1. Ɛgɛ nɛ ɔkpá ku 3 Ujɔ́ni 3, 4 ka a, ɔdi gē cɛ lɛ alɔ gweeye a?

A GÉĒ ka ɛgɛ nɛ ɔtu ya Ujɔni lɛ eko nɛ ó po ka ɛjɛɛji ācɛ nɛ ó nwu uwa ɔkwɛyi a yɔ i ceyitikwu gba Ujehofa ɛ̄gbā kpaakpa a? É má unwalu alɛwa, amáŋ Ujɔni yuklɔ lɔfu lɔfu ō ya ɛɛ kóō je otabɔ, lɛ Ācɛ O Yɛce Ukraist nōo hayi kpaakpa klla lɛbɛɛka ayi nu a. Ɛgɔma duu, alɔ gē gweeye eko duuma nɛ ayi alɔ amāŋ ācɛ nɛ alɔ ta abɔ gáā jé ɔkwɛyi a, kwu iyi uwa i gwɛɛya lɛ Ujehofa klla ceyitikwu gē gba ɔ ɛ̄gbā eko doodu.—Jé 3 Ujɔ́ni 3, 4.

2. Ɔdiya ɛɛ nɛ Ujɔni ta auleta ɛta a?

² Ipu iahyi ku 98 eko ku Ukraist, ó lɔfu wɛ ka Ujɔni lā Ɛfesɔsi amāŋ ɛga éyi nōo kwu ɔ ajaajɛ. A jé ŋ, ó lɔfu gā abɔ eko néē habɔ ta ŋma agba ipu idɔ ku Upatimɔsi a. Ɛpleeko ɔɔma nɛ alelekwu ihɔ ku Ujehofa ya kóō ta auleta ɛta a. Ɔdā nōo ya ɛɛ néē ta auleta nyā a, wɛ kóō ta Ācɛ O Yɛce Ukraist abɔ, kéē bi ɔtu néē kpoce Ujisɔsi a lɔfu lɔfu, klla bēē lɛyitaajɛ lɛ ɔkwɛyi a eko doodu.

3. Aɔka nyá nɛ alɔ gáā cila a?

³ Ujɔni wɛ ɔyikpo amoomɛ a, ó biya ɔ ɔtu nɛhi o má ɛgɛ nɛ ɛlā nɛ ayitica ɛkɛmgbɛ, yɔ i nwu eko ɔɔma a yɔ i lɛ abɔ kwu ujɔ a lɛ a. * (1 Ujɔ́n. 2:18, 19, 26) É ka ku aa jé Ɔwɔico, amáŋ é lɛ ojilima ce ayine ku Ujehofa ŋ. Ku alɔ leyi má aukɔ́ ŋma ɛgiyi Ɔwɔico nɛ Ujɔni tu uwa a. Ipu ō gwotu nyā alɔ géē kɛla lɛyikwu ukɔ́ nɛ ō ŋma ɛgiyi Ɔwɔico nɛ Ujɔni tu uwa a, alɔ klla géē cila ohi ku aɔká ɛta nyā: Ɔdi wɛ ɛyi ō lɛyitaajɛ lɛ ɔkwɛyi a? Aɔdi lɔfu ci alɔ ŋma ō lɛyitaajɛ lɛ ɔkwɛyi a? Mla ɛgɛnyá nɛ alɔ gáā ta iyi alɔ abɔ ku alɔ nyɛɛ ŋma ō lɛyitaajɛ lɛ ɔkwɛyi a ŋ ma?

4. Ɛgɛ nɛ ɔkpá ku 1 Ujɔ́ni 2:3-6 mla 2 Ujɔ́ni 4, 6 ka a, ɔdi nɛ alɔ cika ō ya, o ya ɛɛ ku alɔ lɛyitaajɛ lɛ ɔkwɛyi a?

