1. Ehe oyina iJisọsị à tị́ chị ẹ-ẹpwụ nya ụpwụ nya ịMatiyu 11:28-30?

IJISỌSỊ chị iru nya angịnyị ịlẹ kị wẹẹ ke ụrụ wo lọọ ehe ọnyịịla-ọnyịịla ọhẹ. Ọ byaa yẹkẹẹ: “Anụ kẹwẹ wẹ ẹga nyam . . . m ka ya ọmwịịnyọ ha ugbodu okpukpuru nyanụ.” (Wa ịMatiyu 11:28-30.) E-ehe ọchịchị ododu à wẹ ka. Ọ-chụ pwokwita, kụ irya nya ẹla ọlẹ ká iJisọsị họ ha ọnyang ọhẹ ọlẹ kọ ju ẹdụrụ ọtụka-ọtụka wẹẹ.

2. Ẹlịyẹ iJisọsị à tị́ họ ha ọnyang ọhẹ ọlẹ kọ jụ ẹdụrụ?

² Ọnyang ọwẹ baba nya ụbwọ ọdada yẹẹyẹẹ. Ọ jẹ bwu ẹga nya ọngọ họ utoji ọhẹ ka ọkịla chajị ọ yẹhị rịrị nyọka ye ụbwọ ọdada bwu ẹga nyaa. Ọ yẹ akama ẹ-ẹpwụ nya ẹka iwo kụrụ imiiye gbẹgbịlẹ, ọ́ tị ye uda ọhọhọ kpong-kpong ka. Ehile nya iMosisi ya nyori ọngịnyị ọlịnyị nyị chiri. (Liv. 15:25) Ọnyang ọwẹ wo nyori iJisọsị nyị kaa họ angị la ẹdụrụ uda, ọọwa lẹ ọ mwahị nyamwụ lẹlẹ. Ụka kọ yẹ iJisọsị, ọ yụbwọ gụ ugbọọnụ nya awụrụ olodehe nyamwụ chwee, ọọwa lẹ, ọ la uda ọhọhọ ọgbọgba lẹlẹ! Ma, iJisọsị á tị họọ uda kem ka, ọ mẹ ọháha bala ihi jẹ ẹ-ẹga nya ọnyang ọwẹ bwula abwọlẹ kọ họ ẹ-ẹga nyamwụ. Ọ-chụ pwokwita, ụka kọ wẹẹ ya ẹla balọọ, ọ mẹ ọháha bala ihi ọọwa jẹ bwula ọ-wụrọọ, “ọnyị nyam ọnyang.” Ọnyang ọwẹ ka ye ọmwịịnyọ nya ọkịlẹtụ bala ọngịrị ịnyịlẹhị!—Luk. 8:43-48.

3. Ịtọ ẹla iyina ahị tị́ wẹẹ ka wẹ?

³ Ọnyang ọwẹ à kụ́ ịlọmwụ hu ẹta ẹdịyẹ nyọka ka ẹga nya iJisọsị lẹ. Ịnyị ọ la alẹ ịnyịnyị lẹ. Ahị ka maga nyọka ‘ka ẹga’ nya iJisọsị. Ụka nyahị ọlẹ, iJisọsị á ka họ angịlẹ kị ‘ka ẹga’ nyamwụ uda bwu ẹdụrụ nyaa a-ayịchịng ka. Ma, ọ tị byihi yẹkẹẹ: “Anụ kẹwẹ wẹ ẹga nyam . . . m ka ya ọmwịịnyọ ha ugbodu okpukpuru nyanụ.” Ẹ-ẹpwụ nya ang ọjẹ́jẹ ọlẹ, ahị ka wẹ ịtọ ẹla ịrụ: Ányị ahị tị́ ka bwu ‘ka ẹga’ nya iJisọsị? Ụka ká iJisọsị  yẹkẹẹ, “Hu ogbilo . . . nyam ọlẹ da o-omyi,” etu nyamwụ tị́ ri ányị? Ẹlịyẹ ahị tị́ ka jẹ́ bwu ẹga nya iJisọsị? Ịyẹ tị́ du ká ụkụrwọ ọlẹ kọ ya juhi ụ-ụbwọ kaa ya ọmwịịnyọ nya ọkịlẹtụ hahị? Ányị ahị tị́ ka bwu kịnyaa juwa ye ọmwịịnyọ nya ọkịlẹtụ e-ekpeleji nya ogbilo nya iJisọsị?

