1-2. (a) Ịyẹ à tị́ ri Ẹka nya Ọkẹkẹnị Ọchịchị lee Ọgba Kpehe? (Yẹ akpa ọlẹ kọ ri, “ Ịyẹ À tỊ́ Ri Ẹka nya Ọgba Kpehe?”) (b) Ẹlịyẹ iJisosi à tị́ ya ẹla u-uhye nyamwụ ụ-ụpwụ nya iLuku 4:16-18?

Ẹ-ẸPWỤMA ịhyẹ, ị kaa hu ahyẹẹnụ nọ nyọka chị ọkẹkẹnị nya ẹka iwo iru ịlẹ ká adịrahụ ọlẹng lee ọnyang kpeji. Ị kaa wụrụ ẹka iwo ịrụ ọwẹ nya Ẹka nya Ọkẹkẹnị Ọchịchị nya angịkpeji. Angịnyị ka ha ọhọhọ ọwẹ ahyẹẹnụ, epwihi lee ọ-gụ ọọwa myị́, ma ọhọhọ ọwẹ kaa wẹ ka cheju. Ị tị kaa deeri nyamwụ ahyaahị ịnyịnyị.

² Ahị ka kụ ẹhị yẹ Ẹka nya Ọkẹkẹnị Ọchịchị lee Ọgba Kpehe ọlẹ kọ há gụ ọwẹ, dọmwụ há gụ ịnya ala Isirẹlụ ọlẹ kị kaa họ ẹ-ẹpwụ nya ẹka iwo iru ọnyị myị́ ọnyị. Ẹka nya Ọgba Kpehe ọlụka ọọwa họ ala Isirẹlụ lịlaa. Ịyẹ tị́ du kahị baba nyọka jẹ́ ang chajị nyamwụ? Chajị ọ kpụhị ịtịya nya ang ọtụka-ọtụka ọlẹ ká iJihova họ hahị. Ang ọọwa ka họ kahị ka lịlọhị gboyi myị́ oyi, ahị tị ka jẹ́-ẹ ye apyobwuna bwu ẹpwụ nyamwụ lẹẹlẹẹ. IJisọsị ya ẹla u-uhye nya ịlọhị ọlala ọlam-ọlam ọwẹ.—Wa iLuku 4:16-18.

3. Jaabwọ ká ụpwụ nya Ala iLivayị 25:8-12 mẹjẹ, ányị ala Isirẹlụ à tị́ bwu ye apyobwuna bwu Ẹka nya Ọgba Kpehe?

³ Nyọka jẹ́ etu nya ẹla ọlẹ ká iJisọsị ya wẹ yẹẹyẹẹ ụka kọ ya ẹla u-uhye nya ịlọhị ọlala, ahị baba nyọka kụ ẹhị yẹ Ẹka nya Ọgba Kpehe ọlẹ ká Ohe Oluhye hu nọ ha ala Isirelụ lụka onyogo họhẹ-họhẹ. IJihova byi ala Isirẹlụ yẹkẹẹ: ‘Anụ-ụ́ chị ịgọ ju ẹka iwo ịrụ ọwẹ ha iJihova, kanụ ya dodehe ya ọng myị ọng ọlẹ kọ kụ ọpyị ọlẹ nyị lịlọmwụ lẹ mẹ. Ẹka ọwẹ ri ẹka ọlẹ kị ka tịrị ang myị ang ọlẹ kị ya ra ẹkpẹ ha ayịdang olene, anyịhị ka nyà tịrẹkpẹ chị alẹpwa nyaa ọgụ.’ (Wa Ala iLivayị 25:8-12.) A-ang ọjẹ́jẹ ọlẹ kahị jẹ́ ene nyọlẹ, ahị jẹ́ jaabwọ ká ala Isirẹlụ ye apyobwuna bwu Ẹnụtụrụ Ọhịnyọ Lụkụwọ ọlẹpwụ nya epwihi. Ányị ala Isirẹlụ à tị́ bwu ye apyobwuna bwu Ẹka nya Ọgba Kpehe? Ọ-chụ pwokwịta, kori ká ọla Isirẹlụ ọhẹ á kpa uri, kọ tị jẹ́ jaabwọ kọ ka họ ka, ọ  ka hu ọpyị nyamwụ ra nyọka ya nwụ uri ọọwa. La Ẹka nya Ọgba Kpehe ọwẹ, ị ka tịrị ọpyị nyamwụ ẹkpẹ họọ. Lẹẹlẹ, ọpyị ọwẹ ka ‘tịrẹkpẹ ka ri ịnyamwụ myịmyị,’ anyị nyamwụ tị ka ri ugu nyamwụ. Lee ọhẹka, ọlẹng ọhẹ kpa uri ọtụka-tụka, ọ tị baba nyọka hu ịlọmwụ lee ọnyị nyamwụ ra nya ọnyọhị nyọka ya nwụ uri ọọwa. La Ẹka nya Ọgba Kpehe, ị ka tịrị ọnyọhị ọọwa ẹkpẹ “chị alẹpwa nyaa ọgụ.” Lẹ, ọngọngọhẹ á ka jẹ́-ẹ ri ọnyọhị gboyi myị́ oyi la ọ-lahị ọdahile ka lẹ ka. Ọhọhọ nya iJihova ọwẹ mẹjẹ nyori Ọ kpahị ju angịnyị nyamwụ!

