1922—Ozombura esere nḓa kapita
“NDJAMBI ngu tu pa outoṋi mu . . . Jesus Kristus.” (1 Kor. 15:57) Omambo nga ya toororerwe otjetjangwa rombura ndji 1922, nu ya zemburukisa Ovahongwa vOmbeibela kutja Jehova ma sere ondaya kouṱakame wawo. Mombura ndjo, Jehova wa sera ondaya kovazuvarise mbaave ungura nonḓero mbo. Eye we ve sera ondaya indu tji va uta okupirinda nokuungura omambo wawo oveni, nokuungurisa oradio okuhandjaura ombuze yOuhona. Nu kombunda mombura ndji 1922, pa munika oukahu rukwao kutja Jehova aa sere ondaya kovakarere ve. Ovahongwa vOmbeibela va yenena okuworongana pamwe pomaworonganeno omanamakuruhungi moCedar Point, Ohio, tja U.S.A. Imbi mbya tjitwa pomaworonganeno ngo, vya ṱuna koviungura vyotjira tja Jehova okuza koruveze ndwo nga ku nai.
“ONDUNGE OMBWA TJINENE”
Ovakambure ovakwetu aave hepa omambo okuungurisa motjiungura tjokuzuvarisa, otja otjiungura hi tjaatji handjauka. Ovakambure poBetel ya Brooklyn aave ungura oumbo, posi ya aave ungurisa ozonganda zopendje okupirinda omambo wovipapeko ovikukutu. Nu okuzambo oure womieze omingi, onganda ndjo kaai yenene okupirinda omambo nga yenene okuungurisiwa motjiungura tjokuzuvarisa. Ku nao, Mbuti Rutherford wa pura omurumendu omukambure wena Robert Martin ngwaa kayendisa otjiungura ponganda ndji, kutja mape ya ave yenene okupirinda omambo wawo oveni.
Mbuti Martin wa tja: “Indjo ondunge ombwa tjinene orondu mape hee kutja matu sokupaturura onganda yokuungura omambo.” Ovakambure va kayazema oruveze momuvanda mbwi 18 Concord moBrooklyn nu ave randa ozomahina nḓaaze heperwa po.
Kavandu avehe mba ri nohange kutja matu utu okuungura omambo wetu oveni. Omuhona wonganda ndjaai pirinda omambo wetu we yekuvarura oruveze rwetu orupe. Eye wa tja: “Eṋe mu nozomahina ozombwa tjinene zokupirinda omambo, posi yokutja kape na umwe weṋu ngu ma tjiwa okuzeungurisa. Momieze hamboumwe tjandje ozomahina zeṋu azehe za teka.”
Mbuti Martin wa tja: “Aape munika aayo oviṋa mbi ma hungire ouatjiri, posi yokutja eṱe aatu tjiwa kutja Jehova me tu vatere. Nu tjiri we tu vatera.” Mbuti Martin wa hungira ouatjiri orondu, onganda yetu ombe ndji aai ungura omambo 2 000 meyuva.
OKUVASISA OMBUZE KOVENGI OKUPITIRA MORADIO
Pendje nomambo ngaave pirinda, ovakarere va Jehova wina va uta okuungurisa omuano warwe omupe wokuhandjaura ombuze ombwa okupitira mozoradio. Tji ya ri Osondaha, 26 ku Februari 1922, Mbuti Rutherford wa hungira otjikando otjitenga
moradio. Eye wa yandja ehungi re moradio ndji KOG moLos Angeles, California, tja U.S.A., ndaari tja: “Ovengi mbe nomuinyo nai kamaave ṱu.”Ovandu votjivaro ape 25 000 va zuva ombuze ndji. Tjiva va tjanga otutuu okuraisa ondangi kombuze ndji va zuva. Orutuu rumwe rwa za ku Willard Ashford omuture wa Santa Ana, Carlifornia. Eye wa raisa ondangi ku Mbuti Rutherford kehungi “ewa” nda yandja. Eye wina wa tja: “Meṱunḓu randje mwa ri ovandu vetatu mba verere nu mbaave ha yenene okupita mondjuwo. Ku nao katja tu yenena okupuratena kehungi roye andakuzu kari pitisirwe moradio.”
