1. Ányị a tị́ kaa bwu ri igu ta ọngịnyị?

KORI ká tịtọ nyọka ri igu bala ọngịnyị, à kaa bịrị ụka balọọ yẹẹyẹẹ. Jaabwọ kanụ wẹẹ ya ẹla lawụlẹ u-uhye nya irya ọlẹ kanụ la bala abwọlẹ kanụ kaa yẹ ẹla ọhẹ lee ọkịla, anụ kaa ri aligu. Ma, ọ́ kaa chịkpẹẹ lụmẹ ụka ọhẹ ká igu oriri nyahị bala iJisọsị ka la ọngịrị ka. Ịyẹ tị́ du?

2. Ịyẹ à tị́ ri akama ọhọhẹ ọlẹ kahị la u-uhye nya igu oriri bala iJisọsị?

² Akama ọhọhẹ ri, áhị yẹ iJisọsị ẹnẹnẹhẹ lẹka. Angịnyị nya ịKịrayịsị lụmẹ-lụmẹ la oyi ọhọhẹ la akama ọwẹ ịnyịnyị. Ọ lịnyị odu lẹ, ọlẹrụ iPita yẹkẹẹ: “O ri nya ịlẹhị, ánụ yẹ iJisọsị ịKịrayịsị yẹyẹ ẹ-ẹhị lẹka. Ma, anụ tị la ọháha nya ịlẹhị-ịlẹhị ẹ-ẹga nyamwụ lẹ. Ịnọ, ánụ yọọ yẹ ẹ-ẹhị lẹka, ma, anụ tị la ọmyịmyị u-uhye nyamwụ.” (1 Pit. 1:8) Lẹ, ọ chịkpẹẹ nyọka ri oligu nya iJisọsị yẹẹyẹẹ kori kahị dọmwụ yọọ yẹ ẹnẹhẹ lẹka.

3. Akama oheeye oyina ahị tị́ kaa la?

³ Akama oheeye ri, áhị jẹ́-ẹ ya ẹla ta iJisọsị ka. Ụka kahị juwa raabwọ, ahị kaa ya ẹla ọlọkịlẹtụ nyahị ju iJihova ịnyị. Ịlẹhị lẹ, ahị kaa raabwọ bwula ẹnyị nya iJisọsị, ma áhị kaa ya ẹla tọọ kpụrụrụ ka. IJisọsị á dọmwụ tịtọ kahị ka raabwọ họọ ka. Ịyẹ tị́ du? Chajị abwọ ọrịrị ri ụpa nya ịgba ọgbagba, iJihova kem à tị chịla kahị ka raabwọ ha lẹ. (Mat. 4:10) Ọ tị lịnyị odu lẹ, ahị ka jẹ́-ẹ mẹjẹ nyori iJisọsị háahị.

4. (a) Akama ọhata tị́ ri ịyẹ? (b) Ẹlịyẹ ahị tị́ ka kụ ẹhị yẹ a-ang ọjẹ́jẹ ọlẹ?

 ⁴ Akama ọkịla ri, iJisọsị juwa e-epwoohe ịnyị. Lẹ áhị ka jẹ́-ẹ bịrị ụka balọọ a-ayịchịng ka. Ma, ahị ka jẹ́-ẹ jẹ́ ang lụmẹ-lụmẹ u-uhye nya iJisọsị la o-juwa balọọ a-ayịchịng ka. Ahị ka kụ ẹhị yẹ ang ine ịlẹ kahị ka jẹ́-ẹ họ nyọka ju igu oriri nyahị ọngịrị balọọ. Ọhọhẹ-họhẹ, ahị yẹ ang odudu kahị baba nyọka ri igu bala ịKịrayịsị wẹẹ.

5. Ịyẹ tị́ du kahị ka ri igu bala iJisọsị pyii? (Yẹ akpa ịlẹ kị ri, “ Igu Oriri Bala IJisọsị kaa Kpahị ka Ri Igu Bala IJihova” bala “ Kpẹhị Ọkpakpa Yẹ IJisọsị.”)

