1. Ịyẹ à tị́ ri “imyi nya ang nya olegu” nyahị? Ányị ọọwa à tị́ bwu gu ọkẹkẹnị ọchịchị nyahị?

 ỌKẸKẸNỊ nyịlẹhị á ba ọ-ọkịlẹtụ ọ-ka kpụ ọngịnyị ịpyọ ụka ọhẹ bala ụka ọkịla ị-ịwẹ kem ka. Ọ kaa ji bala ọngịnyị ẹ-ẹpwụ nya ọhịhị pyịyọọ. Ányị ọ tịị bwu lịnyị? IJisọsị wụlẹ ẹla ọọwa ụka nya Ang Ọmẹjẹ Oluhye nya Ọgbọdọ yẹkẹẹ: “Ọkẹkẹnị ka juwa ha angịlẹ ká imyi nya ang nya olegu kaa nwụ.” (Mat. 5:3, NWT) IJisọsị jẹ́ nyori nyị họ angịnyị ehe la imyi nyọka jẹ́ iJihova, Ọngọlẹ kọ Haa bala ọ-ka gbịgba họọ. Ọọwa à ri “imyi nya ang nya olegu” nyahị lẹ. Nyọlẹ ká iJihova tị ri “ọngịnyị nya ahị ọwawa” lee ọkẹkẹnị wẹẹ, angịlẹ kị gbịgba họọ ka jẹ́-ẹ chị ọkẹkẹnị ịnyịnyị.—1 Tim. 1:11.

2-3. (a) Jaabwọ ká iJisọsị ya, angịkịla iyina à tị́ ka jẹ́-ẹ chị ọkẹkẹnị? (b) Ẹlịyẹ ahị tị́ wẹẹ ka kụ ẹhị yẹ ẹ-ẹpwụ nya ang ọjẹ́jẹ ọlẹ? Ịyẹ tị́ du ká ọọwa baba?

² Ụka ká ọngịnyị á la akama ọhẹ-lọhẹ kaka lẹ, ọ ka jẹ́-ẹ chị ọkẹkẹnị kem lẹ? Ehe. IJisọsị ya ẹla ọla ẹbyẹbyị ọhẹ ẹ-ẹpwụ nya ang ọmẹjẹ nyamwụ. “Angịlẹ kị juwa bida,” ọhẹka chajị nyori ọkịlẹtụ ja laa eje u-uhye nya ọhọbịrị ọlẹ kị họ lee chajị nyori ị la akama ọtụka ọhẹ, ka jẹ́-ẹ chị ọkẹkẹnị myị́. IJisọsị ya ẹla ọlịnyịnyị rụ́ “angịlẹ kị juwa taa pyịpyị o-oluhye nya ọ-họ ang ọnyịịla ọlẹ ká Ohe Oluhye tịtọ” lee angịlẹ kị juwa ‘daa ido’ chajị nyọlẹ kị ri angịnyị nya ịKịrayịsị. (Mat. 5:4, 10, 11) Ma ányị ọ tị́ ka bwu chịkpẹẹ ká ọngịnyị ka jẹ́-ẹ chị ọkẹkẹnị ọlam ẹ-ẹpwụ nya iwe-ahụrụ ọlịịwẹ?

³ IJisọsị wẹẹ mẹjẹ́ẹhị nyori ang oriri nya olegu o-ri wu ẹpwụ bala ọ-tụ́ ju Ohe chwẹẹ à kaa ya ọkẹkẹnị ha ọngịnyị lẹ, i-iwe-ahụrụ  ọnyịịla nya ọngịnyị pyii ka. (Jem. 4:8) Ányị ahị tị́ ka bwu họ ịnyị? Ẹ-ẹpwụ nya ang ọjẹ́jẹ ọlẹ, ahị ka ya ẹla u-uhye nya ang ịta ịkpọnchị ịlẹ kị ka kpa ọkẹkẹnị nyịlẹhị wahị.

