Panagsagaba
Kayuloganna: Ti mapasaran ti maysa no ibturanna ti saem wenno rigat. Ti panagsagaba mabalin a pisikal, mental wenno emosional. Adut’ mabalin a pagtaudan ti panagsagaba; kas pangarigan, ti pannakadangran nga ibunga ti gubat ken ti komersial a kinaagum, dagiti nakas-ang a tinawid a kababalin, sakit, aksidente, “dagiti natural a didigra,” naulpit a bambanag a sinao wenno inaramid ti dadduma, dagiti pammarigat dagiti demonio, ti panangpadpadaan iti um-umay a kalamidad, wenno kinamaag ti maysa. Ti panagsagaba a patauden dagitoy a nagduduma a makagapu isudat’ masalaysay ditoy. Nupay kasta, mabalin a mapasaran ti panagsagaba gapu iti pannakipagrikna ti maysa iti rigat ti sabsabali wenno gaput’ panagsennaayna a mangpalpaliiw kadagiti nadangkes a kababalin.
Apay nga impalubos ti Dios ti panagsagaba?
Asino a talaga ti makimbasol iti dayta?
Tattao ti makimbasol ti adu a panagsagsagaba. Aggiginnubatda, agaramidda ti krimen, sabidonganda ti nanglikmut kadakuada, agnegosioda iti wagas a masansan a sugsogan ti agum imbes a maseknanda iti padada a tao, ket no dadduma maigamerda kadagiti bisio a pagaammoda a makadangran iti salun-atda. No aramidenda ti kakastoy, dangranda ti sabsabali agraman ti bagida. Mainanama aya a ti tattao dida apiten ti imulada? (Gal. 6:7; Prov. 1:30-33) Nainkalintegan aya a Dios ti makimbasol kadagiti bambanag a tattao a mismo ti makinggapuanan?
Mapabasol met ni Satanas ken dagiti demoniona. Ipalnaad ti Biblia a ti adu a panagsagaba isut’ maipuon iti impluensia dagiti nadangkes nga espiritu. Ti panagsagaba nga ipabpabasol ti adu a tattao iti Dios ket saan a pulos a nagtaud kenkuana.—Apoc. 12:12; Ara. 10:38; kitaenyo pay ti panid 388, iti paulo a “Satanas a Diablo.”
Kasano a limtuad ti panagsagsagaba? No usigentayo ti makagapu isentrotayo ti atensiontayo kadagiti immuna a nagannak kadatayo, da Adan ken Eva. Pinarsua ni Jehova a Dios ida a perpekto ket insaadna ida iti paraiso a pagtaengan. No nagtulnogda koma iti Dios, dida koma pulos a nagsaksakit ken natnatay. Tinagiragsakda koma nga agnanayon ti perpekto a biag. Ti panagsagaba saan a paset ti panggep ni Jehova para iti sangatauan. Ngem sibabatad nga imbaga ni Jehova ken Adan a ti agtultuloy a panangtagiragsakna iti impaay ti Dios kenkuana ket agpannuray iti kinatulnogna. Nabatad, a masapul idi ti inda panaganges, pannangan, iyiinom ken pannaturog tapno agtultuloyda nga agbiag. Ket masapul a salimetmetanda dagiti moral nga ipaalagad ti Dios tapno tagiragsakenda a naan-anay ti biag ken tapno masagrapda ti kasta a biag iti agnanayon. Ngem pinilida a sinurot ti bukodda a pagayatan, nga impasdekda ti bukodda a pagrukodan no aniat’ naimbag ken dakes, ket iti kasta simmiasida iti Dios, ti Mannangted-Biag. (Gen. 2:16, 17; 3:1-6) Ti basol nagturong ken patay. Managbasolen da Adan ken Eva idi a nagpasngayda kadagiti annakda, ket didan maipatawid kadagiti annakda ti banag nga awanen kadakuada. Isuamin ket naipasngay iti basol, buyogen kadagiti pagannayasan nga agaramid iti dakes, dagiti pagkapuyan nga agturong iti sakit, managbasol a tawid nga inton agangay agresulta iti ipapatay. Yantangay amin a tattao ditoy daga ita ket naipasngayda iti basol, datay amin ket agsagsagaba iti nadumaduma a wagas.—Gen. 8:21; Roma 5:12.