Movivike mbya kongorera ko, pa pitisiwa omatjivisiro omengi. Komaandero wombura ndji 1922, okambo kOruhungu ka tja “ovandu ape 300 000 va zuva ombuze ndji okupitira moradio.”
Ovakonḓonone vOmbeibela va tunduuzwa i yotutuu tu va muna nu ave tye okupaturura omurari woradio moStaten Island popezu noBetel yaBrooklyn. Mozombura nḓa kongorera ko, Ovakonḓonone vOmbeibela va ungurisa oradio ndji WBBR okuzuvarisa ombuze yOuhona kovandu ovengi motuveze pekepeke.
“ADV”
Tji ya ri 15 ku Juni mombura ndji 1922, okambo kOruhungu ka tjivisa kutja mape tjitwa omaworonganeno poCedar Point, Ohio, okuza ku 5 nga ko-13 ku Septemba mombura ndji 1922. Ovahongwa vOmbeibela va tjaterwa tjinene tji va vaza poCedar Point.
Mbuti Rutherford wa tja nai kovapuratene mehungi re etenga: “Ami mbi nongamburiro yatjiri kutja Muhona ma . . . sere ondaya komaworonganeno nga, nu ma tjiti kutja pe kare omahongononeno omanene tjinene.” Imba mbaave yandja omahungi pomaworonganeno ngo va tunduuza ovakambure ovakwao okuzuvarisa ombuze ombwa.
Nu okuzambo Oritjatano omayuva tji ya ri 8 ku Septemba, ovandu ape 8 000 va ya poruveze rwomaworonganeno, nu aave undju nonḓero okuzuva ehungi ra Mbuti Rutherford. Owo aave zeri kutja eye me ve kahururire omaheero wozoletera nḓa “ADV” nḓa tjangerwe koumbapira womaṋangero. Otja tjaave haama, ovengi va muna erapi enene komurungu nda yangerwe. Omurumendu wena Arthur Claus ngwa toora ouyenda okuza koTulsa, Oklahoma, tja U.S.A, okuyenda komaworonganeno nga, wa muna oruveze paa yenene okuzuva nawa.
Oruveze ndwo tjari otjiṋa otjizeu kovandu okuzuva nawa, orondu ka kwa ri ozombako nḓaaze vatere kutja ovandu ve zuve nawa.“Eṱe aatu puratene nawa kembo arihe ndaa hungire”
Okutjita kutja ape ha kara otjiṋa tji matji isa ko ombango ya varwe kehungi, omuhaamise womaworonganeno wa tjivisa kutja kape nokuyandjerwa ovandu okuhita poruveze rwomaworonganeno, ngunda Mbuti Rutherford ama yandja ehungi re. Pohinga yomurongo womuhuka, Mbuti Rutherford wa uta ehungi re mokuyarukira po omambo wa Jesus nge ri mu Mateus 4:17 nge tja: “Ouhona womayuru tjinga awa tumbuka.” Indu tja hungira ohunga nomuano ovandu mu mave zuu ohunga nOuhona mbwi, eye wa tja: “Jesus omuini wa tjivisa kutja moruveze rwomeero we eye ma woronganisa ovakarere ve mbe nouatjiri novaṱakame.”
Mbuti Claus ngwa haamene metuwo maamu yandjerwa ehungi, wa tja: “Eṱe aatu puratene nawa kembo arihe ndaa hungire.” Posi yokutja tjimanga, eye wa uta okurimuna okuvera nu aa sokupita metuwo maamu yandjerwa ehungi. Arthur wa pita metuwo e hi nokuvanga okutjita nao, orondu aa tjiwa kutja kamaa yandjerwa okukotoka metuwo rukwao ngunda Mbuti Rutherford ama yandja ehungi re.
