KAPITULO 13

Kasano a Ngumato Dagiti Gradok?

 PANUNOTEM nga addaka iti nasamek, nasipnget, ken nalinong a kabakiran. Gapu ta napalawlawanka iti adu a mula, saanka a dagus a makaaddang. Tapno makapanawka, masapul a waknitam ti dalan a pagnaam babaen ti panangusarmo iti buneng.

Kuna ti dadduma a ti panageskuela ket mayasping iti kasasaad a nadakamat iti ngato. Ngamin, agmalmalem nga addaka iti uneg ti siled a pagadalan ken dika makaaliwaksay iti rabii gapu ta naigalutka kadagiti asaynmentmo. Kasta kadi ti panagriknam? Isuratmo iti baba no ania nga asignatura idiay eskuelaan ti karigatan para kenka.

․․․․․

Mabalin a sangkaibaga kenka dagiti nagannak ken mannursurom a nayonam ti reggetmo nga agadal iti daytoy nga asignatura. Di kayat a sawen dayta a parparigatendaka. Kayatda laeng nga aramidem ti amin a kabaelam. No maupayka gapu iti kasta a panangpalpalagipda kenka, ania ti mabalinmo nga aramiden? No kasano nga agusarka iti buneng tapno mawaknitan ti pagnaam iti nasamek a kabakiran, adda met dagiti makatulong kenka tapno naballigi ti panageskuelam. Ania dagita?

● Umuna: Masapul nga interesadoka nga agsursuro. Saanmo a maipapati ti agadal no awan ti interesmo nga agsursuro. Isu a panunotem a naimbag no apay nga ages-eskuelaka. Insurat ni Kristiano nga apostol Pablo: “Ti tao nga agarado rebbeng nga agarado a siiinanama ket ti tao nga agirik rebbeng nga aramidenna ti kasta a siiinanama nga agbalin a makiranud.”​—1 Corinto 9:10.

Mabalin a saanmo a mabigbig a dagus ti kinapateg ti “panagarado,” wenno panangigaed a mangadal, kadagiti dadduma nga asignatura. Apay? Ngamin, adda dagiti asignatura a kasla awan ti makitam ita a pategda. Ngem ti panagadal iti nadumaduma nga asignatura  pabaknangenna ti pannakaawatmo iti lubong nga adda iti aglawlawmo. Tulongannaka nga agbalin “nga amin a bambanag iti amin a kita ti tattao,” ken ipaayannaka iti abilidad a makisarita kadagiti tattao a nadumaduma ti naggapuanda a kasasaad. (1 Corinto 9:22) Uray kaskasano, maparang-ayna ti abilidadmo nga agpanunot, banag a makagunggona unay kenka inton agangay.

● Maikadua: Umiso a panangmatmat kadagiti abilidadmo. Ti eskuelaan mabalin nga iruarna dagiti nalmeng nga abilidadmo. Insurat ni Pablo ken Timoteo: “Parangrangem a kas apuy ti sagut ti Dios nga adda kenka.” (2 Timoteo 1:6) Mabalin a nadutokan idin ni Timoteo iti naisangsangayan a pribilehio iti kongregasion Kristiano. Ngem ti abilidadna​—ti “sagut” nga inted ti Dios kenkuana​—ket masapul a maasa tapno saan nga aglati. Siempre, ti laingmo ket saan a direkta nga inted ti Dios kenka. Nupay kasta, addaanka kadagiti saguday nga awan kadagiti sabsabali. Ti eskuelaan tulongannaka a mangtakuat kadagiti abilidad nga adda gayam kenka.

Mabalin a dika agballigi no ipapanmo a saanmo a kabaelan ti rumang-ay. No sumken ti negatibo a kapanunotan maipapan kadagiti abilidadmo, sukatam dayta iti positibo a kapanunotan. Kas pagarigan, idi a nalabit di nainkalintegan a binabalaw dagiti  tattao ti panagpalpalawag ni Pablo, insungbatna: “Uray pay no saanak a nasigo iti panagsasao, pudno a saanak a kasta no iti pannakaammo.” (2 Corinto 10:10; 11:6) Pagaammo ni Pablo dagiti pagkapuyanna. Ngem ammona met dagiti paglainganna.

Komustaka ngay met? Ania dagiti paglaingam? No dimo mainaganan, apay a dika makisarita iti manangandingay a nataengan? Ti kasta a gayyem matulongannaka a mangilasin kadagiti paglaingam ken mangusar a naan-anay kadagita nga agpaay iti pagimbagam.

● Maikatlo: Nasayaat nga ugali iti panagadal. No kayatmo a nasayaat ti magapuanam idiay eskuelaan, masapul a saetam ti agadal. Mabalin a kasla saan a makaay-ayo kenka ti sao a “panagadal.” Ngem makagunggona dayta. Kinapudnona, matagiragsakmo ti agadal no nayonam ti panagreggetmo.

Nupay kasta, tapno mapatanormo dagiti nasayaat nga ugali iti panagadal, kasapulan nga ammom nga usaren ti tiempom. Laglagipem a ti panagadalmo ti iyun-unam bayat nga addaka idiay eskuelaan. Pudno a kuna ti Biblia nga adda “tiempo ti panagkatawa” ken “tiempo ti panaglagtolagto.” (Eclesiastes 3: 1, 4; 11:9) Gapuna, kas iti kaaduan nga agtutubo, mabalin a kayatmo ti mangilatang iti tiempo para iti panaglinglingay. * Ngem kuna ti Eclesiastes 11:4: “Ti mangsipsiput iti angin saanto nga agimula iti bin-i; ket ti kumitkita kadagiti ulep saanto nga agapit.” Ania ti maadalmo iti dayta? Masapul nga iyun-unam ti panagadal sakbay ti panaglinglingay. Dika madanagan​—agpada a maipaayam dagitoy iti panawen!