⁴ O ya ku alɔ bēē lɛyitaajɛ lɛ ɔkwɛyi a, alɔ cɛgbá ō jé  ɔkwɛyi nōo wɛ ɛlā ku Ɔwɔico nōo yɔ ipu Ubáyíbu a. O ka tu ɔ, alɔ cɛgbá ō ‘lɛyítáajɛ lɛ aíne ku Ujehofa’ piii, ɛnyā wɛ ka alɔ géē ya ɛjɛɛji aɔdā nɛ ó ka a. (Jé 1 Ujɔ́ni 2:3-6; 2 Ujɔ́ni 4, 6.) Ujisɔsi lɛ ɛnɛɛnɛ ocabɔ taajɛ lɛ alɔ lɛyikwu ɛgɛ nɛ alɔ géē lɛyitaajɛ lɛ íne ku Ujehofa. Ohigbu ɛnyā, ɔwɛ ō cɛgbá éyi nɛ alɔ gē mafu, ku alɔ lɛyitaajɛ lɛ íne ku Ujehofa a, wɛ ō yɛce ocabɔ ku Ujisɔsi ɔwɛ ofiyɛ duu nɛ alɔ ya gla a.—Ujɔ́n. 8:29; 1 Upít. 2:21.

5. Ɔdi nɛ alɔ cika ō jé kpɔcii a?

⁵ O ya ɛɛ ku alɔ bēē lɛyitaajɛ lɛ ɔkwɛyi a, alɔ cɛgbá o jé kpɔcii klla cɛ ka Ujehofa wɛ Ɔwɔico nōo dɔka ɔkwɛyi a, ka ɛjɛɛji ɛlā ku nu nōo yɔ ipu Ubáyíbu a wɛ ɔkwɛyi. Alɔ klla cika ō jé kpɔcii klla cɛ ka Ujisɔsi wɛ Umɛsayiya néē cokonu ka ɔɔ géē wa a. Ɛyinɛhi ku ācɛ icɛ yɔ i taafu kpɔ, kóō wɛ Ujisɔsi néē fu klla lɛ anɔ tu ɔ ɛyi ku ó wɛ ɔcɛ́ ku Ajɔɔcɛ ku Ɔwɔico a ŋ. Ujɔni je ahɔ̄ ō pi lɛyikwu ‘ācɛ o plla ācɛ alɛwa,’ nōo géē plla ācɛ nōó kpɔtuce ɔkwɛyi a lɔfu lɔfu, lɛyikwu Ujehofa mla Ujisɔsi ŋ ma. (2 Ujɔ́n. 7-11) Ujɔni ka lɛ a: “Ɔ̄nyɛ kē wɛ okɛ̄mgbɛ̄ ā? Ó wɛ ɔ̄cɛ nēe gē ka ka Ujísɔ̄si í wɛ Ohɔ́nyɛtá ŋ́ mā nɛ̄ n.” (1 Ujɔ́n. 2:22) Ɔwɛ éyi foofunu nɛ alɔ géē le kwu ŋma ō plla nyā a, wɛ ka alɔ cika ō klɔcɛ ku Ubáyíbu lɔfu lɔfu. Ɔdaŋ ku alɔ ya lɛ a, alɔ géē jé Ujehofa mla Ujisɔsi lɔɔlɔhi. (Ujɔ́n. 17:3) Ɛnyā klla géē cɛ lɛ alɔ jé peee ku ɔwɛ ɔkwɛyi a nɛ alɔ yɔ a.

6. Ɔdi lɛ lɔfu ci aɛdrɔ ku Ācɛ Ocijáli Ku Ujehofa ŋma ō lɛyitaajɛ lɛ ɔkwɛyi a?