⁵ O ri opyii kahị ka ri aligu nya iJisọsị kori kahị tịtọ nyọka ri igu bala iJihova lẹ. Ịyẹ tị́ du? Ahị kụ ẹhị yẹ ang odudu imiiye wẹẹ. Ọhọhẹ, iJisọsị byi angịjụgbẹyị nyamwụ yẹkẹẹ: “Adịda ayịdang la ọháha ẹ-ẹga nyanụ lụmẹ, chajị nyọlẹ kaam ayịdang háanụ.” (Jọn. 16:27) Ọ myịmyị yẹkẹẹ: “Ọngọngọhẹ á juwa ọlẹ kọ ka jẹ́-ẹ pwụ ẹga nya Ohe Oluhye Adịda myị́ kaka. Kẹnẹ-kẹnẹ, ó ri ká ọngọọwa á bwu ẹga nyam ene lẹ mẹ ịnyị.” (Jọn. 14:6) Kori ká maga nyọka ri oligu nya iJihova la o-ri oligu nya iJisọsị ka, à ka lala ọngọlẹ kọ juwa maga nyọka ka ẹpwụ nya ube, kọ tị tịtọ nyọka bwu ọnang ka. IJisọsị chụ ẹla ọlịnyị ka pwokwita nyọlẹ kọ wụrụ ịlọmwụ nya “ọnụ ụgbẹyị . . . nya ịkpịlọ.” (Jọn. 10:7) Ang odudu oheeye ri, iJisọsị kaa gbịla abwụma nya Adamwụ kpẹẹkpẹẹ. O byi angịjụgbẹyị nyamwụ yẹkẹẹ: “Ọng myị́ ọng ọlẹ kọ yẹm lẹ aalẹ, ọngọọwa yẹ Ohe Oluhye Adịda lẹ.” (Jọn. 14:9) Lẹ, ụgbẹyị ọkpọnchị ọhẹ ọlẹ kahị kaa bwu jẹ́ iJihova ri ọ-ka jẹ́ ang u-uhye nya ọhịhị nya iJisọsị. Jaabwọ kahị wẹẹ jẹ́ ang u-uhye nya iJisọsị wẹẹ, ịnyịnyị ọháha nyahị ẹ-ẹga nyamwụ à ka juwa nwà kịlahị-ịlahị lẹlẹ. Jaabwọ ká iJisọsị tị wẹẹ háahị wẹẹ,  ịnyịnyị Adamwụ à ka juwa háahị kịlahị-ịlahị lẹlẹ.

6. Ang ọkịla oyina à tị́ du kahị baba nyọka ri igu bala iJisọsị? Ịyẹ tị́ du kọ lịnyị?

⁶ Ahị baba nyọka ri igu bala iJisọsị ene kahị ka ye ọwẹwẹ nya abwọ ọrịrị nyahị. Ọọwa ri, áhị ka ya nyị “bwula ẹnyị nya iJisọsị” o-ocheju nya abwọ ọrịrị nyahị kem ka. Ma, ahị ka jẹ́ jaabwọ ká iJihova kaa kpa iJisọsị wẹ abwọ ọrịrị nyahị ịnyịnyị. IJisọsị byi alẹrụ nyamwụ yẹkẹẹ: “Ang myị́ ang ọlẹ kanụ ka bịlẹ Ohe Oluhye la ẹnyị nyam, m ka họ ang ọọwa hanụ.” (Jọn. 14:13) Nanana nyori iJihova à kaa wo abwọ ọrịrị nyahị bala ọ-wẹẹhị lẹ, ọ ya ọngịrị ju iJisọsị ụ-ụbwọ nyọka họ ẹla ọlẹ kọ ri eje ọchịchị nya iJihova jịra. (Mat. 28:18) Lẹ, ene ká iJihova ka họ ịnyị, ọ kaa yẹ kori káahị lịlọhị á kpa ẹla ọlẹ ká iJisọsị ya họ ụkụrwọ. Ọ-chụ pwokwita, ịJisọsị yẹkẹẹ: “Ó ri kanụ juwa hịnyọhi ịhọbịrị nya angịlẹ kị họ ang onyobyi baanụ haa aalẹ, Ohe Oluhye Adanụ tịtị ka hịnyọhi ịhọbịrị nyanụ anụ hanụ ịnyịnyị lẹ. Ọ́ tị ri kanụ myị juwa hịnyọhi ịhọbịrị nya angịnyị ehe aananụ ịkịla haa ka aalẹ, Ohe Oluhye Adanụ á tịtị ka hịnyọhi ịhọbịrị nyanụ anụ hanụ ka ịnyịnyị.” (Mat. 6:14, 15) Lẹ, ọ baba yẹẹyẹẹ kahị ka kpa angịkịla dụmwọ-dụmwọ jaabwọ ká iJihova bala iJisọsị kaa kpahị ịnyịnyị!

