1. Epu riṋe enahepero Jesus nda hungira pu novahongewa ve mongurova osenina?

MONGUROVA osenina Jesus tja ri pu novahongewa ve, eye wa tamuna orusuvero povikando ape 30. Eye wa raera ovahongewa ve ongahukiro na tja: “suverasaneye.” (Joh. 15:12, 17) Omuano mbu ve raisasana orusuvero u raisa oukahu kutja owo tjiri ovakongorere ve va tjiri. (Joh. 13:34, 35) Nu indwi ka rusuvero romotjinyo uriri. Jesus aa hee orusuvero rwa peke​—orusuvero ndu raisa ombepo yomeriyandjerero. Eye wa tja: “Orusuvero orunenenene omundu ndwe na ro komapanga we eendu tji me ve yandjere omuinyo we. Neṋe oweṋe omapanga wandje indu tji mamu tjiti imbi mbi me mu rakiza.”​—Joh. 15:13, 14.

2. (a) Tu muna ye mokati kovakarere va Mukuru? (b) Omapuriro yeṋe ngu matu ka zira morupa ndwi?

² Orusuvero rwakatjotjiri, nu romeriyandjerero nombwaneno yovakarere va Jehova ndino vi raisa oukahu kutja owo tjiri ovandu va Mukuru. (1 Joh. 3:10, 11) Eṱe tu nondangu kutja orusuvero rOvakriste ru hongorera ovakarere va Jehova nandarire kutja ve za momahi, nomihoko, nomaraka poo mozongaro nḓa panguka! Nungwari mape ya atu utu okuripura kutja: ‘Ongwaye orusuvero  tji ru hepwa momayuva nga? Jehova na Jesus ve tu tunga vi norusuvero? Eṱe kourike wetu matu yenene vi okuraisa orusuvero ndu “ru tunga”?’​—1 Kor. 8:1.

3. “Omayuva omasenina” nga ye ṱuna vi kovandu?

³ Mena rokutja omuinyo mbu tu hupa mbwi we ura “norukondjo nomaputi,” ovengi “momayuva omasenina” nga ve nozombameno momuinyo tjinene. (Eps. 90:10; 2 Tim. 3:1-5) Otjingi tjovandu ka ve nonḓero yokuhupu rukwao. Ozongonḓononeno ze raisa kutja ombura aihe ovandu vokombanda 800 000 ve rizepa​—mangara omundu umwe mosekonde 40. Otjiṋa tjarwe otjihihamise, Ovakriste tjiva ve yenena okurizepa oveni mena romauzeu ngu ve muna ngo wina.

4. Ovandu veṋe vOmbeibela mbaa ve vanga okukoka?

⁴ Moruveze rwOmbeibela, ovakarere va Mukuru tjiva wina va munine omauzeu omanene nge ve ngundiparisa nga tjaa ve vanga okukoka. Otjotjihorera, Job ngunda e ri momihihamo wa tja: “Ami me rihahiza, mba urwa okukara nomuinyo.” (Job 7:16; 14:13) Jona wa wire momuinyo tjinene ohunga nomuano oviṋa mu vya kayenda motjiungura tja peerwe na tja: “Arikana, Muhona, ṱokundjikoza, orondu okokuwa ku ami okukoka komurungu wokukara nomuinyo.” (Jona 4:3) Omuprofete omuṱakame Elia wina wa ningira okukoka mena rongaro ndja ri po. Eye wa tja: “Opuwo nambano, Muhona. Yakura omuinyo wandje.” (1 Ozomb. 19:4) Posi yokutja, Jehova aa vara ovakarere ve mbo mbe ri yandja ku ye nu aa vanga kutja ve kare nomuinyo. Eye ke ve verere mena romuano mbwa ve ri munu, nungwari we ve vatera kutja ve ise onḓero yokuvanga okukoka nu e ve tungu norusuvero kutja ve kayende komurungu okumukarera nouṱakame.

5. Ongwaye ovakambure ovakwetu tji ve hepa orusuvero rwetu tjinenenene nai?

⁵ Nandarire kutja ovakambure ovakwetu ovengi kave nomeripura wokuvanga okurizepa, ovengi ndino ve kondja nozongaro ozonḓeu nu ve hepa okutungwa norusuvero. Tjiva ve panḓerapo tji mave tatumisiwa nokuhihamisiwa. Tjiva ve nyekererwa poo okuyambwa i varwe poviungura pu ve ungura. Poo va urwa mena rokuungura ozoiri ozengi poviungura poo okukondja okumana oviungura ovingi moruveze. Varwe ve muna omauzeu weṱunḓu, tjimuna okumuna oṋiṋikizire okuza kovakwao mba kupasana nu mbe heri ovakambure. Mena roviṋa mbi nomauzeu warwe, ovandu ovengi mombongo ve ri muna okungundipara motutu na momiinyo. Hapo ouṋe ngu ma yenene okuvatera imba mba ngundipara okukaenda komurungu?