⁶ Ɛjɛɛji Ācɛ O Yɛce Ukraist cika ō lɛ ɛlá kwu ɔ, o ya ɛɛ ku ɔcɛ duuma kóō bi ijeeyi amāŋ ɔdā ō nwu ku ɔlɛɛcɛ le pla ɔ ŋ. (1 Ujɔ́n. 2:26) Aɛdrɔ ku Ācɛ O Yɛce Ukraist cika ō lɛ ɛlá kwu ukpa nyā lɔɔlɔhi. Alexia, * ɔyinɛ alɔ nɔnyā nōo wɛ ihayi ofu ce ɛhɔ (25) nōo gē ka uce ku Ufrench a, kahinii: “Eko nɛ um yɔ inɔkpá a, é nwu um lɛyikwu ɛgɛ nɛ aɔdā oyeeyi gē piyabɔ ɛmɛɛma ŋma odee gā ɔhá mla ɔdā ō nwu ku ɔlɛɛcɛ, ō nwu nyā cɛ gā um gē lɛ ɔtu ō bɛɛpa lɛyikwu ɔkwɛyi a. Ekoohi, ō nwu nyā he um ɔtu nɛhi. Amáŋ n gáā lɛ ɛlá gbo tu ɔ ka ɔdaŋ ka um leyi gwo ɛlā nɛ Ubáyíbu yɔ i ka a bonu, gáā lɛ ɔtu kpoce ɛjɛɛji ɛlā nɛ aitica ku um yɔ i nwu a, ɔɔma i gáā wɛ ɔdā ō kpaakpa ŋ.” Alexia klɔcɛ ku ɔkpá néē hi ka, Life—How Did It Get Here? By Evolution or by Creation? Ó gboji ŋ, ɔtu ō bɛɛpa ku nu mɛ. Alexia kahinii: “N ya kóō ta um eyī peee ka ipu Ubáyíbu nɛ ɔkwɛyi yɔ a. N  klla gáā le má ka ō yɛce ɛlā ku nu géē cɛ gā um gweeye klla lɛ ɛbɔ.”

7. Ɔdi nɛ alɔ cika ō lɛ ɛlá kwu ɔ ku alɔ ya ŋ ma, ɔdi kē ya a?

⁷ Ɛjɛɛji Ācɛ O Yɛce Ukraist, kwu aɛdrɔ mla ācɛ ojikoko cɛgbá ō lɛ ɛlá kwu ɔ, o ya ɛɛ kéē ya ula ku aa yɔ i gba Ujehofa amáŋ yɔ i ya ɔdobɔbi ŋ. Ujɔni kwu ɔ u teyi peee ku alɔ i gáā yɔ i yɛ ipu ɔkwɛyi a klla yɔ i lā oyeeyi ku aja ō gbo gla ŋ. (1 Ujɔ́n. 1:6) Ɔdaŋ ku alɔ dɔka ku Ujehofa kóō gweeye mla alɔ, alɔ cika ō bi ɔtu ka Ujehofa yɔ i má ɛjɛɛji ɔdā nɛ alɔ gē ya a eko doodu. Ɔdaŋ ku ācɛ i kóō gē má ɔdā nɛ alɔ gē ya tayinu a ŋ naana, Ujehofa gē má ɛjɛɛji ɔdā nɛ alɔ gē ya a.—Uhíb. 4:13.

8. Ɔdi nɛ alɔ I cika ō ya ŋ ma?

⁸ Alɔ i cika ō bēē má íne ō biya ɛgɛ nɛ ācɛ ku ɛcɛ gē má ɔ a ŋ. Ɔyikpo Ujɔni kahinii: “Ɔ́dāŋ́ ka alɔ ka ka alɔ í bīyíne dúúmā ŋ́, alɔ ī lɛ plla iyī alɔ.” (1 Ujɔ́n. 1:8) Ɛpleeko ku Ujɔni a, ācɛ nōo cigbihi kwu ɛ̄gbā ō gba ku Ujehofa a, ka ɔcɛ lɔfu ya aɔdā nɛ Ɔwɔico ka ku ɔɔ kpaakpa ŋ ma, kóō klla wɛ oklobiya ku Ɔwɔico kpɔ. Icɛ, alɔ lā ipu ācɛ nōo gē gbɛla lɛ a duu. Ācɛ alɛwa ku aa kpɔtuce Ɔwɔico, amāŋ é cɛtɔha mla ɛgɛnɛ Ujehofa gē má íne ō biya a ŋ, ofluflu eko nóō lɛ ō ya mla ikpɔnya ō ce amāŋ aja ō gbo. Auce ō ya nɛ Ujehofa gē má ka ɛɛ wɛ íne ō biya a, ɛdɔ ācɛ ɛgɛnyā gē ka ku ɛɛ wɛ ɔdobɔbi ŋ.

9. Ɔdiya nōó lɔhi ɔdaŋ ku aɛdrɔ ya ɔdā nɛ Ubáyíbu mafu ku ɔ wɛ ɔdā ō kpaakpa a?

