro yeṋe nga tjitwa koviṋa mbi tu lesa nokutarera, nu omena ra tjike?

³ Nokuhina omakeyakeyero, ove otjo tja otjiṋa otjinahepero okutwapo oruveze okurihonga. Posi yokutja ovikwaye mbi matu sokukonḓonona? Ove mape ya otja: ‘Pe noviṋa ovingi mbi sokulesewa. Ouzeu kwami okulesa oviṋa avihe mbi.’ Ovakambure ovakwetu tjiva ve yenena okulesa omambo wetu aehe nokutarera ouvidio mbwa zikamena kOmbeibela, posi yokutja i rira ouzeu ku varwe okutjita nao. Orutuu Orunane ru tjiwa otjiṋa hi. Okuisira kepu ndo, pa yandjwa omuhunga okuhenununa ondjivisiro ndji tu muna okupitira moumbo na morungovi.

 ⁴ Otjotjihorera, katu pitisa rukwao okambo nga Yearbook of Jehovah’s Witnesses, mena rokutja tu muna omahungi omengi omayanḓiparise ko-jw.org^® nokupitira mo programa ndji pitisiwa omueze auhe yo-JW Broadcasting^®. Oumbo mbwi Oruhungu rotjiwaṋa no-Awake! nai u pitisiwa povikando 3 mombura uriri. Omarundurukiro nga ka ye tjitirwe kutja tu kare noruveze okutjita oviṋa vyarwe mbi ha tjama nomerikotameneno wetu ku Jehova. Ondando yomarundurikiro nga, oyokutupa oruveze okuripurira koviṋa “imbi mbi ri oviwaviwa.” (Fil. 1:10) Ngatu tare kutja matu yenene vi okuripurira koviṋa mbi ri oviwaviwa nokumuna ouwa momakonḓononeno wetu wOmbeibela.

5-6. Omambo yeṋe ngu matu sokukonḓonona nawa?

⁵ Matu sokurihonga ye rutenga? Eṱe matu sokutwapo oruveze eyuva arihe okukonḓonona Embo ra Mukuru. Omatjangwa nga twapewa okulesewa pozombongarero zomokati kotjivike za rundururwa kokutja ku tu pe oruveze okuripurira ko oukoto ku imbi mbi matu lese nokutjita omakonḓononeno momambo wetu. Ondando yetu kai sokurira okulesa omazeva nga tuwa mbo uriri, posi yokutja tu sokuyandjera omatjangwa wOmbeibela okuṱuna komitima vyetu nokutja tu tumbuke popezeu na Jehova.​—Eps. 19:14.

⁶ Ovikwaye vyarwe mbi matu sokukonḓonona nawa? Otjiperi kutja matu vanga okurirongerisa okambo kOruhungu na inga kOmakonḓononeno wOmbeibela wOmbongo, nokurirongera koviṋa avihe mbi tjitwa pombongarero yomokati kotjivike. Eṱe wina matu sokulesa oumbo mbwi Oruhungu no-Awake! mbu pitisiwa.

7. Hapo matu sokuteka ombango indu tji tu hi nokuyenena okulesa nokutarera oviṋa avihe mbi pitisiwa morungovi rwetu na ko-JW Broadcasting?

⁷ Mape ya otja, ‘perinawa, posi yokutja tjike noviṋa mbi ri korungovi rwetu ndwi jw.org, noviṋa mbi pitisiwa mo-JW Broadcasting? Pe noviṋa ovingi!’ Tara kotjihorera hi. Ngatu tje pe novikurya ovingi oviwa pondjuwo yomariro. Ovarande ka mape ya ave roro ovikurya avihe mbi ri mondjuwo yomariro. Kunao owo ve toorora ovikurya tjiva okurya uriri. Momuano otjingewo, indu tji u hi nokuyenena okulesa poo okutarera oviṋa avihe mbi pitisiwa morongovi, otjiṋa hi a tji ku teya ombango. Lesa nokutarera imbi mbi mo yenene. Nai matu katara kutja okutjita omakonḓononeno ku kamburira mo ye nokutja matu sokutjita vi kutja tu mune ouwa momakanḓoneno wetu.

