HUNIO 11, 2014
TURKEY
Uppat a Nagkedked nga Agsoldado Idiay Turkey, Pinaboran ti European Court of Human Rights
Idi Hunio 3, 2014, nagkaykaysa ti European Court of Human Rights iti desisionna a sinalungasing ti Turkey ti European Convention * idi impaibaludna ti uppat a Saksi ni Jehova a taga-Turkey a nagkedked nga agsoldado gapu iti diktar ti konsiensiada. Saan a kayat da Çağlar Buldu, Bariş Görmez, Ersin Ölgün, ken Nevzat Umdu ti agsoldado gapu kadagiti natibker a narelihiosuan a patpatienda. Kastoy ti nailanad iti desision ti ECHR: “Dagiti addang a naaramid maibusor kadagiti immapelar . . . ket pananglapped a maikontra iti demokratiko a kagimongan kas sagudayen ti Article 9 ti Convention.”
Idi Marso 17, 2008, immapelar ti uppat a Saksi iti Korte (Buldu and Others v. Turkey) kontra iti gobierno ti Turkey. Kinunada a saan a rinaem ti Turkey ti wayawayada iti relihion idi maulit-ulit nga indarum ken impaibaludna ida gapu ta dida kayat ti agsoldado. Nasurok a 30 a daras a napaayabanda ken nasurok nga innem a tawen a naipupokda iti pagbaludan ken iti kampo militar.
Kuna ti desision ti ECHR: “Ti panagkedked dagiti immapelar a Saksi ni Jehova nga agsoldado gapu iti diktar ti konsiensiada ket nalawag a pakakitaan kadagiti narelihiosuan a patpatienda. Sigurado ti Korte a ti maulit-ulit a pannakaibalud dagiti immapelar, . . . agraman ti posibilidad ti awan sarday a pannakayuli dagiti kaso kriminal kontra kadakuada, . . . ket katupag ti pananglapped iti kalinteganda a siwayawaya a mangannurot iti relihionda a garantisaran ti Article 9 ti Convention.”
Daytoyen ti maikatlo a desision kontra iti Turkey maipapan iti isyu ti panagkedked nga agsoldado gapu iti diktar ti konsiensia, kalpasan dagiti desision ti ECHR a pabor kada Feti Demirtaş idi 2012 ken Yunus Erçep idi 2011. Naiduma pay dagita iti desision ti UN Human Rights Committee idi 2012, a pabor iti dua pay a Saksi iti Turkey a da Cenk Atasoy ken Arda Sarkut, a nagkedked met nga agsoldado gapu iti diktar ti konsiensiada.
Iti Europe, ti kaunaan a panangabak iti daytoy nga isyu ket idi Hulio 7, 2011, idi impaulog ti Grand Chamber ti ECHR ti desisionna iti Bayatyan v. Armenia. Iti damo a gundaway, nakita ti ECHR a protprotektaran ti Article 9 ti European Convention dagiti agkedked nga agsoldado gapu iti diktar ti konsiensiada. Dayta a desision ket agaplikar iti amin a gobierno a miembro ti Council of Europe. Ti desision iti kaso ni Bayatyan, ti tallo a desision ti ECHR kontra iti Turkey, ken dagiti umasping a desision ti ECHR ket mangobligar iti Turkey ken dadduma pay a gobierno a miembro ti Council of Europe nga usigenda manen ti panangtratoda kadagiti agkedked nga agsoldado gapu ti diktar ti konsiensiada ken itunosda dagiti lintegda iti garantisaran ti Convention.
Kuna ni James E. Andrik a maysa kadagiti abogado ti uppat a nagapelar iti daytoy a kaso: “Nupay awan ti madama a nakabalud a Saksi iti Turkey gapu iti panagkedked nga agsoldado, agtultuloy ti panangidarum ti gobierno kadagiti Saksi nga agtutubo a lallaki a dida kayat ti agsoldado gapu iti diktar ti konsiensiada. Mangnamnamakami a ti nabiit pay a desision iti Buldu and Others v. Turkey ti mangtignay iti gobierno ti Turkey a mangraem iti wayawaya ti konsiensia a nagpateg a kalintegan ti tao.”
^ par. 2 Article 3, pannakaiparit ti panangparigat ken di natauan wenno naulpit a panangtrato; Article 6, kalintegan iti patas a pannakabista; Article 9, wayawaya ti panunot, konsiensia ken relihion.