4-5. Ịyẹ tị́ du kahị baba nyọka jẹ́ ang u-uhye nya Ẹka nya Ọgba Kpehe ọlẹ ká ala Isirẹlụ kaa họ?

⁴ Ịyẹ à tị́ ri apyobwuna ọkịla nya Ẹka nya Ọgba Kpehe? IJihova yẹkẹẹ: “Ọngọngọhẹ nyanụ anụ ala Isirẹlụ-ụ́ ka ri ọlẹbyahị ka, chajị [iJihova] Ohe Oluhye nyanụ juwa ka wahị kụrụụnụ lụmẹ-lụmẹ ọ-ọpyị ọlẹ kọ wẹẹ ya hanụ.” (Ehile. 15:4) Ẹla ọwẹ datị gbangbgbang hi ẹla ọlẹ kọ wẹẹ họ ám̀ odehe alẹ! Ahị kaa yẹ ụka lụmẹ-lụmẹ jaabwọ ká angị kpụdụ juwa kpụdụ gụ ọwọwa, alebyahị tị juwa yẹ abyahị gụ ọwọwa ịnyịnyị.

⁵ Ahị Angịnyị nya ịKịrayịsị á juwa e-ekpeleji nya Ehile nya iMosisi alẹ ka. Ọọwa ri, áhị kaa kpa ehile nya Ẹka nya Ọgba Kpehe ọlẹ ká anyịhị kaa la ịlaa, kị kaa pehi uri nya angịlẹ kị kpa uri ga haa, bala ọ-tịrị ọpyị ẹkpẹ ha ayịdang olene ka. (Rom. 7:4; 10:4; Efe. 2:15) Nanana nyori ọ lịnyị, ahị baba nyọka jẹ́ ang chajị nya Ẹka nya Ọgba Kpehe ọwẹ. Ịyẹ tị́ du? Chajị ahị ka jẹ́-ẹ lịlọhị ọlam-ọlam ọlẹ kọ kpụhị ịtịya nya ọhọhọ ọlẹ ká iJihova hu nọ ha ala Isirẹlụ nyọka họ.

6. Ịyẹ ahị tị́ baba nyọka lịlọhị bwu?

⁶ Ahị wuu baba nyọka lịlọhị chajị ahị ri anyịhị nya ọhọbịrị ọhọhọ, ọlẹ kọ tịpyọ gụgụ wuu. Chajị nyọlẹ kahị ri alọhọbịrị, ahị kaa chị okwirichi, ju ẹdụrụ bala o-gbu. Angịnyị lụmẹ-lụmẹ yẹ nyori ẹla ọwẹ ri ịnyịlẹhị, ụka kị yẹ ịlaa ị-ịnyọ bala ọ-ka ẹga nya ọngọ họ utoji. Ọkịlẹtụ kaa kpuhi enyi ịnyịnyị ụka kahị họ ọhọbịrị. ỊPọlụ Ọlẹrụ ya nyori, ‘ehile nya ọhọbịrị ọhọhọ ọlẹpwụ nya ugbinyịrọ nyọwa nyị kụrụ ọwa juwa kpa ụgbịnyịrọ nyọwa họ ang onyobyi jaabwọ kọ họ́ọ lala ọnyọhị.’ Ọ myịmyị yẹkẹẹ: “Oo!  Ọlịnyịribyi, m ri lẹlẹ! Oowo, a tị́ ka chịm da bwu ẹpwụtụbwọ nya ugbinyịrọ nyam ọlẹ kọ lẹẹ wụrụ igu ogbugbu wam bwula ọhọbịrị ọhọhọ kpá lẹẹ mẹ?”—Rom. 7:23, 24.

