1. Jaabwọ ká ụpwụ nya ịMatiyu 7:13, 14 ya, ịyẹ tị́ du kahị ka jẹ́-ẹ ya nyori ahị wuu juwa ẹ-ẹpwụ nya ẹdịyẹ?

AHỊ wuu juwa ẹ-ẹpwụ nya ẹdịyẹ. Ẹga ọlẹ kahị tị wẹẹ ka, lee ang ọlẹ kahị tị wẹẹ ku ri ọ-ka hịhị odehe onyeewe e-ekpeleji nya eji ọkpakpa la ọháha nya iJihova. Ahyẹẹnụ ọnyị myị́ ọnyị, ahị kaa maga nyọka dịrẹ ụgbẹyị ọlẹ kọ ka kpahị ka ẹpwụ nya ọhịhị. Ma jaabwọ ká iJisọsị ya, ụgbẹyị ọọwa la kpiilee, lẹ ọ kaa jụjụ ụka ọhẹ la ọ-ka bwu ụwa. (Wa ịMatiyu 7:13, 14 bwu NW e-ekpeleji.) * Chajị nyọlẹ kahị la kpẹẹkpẹẹ ka lẹ, ọ ka chịkpẹẹ myị́ kahị ka hwahị hi ụgbẹyị ọwẹ.​—Gal. 6:1.

2. Ẹlịyẹ ahị tị́ wẹẹ ka kụ ẹhị yẹ ẹ-ẹpwụ nya ang ọjẹ́jẹ ọlẹ? (Yẹ akpa ọlẹ ko ri, “ Ịlọhị ọ-Kpa Keji ka Dahị Ụbwọ Nyọka Nwụ Ọgụ-ẹpẹtẹ Nyahị Rịrị.”)

² Kori kahị ka jẹ-ẹ kịnyaa ụ-ụgbẹyị okpiilee ọ-ka ọhịhị aalẹ, o ri opyii kahị ka myị ọnụ nya ọ-nwụ irya ọkụkụ, abwẹla bala ọhọhọ nyahị rịrị. Ọlẹrụ ịPọlụ ju angịnyị nya ịKịrayịsị ịla ịKọrịntị ọhụ nyị kịnyaa la ọ-ja ‘nwụ abwẹla ọhọhọ nyaa rịrị.’ (2 Kọr. 13:11) Ẹla ọwẹ guhi ahị ịnyịnyị. Ẹ-ẹpwụ nya ang ọjẹ́jẹ ọlẹ, ahị ka ya ẹla u-uhye nya abwọlẹ ká ịBayịbụụ ka dahị ụbwọ nyọka nwụ ọgụ-ẹpẹtẹ nyahị rịrị bala abwọlẹ ká aligu ịlẹ kị la ọgụ-ẹpẹtẹ ọnyịịla ẹ-ẹga nya angịnyị nya ịKịrayịsị oriri, ka jẹ́-ẹ dahị ụbwọ nyọka kịnyaa ụ-ụgbẹyị ọlẹ kọ da ka ọhịhị. Ahị ka myịmyị-ị̀ ya ẹla u-uhye nya ụka ọlẹ kọ ka lujwo myị́ nyọka ba ẹla ọlẹ ká ogu nya iJihova mẹjẹ́ẹhị jẹ. Myịmyị, ahị ka yẹ jaabwọ ká ịlọhị ọ-kpa keji ka dahị ụbwọ nyọka nwụ rịrị la ọ-ka ya ẹga ká ọkẹkẹnị nyahị ka gụụhị myị́ ẹ-ẹpwụ nya ịgba ọgbagba nya iJihova ka.

3. Ányị Omyi Ẹla nya Ohe à tị́ ka dang ụbwọ myị́?