4. Ịyẹ à tị́ ri ang ọhọhẹ ọlẹ kahị ka họ nyọka yé ọkẹkẹnị nyịlẹhị? (Eje Ọnyịịla 1:1-3)

⁴ ANG 1: Ọ-ka yé ọkẹkẹnị nyịlẹhị, ahị baba nyọka ri ang oriri nya olegu. Angịnyị ehe bala iyo baba nya ang oriri ọlam-ọlam nyọka hịhị. Ma angịnyị ehe kem à jẹ́ kaa ri ang oriri nya olegu lẹ. Ahị tị baba nyamwụ ịlẹhị. Ịnyị à du ká iJisọsị yẹkẹẹ: “A-ang oriri ọlam-ọlam ọlẹ ụbwọọmwụ, a kaa ya ọngịrị nya ọhịhị ha ọngịnyị ehe ka. Ma, ẹla myị́ ẹla ọlẹ wuu kọ bwu ọnụ nya Ohe Oluhye kpehe a kaa ya ọngịrị nya ọhịhị ha ọngịnyị ehe lẹ.” (Mat. 4:4) Lẹ, ahị ya iwe da ká ahyẹẹnụ ọhẹ-lọhẹ a chịpwụrụ la ọ-ka wa Omyi Ẹla ọnyịịla nya Ohe ko ri ịBayịbụụ ka lẹ ka. Ọngọ da eje ọnyịịla yẹkẹẹ: ‘Ọkẹkẹnị ka juwa ha ọngọlẹ kọ kaa ba ehile ọlẹ ká iJihova da jẹ, juwa kpụ ịlọmwụ ịtịya nyamwụ ụka wuu.’—Wa Eje Ọnyịịla 1:1-3.

5-6. (a) Ẹlịyẹ ahị tị́ ka jẹ́-ẹ jẹ́ bwu ẹpwụ nya ịBayịbụụ? (b) Agbẹyị iyina ịBayịbụụ ọwawa à tị́ ka jẹ́-ẹ dahị ụbwọ?

⁵ Chajị nyọlẹ kahị há iJihova wẹẹ, ọ kpa ịBayịbụụ mẹ ang ọlẹ kahị ka họ nyọka jẹ́-ẹ chị ọkẹkẹnị ẹ-ẹpwụ nya ọhịhị jẹ́ẹhị. Ahị jẹ́ ang ọlẹ kọ ri irya nyamwụ du kọ họhị. Ahị jẹ́ jaabwọ kahị ka bwu tụ́ jwoo chwẹẹ bala ang ọlẹ kahị ka họ chajị kọ ka hịnyọhi ịhọbịrị nyahị. Ahị myịmyị jẹ́ ang u-uhye nya ang ịnyịịla ịlẹ kọ chehe gbe ijuju ịnyịnyị. (Jer. 29:11) Ẹlịlẹhị ịlẹ kahị jẹ́ bwula ịBayịbụụ ọjẹ́jẹ wẹ du ká ọkịlẹtụ nyahị kaa myị̀ la ọkẹkẹnị!

⁶ Ahị jẹ́ ịnyịnyị nyori ịBayịbụụ myị̀ la ẹla  ọmẹjẹ ọlẹ kọ kaa dahị ụbwọ ẹ-ẹpwụ nya ọhịhị ọla ẹnụ myị́ ẹnụ. Ụka kahị ba ẹla ọmẹjẹ ọọwa jẹ, ahị kaa chị ọkẹkẹnị. Ụka myị́ ụka ká ọkịlẹtụ á ja kpụng enyi ọọlajị nya akama nya ọhịhị, maga ká wa Omyi Ẹla nya iJihova bala o-me irya jwoo gụ́ olene. IJisọsị yẹkẹẹ: “Ọng myị́ ọng ọlẹ kọ wo ẹla nya Ohe Oluhye ọlẹ kam wẹẹ ya, kọ juwa kpa ẹla ọọwa, họ ụkụrwọ ịnyịnyịịnyị aalẹ, ọngọọwa, [ọkẹkẹnị] a ka juwa ha pyịyọọ lẹlẹ.”—Luk. 11:28.