7. Owo à tị́ ka ye apyobwuna bwu iya ọkịlaakịla nya iJisọsị?

⁷ Angịlẹ kem ká igu oriri nyaa bala iJisọsị la ọngịrị à ka ye apyobwuna bwu iya ọkịlaakịla nya ọ-ra kpehe lẹ. Ahị tị́ họ ányị kahị jẹ́? IJisọsị ya nyori ọ ka “hu ọhịhị nyamwụ ga ha igu chajị nya aligu nyamwụ.” (Jọn. 15:13) Anchẹ nya iJihova ịlẹ kị hịhị ene ká iJisọsị wẹ odehe ka baba nyọka jẹ́ ang chajị nyamwụ bala ọ-wẹ ka jọ́ọ. Angịnyị lala Ebiraham, iSera, iMosisi, bala iRehabụ ka wuleji bwula igu. Ma, anchẹ nya iJihova ịlabwẹla ịnyịịla ịwẹ ka dọmwụ baba nyọka ri igu bala iJisọsị ene kị ka la ọhịhị ọmyịmyị ka.—Jọn. 17:3; Ụkụr. 24:15; Hib. 11:8-12, 24-26, 31.

8-9. (a) Ịyẹ igu oriri nyahị bala iJisọsị à tị́ kaa dahị ụbwọ nyọka họ jaabwọ ká ụpwụ nya ịJọn 15:4, 5 mẹjẹ? (b) Ịyẹ tị́ du kọ baba?

⁸ Ahị kaa chị ọkẹkẹnị nya ọ-họ ụkụrwọ bala iJisọsị ẹ-ẹpwụ nya ẹrụ ọnyịịla ọ-kpa pyẹ bala ang ọmẹjẹ u-uhye nya Ịpyị-Adịrahụ nya Ohe Oluhye. Ụka ọlẹ ká iJisọsị jam odehe ọlẹ, o ri ọngọmẹjẹ. Nyọlẹ kọ tị rụ ka epwoohe lẹ, o jam kpịlahị ẹ-ẹpwụ nya ụkụrwọ nya ẹrụ ọnyịịla ọ-kpa pyẹ bala ang ọmẹjẹ ọlẹ, chajị ọwa à ri olegbeju nya ọjịra-jịra lẹ. Ọ yẹ aga ọmama nyang nyọka da angịnyị lụmẹ-lụmẹ ụbwọ wẹ ka jọ́ọ ọwa bala Adamwụ, ọ tị myọọ lẹhị. O-bwula ụbwọ ọdada nya iJihova bala iJisọsị kem ahị ka jẹ́-ẹ jụ ụkụrwọ ọwẹ họ myị́ lẹ.—Wa ịJọn 15:4, 5.

⁹ Omyi Ẹla nya Ohe Oluhye mẹjẹ gbagbịla nyori, kori kahị ka họ ẹla kpụ iJihova ịpyọ myị́ aalẹ, ahị nyị baba nyọka ri oligu nya iJisọsị bala ọ-họ ká igu oriri nyahị ọọwa ka kịnyaa. Lẹ, ahị yẹ ang ine ịhyẹ ịlẹ kahị ka jẹ́-ẹ họ nyọka ri aligu nya iJisọsị wẹẹ.