4-5. Agbẹyị iyina ahị tị́ ka jẹ́-ẹ bwu ‘ka ẹga’ nya iJisọsị?

⁴ Ụgbẹyị ọhẹ ọlẹ kahị ka bwu ‘ka ẹga’ nya iJisọsị ri ọ-ka jẹ́ ang u-uhye nya ẹla ịlẹ kọ ya bala ọhọhọ, jaabwọ kahị ka jẹ́ myị́ kaka ba. (Luk. 1:1-4) Ọngọngọhẹ á ka jẹ́-ẹ họ ẹlẹwẹ hahị myị́ ka, ahị à ka jẹ́ ang u-uhye nya iJisọsị lịlọhị lẹ. Ahị ka jẹ́-ẹ ‘ka ẹga’ nya iJisọsị ịnyịnyị bwula ocheje nyọka hu enyi Ohe bala o-ri ọngọjụgbẹyị nyamwụ.

⁵ Ụgbẹyị ọkịla ọlẹ kahị ka jẹ́-ẹ bwu ‘ka ẹga’ nya iJisọsị ri ọ-ka ẹga nya angịgbahị nya ọjịra-jịra ụka kahị baba nya ụbwọ ọdada. IJisọsị kaa kpẹhị rịrị ịkpịlọ nyamwụ bwula alẹng ịwẹ kị lala ang-āhị ẹ-ẹga nyahị. (Efe. 4:7, 8, 11; Jọn. 21:16; 1 Pit. 5:1-3) Ahị ka hu ẹta ẹdịyẹ nyọka bịlẹ ụbwọ ọdada bwu ẹga nyaa. Áhị ka jẹ́-ẹ yahị guru nyori angịgbahị nya ọjịra-jịra ịwẹ ka yọyị ka ọkịlẹtụ nyahị chajị nyọka jẹ́ ang ịlẹ kahị baba ka. Yẹ ẹla ọlẹ ká ọọnahị ọlẹng ọhẹ ọlẹ ká ẹnyị nyamwụ ri Julian ya wẹẹ: “M̀ baba nyọka rụ bwu ịBẹtẹlụ chajị nya ẹdụrụ ọhẹ ọlẹ kọ jụm. Lẹ, oligu nyam ọhẹ byim nyori am nyị byi angịgbahị nya ọjịra-jịra kịị nyị jum ụga nyọka jum ọhụ. Ụka nya ọgbanyẹ, ḿ me irya nyori m̀ baba nyamwụ ka. Ọ tị ka nọ chẹẹ lẹ, m̀ bịlẹ ụbwọ ọdada bwu ẹga nyaa. Nyọlẹ kị tị jum ụga, m̀ yẹ nyori ọ ri āhị ọhẹ ọlẹ kam ye kọ tị gụgụ wuu.” Lala angị imiiye ịlẹ kị ju Julian ụga, angịgbahị nya ọjịra-jịra ị-chịla o-hu ọkịlẹtụ ha, ka jẹ́-ẹ dang ụbwọ nyọka jẹ́ “irya ọlẹpwụ nya ịKịrayịsị.” Ọọwa ri ọ-ka jẹ́ irya bala abwẹla nyamwụ, bala ọ-ka ba ọgụ-ẹpẹtẹ nyamwụ jẹ. (1 Kọr. 2:16; 1 Pit. 2:21) Āhị ọhẹ ọlẹ kị ka jẹ́-ẹ ya hahị gụgụ wuu à wẹ ẹẹ.