⁹ Ó gē wɛ ɔdā ō lɔnɔ lɛ Ācɛ O Yɛce Ukraist nōo wɛ ɛdrɔ a, kéē má ikpɔnyā o ce ɔwɛ okpaakpa, abɔ ācɛ néē yɔ mla uwa ɛgiyi uklɔ amāŋ inɔkpa a, i cɛ ɛlā nɛ Ubáyíbu ka lɛyikwu ikpɔnya ō ce ŋ ma. Ɔdā nōo ya Aleksandar a yɔ abɔ a. O kahinii: “Ayipɛ acɛnyā ōhī ipu inɔkpá ku um dɔka ō kwu um ba ɔ ku um cikpo uwa. É kahinii: Abɔ ami ɔ gē ya ɔya ta ɔcɛnya duuma ŋ ma, ayika um wɛ ɔcɛnyilɔ nōo gē cikpo ɔcɛnyilɔ.”  Ɔdā ɛgɛnyā lɔfu ya uwɔ duu, amāŋ ɔdaŋ ku a ya ɔdā nɛ Ubáyíbu ka ku ɔ le kpaakpa a, a géē gweeye mla iyi uwɔ, a gáā kpo oce nōo gē wa ŋma ikpɔnyā ō ce a ŋ, a géē lɛ ɛbɔ ku ɔtu mla ɛma olɔhi mla Ujehofa. Eko duuma nɛ a ta ō ya ɔdobɔbi, ó géē tɔɔtɛ gā uwɔ fiyɛ o ya ɔdā ō kpaakpa a. Bla, ka ɔwɛ obɔbi nɛ ācɛ ku ɛcɛ gē má ikpɔnya ō ce a, wa ŋma ɛgiyi Usetan. Ohigbu ɛnyā, ɔdaŋ ku a ta ō gbɛla bɛɛka ācɛ ku ɛcɛ a, ayika ‘lɛ ɔcɛ obɔbi a yale ɛɛ.’—1 Ujɔ́n. 2:14.

10. Ɛgɛnyá nɛ ɔkpá ku 1 Ujɔ́ni 1:9 gē ta alɔ abɔ o gba Ujehofa ɛ̄gbā mla ɔtu o yeŋee a?

¹⁰ Alɔ cɛ ka Ujehofa foofunu lɛ íkwu ō da alɔ ɔdā nōo wɛ íne ō biya a. Alɔ kē i ceyitikwu ku alɔ biya íne duuma ŋ. Amāŋ ɔdaŋ ku alɔ lɛ íne biya, alɔ gē ka ɔ tɛɛcɛ lɛ Ujehofa ipu ɔkɔ o gba. (Jé 1 Ujɔ́ni 1:9.) Ɔdaŋ ku alɔ kē lɛ íne biya nɛɛnɛhi, alɔ cika ō gā ɛgiyi anyakwɔcɛ ku ujɔ nɛ Ujehofa fu, kéē teyi tu alɔ a kéē ta alɔ abɔ. (Ujɛ́m. 5:14-16) Ohigbu ɛnyā, ɔtu ku alɔ i cika ō ŋmo alɔ ɛpɔbi ohigbu ɔdā obɔbi nɛ alɔ ya gā yɛ a gɛ ŋ. Ɔdiya a? Ohigbu ku Adā alɔ nōo yihɔtu alɔ a, kwu Ɔyinɔnyilɔ ku nu i gwɛɛya, o ya ɛɛ kéē kwu íne nɛ alɔ biya a i ya alɔ ɛhi. Ujehofa géē je ya alɔ ɛhi, ɔdaŋ ku ɔdā nɛ alɔ ya a kwu alɔ iye nɛɛnɛhi nɛ alɔ kwu piyabɔ. Oŋma lɛ ɛnyā, Ujehofa lɛ ɔ ya tɔɔtɛ ku alɔ gba ɔ ɛ̄gbā ŋma ɔtu o yeŋee.—1 Ujɔ́n. 2:1, 2, 12; 3:19, 20.

11. Ɛgɛnyá nɛ alɔ géē gbo iyi alɔ ŋma aɛlā ō nwu, nōo lɔfu ya ku ɔtokpoce ku alɔ kóō hii lɔfu ŋ ma?