7. Ányị a tị́ ka bwu yé apyobwuna yẹẹyẹẹ bwu ụka ọlẹ á kaa kpa wa Omyi Ẹla nya Ohe?

⁷ Ụka ká ja wa Omyi Ẹla nya Ohe, maga ká yé apyobwuna nya ang ọlẹ ká wẹẹ wa. Nyọka chụ pwokwita, ẹla ọlịịlẹ họ tang ẹnẹhẹ lẹẹ? Ọngọhẹ kpụ́ ang oriri ọlẹ kọ kaa háng yẹẹyẹẹ. Ma ọhẹka chajị nyori à chị agaga lụmẹ lee ala lụmẹ ị-ịmachị nyang lẹ, à ri ang oriri ọọwa la agaga la ọ-jẹ́ ịpyọ nya ang ọlẹ ka wẹẹ du ọnụ la ka. À ri ang kpá wuu ene ká lẹẹ chị hwoo nyori ọwa nyị chị agaga lụmẹ, ịnọ ọwa nyị ka dọhụ pịlẹẹ jwoo nyọka jẹ́ ịpyọ nyamwụ. À wa ịBayịbụụ la agaga kpụ a jẹ́ wo etu nya ẹla ọlẹ ká wa ka ẹnẹhẹ lẹ? Maga ká wa Omyi Ẹla nya Ohe ụ-ụgbẹyị ọlẹ kọ ka kpụng ịpyọ; kpa ẹhị nya olegu yẹ ẹla ọlẹ ka wẹẹ wa, kụ irya nya abwọlẹ ká omyi ẹla nya angịịwa la, bala o-me irya ju ẹla ọlẹ ká wa wẹ. Kori ká họ ịnyị, à ka chị ọkẹkẹnị gụ́ olene.

8. Ányị “ọnchẹ ọ-chịla o-hu ọkịlẹtụ ha bala ọngọ jẹ́ ẹla” à tị́ wẹẹ họ ụkụrwọ nyamwụ? (Yẹ ẹla ọla ekpeleji ịnyịnyị.)

⁸ IJisọsị chụ “ọnchẹ ọ-chịla o-hu ọkịlẹtụ ha bala ọngọ jẹ́ ẹla” nyọka ya ang oriri nya olegu hahị lụka ọlẹ kọ chịla, ahị tị kaa yé ang oriri ọọwa ri wu ẹpwụ. b (Mat. 24:45) Ụpwụ Ịgọgọ ang myị́ ang ọlẹ ká ọnchẹ ọ-chịla o-hu ọkịlẹtụ ha ọwẹ kaa mẹjẹ à kpụnịrọ lẹ. (1 Tẹs. 2:13) Ang oriri nya olegu ọọwa kaa dahị ụbwọ nyọka jẹ́ irya nya iJihova jaabwọ kọ chọọ ehe ẹ-ẹpwụ nya ịBayịbụụ. Ịnyị à dudu kahị kaa wa apwụ nya Ẹpwang ọ-Kụ Gbeji bala Awake! tụ́ egbeju nya ẹla ịla jw.org lẹ. Ahị kaa nwụlanọ gbe ọjịra-jịra ọla ẹpwarịrị bala ọla ọmyịmyị nya epwihi. Ahị tị kaa yẹ iprogram nya JW Broadcasting^® nya ọya ọnyị myị́ ọnyị kori kọ ji. Ang nya olegu oriri yẹẹyẹẹ ka dahị ụbwọ nyọka họ ang oheeye ọlẹ kọ ka kpa ọkẹkẹnị nyịlẹhị wahị.