³ Ụka kahị maga nyọka wụlẹ irya nyịlọhị bala abwọlẹ ká ẹla lahị yẹ, ahị kaa la akama ọhẹ. Ọkịlẹtụ nyahị kaa dahị lụgbaa, ọọwa tị dudu kọ kaa lujwo la ọ-ka jẹ́ ẹga ọlẹ kọ wẹẹ kpahị ka. (Jer. 17:9) Ọ chịkpẹẹ kahị ka dịlọhị lụgbaa ‘juwa pyịrị ịlọhị ju ododu.’ (Jem. 1:22) Lẹ, o ri opyii kahị ka kpa Omyi Ẹla nya Ohe Oluhye wụlẹ ịlọhị yẹ nyọka jẹ́ ẹla ịbaa ịla irya nyahị bala ang ịlẹ kịị maahị ma. (Hib. 4:12, 13) ỊBayịbụụ ka dahị ụbwọ nyọka wẹ ka jẹ́ ang ọlẹ kahị jẹ́ yẹ lẹhị ka, jaabwọ ká ang ọ-kpa hu ifoto nya ekpinegu kaa dahị ụbwọ nyọka yọyị ka ẹpwụ nya ịnyịrọ nyahị. Ma, ahị tị baba nyọka kpịlọhị keji kori kahị ka ye apyobwuna bwu ẹpwụ nya ẹla ọmẹjẹ ọla ịBayịbụụ bala ẹga nya angị kpẹhị rịrị.

4. Ịyẹ tị́ mẹjẹ nyori Adịrahụ ịSọlụ wẹ ka ri ọngọ hu ịlọmwụ hwaa?

⁴ Ọ-chụ pwokwita nya Adịrahụ ịSọlụ mẹjẹ ang ọlẹ kọ ka jẹ́-ẹ họ myị́ kori kahị kpịlọhị keji ka. ỊSọlụ wẹ ka hu ịlọmwụ hwaa, kpụ ọwa lịlọmwụ-ụ́ dọmwụ jẹ́ nyori ọ baba nyọka nwụ irya ọkụkụ bala abwẹla nyamwụ rịrị ka. (Eje. 36:1, 2; Hab. 2:4) Ẹla ọwẹ wẹ ka chehe gede-gede ụka ọlẹ ká iJihova ya ju ịSọlụ ang ọlẹ kọ ka họ kpangga ụka kọ kụrụ ala Amalẹkị kpá. Ma, ịSọlụ á tị ju ihi nya iJihova ka. Ụka ọlẹ ká ọlọmwụ ịSamwẹlụ ya ẹla tọọ u-uhye nya ẹla ọọwa, ịSọlụ á myị nyori ọwa nyị la abyị ka. Ọkọkọ nyọọwa, ọ maga nyọka ye ọnụ ya bwula o-hu ẹla ọlẹ kọ họ wẹ hukee bala o-gu abyị chị angịkịla. (1 Sam. 15:13-24) Ene nya ụka ọwẹ, ịSọlụ mẹ abwẹla ụma ọlịịwẹ jẹ ịnyịnyị. (1 Sam. 13:10-14) Ọ tolujwo nyọlẹ kọ ya iwe da ha ọkịlẹtụ nyamwụ nyọka hu ịlọmwụ hwaa. Ọ́ yẹ irya ọkụkụ nyamwụ da ka, lẹ iJihova chọọ ega bala ọ-pwọọ.

5. Ẹlịyẹ ahị tị́ ka jẹ́ bwu ọgụ-ẹpẹtẹ nya ịSọlụ?

⁵ Nyọka jẹ́ ang bwu ọgụ-ẹpẹtẹ nya ịSọlụ, ahị baba nyọka tịlọhị ịtọ ẹla ịlẹ wo: ‘Ụka kam wa ẹla ọlẹ ká Ohe ya bwu ẹpwụ nya Omyi Ẹla nyamwụ, m̀ kaa maga nyọka ye ọnụ ya u-uhye nya irya ọkụkụ nyam? M̀ kaa me irya nyori ang ọlẹ kam wẹẹ họ á tịpyọ abwẹhẹ ka? M̀ kaa gu abyị nya abwẹla nyam chị angịkịla?’ Kori ká ọwẹwẹ nyahị á ri ee ẹ-ẹga nya ịtọ ẹla ọhẹ lẹpwụ nya ịwẹ aalẹ, ahị baba nyọka nwụ irya ọkụkụ bala abwẹla nyahị rịrị. Chajị kori kahị họ ịnyị ka aalẹ, ahị ka wẹ ka la egbeju-ọngịrị gbee ká iJihova ka pwahị nya oligu nyamwụ.​—Jem. 4:6.