6. Nyọlẹ ká iJisọsị ya nyị “hu ogbilo . . . nyam ọlẹ da o-omyi,” etu nyamwụ tị́ ri ányị?

⁶ Ụka ká iJisọsị yẹkẹẹ, “Hu ogbilo . . . nyam ọlẹ da o-omyi,” etu nyamwụ tị́ ri ányị? Ọ ka ri “Yem myị nya olegbeju nyang.” Ọ tị chịkpẹẹ ịnyịnyị ká etu nyamwụ ka ri yẹkẹẹ, “Wẹ ekpeleji nya ogbilo ọlẹ balam, káam bala ahụ a họ ụkụrwọ ha iJihova lawụlẹ.” Ọnyị myị́ ọnyị kọ ri, ụkụrwọ juwa ẹ-ẹpwụ nya ogbilo ọwẹ ọkpakpa.

7. (a) Jaabwọ ká ụpwụ nya ịMatiyu 28:18-20 mẹjẹ, ụkụrwọ oyina Ohe Oluhye à tị́ ya juhi ụ-ụbwọ? (b) Ahị ọdahile oyina ahị tị́ la?

⁷ Ahị ye ọwụ́rụ-wụrụ nya iJisọsị myị ụka kahị hu ịlọhị ju iJihova ụ-ụbwọ bala o-hu enyi Ohe. IJisọsị wụrụ ọng myị́ ọng wuu, ọ́ tị ka pwa ọngọngọhẹ ọlẹ kọ tịtọ nyọka gbịgba ha Ohe Oluhye bwu ọkịlẹtụ ka. (Jọn. 6:37, 38) Angịjụgbẹyị nya ịKịrayịsị wuu la ihi ọtụka nyọka họ ụkụrwọ ọlẹ ká iJihova byi iJisọsị nyị họ. Ahị dahịhile nyori iJisọsị ka juwa balahị ụka myị́ ụka nyọka dahị ụbwọ.—Wa ịMatiyu 28:18-20.

8-9. (a) Ịyẹ tị́ du ká angịnyị ịlẹ kị kpịlaa keji kaa pá tọọ ka ẹga nya iJisọsị? (b) Ịtọ ẹla iyina ahị tị́ ka tịlọhị?

⁸ Angịnyị ịlẹ kị kpịlaa keji kaa pá tọọ ka ẹga nya iJisọsị. (Mat. 19:13, 14; Luk. 7:37, 38) À jẹ́ ang odudu? IJisọsị datị hi ala iFarịsii gbang-gbang. Alegbeju nya ịgba ọgbagba ịwẹ á kaa ye angịnyị myị ka, ị myịmyị kaa yẹhị da angịkịla bwee. (Mat. 12:9-14) Ma, iJisọsị la ọháha ẹ-ẹga nya angịkịla bala ọ-kpa ịlọmwụ keji. Ala iFarịsii ịwẹ kaa hu ịlaa hwaa bala o-hi ọbọọchẹ chajị nya iwe-ahụrụ nyaa e-epweji. Ma, iJisọsị ju angịjụgbẹyị nyamwụ ọhụ nyị hu ịlaa hwaa ka, bala ọ-mẹ jáa nyị yẹ ịlaa lala anchẹ ichiche. (Mat.  23: 2, 6-11) Ala iFarịsii ịwẹ la ọngịrị u-uhye nya angịkịla, chajị angịịwa juhi nya ang ọlẹ kọ ka họ taa kori kị họ ẹla ọlẹ ká ala iFarịsii byaa ka. (Jọn. 9:13, 22) IJisọsị ọwa tị kaa ya ọmwịịnyọ nya ọkịlẹtụ ha angịkịla bwula ọ-họ ẹla taa la ọháha bala o-ya ẹla taa dụmwọ.

⁹ À kaa ba abwẹla nya iJisọsị ịwẹ jẹ? Tịlọng wo wẹẹ: ‘Angịnyị jẹ́m nya ọngọ la dụmwọ bala ọ-kpịlọm keji? M̀ kaa họ akụrwọ ichiche-ichiche ha angịkịla? M̀ kaa họ angịkịla ọnahị?’

12-14. Ịyẹ à tị́ du ká ụkụrwọ ọlẹ ká iJiṣosị ya juhi ụ-ụbwọ kaa ya ọmwịịnyọ nya ọkịlẹtụ hahị?