10. Ịyẹ à tị́ ri ang ọhọhẹ ọlẹ kahị ka họ nyọka ri oligu nya iJisọsị?

¹⁰ (1) Maga ká jẹ́ iJisọsị. Ahị ka jẹ́-ẹ họ ịnyị bwula ọ-wa ụpwụ nya ịMatiyu, ịMakị, iLuku, bala ịJọn. Jaabwọ kahị wẹẹ kụ irya ju ẹla ọlẹ kahị wa bwu ịBayịbụụ u-uhye nya ọhịhị nya iJisọsị, ọ ka háahị gụ ọwọwa, ahị tị ka jwoo ihi gụ ọwọwa ịnyịnyị chajị nya ụgbẹyị ọdụmwọ ọlẹ kọ kaa kpa angịnyị. Ọ-chụ pwokwita, nanana nyori ọwa à ri Ayịbaba nya angịjụgbẹyị nyamwụ lẹ, ọ́ kaa kpaa lala anyịhị ka. Ọkọkọ nyọọwa lẹ, ọ kaa ya ẹla olirya nyamwụ jaa bala abwọlẹ ká ẹla lọọ ọ-ọkịlẹtụ. (Jọn. 15:15) Ụka  ká ẹla ọjụjụ á họ taa, ọ kaa jụ iJisọsị ịnyịnyị, ọ tị kaa jida balaa. (Jọn. 11:32-36) Aluji nya iJisọsị dọmwụ yẹ nyori angịlẹ kị ya ẹla nyamwụ myị kaa ri aligu nyamwụ. (Mat. 11:19) Ụka kahị ba ọgụ-ẹpẹtẹ nya iJisọsị jẹ u-uhye nya ụgbẹyị ọlẹ kọ kaa kpa angịjụgbẹyị nyamwụ, igu oriri nyahị bala angịkịla kaa la ọngịrị gụ ọwọwa, ang kaa nwahị, ahị kaa ye ọkẹkẹnị gụ ọwọwa, ahị tị kaa la ọháha ẹ-ẹga nya iJisọsị bala o-jwoo ihi gụ ọwọwa ịnyịnyị.

11. Ịyẹ tị́ ri ang oheeye ọlẹ ká ọngịnyị ka họ nyọka ri oligu nya iJisọsị? Ịyẹ tị́ du kọ baba?

¹¹ (2) Kụ irya bala ọ-họ ẹla lala iJisọsị. Jaabwọ kahị wẹẹ jẹ́ jaabwọ kọ kaa kụ irya bala ọ-bọọ jẹ, ịnyịnyị igu oriri nyahị balọọ à ka la ọngịrị lẹ. (1 Kọr. 2:16) Ányị ahị tị́ ka bwu gbịla iJisọsị? Ahị yẹ ọ-chụ pwokwita ookpokpo wẹẹ. IJisọsị kaa kụ irya u-uhye nya ọ-da angịkịla ụbwọ gụ ọ-ka họ ẹla kpụ ịlọmwụ ịpyọ. (Mat. 20:28; Rom. 15:1-3) Chajị nyọlẹ kọ la irya ọlịịwẹ, ọ kaa hu ịlọmwụ ha bala ọ-hịnyọhi ha angịkịla. Ọ́ kaa wụ́ ẹjẹ hyaa u-uhye nya ẹla ọlẹ ká angịkịla ya chajị nyamwụ ka. (Jọn. 1:46, 47) Ọ́ tị kaa ya ẹga da ká ẹla ọlẹ ká ọngịnyị họ tịpyọ lụka ọtata lẹ, ka kpọọ la irya ọtịpyọ u-uhye nya ọngọọwa ka. (1 Tim. 1:12-14) IJisọsị yẹkẹẹ: “Ó ri kaanụ ayịdang á juwa la ọháha ẹ-ẹga nya awụlẹ nya ịlẹhị-ịlẹhị ịnyị lẹ aalẹ, angịnyị wuu a ka jẹ́ yẹkẹẹ, anụ nyị ri angịjụgbẹyị nyam ịnyịlẹhị lẹlẹ.” (Jọn. 13:35) Ọ há nyọka tịlọng wo yẹkẹẹ, “M̀ kaa ba ọgụ-ẹpẹtẹ nya iJisọsị jẹ bwula ọ-maga la ọngịrị nyam wuu chajị ká okpunyi ka ji ẹ-ẹpwarịrị nyam bala aanam?”