Kunaen ti Eclesiastes 9:11 a ti “panawen ken di napakpakadaan a pasamak” isuda pay ti mangapektar met iti mapasamak kadatayo. No dadduma madangrantayo, saan a gapu ta ti Diablo ti direktamente a makinggapuanan wenno adda tao a nangiyusuat iti dayta, no di ket naiparparna nga addatayo iti dayta a disso iti di umiso a tiempo.
Apay a di agtignay ti Dios tapno mabang-aran koma ti sangatauan? Apay nga intay amin agsagaba gaput’ inaramid ni Adan?
Idiay Biblia ibaga ti Dios no kasanotay a maliklikan ti adu a panagsagaba. Impaayna ti kasayaatan a pammalakad no maipapan iti panagbiag. No maipakat dagitoy, punnuendat’ panggep ti panagbiagtayo, nga agbanag iti naragsak a sangapamiliaan, ituggodnatayo iti nasinged a pannakitimpuyog kadagiti umili a talaga nga agiinnayat, ket salaknibannatayo kadagiti aramid a mangibunga iti minamaag a pisikal a panagsagaba. No ditay ikankano dayta a tulong, nainkalintegan aya a pabasolentayo ti Dios gaput’ didigra a parnuayentayo iti bagbagitayo ken kadagiti sabali?—2 Tim. 3:16, 17; Sal. 119:97-105.
Deut. 32:4, 5; Job 14:4) Kas pagaammotay unay, dagiti agassawa mabalin a sagrapenda dagiti rag-o a naitimpuyog iti panagpaadu, ngem addaanda met kadagiti rebbengen. Ti bambanag nga aramiden dagiti nagannak apektaranna dagiti annakda. Nupay kasta, ni Jehova, kas ebkas ti karkarna a di kaikarian a kinamanangaasina, imbaonna ti dungdunguenna unay nga Anakna ditoy daga tapno idiayana ti biagna a kas subbot, tapno itdenna ti bang-ar kadagiti annak ni Adan a siyayaman a mangalagad pammati iti dayta a probision. (Juan 3:16) Kas resultana, silulukat ti gundaway kadagiti agbibiag ita a magun-odan ti napukaw ni Adan—perpekto a natauan a biag, nga awanan panagsagaba, idiay paraiso a daga. Anian a naparaburan a probision dayta!
Nangisagana ni Jehova iti probision a mamagngudo iti amin a panagsagaba. Pinarsuana a perpekto dagidi immuna a pagassawaan, ket siaayat nga intedna amin a probision a mamagbalin a naragsak ti biagda. Idi sipapakinakem a tinalikudanda ti Dios, obligado aya idi ti Dios a bumallaet tapno masalinongan dagiti annakda kadagiti epekto ti gapuanan dagiti dadakkelda? (Kitaenyo met dagiti panid 398, 399, iti paulo a “Subbot.”
Ngem apay a ti naayat a Dios ipalubosna ti panagsagaba nga agtultuloy iti kasta a kapaut?
Nagimbagantayo aya ti kasta a panangipalubosna? “Saan a namayamay ni Jehova a maipapan iti karina, kas iti panangibilang dagiti dadduma iti kinabayag, no di ket agur-uray a siaanus kadakayo a dina kayat a mapukaw ti uray siasino no di ket agturongda koma amin iti panagbabawi.” (2 Ped. 3:9) No dagdagus koma a pinapatay ti Dios da Adan ken Eva, kalpasan ti panagbasolda, awan koma ti sibibiag kadatayo itatta. Sigurado a ditay koma kayat no kastat’ napasamak. Mainayon pay, no inkeddeng koma ti Dios idi a di agbayag papatayenna amin a managbasol, saantay koman a naipasngay. Gapu ta pinalubosan ti Dios ti panagtultuloy daytoy managbasol a lubong agingga ita naaddaantayo iti gundaway nga agbiag ken mangadal iti dandanana, tapno baliwantayo ti kabibiagtayo ket gundawayantayo dagiti naayat a probisionna a maipaay iti agnanayon a biag. Ti panangipalubos ni Jehova daytoy nga oportunidad kadatayo mangipakita iti dakkel a panagayatna. Ipakita ti Biblia nga adda intuding ti Dios a tiempo a panangdadaelna iti daytoy dakes a sistema ket aramidenna dayta iti mabiiten.—Hab. 2:3; Sof. 1:14.