¹² Ịyẹ tị́ du kahị kaa ye ọmwịịnyọ nya ọkịlẹtụ ụka kahị họ ụkụrwọ ọlẹ ká iJisọsị ya hahị? Ang odudu ji lụmẹ-lụmẹ, ahị tị kụ ẹhị yẹ ịmanyị-ịmanyị wẹẹ.

¹³ Ahị la angị kpẹhị rịrị ịlẹ kị há gụ wuu. IJihova kọ ri ọngọgbikpịlọ nyahị ọlẹ kọ gụgụ wuu á ri ayịbaba ọlẹ kọ kaa kpahị la ụbwọ ọnyọọngịrị lee ọlẹ kọ kaa ji ọngịnyị obe ọhọhọ ka lẹ ka. Ụkụrwọ nyahị kaa myọọ lẹhị. (Hib. 6:10) Ọ tị kaa ya ọngịrị ọlẹ kahị baba hahị nyọka họ ụkụrwọ ọlẹ kọ ya juhi ụ-ụbwọ ịnyịnyị. (2 Kọr. 4:7; Gal. 6:5) IJisọsị Adịrahụ nyahị kaa kpịlahị bwula ọ-ya ọgụ-ẹpẹtẹ ọnyịịla neeji hahị. (Jọn 13:15) Angịgbahị nya ọjịra-jịra ịlẹ kị ri angịgbikpịlọ nyahị kaa maga nyọka ba ọgụ-ẹpẹtẹ nya iJisọsị, “olegbeju o-gbe ịkpịlọ ọtụka” nyahị jẹ. (Hib. 13:20; 1Pit. 5:2) Ị kaa maga nyọka la dụmwọ, juhi ọhụ, bala o-ju ugbodu jaabwọ kị wẹẹ ya ang oriri nya olegu hahị bala o-chewu keehi.

¹⁴ Ahị la aligu ịlẹ kị há gụ wuu. Angịhyẹ á ji ẹ-ẹgẹgẹhẹ kị la aligu ịlẹ kị la ọháha ẹ-ẹga nya awụlẹ bala ọ-la ụkụrwọ ọlẹ kọ ju apyobwuna lala ahị ka. Kụ irya ju ẹla ọlẹ wẹẹ: Ahị la aligu ịlẹ kị la abwẹla ocheri-cheri, kị tị kaa yẹ ịlaa lala angị ju apyobwuna gụ angịkịla ka. Ị ri angị jẹ́ ang yẹẹyẹẹ, ị́ tị kaa kpọnụ u-uhye nya ọọwa ka. Ị hu angịkịla hwaa gụ ịlaa. Ị́ yẹhị lala angịlẹ kahị kaa họ ụkụrwọ lawụlẹ kem ka, ị huuhi nya aligu nyaa. Ọháha nyaa ọlẹ kị la ẹ-ẹga nyahị tị la ọngịrị gbee, kị dọmwụ nwụlanọ nyọka ya ọhịhị nyaa ha chajị nyahị!

15. Ányị ahị tị́ ka yẹ ụkụrwọ ọlẹ kahị wẹẹ họ?

¹⁵ Ahị la ụkụrwọ ọlẹ kọ há gụ wuu. Ahị kaa mẹ ẹlịlẹhị u-uhye nya iJihova jẹ angịnyị bala o-bwuru ịnịịkịla nya Olegu Onyobyi apwụ. (Jọn. 8:44) Olegu Onyobyi kaa ya olo ịlẹ ká angịnyị ka jụ kpa ka, chwaa e-egbeju. Ọ-chụ pwokwita, ọ tịtọ kahị ka myị ọnụ nyori iJihova á ka hịnyọhi ịhọbịrị nyahị hahị ka bala o-ri ahị nyị́ ka jẹ́-ẹ há iJihova myị́ ka. Ịnịịkịla inyibyi ịwẹ ka jẹ́-ẹ kpụ ọngịnyị ọkịlẹtụ enyi! Kori kahị ‘ka ẹga’ nya ịKịrayịsị lẹ aalẹ, Ohe Oluhye hịnyọhi ịhọbịrị nyahị lẹ. Ẹlịlẹhị tị ri, ahị wuu há iJihova  nyịlẹhị-ịlẹhị. (Rom. 8:32, 38, 39) O ri ang nya ọkẹkẹnị ọtụka-ọtụka nyọka da angịkịla ụbwọ jẹ́ jaabwọ kị ka bwu kpụnịrọ iJihova bala ọ-yẹ jaabwọ kị wẹẹ yẹ ọhịhị nyaa da ka ọnyịịla!