6. Jehova u tunga vi ovakarere ve norusuvero?

⁶ Jehova u tunga ovakarere ve mokuveraisira orusuvero rwe rwa tjiri. Tjiri tja ri otjiṋa otjiyanḓiparise kOvaisrael imbo ovaṱakame okuzuva omambo wa Jehova nga: “Ove tjinga au ri otjihuze ku Ami,. . .nu ambe ku suvera nokukuyozika. . . . O tira, Ami mbi ri puna ove!” (Jes. 43:4, 5) Otja umwe wovakarere va Jehova, mo yenene okukara nongamburiro yokutja Jehova we ku suvera tjinene. * Embo ra Mukuru ra kwizikira imba mbe rikotamena ku Jehova mouatjiri na ri tja: “Eye u nomasa okukupa outoṋi. Muhona ma nyanda move.”​—Sef. 3:16, 17.

7. Omomuano uṋe orusuvero rwa Jehova mu ru ri tjimuna indwi orwa ina kokanatje ke? (Tara kotjiperendero pomautiro worupa ndwi.)

⁷ Kainatja kutja ovakarere va Jehova mave munu omarorero nga sana pi, eye omuini wa kwizika kutja me ve pe omasa nu me ve  huhumiṋa. “Eṋe mamu kara otja ounatje mbu mau nyamisisiwa i ina, mbu pukatwa nau rerwa norusuvero. Ami me mu huhumiṋa tjimuna ina tjinga e huhumiṋa omuatje we.” (Jes. 66:12, 13) Tjiri ingo omambo omawa worusuvero​—ina ngu norusuvero u toora okanatje ke pondo ye, poo e ke kavirisa komatumbo we! Momuano mbwi, Jehova wa sasaneka orusuvero orunenenene ndwe na ro ku imba mbe rikotamena ku ye mouatjiri. Okutja ngoo roro okukeyakeya kutja oove otjihuze ku Jehova nu we ku suvera.​—Jer. 31:3.

8, 9. Orusuvero rwa Jesus ma ru tupe vi omasa?

⁸ Epu rarwe Ovakriste vatjiri ndi ve tumbukira popezu na Mukuru orondi rokutja: Eye “wa suverere ouye tjinene nai nga tja yandja Omuna we omukwatwaerike, kokutja auhe ngu ma kambura mu Ye a ha pandjara, nungwari a kare nomuinyo waaruhe.” (Joh. 3:16) Jesus wina wa raisa orusuvero kweṱe mokutupa omuinyo! Tjiri orusuvero ndwo maru sokututunduuza! Embo ra Mukuru ra kwizika kutja nandarire “omauzeu poo ombamisiro” kamaa ye “sora okutupora korusuvero rwaNdjambi.”​—Rom. 8:35, 38, 39.

⁹ Indu tji tu ri momarorero nge ṱuna kotutu twetu, nokutuhihamisa momuinyo, po nandarire nge ṱuna koupanga wetu na Jehova, orusuvero Kristus ndwe tu raisira ru tupa omasa kutja tu panḓerepo. (Lesa 2 Ovakorinte 5:14, 15.) Orusuvero rwa Jesus ru nomasa wokutuṱiza nokututunduuza kutja atu he ri hahiza nandarire momauzeu tjimuna tjitwa wire motjiwonga, poo tji matu tatumisiwa, poo oviṋa tjivi hi nokukayenda nawa mehupo retu, poo ozongendo nḓu tu kara na zo.

10, 11. Ouṋe ngu ma yenene okutunga varwe mba u momiinyo? Kahurura.

¹⁰ Omuano umwe Jehova me tu tunduuza morusuvero omokuungurisa ombongo yOvakriste. Kourike wetu, matu horere korusuvero rwe mokusuvera nokutunga ovakambure ovakwetu moviṋa vya kauriri mbi mavi ve hihamisa momiinyo nu ka moviṋa oviyapuke aviyerike. (1 Joh. 4:19-21) Omuapostele Paulus wa raera Ovakriste a tja: “Pandiparisasaneye nu mu vaterasane otja punga amu tjita hapo.” (1 Tes. 5:11) Ii, ovandu avehe mombongo​—kakutja ovanene vombongo uriri​—mave yenene okuhorera ku Jehova na Jesus mokuhuhumiṋa nokutunga ovakambure ovakwetu.​—Lesa Ovaroma 15:1, 2.