¹¹ Alɔ cɛgbá o ta ɛlā ō nwu ku ācɛ nōo cigbihi kwu ɛ̄gbā ō gba ku Ujehofa a pii. Oŋma eko nɛ ujɔ ku Ācɛ O Yɛce Ukraist aflɛyi gā kwu ajɛ a, Ebilii humayi ya ku ɔtokpoce ku Ācɛ O Yɛce Ukraist kóō hii lɔfu ŋ. Ohigbu ɛnyā, alɔ cika ō jé ɛgɛ nɛ alɔ géē bi ijeeyi, le jé ɔdā nōo wɛ ɔkwɛyi, mla ɛ̄nɛ̄ ō wɛ ɛkɛmgbɛ a. * Ācɛ nōo gē wɔtu alɔ a lɔfu bi intanɛti, amāŋ ɛga néē gē kɔka  ipu nu a le hɛ ɛkɛmgbɛ ba alɔ, o ya ku ɔtu nɛ alɔ kpoce Ujehofa, mla ihɔtu nɛ alɔ lɛ lɛ ayinɛ alɔ a kóō gbɔɔ ō waajɛ. A hii kpɔtuce aɛkɛmgbɛ nyā a ŋ, bla ka ɛgiyi Usetan néē ŋma á!—1 Ujɔ́n. 4:1, 6; Mafú. 12:9.

12. Ɔdiya nɛ alɔ cika ō ya ku ɔtu nɛ alɔ kpoce aɛlā ɔkwɛyi, nɛ alɔ nwu a kóō lɔfu a?

¹² O ya ku alɔ ta ojama nɛ Usetan gē bi gē alɔ, o ya ku ɔtokpoce ku alɔ kóō hii lɔfu gɛ ŋ ma, alɔ cika ō ya ku ɔtu nɛ alɔ kpoce ɛgɛ nɛ Ujehofa yɔ i bi Ujisɔsi, le yuklɔ o ya ɛɛ ku ococɛ ku nu kóō le ya jila a, kóō lɔfu nɛhi. Alɔ klla cika ō kpɔtuce ācɛ nɛ Ujehofa bi, yɔ i le ma ɔwɛ fu lɛ ɔwa ku nu a. (Umát. 24:45-47) O ya ku ɔtokpoce ku alɔ kóō lɔfu, alɔ cɛgbá ō klɔcɛ ku Ubáyíbu eko doodu. Ɛnyā géē ya ku ɔtokpoce ku alɔ, kóō lɛbɛɛka ɔcí nōo lɛ ɛgbla ta lipulipu gā ipu ajɛ a. Upɔlu bi ɛlā ekponu ɔɔma wɛɛcɛ, eko nɛ ó ta ɔkpá fu ujɔ ku Ācɛ Ukólōsi a. O kahinii: “Ɛ́gɛ́nɛ̄ aá le jé ka Ohɔ́nyɛtá Ujísɔ̄si wɛ Óndú ā, aá yá ucē bɛ̄ɛka ācɛ nēe le pīyatɔ̄há mla anú ā. Aá lɛ ɛgba kú aá tá lipú ga ipú Ohɔ́nyɛtá, ɛ́gɛ́nɛ ɔ̄cí gē yá ā, abɔ̄ aá yɔ̄ ī jɛ̄ gɔbū ā, aá gboló ce ɔ́ fíyɛ́, kú ɔtū nɛ̄ aá kpóce Ohɔ́nyɛtá ā kóō jíliye ŋ́.” (Ukól. 2:6, 7) Ɔdaŋ ku alɔ ceyitikwu ya ku ɔtokpoce ku alɔ kóō lɔfu, o lɛ ɔdā duuma nɛ Usetan amāŋ ācɛ nōo gē yɛce ɔ a, lɔfu ya nōo géē ci alɔ ŋma ō lɛyitaajɛ lɛ ɔkwɛyi a ŋ.—2 Ujɔ́n. 8, 9.

13. Ɔdi nɛ alɔ cika ō leyice ɔ a, ɔdi kē ya?