16. Ányị ụkụrwọ ọlẹ ká iJisọsị ya hahị à tị́ bwu datị hi akụrwọ ịkịla ịlẹ kahị kaa họ wuu?

¹⁶ Ụkụrwọ ọlẹ ká iJisọsị byihi ahị nyị họ datị hi akụrwọ ịkịla ịlẹ kahị kaa họ wuu. Ọ-chụ pwokwita, ụka ká angịnyị lụmẹ-lụmẹ á họ ụkụrwọ nya odehe kpá, ịnyịrọ kaa chaa pyẹpyẹ, ị́ tị kaa chị ọkẹkẹnị ka ịnyịnyị. Ọ tị kaa datị ụka kahị kpa ụka nyahị họ ụkụrwọ ha iJihova bala ịKịrayịsị, chajị ahị kaa ye ọkẹkẹnị. Ụka kahị họ ụkụrwọ kpá ẹ-ẹpwụ nya ahyẹẹnụ, ịnyịrọ ka chị́ịhị pyẹpyẹ kpụ ahị ka dọmwụ maga ju ịlọhị ene kahị ka pwụ ọjịra-jịra myị́ lobyi ọwẹ. Ma ụka lụmẹ-lụmẹ kahị ka nyà bwu ọjịra-jịra ọwẹ, ịnyịrọ kaa kpụhị nyii, ahị tị kaa ye ọngịrị. Ịnyị ọ kaa la ịnyịnyị ụka kahị ya ẹla nya Ohe bala ọ-jẹ́ ang nya ịlọhị lẹ. Kori kahị maga nyọka họ ang ịwẹ, ahị kaa ye ahị ọwawa ọlẹ kọ gụ aga ọmama nyahị.

17. (a) Ẹlịyẹ ahị tị́ baba nyọka jẹ́ u-uhye nya ịlọhị? (b) U-uhye nya ịyẹ ahị tị́ ka dụmwọ-dụmwọ?

¹⁷ Ọ baba kahị ka jẹ́ nyori ọngọngọọngụ nyahị la ọngịrị ba ẹ-ẹgẹhẹ. Lẹ ahị ka kpa irya cheje u-uhye nya ang ịlẹ kahị ka họ. Ọ-chụ pwokwita, ọ chịkpẹẹ kahị ka ya ọngịrị nyahị myị́ ju ang-ụdụ okuku. Ọnyị ọlẹng ọ-kpụdụ ọhẹ tọ iJisọsị wo yẹkẹẹ: “Ịyẹ m tị́ ka họ pyii ene kam ka la ọhịhị ọmyịmyị-ka?” Kụ irya nya ẹla ọlẹ ká iJisọsị byoo ugbeene wẹẹ. Ọnyị ọlẹng ọwẹ kaa kpa ehile nya iMosisi họ ụkụrwọ ene-ene lẹ. Ọ ka ri ọngịnyị ọnyịịla chajị ụpwụ nya ịMakị ya kpururu nyori iJisọsị nyị ‘kpẹhị nya ọháha mwụụrụ yẹ ọlẹng ọwẹ.’ IJisọsị ya iwe ọtụka ọhẹ ha ọlẹng ọwẹ. Ọ byoo yẹkẹẹ: “Kele ka ẹpwa, ká go ang myị́ ang nyang wuu ra, ká ya okpoko nyamwụ ga ha ikpehika mẹ . . . . Ká kẹwẹ kaka bam jẹ mẹ.” Ọlẹng ọwẹ tịtọ nyọka ba iJisọsị jẹ, ọ́ tị jẹ́ tụụbwọ hi ‘ang ụdụ ịlụmẹ-lụmẹ’ nyamwụ ka. (Mak. 10:17-22) Chajị nyọọwa lẹ, ọ pwa ọ-ka ye ogbilo ọlẹ ká iJisọsị ya họọ, lẹ ọ kịnyaa juwa ri ọnyọhị nya “ụdụ” lẹlẹ. (Mat. 6:24) Kori kọ ri ahụ ịnọ, ányị a tị́ ka họ?