9. Ịyẹ à tị́ ri ang oheeye ọlẹ kọ ka kpa ọkẹkẹnị wahị?

⁹ ANG 2: Ọ-ka yé ọkẹkẹnị nyịlẹhị, ahị baba nyọka ju ihi nya ehile nya iJihova. Ọngọ da eje ọnyịịla da ụpwụ yẹkẹẹ: ‘Angịlẹ wuu kị ju ihi nya iJihova, kị juwa ba ehile nyamwụ jẹ, angịịwa ka chị ọkẹkẹnị.’ (Eje. 128:1) Etu nya ọọwa ri ọ-ka ju ihi nya iJihova, gbee kahị ka yẹ abwọ hi ọ-ka họ ịngịngịhyẹ ọlẹ kọ kaa wọọ ẹjẹ. (Etu 16:6) Lẹ, ahị ka kịnyaa la o-ju ihi nya ehile nya iJihova u-uhye nya ang ọnyịịla bala ọtịpyọ jaabwọ ká ịBayịbụụ wụlẹ jehi. (2 Kọr. 7:1) Ahị ka chị ọkẹkẹnị kori kahị họ ang ịlẹ kị há iJihova bala ọ-cheji ba ang ịlẹ kị wọ́ọ ẹjẹ.—Eje. 37:27; 97:10; Rom. 12:9.

10. Jaabwọ ká ụpwụ nya Ala iRom 12:2 ya, ụkụrwọ oyina ahị tị́ la?

¹⁰ Wa Ala iRom 12:2. Ọngịnyị ka jẹ́ myị́ nyori iJihova à la ọngịrị nyọka ya ang ọlẹ kọ ri ọnyịịla bala ọtịpyọ lẹ, ma ọ tị ka myị ju ehile nya Ohe ịịwa ịnyịnyị pyii. Ọ-chụ pwokwita, ọngịnyị ka jẹ́ myị́ nyori igomenti nyị la ọngịrị nyọka da ehile u-uhye nya abwọlẹ kị ka rụnyẹ kaka ba ụ-ụgbẹyị. Ma ọ́ tị ka nwụlanọ nyọka ju ihi nya ehile ọọwa la ịlọmwụ ka myị́. Ọọwa ka du kọ ka pá ang ọrụnyẹ la agaga kpoye nya abwọlẹ kọ chịla myị́. Ahị ka mẹjẹ bwula abwẹla nyahị nyori ahị myị nyori ehile nya iJihova ọ-bajẹ à ri ụgbẹyị nya ọhịhị ọlẹ kọ há gụ́ wuu lẹ. (Etu 12:28) Ịịwẹ ọ la iDevidi lẹ. Ịnyị à du kọ  ya ẹla rụ́ iJihova yẹkẹẹ: “À ka mẹ ụgbẹyị nya ọhịhị jẹm. Ijata ojiji nyang ya ọkẹkẹnị ọlẹpwụ-lẹpwụ ham bala ọ-ya okpunyi ham gbe oyi myị oyi.”—Eje. 16:11.

11-12. (a) Ụka kahị la akama lee ọkịlẹtụ ọ-kpụ enyi, ịyẹ ahị tị́ ka dụmwọ-dụmwọ la ọ-họhọ? (b) Ányị ẹla ọla ụpwụ nya Ala iFilipayị 4:8 à tị́ ka jẹ́-ẹ dahị ụbwọ ụka kahị ja chụ ụya ọyaya?

¹¹ Ụka kahị la akama lee ọkịlẹtụ ọ-kpụ enyi, ọ ka lahị lala o-ri ahị nyị baba nyọka bwu ichwiwa ọlẹ kọ ka kpahị cheji ba hi akama ọọwa myị́. Ọ kaa lịnyị, ma ahị tị ka dụmwọ-dụmwọ kahị ka họ ang ọlẹ kọ wụ́ iJihova ẹjẹ ka.—Efe. 5:10-12, 15-17.