Kombunda yozominute ozonḓiṱi eye wa kara nawa. Eye wa tja wa zuva ovandu mbaave tono omake tjinene indu tjaa kotoka ketuwo. Ihi tje mu nana ombango tjinene. Eye wa tya kutja tje ri ohepero okuronda komututu wetuwo ndi kutja ma zuve ehungi ewa ndo nawa, eye ma tjiti nao. Mbuti Claus ngwa ri omurumendu omutanda wozombura 23 oruveze ndwo, wa paha omuano wokuronda kombanda yomututu wetuwo ndi. Indu tja vaza komututu, otuiho tu tu kara komitutu tjandje twa paturuka. Ku nao, aa yenene okuzuva nawa.
Posi ya Arthur kaari erike. Pa ri omapanga we warwe komututu wina. Umwe wawo wena Frank Johnson we ya ku ye, ne mu pura kutja, “U noruvyo?”
Arthur wa tja: “Ii mbi na rwo.”
Frank wa tja: “Eṱe twa ri amatu kumbu kutja tu * Nu indu tja tja, ‘tjiviseye, tjiviseye,’ ove mo sokukonda ozongoze ine nḓa.”
mune omundu ngu noruvyo. Mo munu erapi enene nda yangwa ndi? Erapi ku kwa tjangwa omambo, nda handwa i yozomboha nḓa. Puratena nawa kOmupangure.Ku nao, Arthur wa ṱiza oruvyo meke re na undju okuzuva omambo wa Mbuti Rutherford ngu maye mu raisire kutja oruveze rwa yenene ku ye okukonda ongoze. Nu tjimanga Mbuti Rutherford wa vaza porupa orunanḓengu tjinene mehungi re. Mbuti Rutherford aa tjaterwa tjinene, nu ya ri tjimuna aa vanga okuravaera omambo nga: “Rireye ovaṱakame novahongonone va Muhona vatjiri. Kayende komurungu motjirwa hi, nga ozongamburiro zoposyo tji za yandekwa oparukaze. Zuvariseye ombuze koṋa akuhe. Ouye ngau tjiwe kutja Jehova oMukuru nokutja Jesus Kristus Ombara yozombara, nu Omuhona wovahona. Indwi oruveze orunanḓengu tjinene momakuruhungi. Tareye Ombara i honapara neṋe mu notjiungura tjokuraera ovandu avehe ohunga notjiṋa hi. Ku nao, tjiviseye, tjiviseye, tjiviseye Ombara nOuhona wayo.”
Arthur wa tja eye novarumendu imbo varwe ovakambure va konda ongoze nu erapi ra paturuka nawa. Nu kerapi ndi kwa tjangerwe omambo nga “Tjiviseye Ombara nOuhona wayo.” Ozoletera nḓa “ADV” nḓu twa hungirire ko rukuru za ri omasusuparisiro wembo rOtjiingirisa ndi “Advertise” ndi nomaheero wokutja “Tjiviseye.”
OTJIUNGURA OTJINANḒENGU
Omaworonganeno nga tjitirwa poCedar Point, ya vatera ovakambure ovakwetu okuyandja ombango koviungura ovinanḓengu vyokuzuvarisa ombuze yOuhona, nu imba mba ri nonḓero aave tjaterwa okutjita nao. Omukandjira ngwa za koOklahoma tja U.S.A wa tja: “Ovandu ovengi morukondwa maatu zuvarisa, aave ungura momine yomakara nu va ri ovasyona.” Eye wa tja potuingi indu ovandu tjaave zuu ombuze okuza mokambo nga Golden Age, aave utu “okurira.” Eye wina wa tja: “Eṱe twa ri nondjoroka mena rokutja aatu yenene okuvehuhumiṋa.”
Ovakonḓonone vOmbeibela aave tjiwa ounanḓengu womambo wa Jesus nge ri mu Lukas 10:2 ngu maye tja: “Omakondero wovihape vari omanene, posi yaimba ovaungure ombe hi nonḓengu.” Otja ombura tjaai ya komaandero, owo va ri nonḓero yokutjivisa ombuze yOuhona koṋa akuhe.
^ Povikando tjiva Mbuti Rutherford aa isanewa “Omupangure,” mena rokutja povikando tjiva aa ungura otjomupangure moMissouri, tja U.S.A.