12. Ịyẹ à tị́ ri ang ọhata ọlẹ ká ọngịnyị ka họ nyọka ri oligu nya iJisọsị? Ányị ahị tị́ ka bwu họ ịnyị?

¹² (3) Da aanịna nya iJisọsị ụbwọ. IJisọsị hu ang myị́ ang ọlẹ kahị họ ha aanamwụ ịlẹ ká Ohe Oluhye ya ida wụ́ lala ang ọlẹ kahị họ họọ ọwa ayịdang. (Mat. 25:34-40) Ụgbẹyị ọkpọnchị ọlẹ kahị ka jẹ́-ẹ da aanịna nya ịKịrayịsị ụbwọ ri ọ-ka kpa ẹrụ ọnyịịla pyẹ bala ọ-họ ká angịkịla ka ri angịjụgbẹyị nyamwụ, jaabwọ kọ byihi ahị nyị họ. (Mat. 28:19, 20; Ụkụr. 10:42) O-bwula ụbwọ ọdada nya ebwo nya ‘ịkpịlọ ịkịla’ kem, aanịna nya ịKịrayịsị à ka jẹ́-ẹ jụ ụkụrwọ nya ẹrụ ọnyịịla ọ-kpa pyẹ chị odehe ọnụ ọlẹ họ myị́ lẹ. (Jọn. 10:16) Kori ká juwa e-ebwo nya ịkpịlọ ịkịla aalẹ, ụka myị́ ụka ká họ ụkụrwọ ọwẹ, à mẹ ọháha nyang jẹ ẹ-ẹga nya aanịna nya ịKịrayịsị bala iJisọsị ayịdang ịnyịnyị lẹ.

13. Ányị ahị tị́ ka jẹ́-ẹ kpa ẹla ọmẹjẹ nya iJisọsị ọlụpwụ nya iLuku 16:9 họ ụkụrwọ?

¹³ Ahị ka jẹ́-ẹ ri aligu nya iJihova bala iJisọsị bwula ọ-ya okpoko nyahị da ụkụrwọ nyaa ọlẹ kị wẹẹ kpẹhị rịrị ụbwọ. (Wa iLuku 16:9.) Ọ-chụ pwokwita, ahị ka jẹ́-ẹ gba ụbwọ kpehe nyọka da ụkụrwọ nya Ohe Oluhye olodehe wuu ụbwọ. Ị tị kaa kpa okpoko ọọwa kpẹhị rịrị ụkụrwọ nya ẹrụ ọnyịịla ọ-kpa pyẹ ẹ-ẹga o-ji lụrụ, nwụ́ ẹpwang ịlẹ kị kaa kpa họ ụkụrwọ nya Ohe Oluhye bala ọnwụlaa-nwụla, bala ọ-da angịlẹ ká ẹla obwagaga bala ẹla ịjụjụ ịkịla họ ta ụbwọ. Ahị ka jẹ́-ẹ gba ụbwọ kpehe ịnyịnyị nyọka da ọjịra-jịra nyahị ụbwọ bala ọ-ka da angịlẹ kahị jẹ́ nyị juwa ẹ-ẹpwụ nya ọbaba ụbwọ. (Etu 19:17) Agbẹyị ịlẹ kahị ka jẹ́-ẹ da aanịna nya ịKịrayịsị ụbwọ à wẹ lẹ.

14. Jaabwọ ká ụpwụ nya Ala Efesọsị 4:15, 16 mẹjẹ, ịyẹ à tị́ ri ang ohene ọlẹ ká ọngịnyị ka họ nyọka ri oligu nya iJisọsị?

