Ihe Ndị Sayensị Na-agaghị Akọwali

KPỌWA

Ndị sayensị amụọla banyere ọtụtụ ihe dị na mbara igwe nakwa n’ụwa. Ma, a ka nwere ọtụtụ ajụjụ ndị dị mkpa ha na-agaghị azali.

Ndị sayensị hà akọwaala otú eluigwe na ụwa, nakwa ndụ si malite? Azịza ya bụ mba. Ụfọdụ ndị na-ekwu na ndị sayensị mụrụ banyere mbara igwe ga-akọwali otú eluigwe na ụwa si malite. Ma, Marcelo Gleiser bụ́ prọfesọ na-akụzi gbasara ihe ndị dị na mbara igwe na mahadum Dartmouth, onye na-ekwetachaghị na Chineke dị, kwuru, sị: “Anyị akọwabeghị ihe ọ bụla gbasara otú eluigwe na ụwa si malite.”

Otu isiokwu gbara na magazin a na-akpọ Science News kwukwara ihe yiri ya mgbe ọ na-ekwu gbasara otú ndụ si malite. Ọ sịrị: “O yiri ka ọ gaghị ekwe omume ịmata kpọmkwem otú ndụ si malite n’ụwa. Ọtụtụ n’ime nkume na ihe ndị ọzọ e nwere ike iji mata ihe ndị mere mgbe ụwa bidoro adịghịzi.” Ihe ndị a na-egosi na ndị sayensị enwebeghị ike ịza ajụjụ ahụ bụ́, Olee otú eluigwe na ụwa, nakwa ndụ si malite?

Ma, i nwere ike ịna-ajụ, sị: ‘Ọ bụrụ na e nwere onye kere ihe ndị dị ndụ n’ụwa a, ònye ka ọ bụ?’ O nwekwara ike ịbụ na ị jụọla ajụjụ ndị dị ka, ‘Ọ bụrụ na onye kere anyị ma ihe ma hụ anyị n’anya, gịnị mere o ji kwe ka ụmụ mmadụ o kere eke na-ata ahụhụ? Gịnị mere o ji kwe ka e nwee okpukpe dị iche iche na-akụzi ihe na-emegide ibe ha? Gịnịkwa mere o ji kwe ka ndị sị na ha na-efe ya na-eme ọtụtụ ihe ọjọọ?’

Ndị sayensị agaghị azali ajụjụ ndị a. Ma, ọ pụtaghị na ị gaghị amatali azịza ha. Ọtụtụ ndị amatala azịza ha na Baịbụl.

Ị chọọ ịmata ihe mere ụfọdụ ndị sayensị wepụtara oge mụọ Baịbụl ji kweta na e nwere Onye kere ihe niile, gaa na jw.org. Denye “ihe ndị mmadụ kwuru mere ha ji kwere na Chineke dị” n’ebe a na-achọ ihe.

Sayensị na Baịbụl mere ka ha kweta

Georgiy N. Koidan. Ọ mụrụ banyere kemikal

“Ihe m kacha arụ bụ ịchịkọta mọlekụl dị iche iche. Ọ dị ka iti draft. Tupu gị etie okwe, ị ga-ebu ụzọ gbakọọ otú okwe ga-esi aga ma i tie okwe ahụ. Mgbe ị na-achịkọta mọlekụl, o nwee otu ihe i chefuru ime, ọ ga-eme ka ihe niile ghasasịa. Ọrụ a m na-arụ adịghị mfe. Ma, e jiri ya tụnyere otú mkpụrụ ndụ si achịkọta mọlekụl dị iche iche, o nweghị ihe ọ bụ. Ihe a mere ka m kweta na a ga-enwerịrị Onye kacha mara banyere kemikal, ya bụ, Onye Okike.

“Mgbe m mụrụ Baịbụl, m bịara chọpụta na Baịbụl adịghị ka akwụkwọ ndị ọzọ. E dechara Baịbụl ihe fọrọ ntakịrị ka ọ bụrụ puku afọ abụọ gara aga. Ma, ihe dị na ya ka bara uru taa otú ọ bara mgbe ahụ e dere ya. Ihe o kwuru banyere otú anyị ga-esi edozi esemokwu n’ezinụlọ anyị, n’ebe ọrụ anyị, nakwa n’ebe anyị bi ka bara uru taa. Ọ bịara doo m anya na ọ gwụla onye nwere amamihe karịrị nke mmadụ ga-enyeli ụdị ndụmọdụ a bara ezigbo uru.”

Yan-Der Hsuuw. Ọ mụrụ banyere ịmụ nwa

“Ka nwa na-eto n’ime afọ, mkpụrụ ndụ niile dị ya n’ahụ́ ga na-arụkọ ọrụ ọnụ iji mee ka mkpụrụ ndụ ụfọdụ ghọọ akwara, uru ahụ́, ọkpụkpụ, ọbara, na ihe ndị ọzọ ga-eme ka nwa ahụ ghọọ mmadụ zuru ezu. Otú mkpụrụ ndụ ndị a niile si eme ihe ndị a ka na-agba anyị gharịị. M chere na a ga-enwerịrị onye ma ihe haziri ihe ndị a.

“Otú Baịbụl kwuru nwa si eto n’ime akpa nwa nne ya n’Abụ Ọma 139:15, 16 yichara ihe ndị sayensị chọpụtarala na nso nso a. Olee otú onye dere ihe ahụ n’Abụ Ọma kemgbe ọtụtụ afọ gara aga gaara esi akọwa ya nke ọma ma ọ bụrụ na ọ bụghị Onye kere ihe niile mere ka ọ mata ya?”