7. Ẹlịyẹ Ayịsaya à tị́ ya neeji u-uhye nya ịlọhị ọlala?

⁷ Ọ kpịpyọ lụmẹ nyori, iJihova họ chịkpẹẹ kahị ka jẹ́-ẹ lịlọhị bwu ẹpwụ nya ọhọbịṛi. IJisọsi à tị́ du ká ịlọhị ọlala ọọwa ka chịkpẹẹ lẹ. Gụ ẹka ohu irwiye ene ká iJisọsị wẹ odehe ọlẹ, Ayịsaya ọlọmwụ ya ẹla neeji u-uhye nya ịlọhị ọlala ọtụka ọlẹ kọ ka ji ị-ịlahị. Ịlọhị ọlala ọọwa ka dọmwụ há yẹẹyẹẹ gụ ọlẹ ká ala Isirẹlụ la lụka nya Ẹka nya Ọgba Kpehe nyaa. Ọ da yẹkẹẹ: “Olegu Ịgọgọ nya Ọngọlahị Ohe Oluhye juwa u-uhye nyam, chajị [iJihova] ya ida nyamwụ hụm; ọ dum ẹrụ ọnyịịla tọ angịlẹ kị tụ pyị eji. Nya ọ-ka họ angịlẹ ká ọkịlẹtụ nyaa bịrị uda, nyọka ya ẹrụ ọnyịịla nya o-gba kpehe je anyịhị i-wu kpa bwu ọgbẹwụ.” (Ayị. 61:1) Owo ọmwụ ọyẹyẹ ọwẹ à tị́ wẹẹ ya ẹla rụ́?

8. Owo ọmwụ ọyẹyẹ nya Ayịsaya à tị́ họ jịra ẹ-ẹga nyamwụ?

⁸ Ọmwụ ọyẹyẹ ọkpọngchị ọwẹ họ jịra nyọlẹ ká iJisọsị dọmwụ nya ẹrụ ọnyịịla ọ-kpa pyẹ nyamwụ kpá. Ụka ọlẹ kọ ka ube ọ-mẹ ẹla nya Ohe Oluhye jẹ ọla ịNasareti epweji nyamwụ, iJisọsị wa omyi ẹla ọlụpwụ nya Ayịsaya ọwẹ ju ala iJuu ịlẹ kị tụguru ụ-ụwa. IJisọsị ya omyi ẹla ịlẹ rụ́ ịlọmwụ: ‘Olegu nya Ohe Oluhye jam u-uhye nyam. Chajị ọ chụm, chajị kam ka ya ẹrụ ọnyịịla ọlẹ ju ikpehika. Ọ dum ẹrụ warị kam ka ya dodehe je angịlẹ wuu kị wu kpa rụ bwu ẹwụ nya anyịhị nyori, ị-la ịlaa alẹ lẹ! Ọ myịmyị dum ẹrụ warị kam ka ya ẹrụ ọnyịịa nya ọyị ọyẹyẹ je angịlẹ wuu kị kpu idu. Kam ka ya ẹrụ ọnyịịla nya ịlaa ọlala je angịlẹ wuu kị juwa ẹ-ẹpwụ nya ọ-tụ pyịpyị nya aluji. Kam ka ya dodehe je angịnyị yẹkẹẹ, ọlẹẹlẹẹ, a ri ụka nya ọnahị nya Ohe Oluhye lẹlẹ.’ (Luk. 4:16-19) Ányị iJisọsị à tị́ họ ọmwụ ọyẹyẹ ọwẹ jịra?

9. Ịyẹ angịnyị ịlụka nya iJisọsị à tị́ yẹhị rịrị gbe nyọka lịlaa bwu?