No Kasanom a Sanguen Dagiti Asaynmentmo

No ngay nagabsuonanka iti nakaad-adu nga asaynment? Mabalin a mariknam ti kas iti narikna ti 17 ti tawenna a balasitang a ni Sandrine. Kinunana: “Dua agingga iti tallo nga oras iti tunggal rabii ti busbosek nga agaramid kadagiti asaynmentko, malaksid pay kadagiti ngudo ti lawas.” Sika ngay? Kasanom a  magebgeban ti adu nga asaynmentmo? Kitaem dagiti singasing iti panid 119.

Panangiwalin Kadagiti Tubeng

No maipapan kadagiti banag a mainaig iti naespirituan a panagrang-ay, insurat ni Pablo ken Timoteo: ‘Itedmo a mamimpinsan ti bagim kadagitoy ket isuda laeng ti asikasoem tapno makita ti amin a tattao ti idudur-asmo.’ (1 Timoteo 4:15, Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia) Umasping iti dayta, no ipasnekmo ti agadal, maiparangarangto ti panagrang-aymo.

Utobem ti ilustrasion a nadakamat iti umuna a parapo iti daytoy a kapitulo. No addaka iti nasamek a kabakiran, kasapulam ti umiso nga alikamen​—ti buneng​—tapno mawaknitam ti pagnaam. Umasping iti dayta ti panagadal. Imbes a maringgoranka gapu iti panangpalpalagip kenka dagiti nagannak ken mannursurom, aramidem dagiti singasing a naibinsabinsa iti daytoy a kapitulo tapno agballigika idiay eskuelaan. Bayat a rumangrang-ayka, maragsakankanto agsipud ta inaramidmo dagita!

ADU PAY TI MABASAM MAIPAPAN ITI DAYTOY A TOPIKO ITI TOMO 1, KAPITULO 18

ITI SUMAGANAD A KAPITULO

Nagadu la ngaruden ti pakakumikomam idiay eskuelaan, rirriribukendaka pay. Ania ti mabalinmo nga aramiden?

[Footnote]

KANGRUNAAN A TEKSTO

“Ti mangsipsiput iti angin saanto nga agimula iti bin-i; ket ti kumitkita kadagiti ulep saanto nga agapit.”​—Eclesiastes 11:4.

BALAKAD

No agadalka, pabalas- basam pay nga umuna ti material sa mangbukelka kadagiti saludsod maibatay kadagiti kangrunaan a subtitulo. Kalpasanna, basaem ti material tapno birokem dagiti sungbat. Kama- udiananna, kitaem no matandaanam ti nasursurom.

AMMOM KADI . . . ?

Saandaka a pagtalkan ken saanka a makasursuro no agkusitka. Kangrunaan iti amin, madadael ti relasionmo iti Dios.​—Proverbio 11:1.

DAGITI ARAMIDEK!

Iti sumaruno a kard a pakaisuratan ti markak, kayatko a ․․․․․ ti gradok iti sumaganad nga asignatura:

Ikagumaak ti lumaing iti dayta nga asignatura babaen ti panangaramidko iti sumaganad: ․․․․․

Ti kayatko a saludsoden kadagiti dadakkelko maipapan iti daytoy a banag ket ․․․․․

ANIA TI MAKUNAM?

● Apay nga igaedmo ti agadal idiay eskuelaan?

● Ania nga oras ti kasayaatan a panagadalmo?

● Ania ti kasayaatan a lugar iti balayyo a pagadalam ken pagaramidam iti asaynmentmo?

● Ania ti aramidem tapno saan a maapektaran ti panageskuelam gapu kadagiti pagesmam ken paglinglingayam?

[Blurb iti panid 117]

“Mapaliiwko kadagiti padak nga agtutubo a dagiti ugalida iti panagadal idiay eskuelaan ket isu met laeng ti ugalida iti personal a panagadal kadagiti naespirituan a banag. Dagidiay saan unay nga interesado iti personal a panagadal iti Biblia ket isuda dagidiay saan a nasaet nga agadal idiay eskuelaan.”​—Sylvie

 [Kahon/Ladawan iti panid 119]

Mangsapulka iti lugar a pagadalam. Masapul a naulimek dayta. Aglamisaanka no mabalbalin. Saanmo a luktan ti telebision.

Iyun-unam dagiti napatpateg a banag. Yantangay napateg ti panageskuelam, ikeddengmo a saanmo a lukluktan ti telebision no dimo pay naaramid ti asaynmentmo.

Dika agitantan. Mangaramidka iti masnup nga eskediul iti panagaramidmo iti asaynment ket surotem a naimbag dayta.

Agplanoka. Ikeddengmo ti panagsasaruno dagiti aramidem nga asaynment. Isuratmo dagita iti papel ken mangitudingka iti oras a panangiringpasmo kadagita. Gulisam ti tunggal asaynment a maipalpasmo.

Aginanaka. Aginanaka iti apagbiit no nabannogkan nga agar-aramid iti asaynmentmo ngem alistuam nga ituloy met laeng dayta.

Agtalekka iti bagim. Laglagipem a ti kinaanep saan laeng a ti kinasaririt ti pakakitaan no nalaing wenno saan ti maysa nga estudiante. Makapagballigika iti panagadalmo. Ipapatim ti agadal ket magunggonaankanto.

[Ladawan iti panid 116]

No kasano a nasken nga agusarka iti buneng a mangwaknit iti pagnaam iti nasamek a kabakiran, adda met dagiti nasken nga aramidem tapno naballigi ti panageskuelam