¹² Ẹ-ẹpwụ nya ileta ọlẹ ká ọlẹrụ ịPọlụ da du kịla Angịnyị nya ịKịrayịsị ịla iFilipayị, ọ byaa nyị kịnyaa la ọ-me irya ju ang ịlẹ kị ri ang “olowuru charị-charị . . . ang ohiigu há . . . ang ọlẹ kọ ka kpa ọ-ya dodehe ọnyịịla warị . . . [bala] abwẹla ọnyịịla ọhọhọ.” (Wa Ala iFilipayị 4:8.) Ịlẹhị lẹ, ẹ-ẹla nya ụya ọyaya kpangga ịPọlụ à da ụpwụ u-uhye nyamwụ ka, ma ẹla ọlẹ kọ ya ka gu ụya ọyaya ọlẹ kahị kaa chụ. Mẹ ẹla ọlẹ yẹ wẹẹ: Ẹga myị́ ẹga kị ya ẹla rụ́ “ang” ẹ-ẹpwụ nya ọgba ọwẹ, maga ká ya omyi ẹla lala “eje,” “ifim,” “apwụ,” lee “ayịlọ ọ-kọ bwu ifon lee ikomputa” ku ọmwakpa nyamwụ. Ọ-họ ịnyị ka dang ụbwọ nyọka jẹ́ ịlẹ kị há ẹ-ẹhị nya Ohe bala ịlẹ kị há ẹ-ẹhị nyamwụ ka. Ahị tịtọ nyọka hịhị ba ehile nya iJihova jẹ. (Eje. 119:1-3) Ọọwa ọkịlẹtụ à ka lahị cheri-cheri, du kahị ka jẹ́-ẹ họ ang ọ-bọọ ba ọlẹ kọ ka kpa ọkẹkẹnị wahị lẹlẹ.—Ụkụr. 23:1.

13. Ịyẹ à tị́ ri ang ọhata ọlẹ kọ ka kpa ọkẹkẹnị nyịlẹhị wahị? (ỊJọn 4:23, 24)

¹³ ANG 3: Maga ká ịgba ọgbagba nya iJihova a ri ang ọhọhẹ ọ-ọhịhị nyang. Nyọlẹ ká iJihova à họhị wẹẹ, ọ chịla ká ọwa ahị ka gbịgba ha. (Ọwụ. 4:11; 14:6, 7) Lẹ, ang ọlẹ kọ ka baba hahị wuu ri ọ-ka gbịgba ha iJihova ụ-ụgbẹyị ọlẹ kọ tịtọ, kọ ri ọ-ka gbịgba họọ “bwula ọngịrị nya Olegu nya Ohe Oluhye ẹ-ẹpwụ nya ẹla nya ịlẹhị.” (Wa ịJọn 4:23, 24.) Ahị tịtọ ká olegu ịgọgọ nya Ohe ká kpahị ụgbẹyị ẹ-ẹpwụ nya ịgba ọgbagba nyahị chajị kọ ka pwoku ẹlịlẹhị ịla Omyi Ẹla nyamwụ. Kori kahị juwa ẹ-ẹga ọlẹ kị hile ụkụrwọ nyahị wẹwẹ, ịgba ọgbagba nyahị à ka ri ang ọhọhẹ lẹ. Lẹẹlẹẹ, aanahị alẹng bala anyang kpoye nya angị 100 kị juwa u-ube nya agba ọọlajị nyori ị ri Alibeenu nya iJihova. c Ọ tị lịnyị odu lẹ, ị kaa họ ang myị́ ang ọlẹ kị ka họ myị́ nyọka raabwọ, jẹ́ ang, bala o-ya ẹla nya Ohe tụ́ Ịpyị-Adịrahụ nyamwụ je angịkịla la ọkẹkẹnị! Ụka ká angịnyị á ja doohi lee ọ-tụ́ụhị pyịpyị, ahị ka jẹ́-ẹ chị ọkẹkẹnị chajị ahị jẹ́ nyori iJihova juwa balahị bala o-ri ọ ka nwụhị uri. —Jem. 1:12; 1 Pit. 4:14.