⁹ Ịlọhị ọlala ọlẹ ká Ayịsaya ya ẹla rụ́ bala ọlẹ ká iJisọsị wa dodehe dọmwụ nyọka họ jịra lụka nya oyi ọhọhẹ. Ahị jẹ́ ịnyị chajị iJisọsị yẹkẹẹ: “Alẹ ọlẹ kpangga, ẹlẹwẹ kanụ wo wẹ bwu ẹpwụ Ụpwụ Ịgọgọ a họ jịra lẹlẹ.” (Luk. 4:21) Ọ chịkpẹẹ myị́ nyori, angịnyị lụmẹ-lụmẹ ịlẹ kị wo ẹla ọwẹ, juwa yẹhị rịrị nyọka lịlaa bwu ẹpwụtụbwọ nya eji ọkpakpa nya ala iRom. Ọhẹka, ị ka juwa ya ọ-ọkịlẹtụ nyaa lala alẹng imiiye ịle kị yẹkẹẹ: “Ịnọ, ọwa ayịdang ahị wuu a la ẹhị ọrịrịị-rịrị gbe . . . nyọka chịhị ahị ala Isirẹlụ wuu da lẹlẹ.” (Luk. 24:13, 21) Ma, ahị jẹ́ nyori iJisọsị á ju angịjụgbẹyị nyamwụ ọhụ nyị la egbeju ọngịrị ta eji ọkpakpa nya ala iRom ọlẹ ká alegbeju kaa kpa  la ụbwọ ọngịrị ka. Ọkọkọ nyọọwa, ọ byaa nyori nyị “hu ang nya iSisa ha iSisa.” (Mat. 22:21) Lẹ, ányị iJisọsị à tị́ họ ká angịnyị jẹ́ lịlaa ụka ọlanyị?

10. IJisọsị tị́ họ chịkpẹẹ ká angịnyị lịlaa bwu ịyẹ?

¹⁰ Ọnyị nya Ohe Oluhye warị chajị nyọka họ ká angịnyị ka lịlaa a-agbẹyị imiiye. Ọhọhẹ, iJisọsị da angịnyị ụbwọ nyọka lịlaa bwu ẹpwụ nya ịmẹjẹ nya ịnịịkịla nya alegbeju i-me ẹla nya Ohe Oluhye jẹ ọlẹ kọ kaa ri olo ha angịnyị. Ala iJuu lụmẹ-lụmẹ lụka ọọwa ri anyịhị nya ọhọhọ nya adịda igogo bala ịmẹjẹ nya ịnịịkịla. (Mat. 5:31-37; 15:1-11) Angịlẹ kị ya nyori, ịwa nyị wẹẹ da angịkịla ụbwọ nyọka gbịgba ha Ohe Oluhye, á gbịgba họọ ụ-ụgbẹyị ọlẹ kọ pwoku ka. Ọ lala o-ri ị kpụ idu. Chajị nyọlẹ kị pwa iMesaya arwarụ bala ọmẹjẹ nyamwụ, ị juwa ẹ-ẹpwụ nya ukpowu bala ọhọbịrị. (Jọn 9:1, 14-16, 35-41) Bwula ang ọmẹjẹ bala ọgụ-ẹpẹtẹ nyamwụ, iJisọsị mẹjẹ angị la dụmwọ jaabwọ kị ka bwu lịlaa bwu ẹpwụ nya ịmẹjẹ nya ịnịịkịla.—Mak. 1:22; 2:23–3:5.

11. Ụgbẹyị ọkịla oyina iJisọsị à tị́ họ chịkpẹẹ ká angịnyị lịlaa?

¹¹ Ụgbẹyị oheeye ọlẹ ká iJisọsị họ ká angịnyị lịlaa ri, ọ gba angịnyị ehe wuu kpehe bwu ẹpwụ nya ọnyọhị nya ọhọbịrị oriri. Bwula iya ọkịlaakịla nya iJisọsị, Ohe Oluhye ka hịnyọhi ọhọbịrị nya angịlẹ kị la ọmyịmyị ẹ-ẹga nyamwụ bala ọ-mọọ jẹ bwula abwẹla nyaa. (Hib. 10:12-18) IJisọsị yẹkẹẹ: “Ọ́ ri ká ọnyẹwẹ nya Ohe Oluhye á họng ká la ịlọng ene lẹ aalẹ, ịlọng ọlala ọọwa ri ịnya ịlẹhị-ịlẹhị lẹ!” (Jọn. 8:36) Ọngịnyị ọla ịlọmwụ ọwẹ há gụ ịnya ala Isirẹlụ ọlẹ kị kaa la lụka nya Ẹka nya Ọgba Kpehe nyaa! Ọ-chụ pwokwita, ọlẹng ọlẹ kọ lịlọmwụ la Ẹka nya Ọgba Kpehe ka jẹ́-ẹ ri ọnyọhị myịmyị, ọ tị ka gbu ịnyịnyị. Ma, ịlọhị ọlala ọlẹ ká iJisọsị họ chịkpẹẹ ka ri o-gboyi myị́ oyi.