18. Ịyẹ ahị tị́ ka họ ụka ọhẹ bala ụka ọkịla? Ịyẹ tị́ du?

¹⁸ Ụka ọhẹ bala ụka ọkịla, ọ baba kahị ka kụ irya u-uhye nya ang ọlẹ kahị wẹẹ hu nọ ị-ịlahị ẹ-ẹpwụ nya ọhịhị nyahị. Ịyẹ tị́ du kọ baba? Chajị kahị ka jẹ́ myị̀myị̀ nyori ahị wẹẹ kpa ọngịrị nyahị họ ụkụrwọ ụ-ụgbẹyị ọnyịịla. Ọnyị ọlẹng ọhẹ ọlẹ ká ẹnyị nyamwụ ri Mark yẹkẹẹ: “Ẹ-ẹpwụ nya ẹka lụmẹ-lụmẹ m̀ kaa me irya nyori m̀ hu ọhịhị nyam hukee. M̀ kaa ye ịlahị nya ụgbẹyị, m̀ tị kaa kụ irya ụka myị́ ụka u-uhye nya okpoko bala abwọlẹ kam ka họ ká ọhịhị nyam ka chịkpẹẹ gụ olene. M̀ kaa kụ irya nya ang odudu ká ọhịhị nyam yẹ ka ri olo dachichi. Ọọwa m wẹ ka yẹ nyori m̀ kaa tịtọ nyọka họ há ịlọm wuu ene kam ka ya ụka bala ọngịrị nyam ọlẹ kọ nwà hi ha iJihova lẹlẹ.” Mark nwụ irya ọkụkụ bala ọhịhị nyamwụ rịrị, ọ ya iwe da chajị kọ ka jẹ́-ẹ họ ụkụrwọ nya iJihova gụ ọwọwa. Mark yẹkẹẹ: “M̀ kaa la uko ọchịchi u-uhye nya okpoko ụka ọhẹ wẹẹ, ma bwula ụbwọ ọdada nya iJihova bala iJisọsị o-ji ẹkpẹ nyam, m̀ kụrụ akama nyam lẹ.”

19. Ịyẹ tị́ du kọ baba nyọka yẹ ang ụ-ụgbẹyị ọlẹ kọ chịla?

¹⁹ Ahị ka ye ọmwịịnyọ e-ekpeleji nya ogbilo nya iJisọsị kori kahị kịnyaa juwa họ ang ịta ịhyẹ. Ọhọhẹ, yẹ ang ụ-ụgbẹyị ọlẹ kọ chịla. Ụkụrwọ nya iJihova ahị wẹẹ họ lẹ. Lẹ ahị ka họọ ụ-ụgbẹyị ọlẹ kọ tịtọ. Ahị ri alụkụrwọ ịnyị, iJihova a ri Ayịbaba lẹ. (Luk. 17:10) Kori kahị maga nyọka họ ụkụrwọ ọwẹ jaabwọ kọ haahị aalẹ, ahị juwa ma uya ta ogbilo ọwẹ lẹ. Ẹhyā ọlẹ kọ la ọngịrị yẹẹyẹẹ  dọmwụ ka họ ịlọmwụ ang ọtụka-ọtụka kori kọ juwa jẹ ka ẹga ọlẹ kọ họ́ọ, juwa ma uya ta ogbilo ọlẹ ká ayịbamwụ ya nịrọọ. Ma, kori kahị tị họ ụkụrwọ nya iJihova ụ-ụgbẹyị ọlẹ kọ tịtọ, ahị ka họ ang ịlẹ kahị yahị me nyori áhị ka jụ họ ka bala ọ-kụrụ akama ịlẹ kahị yahị me nyori áhị ka kụrụ myị́ ka. Kpịtịya, ọngọngọhẹ á ka jẹ́-ẹ wu iJihova kpa la ọ-họ irya nyamwụ jịra ka!—Rom. 8:31; 1 Jọn. 4:4.