¹⁴ (4) Chẹkpẹ ju eje ọchịchị nya ogu nya iJihova. Ahị kaa ju igu oriri nyahị bala iJisọsị, kọ ri olegbeju nya ọjịra-jịra, ọngịrị kori kahị chẹkpẹ ju angịlẹ kọ chụ nyọka kpẹhị rịrịịhị. (Wa Ala Efesọsị 4:15, 16.) Ọ-chụ pwokwita, ahị wẹẹ maga lẹẹlẹẹ kị ka kpa Ube nya Ịpyị-Adịrahụ ọnyị myị́ ọnyị họ ụkụrwọ pwụ́ ọbaba. Chajị nyọọwa lẹ, ị ya ọjịra-jịra ịhyẹ jula awụlẹ bala ọ-nwụ̀ ẹga ịlẹ kị ka kpa ẹrụ ọnyịịla pyẹ họ. Ọọwa dụbwọ du ká ogu nya iJihova jẹ́  chụ okpoko ọlẹ kị kaa kpa họ ụkụrwọ hi yẹẹyẹẹ. Ọ tị lịnyị odu lẹ, ẹlẹwẹ du ká iwe-ahụrụ nya aanahị ịhyẹ yẹda yẹẹyẹẹ. Ọhẹka aanahị ịwẹ juwa ọọjịra-jịra ọhẹ ẹ-ẹpwụ nya ẹka lụmẹ-lụmẹ lẹ, dudu kị ju aanahị ịlụwa chwẹẹ yẹẹyẹẹ. Ọlẹẹlẹẹ, ị tị wẹẹ byaa nyị rụ ka ọjịra-jịra ọkịla mẹ. Ọ ka kpụ iJisọsị ịpyọ lụmẹ nyọlẹ kọ yẹ jaabwọ ká angịjụgbẹyị nyamwụ ị-chịla o-hu ọkịlẹtụ ha ịwẹ wẹẹ ba ẹla ọọwa jẹ.

15. Ányị igu oriri nyahị bala iJisọsị à tị́ ka bwu la ọngịrị gụ ọwọwa ị-ịlahị?

¹⁵ Angịlẹ ká Ohe Oluhye ya ida wụ́ la ẹhị ọrịrịị-rịrị nyọka juwa bala iJisọsị gboyi myị́ oyi ụka kị ka kpeji lawụlẹ ị-Ịpyị-Adịrahụ nya Ohe. Ị ka juwa bala iJisọsị a-ayịchịng, ị ka yọọ, ya ela balọọ, bala ọ-bịrị ụka balọọ. (Jọn. 14:2, 3) Angịlẹ kị la ẹhị ọrịrịị-rịrị nyọka hịhị odehe ịnyịnyị ka ye apyobwuna bwu ọháha bala ẹhị ọ-kpa rịrị nya iJisọsị. Nanana nyori ịwa á ka yẹ iJisọsị lẹhị ka, igu oriri nyaa bala ọwa ka la ọngịrị gụ ọwọwa jaabwọ kị wẹẹ ye ọkẹkẹnị ẹ-ẹpwụ nya ọhịhị ọlẹ ká iJihova bala iJisọsị họ chịkpẹẹ haa.—Ayị. 9:6, 7.

16. Ahị ọwawa iyina ahị tị́ ka ye bwu igu oriri nyahị bala iJisọsị?

¹⁶ Ụka kahị ye ọwụrụ́-wụrụ́ nya iJisọsị nyọka ri aligu nyamwụ myị, ahị kaa ye ahị ọwawa lụmẹ-lụmẹ. Ọ-chụ pwokwita, ahị kaa ye apyobwuna bwu ọháha bala ụbwọ ọdada nyamwụ lẹẹlẹẹ. Ahị la iwe nyọka hịhị gboyi myị́ oyi. Ọlẹ kọ tị gụgụ wuu, igu oriri bala iJisọsị ka kpahị ju ka ẹpwụ nya igu oriri ọlẹ kọ há gụ ịkịla wuu, ko ri igu oriri bala iJihova, Adịda nya iJisọsị. O ri ihi ọtụka-ọtụka nyọka wụrụ́ụhị nya aligu nya iJisọsị!