6. Chabwọ nya ọdatị nya Adịrahụ ịSọlụ bala Adịrahụ iDevidi wẹẹ.

⁶ Yẹ ọdatị nya Adịrahụ ịSọlụ bala ọngọ ku ọmwakpa nyamwụ, Adịrahụ iDevidi wẹẹ. “Ehile ọlẹ ká [iJihova] da” há iDevidi. (Eje. 1:1-3) IDevidi jẹ́ nyori iJihova kaa chị angị kpịlaa keji da, Ọ tị kaa chị oyoyi ju angị hu ịlaa hwaa. (2 Sam. 22:28) Lẹ, iDevidi ya iwe da ká ehile nya iJihova ka nwụ irya ọkụkụ nyamwụ rịrị. Ọ da ụpwụ yẹkẹẹ: “M̀ kaa gwogbo ha [iJihova], chajị ọ kaa kpam la ọmẹjẹ. Lepwodu, ọkịlẹtụ nyam kaa chịm eje-obyi.”​—Eje. 16:7.

7. Ịyẹ ahị tị́ ka họ kori kahị kpịlọhị keji?

⁷ Kori kahị kpịlọhị keji, ahị ka ya iwe da ha Omyi Ẹla nya Ohe kọ ka nwụ irya ọtịpyọ nyahị rịrị ene kahị ka hu ẹla ọọwa họ. Omyi Ẹla nya Ohe ka lala omyi ọhẹ ọlẹ kọ ka byihi yẹkẹẹ: “Ụgbẹyị lẹẹ ẹgẹlẹ, anụ dịrọọ mẹ.” Ọ ka dahị ọna ụka kahị ja hwahị hi ụgbẹyị ka ụpụpịla lee ụpwụriri. (Ayị. 30:21) Bwula o-ke ụrụ wo la iJihova, ahị ka ye apyobwuna a-agbẹyị lụmẹ-lụmẹ. (Ayị. 48:17) Ọ-chụ pwokwita, ahị ka cheji ba hi oyoyi nya ọngịnyị ọ-ka wẹ ka nwụhị rịrị. Ahị ti ka tụ́ ju iJihova chwẹẹ gụ ene-ene, chajị ahị jẹ́ nyori ọ wẹẹ kpahị lala ọnyị olikẹjẹ nyamwụ.​—Hib. 12:7.

8. Jaabwọ ká ụpwụ nya iJemsi 1:22-25 ya, ányị ahị tị́ ka jẹ́-ẹ kpa Omyi Ẹla nya Ohe họ ụkụrwọ lala ịnyọ?

⁸ Omyi Ẹla nya Ohe ka jẹ́-ẹ lala ịnyọ hahị myị́. (Wa iJemsi 1:22-25.) Iru nyahị kaa yẹ ịnyọ lụtụrụ ene kahị ka kpehe bwu ẹpwa. Bwula ọọwa, ahị kaa yẹ kori ká ịngịhyẹ-ẹ́ ji kọ baba nyọka nwụhọ ene ká angịkịla ka yẹhị. Ịnyịnyị, kori kahị  wa ịBayịbụụ ẹnụ myị́ ẹnụ, ahị ka yẹ agbẹyị ịlẹ kahị ka jẹ́-ẹ nwụ irya ọkụkụ bala abwẹla nyahị rịrị. Aanahị lụmẹ-lụmẹ kaa ye ụbwọ ọdada bwula ọ-kụ ẹhị yẹ ang ọjẹ́jẹ nya ahyẹẹnụ lụtụrụ ene kị ka kpehe bwu ẹpwa. Ị ya iwe da ha ang ọlẹ kị wa nyọka gu irya ọkụkụ nyaa. Ẹ-ẹpwụ nya ahyẹẹnụ ọwẹ wuu lẹ, ị kaa mwahị nya agbẹyị ịlẹ kị ka kpa ang ọlẹ kị jẹ́ bwu ẹpwụ nya Omyi Ẹla nya Ohe họ ụkụrwọ lẹlẹ. Datị hi ọọwa, o ri opyii kahị ka wa Ụpwụ Ịgọgọ, jẹ́ ang bwu ụwa bala ọ-kụ irya ju ang ọlẹ kahị jẹ́ ẹnụ myị́ ẹnụ. Ọ-họ ịnyị ri ang ọlẹ kọ baba gụgụ wuu ẹ-ẹpwụ nya ang ịlẹ kahị kaa họ nyọka dahị ụbwọ kịnyaa ụ-ụgbẹyị okpiilee nya ọhịhị.