8. Ovikwaye mbi matu yenene okutjita indu tji matu tjiti omakonḓononeno wOruhungu, nu ouwa waye mbu matu munu mokutjita nao?

⁸ Tji mo tjiti omakonḓononeno, u yandja ombango ku imbi mbi mo lese kokutja u rihonge mo oviṋa ovinanḓengu. Omakonḓononeno kaye kamburire mo okulesa tjimanga nokunana omikoka komaziriro uriri. Otjotjihorera, indu tji mo rirongerisa okambo kOruhungu, rutenga tara komapu ku matu katara ko pomautiro worupa. Okuzambo u lese nokuripurira kepu rokombanda na komapu mokarupa ngo nu u tare komapuriro wokurizemburukisa. Nu tji wa mana okutara oviṋa mbyo, lesa orupa nawa nu oriramba. Yandja ombango komuhewo wokombanda moparagrafa aihe. Omuhewo mbo u ku vatera okutjiwa kutja oparagrafa ohunga nai ye. Otja tji mo lese orupa, ripura ohunga nomuano oparagrafa aihe mu mai yandja omasa kepu rokombanda nokepu rorupa ndo. Tjanga omambo nomapu ngu hi nokutjiwa nu ngu mo vanga okukatjita ko omakonḓononeno.

9. (a) Ongwaye nu omomuano uṋe mu matu sokuyandja ombango yapeke komatjangwa mokambo kOruhungu? (b) Otja ku Josua 1:8, ovikwaye vyarwe mbi matu sokutjita pendje nokulesa omatjangwa uriri?

⁹ Indu tji matu tjiti omakonḓononeno wokambo kOruhungu mombongo ku tu vatera okuzuva nawa Ombeibela. Kunao, yandja ombango komatjangwa, tjinenenene inga nge lesewa  momakonḓononeno wokambo kOruhungu. Yandja ombango komuano omambo poo omuhewo mbu ri metjangwa mu mau yandja omasa kepu roparagrafa ndjo. Tjinenenene, tji mo lese omatjangwa kara noruveze okuripurira ko oukoto nokutja mo yenene vi okuyeṱakamisa mehupo roye.—Lesa Josua 1:8.

10. Otja kOvaheberi 5:14, ongwaye ovanene tji mave sokutwapo oruveze pomerikotameneno wawo weṱunḓu okuhonga ovanatje omuano wokurihonga nokutjita omakonḓononeno?

¹⁰ Otjingaperi kutja ovanene ve vanga kutja ovanatje vawo ve yorokere omerikotameneno wawo weṱunḓu otjivike atjihe. Nandarire kutja ovanene ve sokurongera kutja mave tjiti vi pomerikotameneno weṱunḓu, owo kave hepa okutjita oviṋa vyapeke mbi mavi eta ondjoroka kovanatje aruhe. Omaṱunḓu maye yenene okutarera oprograma ndji o-JW Broadcasting ndji pita omueze auhe poo ave ungura oviṋa tjimuna okutunga otjitendeze tja Noa, posi yokutja wina ounanḓengu kovanene okuhonga ovanatje okutjiwa kutja mave sokurirongerisa vi. Otjotjihorera, owo mave sokutjiwa okurirongerisa kozombongarero zombongo poo okutjiwa okutjita omakonḓononeno komapuriro ngu ve purwa poskole. (Lesa Ovaheberi 5:14.) Tji va ungurisa oruveze okutjita omakonḓononeno wOmbeibela ponganda, ku ve vatera kutja i rire oupupu kuwo okuyandja ombango kozombongarero zombongo, na pomaworonganeno worukondwa poo inga omanene, mena rokutja ka aruhe tji mape kara ozovidio kutja ve yandje ombango. Otjingaperi kutja oure womakonḓononeno nga maye haṋika kozombura na kongaro yomuatje auhe.