14. Ẹlịyẹ à tị́ họ ta ọọnahị okolobya ọhẹ ịị Tajikistan? Ịyẹ à tị́ du?

¹⁴ Oja nya aanahị mẹjẹ nyori ang ịta ịlẹ kahị ya ẹla u-uhye nyaa wẹ ka kpa ọkẹkẹnị nyịlẹhị wahị myị́, jaabwọ myị́ abwọ ká iwe-ahụrụ nyahị á la. Kụ irya nya ẹla ọlẹ kọ họ ta ọọnahị o-gu ẹka 19, ọlẹ ká ẹnyị nyamwụ ri Jovidon Bobojonov bwu Tajikistan, kọ pwa la ọ-ka ri isoja wẹẹ. La ahyẹẹnụ 4 nya Ọya Okiriwo, 2019, ị woo la agbụrụ kpa rụ bwu ẹpwa, tọọ ju ube, bala ọ-kpọọ lala ọla uguru-ẹla. Ị kpa ẹla ọkịrọrọ ọwẹ kaka ya dodehe ẹ-ẹga ọ-da oja kpehe ẹ-ẹpwụma lụmẹ-lụmẹ. Ị ya dodehe nyori nyị nyoo enyiri yẹẹyẹẹ chajị kọ ka nwa iro nyọka ri ọngọhẹ nya alisoja bala ọ-ka kụrụ ịwụrụ nyaa. Nyọlẹ kị họ ịnyị kpá, ịkọtụ ya eje woo kpụ ị yọọ du ka ẹga  ọ-kpa ala agba họ ụkụrwọ gbee ká olegbeju nya ẹpwụma ọọwa yọọ ahyẹẹrwẹrwa ene kịị gbọọ kpehe. Ẹ-ẹpwụ nya akama ọwẹ wuu, Jovidon godayị giri-giri bala ọ-kaa chị ọkẹkẹnị. Ányị ọ tị́ jẹ́ bwu họ ịnyị? Bwula ọ-kaa ri ang oriri nya olegu ụka myị́ ụka.

15. Ányị Jovidon à tị́ bwu ri ang oriri nya olegu ụka kọ juwa u-ube nya agba?

¹⁵ Ụka ká Jovidon juwa u-ube nya agba, ọ kaa ri ang oriri nya olegu, nanana nyori ọ́ la ịBayịbụụ lee apwụ nyahị ọhẹ-lọhẹ ka. Ányị ọọwa à tị́ bwu chịkpẹẹ? Ụka ká aanahị ịlụwa á ka kpa ang oriri ọlam-ọlam kịlọọ, ị ka da ang ọjẹ́jẹ nya ahyẹẹnụ ọnyị myị́ ọnyị ju ịbang nya ang oriri ịịwa. Lẹ, ọ jẹ́-ẹ wa ịBayịbyụụ bala o-me irya jwoo ahyẹẹnụ ọnyị myị́ ọnyị. Nyọlẹ kị gbọọ kpehe kpá, ọ gba irya ọlẹ kpehe ha ọng myị́ ọng ọlẹ kọ la akama ọnyọọngịrị ọlịịwẹ lẹka: “Ọ baba ká ọngịnyị ka kpa ụka ọlẹ kọ la ịlọmwụ họ ụkụrwọ yẹẹyẹẹ nyọka jẹ́ ang u-uhye nya iJihova kpori-kpori bwula ịBayịbụụ bala apwụ nyahị ọwawa.”

16. Ịyẹ Jovidon à tị́ kaa ya irya nyamwụ nịrọ?