12. Owo anyị à tị́ ka lịlaa nya ọgbanyẹ-ọgbanyẹ ká iJisọsị ya?

¹² Lụka nya iPentikọsị ọla ẹka iwo ịta kụrụ ịta nyọlẹ kị ma ịKịrayịsị kpá, iJihova chụ alẹrụ, alẹng bala anyang ịlẹ kị chịla o-hu ọkịlẹtụ ha bwula Olegu Ịgọgọ nyamwụ. Ọ yaa myị nyọka ri anyị nyamwụ, chajị kị ka wuleji bwula igu rụ ka epwoohe nyọka kpeji ta iJisọsị ị-ịlahị. (Rom. 8:2, 15-17) Ịwa à rị angịlẹ kị lịlaa nya ọgbanyẹ-ọgbanyẹ ká iJisọsị ya dodehe u-ube ọ-mẹ ẹla nya Ohe Oluhye jẹ ọla ịNasareti lẹ. Alẹng bala anyang ịwẹ á ri anyịhị nya ị-mẹjẹ nya ịnịịkịla bala ịhọhọ nya adịda igogo nya alegbeju ị-mẹ ẹla nya Ohe Oluhye jẹ nya ala iJuu kaka. Ohe Oluhye waa nya angịlẹ kị lịlaa bwu ẹpwụ nya ọhọbịrị ọhọhọ ọlẹ kọ kaa kpa igu ogbugbu warị ịnyịnyị. Ẹka nya Ọgba Kpehe ọlẹ kọ dọmwụ bwu ẹga nya angịlẹ kị ya ịda wụ́ la ẹka iwo ịta kụrụ ịta nyọlẹ kị ma ịKịrayịsị kpá ka  myị́ lụka nya ocheju nya Eji Ọkpakpa nya IJisọsi Ọlẹpwụ nya Ẹka Ụnọ. Ịyẹ ị tị́ ka họ lụka ọwẹ lẹ?

13-14. Owo anyị à tị́ ka lịlaa myịmyị ká iJisọsị ya?

¹³ Loyi nyahị ọlẹ, uku ịmanyị tị́ nya angịnyị ịlẹ kị la ọkịlẹtụ ọnyịịla kị bwu ẹpwụma datị-datị ri ebwo nya ogu nya ‘ịkpịlọ ịkịla.’ (Jọn. 10:16) Ohe Oluhye-é chwaa nyọka kpeji ta iJisọsị e-epwoohe ka. Ọkọkọ nyọọwa, ịBayịbụụ ya nyori nyị lahị ọdahile nyọka hịhị gboyi myị́ oyi odehe ọlẹ. Ahị ọdahile nyang à wẹ lẹ?

¹⁴ Lẹẹlẹẹ, à dọmwụ wẹẹ ye apyobwuna ụma ọlẹ ká angịlẹ kị ya ida wụ́ nyọka kpeji ị-Ịpyị-Adịrahụ nya Ohe Oluhye wẹẹ ye ịnyịnyị lẹẹlẹẹ. Bwula ọ-la ọmyịmyị ẹ-ẹga nya iya ọkịlaakịla nya iJisọsị, à ka jẹ́-ẹ bịlẹ Ohe Oluhye nyọka hịnyọhi ịhịbịrị nyang hang. Ọọwa du ká ka la cheri-cheri ị-ịlahị nya Ohe Oluhye bala ọ-la okpunyi. (Efe. 1:7; Ọwụ. 7:14, 15) Ịnyịnyị, kụ irya nya ahị ọwawa ịlẹ ká ye nyọlẹ ká lịlọng bwu ẹpwụ nya ịmẹjẹ nya ịnịịkịla wẹẹ. IJisọsị yẹkẹẹ: “Anụ ka jẹ́ ẹla nya ịlẹhị, . . . ẹla nya ịlẹhị ọọwa tị ka họ kanụ ka la ịlọnụ ịnyịnyị.” (Jọn. 8:32) Ọ kpịpyọ lụmẹ nyọka lịlọhị ụ-ụgbẹyị ọlịịwẹ.

15. Ụma nya ịlọhị ọlala bala ahị ọwawa iyina ahị tị́ ka yẹhị rịrị gbe ị-ịlahị?