11. Ongwaye tje ri otjiṋa otjinahepero okuhonga ovahongwa vetu wOmbeibela omuano wokutjita omakonḓononeno omawa ku wo oveni?

¹¹ Ovahongwa vetu vOmbeibela wina ve sokurihonga okutjita omakonḓononeno. Indu tji mave utu okurihonga Ombeibela, tu kara nondjoroka tji mave nana omikoka komaziriro mokambo ku ve rihonga mo poo tji mave rirongerisa kozombongarero zombongo. Posi yokutja matu hepa okuhonga ovahongwa vetu vOmbeibela omuano wokutjita omakonḓononeno nokutja mave sokurihonga vi. Kunao, indu tji ve nouzeu, kave nokuhepa okuyenda kovandu mombongo okupura kutja ngave tjite vi, orondu mave tjiwa okupaha ondjiviro momambo wetu ndji mai yenene okuvevatera.

12. Ozondando zeṋe nḓu matu sokukara nazo tji matu tjiti omakonḓononeno wetu wOmbeibela?

¹² Tji u hiya suvera okutjita omakonḓononeno, ove mape ya omunu kutja komoo karora okuyesuvera. Posi yokutja mo yenene. Ove mo yenene okuuta mokutjita omakonḓononeno oure woruveze orusupi uriri nu kouṱiṱiṱiṱi outu  okuweza oruveze ndu mo tjiti omakonḓononeno woye. Ripura kutja ongwaye tji mo tjiti omakonḓononeno ngo. Otjingaperi kutja tjinenenene ondando yetu oyokutumbuka popezu na Jehova. Nu yarwe oyokuzira epuriro ndi twa purwa poo okutjita omakonḓononeno kouzeu mbu tu na wo.

13. (a) Kahurura kutja ovikwaye omutanda mbi ma yenene okutjita kutja ma kahurure ongamburiro ye kovakwao poskole. (b) Ove mo yenene vi okuṱakamisa eronga ndi ri ri mOvakolose 4:6?

¹³ Otjotjihorera, ngatu tje oove omutanda ngu u ri moskole. Ovakweṋu avehe moklasa mape ya ave kambura kutja ovandu kave memenwe nu ve ya nao uriri. Ove mape ya ovanga okuyandja eziriro kutja ongwaye tji u kambura kutja ovandu va memwa i Mukuru otja kOmbeibela, posi yokutja omunu kutja konokuyenena okuvekahururira. Kunao ove mo hepa okutjita omakonḓononeno! Ondando yoye mape ya ai rire: (1) oyokukurisa ongamburiro yoye kutja Mukuru ongwa uta oviṋa avihe (2) nokurihonga okukahurura nawa ouatjiri mbu ri mEmbo ra Mukuru. (Rom. 1:20; 1 Petr. 3:15) Rutenga ripura omuini kutja, ‘Ongwaye ovakwetu moklasa tji ve kambura kutja ovandu kave memenwe nu ve ya nao uriri?’ Nu okuzambo tjita omakonḓononeno kepu ndo momambo wetu. Okuraera varwe ohunga nongamburiro yoye mokamuna kutja katjiṋa otjizeu. Ovandu ovengi ve kambura kutja oviṋa kavi memenwe nu vye ya nao uriri mena rokutja va raerwa nao i yomundu kaaṋi ngu va tenga. Tji wa munu epu rimwe po yevari okuhaṋasana na wo, ove tjiri mape ya ovatere omundu ngu ma vanga okutjiwa ouatjiri.—Lesa Ovakolose 4:6.

14-16. (a) Ovikwaye mbi mo yenene okutjita kutja u rihonge ovingi ohunga nembo rOmbeibela ndi u hi nokutjiwa nawa? (b) Kahurura kutja omazeva nga ungurisiwa maye ku vatere vi okuzuva nawa embo ra Amos. (Wina lesa okaongo nga “ Tjita kutja Ombeibela i rire onamuinyo!”)