9. Ụka oyina oligu nyahị à tị́ ka nwụhị rịrị myị́?

⁹ À dọmwụ nyọka họ ịngịhyẹ ọlẹ kọ ja bịrị igu nyang bala iJihova ẹnẹhẹ lẹ? (Eje. 73:2, 3) O ri ká oligu ọnyịịla á ju ugbodu wẹ ka nwụng rịrị ụka ọhẹ lẹ, à ke ụrụ wo lọọ kpụ a kpa ẹla ọlẹ kọ ya họ ụkụrwọ la ọkẹkẹnị? O ri kọ lịnyị aalẹ, ẹla ọnyịịla a họ wẹ lẹ, ọ tị myịng lẹhị yẹẹyẹẹ nyọlẹ ká oligu nyang dang ọna.​—Etu 1:5.

10. Ányị a tị́ ka họ kori ká oligu nyang á nwụng rịrị?

¹⁰ Omyi Ẹla nya Ohe kpụhị ịtịya yẹkẹẹ: “Angịnyị ịnyịịla-á yẹm akama, . . . ọọwa ri ọnahị kị họm.” (Eje. 141:5) Etu nya ẹlẹwẹ tị́ ri ányị? Ahị yẹ ọ-chụ pwokwita ọlẹ wẹẹ. Kụ irya nyori à wẹẹ godayị nyọka chị ụgbẹyị ọlẹ ká ang ịrụnyẹ lụmẹ eku, a tị wẹẹ họ ang la ifon. À hu ẹta ẹdịyẹ ju ka ụgbẹyị la ọ-yọyị yẹẹyẹẹ ene ka. Ahyaahị lẹ, oligu nyang à yụbwọ chịng gbileng tịrẹkpẹ wẹ ọka lẹlẹ. Ọ yụbwọ chịng pyẹẹ kpụ ụbwọ nyang pyẹ, ma ẹla ọlẹ kọ họ ahyaahị wẹ chịng da du ka ang ọrụnyẹ-ẹ́ mịlang ka. Kori ká ang ọlẹ kọ họng wẹ á dọmwụ jụng la ahyẹẹnụ ịmanyị-manyị wẹwẹ, à ka wụ ẹjẹ nyọlẹ ká oligu nyang yụbwọ chịng ịnyị? Ọ́ ka lịnyị ka! Ụbwọ ọdada nyamwụ ka myịng lẹhị. Ịnyịnyị, kori ká oligu á dahị ọna nyori omyi ẹla lee abwẹla nyahị nyị́ pwokwu agbẹyị ịnyịịla nya Ohe Oluhye ka, ọ ka jụụhị ụka nya ọgbanyẹ myị́. Ma, ahị ju agbama chajị nyori ọ dahị ọna lee ọ-wụ ẹjẹ ka. Ọọwa ka ri ẹla nya uchi. (Ọngọ. 7:9) Ọkọkọ nyọọwa, ọ myịng lẹhị nyori oligu nyang la ugbodu ojuju ya ẹla ọọwa.

11. Ịyẹ à tị́ ka du ká ọngịnyị ka pwa ẹla ọmẹjẹ bwu ẹga nya oligu myị́?