 ¹¹ Ovandu tjiva va vera omutjise wombameno tjinene nu mape ya ave hepa okuyenda kozonganga nokuungurisa ozopela. (Luk. 5:31) Ovanene vombongo na varwe ve tjiwa kutja kave ya muna omahongero wokuungura novandu mbe ri nao. Nungwari, owo ve norupa orunanḓengu mombongo​—‘okuyanḓiparisa imba vomitima omitarazu, nokuvatera ovingundi nokukara nomuretima novandu avehe.’ (1 Tes. 5:14) Ovakriste avehe ve hepa okuraisa orusuvero nondjenda nomuretima, nokuhungira neraka etarazu kokutja ve tunge varwe mba u momiinyo. Hapo ove u huhumiṋa nokuyanḓiparisa varwe? Indu tji motjiwa kutja mo yenene okuvatera vi varwe, mo toṋa mozongondjero zoye.

12. Yandja otjihorera tjomuano omundu umwe ma tungwa i yorusuvero rwombongo.

¹² Orusuvero rwetu maru yenene vi okutunga imba mbe nomihihamo momiinyo? “Povikando tjiva mbi ripura okurizepa,” omukazendu omukambure umwe mo Europe wa tja nao. “Posi yokutja mbi muna ombatero. Ombongo mu mbiri ya yama omuinyo wandje. Ovakambure ovakwetu aruhe ve ndji tunduuza nu ve norusuvero. Nandarire kutja ovakambure tjiva uriri mbe tjiwa kutja mbi nomutjise wombameno, ombongo i ripurira kwami aruhe. Ovakupasane vemwe mbe ndji honga Ombeibela ve ri tjimuna ovanene vandje. Ve ndji tjevera nawa, nu ve kara po ozoiri 24 zeyuva arihe tji me ve hepa.” Nu ouatjiri kutja ka vandu avehe tji mave yenene okuvatera pondondo imwe. Ozongondjero zetu za katjotjiri nḓu tu raisa mokuvatera varwe ma ze yenene okuyeta ouwa ku imba mbe hihamwa momiinyo. *

13. Otjikwaye tji tjiri otjinanḓengu indu tji matu vanga okutunga varwe?

¹³ Rira omupuratene omuwa. (Jak. 1:19) Indu tji mo puratene ku varwe notjari, ku raisa orusuvero. Ove mo yenene okupura omapuriro momwano omuwa a moraisa ondjenda nomundu ngo nu movanga okutjiwa kutja u ri vi. Okuzambo otjimotjiwa kutja mo yenene vi okumuvatera nokumutunga. Omuano mbu mo nyinganyingisa oviṋepo vyorutu nga u raise otjari tjoye nokutja morikende tjiri. Omundu tji ma vanga okuhungira oviṋa vyarwe ovingi komurungu, puratena nomuretima nu o mu ri eraka ngunda ama hungire. Mokupuratena nomuretima, ma rire oupupu kove okuzuva oviṋa avihe nawa. Nu ihi matji vatere omukambure omukweṋu ngu ri mouzeu okukara nongamburiro move tji matji tjiti kutja ma kare nonḓero yokukupuratena tji mo kondjo okumutunga. Tji mo raisa kutja mo rikende tjiri, omundu ngo ma yenene okuhuhumiṋiwa uriri mokumuna kutja ove mo ri kendere ye.

14. Ongwaye tji twa sokunakaura okuhungira omambo omavi?

¹⁴ Ṱakamisa okuhungira omambo omavi. Tji matu hungire omambo omavi ku imba mbe nombameno momiinyo maku ve pindikisireko nu ka na tu toṋa mozongondjero zetu zokuvetunga norusuvero. “Omambo nge hi nomeripura ye tuvakaṋa tjimuna engaruvyo; nungwari omambo nge hungirwa mozondunge ye verukisa.” (Omiano 12:18) Otjingaperi kutja ka maape ya atu ‘tuvakaṋa’ omundu ngu nombameno nomambo omahihamise owina. Nandarire kutja ka tu hungirire owina omambo omavi momundu, tjiri omundu ngo u hihamwa. Okutunga varwe norusuvero indu tji matu ve yanḓiparisa ku hepa kutja  tu raise otjari, nokuritwa mozongaku zawo.​—Mat. 7:12.