¹⁴ Ngatu tje pozombongarero zombongo mape ka lesewa nokukahungirirwa kembo rOmbeibela esupi nda tjangwa i yumwe wovaprofete, ngahino ngu hinokutjiwa nawa. Rutenga kara nonḓero yokuvanga okutjiwa ovingi ohunga nokutja omuprofete ngo wa tjanga ye. Hapo mo yenenisa vi ondando yoye ndjo?

¹⁵ Rutenga ripura omuini kutja: ‘Me tjiwa ovikwaye ohunga nokumutjange wembo ndo? Eye wa ri uṋe, a kara pi, nu aa ungura ovikwaye?’ Indu tji twe rihongo ovingi ohunga nomutjange, eṱe mape ya atu zu nawa kutja ongwaye tja ungurisa omambo novisasanekero mbyo. Otja tji mo lese Ombeibela, paha omambo ngu maye raisa kutja omutjange omundu ngwa ri vi.

¹⁶ Okuzambo, ma rire nawa tji wa tjiwa kutja embo ndo ra tjangwa ruṋe. Ove mo yenene okutjita nao indu tji wa tara morupa ndwi “Table of the Books of the Bible” kongotwe yOmbeibela ndji o-New World Translation of the Holy Scriptures. Nu wina mo yenene okutara korupa ndwi, Otuteto twoviṋenge: Ovaprofete nOzombara morupa 3 rwokambo nga, Okambo kokukonḓonona Embo raMukuru. Tjinangara embo rOmbeibela ndi mo konḓonona oromaprofetero, ma rire nawa tji wa tjiwa kutja ovandu aave hupu vi indu embo ndo tji ra tjangwa. Ongaro iṋe poo ovitjitwa viṋe ovivi ovandu mbya ve tjiti omuprofete ka hindwa okukarundurura ongaro yawo ndjo? Oouṋe mba hupire moruveze rumwe nomutjange wembo ndo? Kutja u zuve nawa ongaro yomutjange, ma rire nawa tji wa tara momambo warwe wOmbeibela wina. Otjotjihorera, kutja u zuve nawa kutja pa tjitwa ye indu omuprofete Amos tja hupire, ma rire nawa tji wa lese omazeva nge ri 2 Ozombara ne 2 Ekuruhungi, nga tamunwa momazeva wopokati [marginal references] nge ri mu Amos 1:1, mOmbeibela ndji o-NW. Wina mo yenene okulesa oviṋa Hosea mbya tjanga, ngwa hupire moruveze rumwe na Amos. Indu tji wa tara momambo warwe wOmbeibela ngo, ove mo zuu nawa kutja ehupo ra ri vi moruveze rwa Amos.—2 Ozomb.  14:25-28; 2 Ekuruh. 26:1-15; Hos. 1:1-11; Amos 1:1.

17-18. A moungurisa ovihorera mbi ri moparagrafa poo ovihorera vyoye omuini, raisa ounanḓengu wokuyandja ombango koviṋa oviṱiṱi mbi munika tjimuna kavinahepero, nu mu mavi yenene okukuvatera kutja u kare nondjoroka momakonḓononeno woye wOmbeibela.

¹⁷ Indu tji matu lese Ombeibela i rira nawa tji tu nonḓero yokurihonga ovingi. Otjotjihorera, ngatu tje mo lese ekondwa 12 romaprofetero wa Sakarja, ndi ma ri hunganeke ohunga nonḓiro ya Messias. (Sak. 12:10) Indu tji we ya pezeva 12, olese kutja ‘ozondekurona za Natan’ maze kara moruhoze tjinene mena ronḓiro ya Messias. Pendje nokukapitisa epu ndo tjimanga, mo yenene okuundja kaṱiṱi nokuripura omuini kutja: ‘Ondjuwo ya Natan i na iye na Messias? Pe nomuano warwe mu me yenene okumuna ondjiviro onyingi?’ Ove mo yenene okutjita omakonḓononeno. Omazeva nge ri pokati [marginal reference] ye ku twara ku 2 Samuel 5:13, 14, pu mo rihongo kutja Natan wa ri umwe wovanatje ovazandu wOmbara David. Nu wina omazeva ngo ye ku twara ku Lukas 3:23, 31, mu ye raisa kutja Jesus wa ri ondekurona ya Natan okupitira mu Maria. (Lesa “Joseph, son of Heli,” study note on Luke 3:23.) Tjimanga u nonḓero yokuvanga okutjiwa ovingi! Ove mo tjiwa kutja pe nomaprofetero nge tja Jesus ma zire momuhoko wa David. (Mat. 22:42) Posi yokutja David wa ri novanatje ovazandu wokombanda 20. Otjiṋa otjiwa okutjiwa kutja Sakarja wa tjiukisa kutja eṱunḓu ra Natan ondi ma ri kara noruhoze monḓiro ya Jesus.