¹¹ Ịyẹ à tị́ ka du ká ọngịnyị ka pwa ẹla ọmẹjẹ nya oligu ọ-la ọháha? Ọbọ́ọchẹ ohihi. Angịlẹ kị hi ọbọ́ọchẹ kaa ‘wụrụ ụma nya angịmẹjẹ ịlẹ kị ka mẹ ang jáa jaabwọ kị juwa tịtọ.” Ị ka “tụ ụrụ nyaa ku hi ẹla nya ịlẹhị nya Ohe Oluhye owowo.” (2 Tim. 4:3, 4) Ị kaa me nyori ịwa nyị́ baba nya ọmẹjẹ ka. Chajị ị me irya nyori ịwa nyị wụrụ ẹhị bala o-ju apyobwuna gụ angịkịla. Ma, ọlẹrụ ịPọlụ da ụpwụ yẹkẹẹ: “Ọngọngọhẹ ọlẹ ko juwa kpa ịlọmwụ ka uhye gụ iwe-ahụrụ nya ịlọmwụ, ụka ọlẹ kọ tị ri ịngịngịhyẹ ka aalẹ, ọngọọwa juwa pịrị ịlọmwụ ju ododu wẹẹ.” (Gal. 6:3) Adịrahụ iSolomọn da ẹla ọọwa wụlẹ yẹẹyẹẹ. Ọ da ụpwụ yẹkẹẹ: “Okolobya ọlẹbyahị ọlẹ kọ jẹ́ ẹla ju apyobwuna gụ adịrahụ okwirichi oluchi ọlẹ kọ myị ẹla ọmẹjẹ ka.”​—Ọngọ. 4:13.

12. Ẹlịyẹ ahị tị́ jẹ́ bwu ọgụ-ẹpẹtẹ nya ọlẹrụ iPita, jaabwọ kị da ụ-ụpwụ nya Ala ịGaletiya 2:11-14?

¹² Kụ́ ẹhị yẹ ọgụ-ẹpẹtẹ ọlẹ ká ọlẹrụ iPita ya deeji ụka ọlẹ ká ọlẹrụ ịPọlụ nwọọ rịrị a-ahị nya alụma wẹẹ. (Wa Ala ịGaletiya 2:11-14.) IPita ịnọ ka wụ ẹjẹ ta ịPọlụ myị́, juwa yẹhị rịrị ụ-ụgbẹyị ọlẹ kọ bwu ya ẹla ọọwa bala ọlẹ kọ yoo a-ahị nya alụma. Ma, iPita tị jẹ́ ẹla. O ye ọ-nwụrịrị ọọwa myị, ọ́ kpa ẹla nya ịPọlụ ẹ-ẹpwụ ka. Ọkọkọ nyọọwa, ụka ohyẹẹkpẹ, o ya ẹla rụ ịPọlụ nyori nyị ri “ọnyadahị ọlẹ kọ haáhị lụmẹ.”​—2 Pit. 3:15.

13. Ẹla iyina ahị tị́ ka kpa i-irya ụka kahị ja nwụ ọngọkịla rịrị?

¹³ Kori ka yẹ nyori a baba nyọka nwụ oligu nyang ọhẹ rịrị, ẹlịyẹ a tị́ ka kpa i-irya? Ene nyọka ka ẹga nya oligu nyang ọọwa, tịlọng wo, ‘m̀ jam “họ ang ọnyịịla kpoye nya oyi” lee ọ-yẹ ịlọm nya ọngọ la ịgọgọ lụmẹ?’ (Ọngọ. 7:16) Ọngọlẹ  kọ kaa yẹ ịlọmwụ nya ọngọ la ịgọgọ lụme kaa la angịkịla eje pwokwu agbẹyị nyịlọmwụ, ọkọkọ nya agbẹyị nya iJihova. Ọ́ tị kaa ri ọngọ yẹ ahyẹẹrwẹrwa lụmẹ ka. Kori ka tị wụlẹ ịlọng yẹ kpá, ka yẹ nyori a baba nyọka ya ẹla ta oligu nyang, gba ẹla ọlẹ ko ri akama kpehe gede-gede, ka kpa ịtọ ẹla ị-gbahị nya ẹla kpehe da oligu nyang ụbwọ nyọka yẹ ẹga ọlẹ kọ chị ụchụụ. Jẹ́ myị̀myị̀ nyori ẹla ọlẹ á ka ya ka kpụnịrọ Ụpwụ Ịgọgọ ka tị kpịtịya nyori, ụkụrwọ nyang o ri nyọka la oligu nyang eje ka, ma ọ-ka dọọ ụbwọ nyọka yẹ ang ọlẹ ká irya nya iJihova ri u-uhye nya ang ọlẹ kọ wẹẹ họ ịnyị. (Rom. 14:10) Kpụnirọ ẹla ọjẹ́jẹ ọlẹpwụ nya Omyi Ẹla nya Ohe, ka gbịla ahyẹẹrwẹrwa nya iJisọsị ụka ka ja nwụ ọngịnyị rịrị. (Etu 3:5; Mat. 12:20) Ịyẹ à tị́ du? Chajị iJihova ka họ ẹla ẹ-ẹga nyahị jaabwọ kahị kaa họ ẹ-ẹga nya angịkịla.​—Jem. 2:13.