15. Otjiungurisiwa otjisemba tji matu yenene okuungurisa kutja tu vatere varwe ootjiṋe?

¹⁵ Huhumiṋa varwe nEmbo ra Mukuru. (Lesa Ovaroma 15:4, 5.) Omatjangwa Omayapuke otjihuze, owo ye huhumiṋa nokuwisa omutima pehi. Ombeibela i za ku “Ndjambi, mu mu za ouretima nomapanḓiparisiro.” Pendje nOmbeibela oini, eṱe twa tumba oviungurisiwa mbi tu vatera okurihonga Ombeibela. Tu yenena okuungurisa o-Watch Tower Publications Index nOkambo komakonḓononeno kOvahongonone va Jehova. Nu imbi vi tu vatera okumuna Omatjangwa omawa nge tu vatera okutjinda omauzeu ngamwa aehe ngu matu munu. Okutja oviungurisiwa mbi vi tu vatera kutja eṱe tu kare nondjiviro ombwa yokuvatera ovakwetu mbe ri mouzeu.

16. Ovikaṋena viṋe mbi matu hepa indu tji matu tunduuza Omukriste ngu nombameno momuinyo?

¹⁶ Kara notjari nomutima omutarazu. Ovikaṋena vyorusuvero mbi tu raisa indu tji matu tunduuza varwe nokuvetunga. Jehova omuini “eye o Ihe younyaṋutima, nu oNdjambi womayaruriro pehi aehe womutima,” nu eye “omunatjari nomunaunyaṋutima” kovakarere ve. (Lesa 2 Ovakorinte 1:3-6; Luk. 1:78; Rom. 15:13) Paulus wa yandja otjihorera otjiwa, nu wa tjanga atja: “Nungwari twa kara nomutima omitarazu ku eṋe tjimuna ina tjinga e zara ovanatje ve. Eṱe twe mu suvera tjinene nai nga tji twe rirongera okuzuvarisa Ombuze Ombwa, nu ku ku he ri ko porwako, nungwari wina ku ku ri ingwi okuyandjera eṋe omiinyo vyetu.” (1 Tes. 2:7, 8) Indu tjitwa raisa ounyaṋutima, mape ya atu rire eziriro kongumbiro yomundu ngu nombameno momuinyo.

17. Oumune uṋe ouwa mbu tu sokukara nawo ohunga novakambure ovakwetu mbu mau tu vatere kutja tu ve tunge norusuvero?

¹⁷ O undjire ko ovingi kovakambure ovakweṋu. Kara noumune ouwa ohunga novakambure ovakweṋu. Okumuna ozondataiziro movakambure ovakweṋu ka tjiṋa otjiwa nu tji teya oupanga. (Omuzuv. 7:21, 22) Zemburuka, kutja Jehova ka undjireko ovakarere ve okutjita oviṋa mbi ve hi nokuyenena okutjita. Indu tji twa horere ku ye, ma rire oupupu kweṱe okutjinda ozondataiziro za varwe. (Ef. 4:2, 32) Pendje nokuveraisira kutja ka ve nokuungura nawa pu pa yenene, ve tanga ku imbi mbi mave kondjo okutjita. Nu iho ma tji ve pe omasa. Okutanga varwe koviungura vyawo okuza komitima ku tjita kutja ve ute “okurihivira vyo” motjiungura tja Jehova. Ma rire nawa indu tji twa tjiti nao pendje nokurisasaneka ku varwe nomazenge.​—Gal. 6:4.

18. Otjikwaye tji ma tji tu tunduuza kutja tu tunge varwe norusuvero?

¹⁸ Onḓu aihe ya Jehova otjiṋa otjihuze ku ye na ku Jesus wina ngwe riyandja otjotjisuta tjonguturiro. (Gal. 2:20) Eṱe tjiri twa suvera ovakambure ovakwetu. Nu tu vanga okuvetjinda okuveraisira otjari norusuvero. Kutja tu rire ovandu mbu matu vatere varwe, “opu matu sokupyukira oviṋa, mbi eta ohange nu mbi tu vatera okuzeuparisasana.” (Rom. 14:19) Tjiri tu undja oruveze, mo Pardisa ndji mai ya, tji tu hi nokukara nepu ngamwa ndi ma tu karere nombameno momuinyo! Kape nokukara ouvere, ovita, onḓiro ndji twa rumata, ondatumisire, omauzeu meṱunḓu, nomerihahiziro. Ozombura Eyovi tji za kapita, tjandje ovandu avehe va rire ohomonena. Imba mba tuurunga omarorero omasenina mave rire ovanatje va Jehova Mukuru nave “kara norupa monguturiro onandjozikiro yovanatje vaNdjambi.” (Rom. 8:21) Atuhe nga tu kayende komurungu okuraisa orusuvero ndu tunga nokuvaterasana kutja atuhe tu mune ondjoroka noruyaveze oruwa.