20. Irya ọlanyị a tị́ ka kpahị wẹ ekpeleji nya ogbilo nya iJisọsị?

²⁰ Oheeye, họ ang la irya ọnyịịla. Irya nyahị ri ọ-ka kpa ogbo wẹ ẹga nya iJihova, Adịda ọ-la ọháha nyahị. Angịnyị iloyi nya ọgbanyẹ ịlẹ kị kpa irya nya apyobwuna nya ịlaa bala ẹhị ọ-chị nyànya họ ụkụrwọ nya iJihova lẹ, ị pẹhi ogbilo nya iJisọsị ahyaahị chajị ị́ ye ọkẹkẹnị ka. (Jọn. 6:25-27, 51, 60, 66; Filip. 3:18, 19) Ma, angịlẹ ká ọháha ọlẹ kị la ha Ohe Oluhye bala angịnyị ehe aanaa gwaa gbịla nyọka hu ogbilo ọwẹ, họọ ịnyị ụka ọlẹ kị jam odehe la ọkẹkẹnị, la ẹhị ọrịrịị-rịrị nyọka họ ụkụrwọ bala ịKịrayịsị e-epwoohe. Ahị ka chị ọkẹkẹnị ịnyịnyị lala ịwa, kori kahị kpa irya ọnyịịla hu ogbilo nya iJisọsị ọwẹ nọ ụ-ụkpụrọkọ.

21. Jaabwọ ká ụpwụ nya ịMatiyu 6:31-33 mẹjẹ, ẹlịyẹ ahị tị́ dahịhile ka iJihova ka họ?

²¹ Ọhata, la ẹhị ọrịrịị-rịrị nyori iJihova juwa balang. Ahị chụ ọhịhị nya ịlọhị o-hu ha. IJisọsị dahị ọna nyori angịnyị nyị ka tụ́ụhị pyịpyị. Ma, ahị ka dahịhile nyori iJihova ka ya ọngịrị hahị nyọka bọhụ ẹ-ẹpwụ nya akama ọnyị myị́ ọnyị. Jaabwọ kahị wẹẹ bọhụ kịlahị-ị̀ wẹẹ, ịnyịnyị ọngịrị nyahị à ka juwa nwà kịlahị-ịlahị ịnyịnyị lẹlẹ. (Jem. 1:2-4) Ahị ka dahịhile ịnyịnyị nyori iJihova ka họ ịbaba nyahị hahị, iJisọsị ka gbehi lala ọngọgbikpịlọ, bala o-ri aanahị ka juhi ọhụ. (Wa ịMatiyu 6:31-33; Jọn. 10:14; 1 Tẹs. 5:11) Ahị la ang myị́ ang ịlẹ wuu kahị baba nyọka bọhụ lẹ.

22. U-uhye nya ẹlịyẹ ahị tị́ ka ji Ohe Oluhye obe?

²² Ọnyang ọlẹ ká iJisọsị họ uda ugbeene la ọmwịịnyọ ẹnụmwụ-ẹnụmwụ ọọwa. Ma, ọ tị ka ye ọmwịịnyọ o-gboyi myị́ oyi kẹnẹ-kẹnẹ kori kọ ri ọngọjụgbẹyị nya iJisọsị ịnyị. Ẹlịyẹ a tị́ me irya kọ họ? Kụ irya nya ahị ọwawa ọlẹ kọ ka ye kori kọ ka ekpeleji nya ogbilo nya iJisọsị wẹẹ. Ọ ka juwa bala iJisọsị e-epwoohe! Ang myị́ ang ọlẹ kọ pẹhi nyọka ba iJisọsị jẹ, ọ́ ka jẹ́-ẹ chwọọ ka pwoku ahị ọwawa ọwẹ ka. Kori ká ẹhị ọrịrịị-rịrị nyahị á ri ọ-ka hịhị e-epwoohe lee odehe ọlẹ wẹwẹ, ọ myịhị lẹhị lụmẹ nyọlẹ ká iJisọsị byihi yẹkẹẹ: “Kẹwẹ wẹ ẹga nyam.”