14. Ịyẹ ogu nya iJihova à tị́ họ hahị?

¹⁴ IJihova wẹẹ kpahị ụ-ụgbẹyị nya ọhịhị bwula ụpa nya ogu nyamwụ olodehe ọlẹ kọ kaa ya ifim, apwụ bala ọjịra-jịra hahị, ịlẹ kị kaa dahị wuu ụbwọ nyọka kpa ẹla ọmẹjẹ ọlẹ kọ juwa ẹ-ẹpwụ nya Omyi Ẹla nya Ohe họ ụkụrwọ. Ang myị́ ang ịlẹ kahị kaa jẹ́ wuu ju ọdahịhile, chajị ị kpụnịrọ Ụpwụ Ịgọgọ. Angị Kpẹhị Rịrị Ogu kaa kpụnịrọ olegu ịgọgọ ụka kị ja ka cheje u-uhye nya ụgbẹyị ọlẹ kọ há gụ wuu kahị ka bwu kpa ẹrụ ọnyịịla pyẹ. Kpọkpọọkpọ, Angị Kpẹhị Rịrị Ogu ịwẹ kaa wụlẹ eje ọchịchị nyaa yẹ u-uhye nya abwọlẹ kị wẹẹ bwu họ ụkụrwọ ọwẹ, ụka ọhẹ bala ụka ọkịla. Ịyẹ à tị́ du? Chajị nyọlẹ ká “odehe ọlẹ . . . ka jam ịịwẹ pyịyọọ kpong-kpong ka” [“Abwụma nya odehe ọlẹ jam yẹda,” NW ] lẹ, ogu nya iJihova baba nyọka họ ang pwokwu iwe-ahụrụ inyeewe.​—1 Kọr. 7:31.

15. Akama oyina aanahị ịhyẹ à tị́ la?

¹⁵ Ụka ká ogu nya iJihova á da ẹla onyeewe wụlẹ u-uhye nya ẹla ọlẹ ká ịBayịbụụ mẹjẹ, lee ọ-mẹ ụgbẹyị jẹ́ẹhị u-uhye nya abwẹla ocheri-cheri, ahị kaa ye myị bala ọ-kpa họ ụkụrwọ. Ma, ányị ahị tịị họ ụka ká ogu nya iJihova á yẹ ịngịhyẹ da ọlẹ kọ gu ụpa ịkịla nya ọhịhị nyahị? Ọ-chụ pwokwita, la ẹka ịkpanjẹ ịhyẹ, okpoko ọ-kpa nwụ́ ẹga ọgbịgba bala ọ-kpa nwụlaa rụ ka uhye yẹẹyẹẹ. Lẹ, Angị Kpẹhị Rịrị Ogu ya nyori ọjịra-jịra ịhyẹ nyị bá Ube nya Ịpyị-Adịrahụ bá la mẹ. Chajị nya ọ-nwụhọ ọwẹ, ọjịra-jịra ịhyẹ yẹjula awụlẹ kpụ ị ya Ebe nya Ịpyị-Adịrahụ ịhyẹ ra lẹ. Ị kpa okpoko ọlẹ kị ye bwu ụwa dụbwọ nyọka  nwụ́ Ebe nya Ịpyị-Adịrahụ ẹ-ẹga ká ọbaba nyaa ji gụ. Kori ka kụ́ ẹga ọlẹ kị ja ya Ebe nya Ịpyị-Adịrahụ ra, ká ọjịra-jịra ịhyẹ ja yẹjula awụlẹ, ọhẹka ọ ka lang nyaa-nyaa la ọ-ye ọyẹda onyeewe ọwẹ myị. Aanahị ịhyẹ kaa jẹ lụrụ gụ́ olene lẹẹlẹẹ nyọka ka ọjịra-jịra. Ọ ka la angịkịla ịlẹ kị họ ụkụrwọ nyịlẹhị-lẹhị nyọka nwụ́ Ebe nya Ịpyị-Adịrahụ ịịwa bala ọ-kpẹhị rịraa ẹbyẹbyị nya ang odudu ọlẹ kị wẹẹ ya ra lẹẹlẹẹ. Ọhẹka ọ ka laa lala o-ri ụka bala ọngịrị nyaa nyị ri ododu lẹ. Ma ị tị wẹẹ ba ẹla onyeewe ọwẹ jẹ, lẹ ahị ka daa ọlẹẹkwaa.