¹³ Alɔ cika ō leyice ku ācɛ ku ɛcɛ géē wɔtu alɔ. (1 Ujɔ́n. 3:13) Ujɔni ta alɔ ɛlá kwu ɔ ka “odúúdú ɛcɛ kē yɔ̄ ipú abɔ̄ kú ɔ̄cobɔ̄bípú ā.” (1 Ujɔ́n. 5:19) Abɔ oŋmɛyi ku ɛcɛ nyā yɔ i tubla tōōtɔ̄ɔ̄ a, icɔnu ku Usetan yɔ i nwune tōōtɔ̄ɔ̄. (Mafú. 12:12) Ó gē bi ɔwɛ ku ula le ya alɔ ojama, bɛɛka ō plla alɔ tu ikpɔnyā ō ce amāŋ ō jahɔ tu ɛkɛmgbɛ, ku ācɛ nōo cigbihi kwu ɛ̄gbā ō gba ku Ujehofa. Ó klla gē bi oyaŋmo bɔbibɔbi le ya alɔ ojama duu. Usetan jé ka eko nɛ anuɔ lɛ, ō lɛ uklɔ ku ɔna ō ta ku alɔ ci, klla lɛ ɔtokpoce ku alɔ cataajɛ a hile kpii. Ohigbu ɛnyā, ó wɛ ɔdā ō ya alɔ eyijii ŋ, abɔ é lɛ abɔ ci aya amāŋ ɛjɛɛji uklɔ ku alɔ ipu éwo ōhī a ŋ. Naana a, ayinɛ alɔ nōo yɔ ipu éwo ɛgɛnyā a yɔ i lɔtu kpɔ. O lɛ ɔdā duuma nɛ Usetan géē ya, nōo lɔfu ci alɔ ŋma ō hayi kpaakpa lɛ Ujehofa ŋ!

14. Ɔdi wɛ ɔwɛ éyi nɛ alɔ lɔfu ta ayinɛ alɔ abɔ kéē nyɛɛ ŋma ipu ɔkwɛyi a ŋ ma?

¹⁴ O ya ku alɔ ta ayinɛ alɔ abɔ kéē nyɛɛ ŋma ipu ɔkwɛyi a ŋ ma, alɔ cɛgbá ō meyinyinyi uwa piii. (1 Ujɔ́n. 3:10, 11, 16-18) O wɛ eko nɛ odee yɔ i nyɔ lɔhi foofunu nɛ alɔ cɛgbá ō yihɔtu iyi alɔ a ŋ, amāŋ alɔ cɛgbá ō ya lɛ a eko nɛ unwalu gā ɔtahɛ alɔ duu. Ocabɔ mafu, a jé ɔcɛ duuma nōo cɛgbá ɔtu otule amāŋ ɔtabɔ ɔwɛ ɔhá, ohigbu ka ɔcɛ nóō yihɔtu nu nɛhi a gekwu lɛ ɔ? Kɛɛ ku a po ka amiya lɛ aodee ku ayinɛ alɔ biya, néē klla cɛgbá ō lɛ ɔlɛ uwa amāŋ Agbla Ku Ajɔɔcɛ ku uwa gwo cigbihi? O wɛ ipu ɛlā nɛ alɔ gē ka a foofunu, nɛ alɔ gē mafu ɛgɛ nɛ alɔ yihɔtu ayinɛ alɔ klla gē meyinyinyi uwa a ŋ, ofiyɛ duu a oŋma lɛ ɔdā nɛ alɔ gē ya a.