¹⁵ À ka jẹ́-ẹ yẹhị rịrị gbe ịlọng ọlala ọlẹ kọ gụgụ wuu nyọka wẹ ị-ịlahị. Lụka o-kpii, iJisọsị ka ta ịgba ọgbagba nya ọnọọkịla bala eji ọkpakpa nya angịnyị ehe ayịreji. Ohe Oluhye  ka chewu ke ebwo nya “iru nya angịnyị” ịlẹ kị gbịgba họọ. Ọọwa ọ ka ya iwe da haa lẹ, ị ka juwa chị ọkẹkẹnị ị-ịParadayịsị ám̀ odehe lẹlẹ. (Ọwụ. 7:9, 14) Ịnyịnyị, iru nya angịnyị ka wuleji bwula igu. Ọọwa lẹ, ị ka lịlaa bwu ẹpwụ nya akama ịlẹ ká ọhọbịrị nya Adam kpa warị lẹlẹ.—Ụkụr. 24:15.

16. Ụgbẹyị ọkpọngchị oyina angịnyị ehe à tị́ wẹẹ ka bwu lịlaa ị-ịlahị?

¹⁶ Lụka nya Eji Ọkpakpa nya iJisọsị Ọlẹpwụ nya Ẹka Ụnọ, ọwa bala angịlẹ kị ka kpeji balọọ ka họ ká angịnyị ehe ka la ugbinyịrọ ọkpẹẹkpẹẹ bala ọ-ka ri igu ọlam-ọlam bala iJihova. Ụka nyọka nwụ ang myị́ ang họ bala ọ-ka lịlọhị ọwẹ ka lala Ẹka nya Ọgba Kpehe nya ala Isirẹlụ. Ọọwa ri, angịlẹ wuu kị ka gbịgba ha iJihova ka ri angịlẹ kị la kpẹẹkpẹẹ, kị lịlaa bwu ọhọbịrị.

17. Ẹlịye ụpwụ nya Ayịsaya 65:21-23 à tị́ ya ká angịnyị nya Ohe Oluhye ka họ? (Yẹ ifoto ọla ẹbẹ nya ọgbanyẹ.)

¹⁷ Ụpwụ nya Ayịsaya 65:21-23 chabwọ jaabwọ ká ọhịhị ka la odehe lụka ọwẹ. (Wọọ.) Áhị ka hụhụ go ata chị awụlẹ ọna ụka ọwẹ ka. Ọkọkọ nyọọwa, ịBayịbụụ ya nyori angịnyị nya Ohe Oluhye nyị ka họ ụkụrwọ ọlama-olam ọlẹ kọ ka ya ọkẹkẹnị haa. Lụka nya ocheju nya Eji Ọkpakpa nya iJisọsị Ọlẹpwụ nya Ẹka Ụnọ, ahị ka lahị odahile nyori, ‘ang-abwọ ịlẹ ká Ohe Oluhye họhọ odehe ọlẹ ka la ịlaa bwu ẹpwụ nya iwe-ahụrụ nya ang ọmama ọlẹ kị juwa ẹ-ẹpwụ nyamwụ gbalẹ-gbalẹ. Ọọwa lẹ, ị ka bá ịlaa ọlala ọlebyẹbyị bá la ta anyị nya Ohe Oluhye lụka ọọwa lẹlẹ.’—Rom. 8:21.

18. Ịyẹ tị́ du kahị ka myị nyori ọkẹkẹnị ọtụka-tụka juwa godayị gbehi ị-ịlahị?

¹⁸ Jaabwọ ká iJihova họ chịkpẹẹ ha ala Isirẹlụ nyọka họ ụkụrwọ bala ọ-ka lụka mwịịnyo, ịnyịnyi ọ ka họ ha angịnyị nyamwụ lụka nya Eji Ọkpakpa nya iJisọsị Ọlẹpwụ nya Ẹka Ụnọ lẹ. Ahị jẹ́ myị̀myị̀ nyori, ụka ka ji nyọka gbịgba ha Ohe Oluhye. Ahị baba nyọka gbịgba ha Ohe Oluhye nyọka ye ọkẹkẹnị, lẹ ụ-ụwa odehe onyeewe, ụka ka ji nyọọwa. Angịnyị ehe wuu ịlẹ kị la ọmyịmyị ka chị ọkẹkẹnị lụka nya Eji Ọkpakpa nya iJisọsị Ọlẹpwụ nya Ẹka Ụnọ, chajị ahị wuu ka la ụkụrwọ ọlẹ kọ ka ya ọkẹkẹnị hahị, ahị tị ka juwa gbịgba ha iJihova ịnyịnyị.