16. Ányị ọ-kpa ẹla ọlụpwụ nya 2 Ala ịKọrịntị 6:1 họ ụkụrwọ, à tị́ ka dahị ụbwọ nyọka kịnyaa la ọ-chị ọkẹkẹnị?

¹⁶ Ahị ka kịnyaa la ọ-chị ọkẹkẹnị kori kahị kpịtịya nyori iJihova ahị wẹẹ họ ụkụrwọ ha lẹ bala o-ri ọwa à wẹẹ kpa ogu nyamwụ ụgbẹyị lẹ. (Wa 2 Ala ịKọrịntị 6:1.) Adịrahụ iDevidi ya ọgụ-ẹpẹtẹ ọnyịịla deeji hahị nyọlẹ kọ da okpoko nyọka nwụ́ ube ịgọgọ. O yẹkẹẹ: “Ịyẹ am bala angịnyị nyam à tị́ jụ họ nyọlẹ kahị hu ọhaha ịlẹ hang-ǹg? Bwu ẹga nyang āhị-ị̀ ye ang myị́ ang lẹ. Lẹẹlẹ ang-ang ịlẹ kị ri nyang lụbwọ-lẹta āhị kpa tịrẹkpẹ wang-ǹg wẹ lẹ.” (1 Ego. 29:14) Ụka kahị gba okpoko kpehe, ahị ịnyịnyị wẹẹ hu ha iJihova ang ọlẹ kọ ya hahị. Ọ tị lịnyị odu lẹ, iJihova kaa chị ọkẹkẹnị yẹẹyẹẹ kori kahị kpa ụka, ọngịrị bala okpoko nyahị họ ụkụrwọ nyamwụ.​—2 Kọr. 9:7.

17. Ịyẹ tị́ du ká ọkịlẹtụ-ụ́ ka kpụhị enyi kori kahị baba nyọka nwụ ọgụ-ẹpẹtẹ nyahị rịrị ka?

¹⁷ Nyọka kịnyaa ụ-ụgbẹyị okpiilee ọlẹ kọ da ka ẹpwụ nya ọhịhị, o-ri opyii kaahị wuu ka ba ọgụ-ẹpẹtẹ nya iJisọsị jẹ. (1 Pit. 2:21) Kori á yẹ nyori a baba nyọka nwụ ọgụ-ẹpẹtẹ nyang rịrị, ọkịlẹtụ a kpụng enyi ka. Ọwẹ ka ri ang ẹjẹẹ ọnyịịla myị́, mẹjẹ nyori à tịtọ nyọka ba ụgbẹyị nya iJihova jẹ. Kpịtịya nyori nyọlẹ kahị la kpẹẹkpẹẹ ka wẹẹ, iJihova á yahị guru nyori ahị ka dịrẹ ọgụ-ẹpẹtẹ nya iJisọsị kpẹẹkpẹẹ ka ịnyịnyị.

18. Ịyẹ ahị tị́ ka họ pyii nyọka wu ang ọlẹ kahị wẹẹ ku ọyị?

¹⁸ Ahị wuu a yẹhị rịrị kịlahị bala ọ-nwụlanọ nyọka nwụ irya ọkụkụ, abwẹla, bala ọhọhọ nyahị rịrị mẹ. (Etu 4:25; Luk. 9:62) Lẹ, ahị kpịlọhị keji kahị ‘cheri juwa nwụ abwẹla ọhọhọ nyahị rịrị mẹ.’ (2 Kọr. 13:11) Kori kahị họ ịnyị aalẹ, “Ohe Oluhye nya ọháha bala okpunyi ka juwa [tahị] pyịyọọ lẹ.” Áhị ka pwụ ẹga ọlẹ kahị wẹẹ ka kem ka, ma ẹdịyẹ ọwẹ ka kpụhị ịpyọ ịnyịnyị.