¹⁸ Tara kotjihorera tjarwe. Ekondwa etenga ra Lukas, ri hungira ohunga nomuengeli Gabriel ngwa varura Maria ne mu raera otjiṋa otjihimise ohunga nomuatje ngu ma panduka, nu wa tja: “Eye ma rire omunene, nu ma isanewa  Omuna wa Ndjambi wOkombandambanda. Muhona Ndjambi me Mu pe otjihavero tjouhona tjaihe mukururume David. NEye ma honaparere ozondekurona za Jakob otja ombara nga aruhe.” (Luk. 1:32, 33) Mape ya ai rire oupupu kweṱe okuyandja ombango koviṋa ovitenga omuengeli Gabriel mbya hungira kutja, Jesus ma isanewa “Omuna wa Ndjambi wOkombandambanda.” Posi yokutja Gabriel wina wa hunganeka kutja Jesus ma ‘honapara otja ombara.’ Kunao mape ya atu ripura kutja omambo womuengeli Gabriel aaye hee tjike ku Maria. Hapo eye ee ripura kutja Gabriel ma tja Jesus ma pingene Ombara Herodes, poo umwe wovahonapare va Isreal? Andakuzu Jesus wa rira ombara, Maria a tja rira ombara oserekaze, nu eṱundu re a tja ritura mondjuwo youhona. Ombeibela kai hungire kutja Maria wa rora okuningira otjiṋa tjinge ho ku Gabriel, nu katu ya rora okulesa kutja Maria wa ningira otjihavero tjOuhona, tjimuna ovapostele va Jesus 2 tji va tjita. (Mat. 20:20-23) Otjiṋa hi ma tji tu raisire kutja Maria omukazendu omurisusuparise tjinene!

19-20. Otja ku Jakobus 1:22-25 na 4:8, matu sokukara nozondando za ye indu tji matu tjiti omakonḓononeno mEmbo ra Mukuru?

¹⁹ Ngatu zemburuke kutja epu ndi tu tjitira omakonḓononeno wEmbo ra Mukuru nomambo wetu, omena rokutja tu vanga okutumbuka popezu na Jehova. Nu wina tu vanga okumuna kutja oweṱe ovangendu moukoto poo tu “munika vi,” nokutja omarundurukiro yeṋe ngu tu sokutjita kutja tu tjate ku Mukuru. (Lesa Jakobus 1:22-25; 4:8.) Matu sokuningira ombepo ya Jehova aruhe komurungu yokutjita omakonḓononeno wetu wOmbeibela. Matu sokuriheka ku Ye okutuvatera kutja tu mune ouwa moviṋa mbi matu rihongo nokutja tu tjite omarundurukiro ngu maye heperwa po.

²⁰ Atuhe ngatu kare tjimuna omukarere omuṱakame ngwa tamunwa komutjange wEpsalme, nu wa tja: “Omuṋingandu ingwi ngu muna ondjoroka mokuṱakamisa omatwako wa Muhona, nu ngu rizemburuka na wo omutenya nouṱuku. . . . Omundu ngwi u ṋingapara mu avihe mbye tjita.”​—Eps. 1:2, 3.