15. Oŋma ɛgɛ néē ka ɔ ipu ɔkpá ku 1 Ujɔ́ni 4:7, 8 a, ɔdi nɛ alɔ cɛgbá o ya a?

¹⁵ Ɔdaŋ ku alɔ gē mafu ihɔtu lɛ iyi alɔ, ayika alɔ yɔ i gbla Adā alɔ nōo yɔ ɔkpanco a ya. (Jé 1 Ujɔ́ni 4:7, 8.) Ɔwɛ o cɛgbá éyi nɛ alɔ gē mafu ihɔtu a wɛ ō je ya iyi alɔ ɛhi. Ocabɔ mafu, ɔcɛ éyi lɔfu ya alɔ cɔnu amāŋ igbihaajɛ, ó ka alɔ kwu ya anuɔ ɛhi. Alɔ géē mafu ihɔtu ŋma lɛ ō je ya ɔ ɛhi mla ō je mlanyi ɔdā nɛ ó ya alɔ a. (Ukól. 3:13) Ɔdā  ekponu nyā ya ɔyinɛ alɔ nɔnyilɔ éyi nōo lé ka Aldo a. Ɔtu le biya lɛ ɔ, eko nɛ ó po ɛlā obɔbi nɛ ɔyinɛ nɔnyilɔ éyi nɛ ó lɛ ojilima ce ɔ nɛhi ka, lɛyikwu ācɛ ku ɛga nɛ ó ŋma a. Aldo kahinii: “N gbɔɔkɔ lɛ Ujehofa kóō ta um abɔ ku um gbɛla obɔbi lɛyikwu ɔyinɛ nɔnyilɔ nyā ŋ.” Amáŋ, ó lɛ ɔdā ɔhá nɛ Aldo ya kpɔ. O da ɔyinɛ a ku uwa ɛplɛɛpa kéē nyɔ gā tɔɔna. Abɔ é yɔ i tɔɔna tɔha a, Aldo le da ɔ ɛgɛ nɛ ɛlā nɛ ó ka a biya ɔ ɔtu lɛ a. “Eko nɛ ɔyinɛ a le má, ɛgɛ nɛ ɛlā nɛ ó ka a lɛ abɔ kwu um iye a, ó ka ami ɔ kwu ya anuɔ ɛhi. Oŋma lɛ ɛgɛ nɛ ó ka ɔ lɛ a, n má ɛgɛ nɛ ɛlā nɛ ó ka a kwu ɔ iye lɛ a. Igbihi ɔɔma, alɔ kwu piya aɛnɛɛnɛ oklobiya kpɔ.”

16-17. Ɔdi nɛ alɔ cika ō lɛ ɔtu ku alɔ ya ekponu o ya a?

¹⁶ Ɔyikpo Ujɔni yihɔtu ayinɛ ipu ujɔ nɛhi klla dɔka kéē lɛ ɔtokpoce olɔfu. Ihɔtu nyā mla ɛlá nɛ ó le wu uwa a teyi peee, ipu ukɔ́ nɛ ó tu uwa ipu ɔkpá ɛta nɛ ó ta fu uwa a. O wɛ ɔdā olɔhi nɛhi o jé ka, acɛnyilɔ mla acɛnya nōo géē cɔcɛ́ mla Ujisɔsi ɔkpanco a, wɛ ācɛ nōo lɛ ihɔtu klla lɛ ɛlá wu ācɛ bɛɛka Ujɔni a!—1 Ujɔ́n. 2:27.

¹⁷ Alɔ gbɛla tu ukɔ́ nɛ alɔ kɛla lɛyikwu ɔ a. Alɔ lɛ ɔtu ku alɔ ya ekponu ō yɔ i lɛyitaajɛ lɛ ɔkwɛyi a, ɔɔma kē wɛ ku alɔ géē lɛyitaajɛ lɛ Ujehofa ipu ɛjɛɛji aya ku oyeeyi ku alɔ. Klɔcɛ ku Ɛlā ku nu, ku a klla kpɔtuce ɔ. Ya ku ɔtu nɛ a kpoce Ujisɔsi a kóō yɔ i lɔfu eko doodu. Ta ɛlā ku ācɛ nōo cigbihi kwu ɛ̄gbā ō gba ku Ujehofa, mla ɛlā nōo lɛ ō ya mla ijeeyi ku alɛɛcɛ. A hiii ya ula ku a yɔ i gba Ujehofa ɛ̄gbā, ku a yɔ i ya ɔdobɔbi tayinu ŋ. A hiii jahɔ lɛ ācɛ nōo gē da uwɔ ku a ya ɔdobɔbi a ŋ. Lā oyeeyi nōo cɛtɔha mla uce ō ya nɛ Ujehofa dɔka a. Alɔ kē ya ku ayinɛ alɔ kéē lɔfu iye, ŋma lɛ ō je ya uwa ɛhi eko néē lɛ alɔ ya cɔnu, mla ō ta uwa abɔ eko néē cɛgbá nu. Cɛɛ, ɔdaŋ ku alɔ yɔ i má unwalu naana, alɔ géē yɔ i lɛyitaajɛ lɛ ɔkwɛyi a.