¹⁶ Ọọnahị hịhị ba ehile nya iJihova jẹ. Ọkọkọ nyọka ya irya nọ u-uhye nya ang i-pwoku ka bala ọ-ka họ ang ịtịpyọ lẹ, ọ ya ẹhị rịrị ka ẹga nya iJihova bala ang ọlẹ ká Ohe tịtọ. Jovidon kaa kụ irya ju ang ịlẹ ká Ohe họ. Ọ kaa  chahị wo anụ nya ịchịnụ lụtụrụ ọnyị myị́ ọnyị. Alodu ọ kaa mwụụrụ yẹ ọya bala ịdịchụ. Ọ yẹkẹẹ: “Āhị nya iJihova ịwẹ kaa ya ọkẹkẹnị bala ọhụ ojuju ham.” Ụka ká ang nya olegu bala ịnya ugbinyịrọ ịlẹ ká iJihova ya hahị á myịhị lẹhị, ahị kaa la ọkẹkẹnị nya ọkịlẹtụ, ọọwa tị kaa juhi ọngịrị nyọka kịnyaa la ọ-bọhụ myị́.

17. Ányị ọngịnyị ọlẹ kọ ji iwe-ahụrụ ọ-lala ịnya Jovidon à tị́ ka jẹ́-ẹ kpa ẹla ọlụpwụ nya 1 iPita 1:6, 7 họ ụkụrwọ myị́?

¹⁷ Jovidon hu ịgba ọgbagba nya iJihova kụ ịlahị ịnyịnyị. Ọ jẹ́ ọbaba nyọka godayị giri-giri ha Ohe nyịlẹhị. IJisọsị yẹkẹẹ: “[IJihova] Ohe Oluhye nyang ụbwọọmwụ kem, a ri ọngọlẹ ká ka raabwọ ha, juwa myị ẹrụ họọ ẹ-ẹpwụ nya ịgba ọgbagba ha kem ịnyịnyị lẹ.” (Luk. 4:8) Alisoja bala alegbeju nyaa tịtọ ká Jovidon ka nyẹẹkpẹ da ịgba ọgbagba nyamwụ. Ma ọ tị kaa raabwọ bwu ọkịlẹtụ lodu lẹnụ, juwa bịlẹ iJihova kọ ka dọọ ụbwọ nyọka tụụbwọ hi ọmyịmyị nyamwụ ka. Nanana nyori ị họ Jovidon ẹla ọkịrọrọ, ọ kịnyaa la o-godayị giri-giri. Ọọwa du kọ jẹ́-ẹ chị ọkẹkẹnị lẹẹlẹẹ chajị ọ la ịngịhyẹ ọlẹ kọ la ene kịị woo la agbụrụ, nyoo enyiri bala ọ-kpọọ ka agba ka. Chajị nyọlẹ kị ma ọmyịmyị nyamwụ yẹ, ọ la ọmyịmyị ọnyọọngịrị gụ́ ọọwa lẹẹlẹẹ lẹ.—Wa 1 iPita 1:6, 7.

18. Ányị ahị tị́ ka bwu kịnyaa la ọ-chị ọkẹkẹnị?

¹⁸ IJihova jẹ́ ang ọlẹ kahị baba nyọka jẹ́-ẹ chị ọkẹkẹnị nyịlẹhị. Kori ká họ ang ịta ịlẹ kị kaa kpa ọkẹkẹnị nyịlẹhị wẹ ọngịnyị, à ka jẹ́-ẹ kịnyaa la ọ-chị ọkẹkẹnị nanana nyori à juwa ẹ-ẹpwụ nya akama ilujwo. Ọọwa ahụ ịnyịnyị à ka jẹ́-ẹ yẹkẹẹ: ‘Angịlẹ wuu ká Ohe Oluhye nyaa-á ri iJihova aalẹ, angịịwa ka chị ọkẹkẹnị!’—Eje. 144:15.