Ti Dios kabaelanna ket punasennanto amin a pannakadangran nga immapay kadagiti adipenna iti daytoy a sistema ti Juan 5:28, 29; Apoc. 21:4; Isa. 65:17.
bambanag. Ti Dios saan nga Isu ti nangiyusuat iti dayta a panagsagaba. Ngem babaen ken Jesu-Kristo, pagungarento ti Dios dagiti natay, agasanna dagidiay natulnog kadagiti amin nga an-anayenda, punasenna amin a mantsa ti basol, ket pukawennanto pay kadagiti panunottayo dagiti dati a nagsensennaayantayo.—Ti tiempo a napalabas kasapulan tapno maibanag dagiti isyu a napataud idiay Eden. Maipaay kadagiti detalye, kitaenyo dagiti panid 388, 389, kasta met ti 90-92.
Sigagagartayo a personal iti pannakapabang-ar. Ngem inton agtignay ti Dios, masapul nga agpaay kadagiti isuamin nga agayat ti kinalinteg, saan ket a para laeng kadagiti mammano. Ti Dios saan a mangidumduma.—Ara. 10:34.
Pangarigan: Saan aya nga ipalubos ti naayat a naganak ti ilalasat ti anakna iti nasakit nga operasion gapu ta addanto dagiti pagimbaganna kalpasanna? Kasta met, saan kadi a “dagiti nadaras a solusion” kadagidiay nasaem unay nga an-anayen ket kadarato a parparawpaw laeng? Masansan nga ad-adu a tiempot’ kasapulan tapno maikkat ti makagapu.
Apay a di pinakawan ti Dios ni Adan tapno di koma nagsagaba a sikakaro ti sangatauan?
Talaga kadi a dayta koma ti nangtiped iti panagsagaba wenno, imbes ketdi, ad-adda koman a napabasol ti Dios iti dayta? Aniat’ mapasamak no ti maysa nga ama ket palpalabsenna latta ti sipapakinakem a panagdakes dagiti annakna imbes ketdi a sititibker koma a disiplinaenna ida? Maigamer dagiti annakna iti bassit a basol agingga a kumaro a kumaro, ket ti ad-adda a makimbasol dita isu ti ama.
Umarngi dita, no pinakawan koma ni Jehova ti sipapakinakem a panagbasol ni Adan, talaga koman a kimmanunong ti Dios iti dayta a kinadakes. Ad-adda koman a kimmaro ti kasasaad ditoy daga. (Idiligyo ti Eclesiastes 8:11.) Mainayon pay, nagresulta koma dayta iti di panangraem dagiti anghel iti Dios ket kaipapananna koma nga awan ti napudno a pangibasaran iti namnama ti banag a nasaysayaat. Ngem saan a pulos a rumsua ti kasta a situasion, yantangay ti kinalinteg isut’ di agbalbaliw a pundasion ti panagturay ni Jehova.—Sal. 89:14.
Apay nga ipalubos ti Dios ti pannakayanak dagiti ubbing a buyogen kadagiti serioso a depekto iti pisikal ken mental?
Saan a ti Dios ti makinggapuanan ti kakasta a depekto. Gen. 1:27, 28.
Pinarsuana a perpekto dagiti immuna a pagassawaan, a buyogen ti abilidad a mamataud kadagiti perpekto nga annak a kalanglangada.—Tinawidtay ti basol ken Adan. Awit-awit dayta a tawid dagiti makagapu kadagiti pisikal ken mental a depekto. (Roma 5:12; para kagaditi kanayonan a detalye kitaenyo ti panid 296.) Daytoy a tinawid a basol naisigud kadatayon apaman a mainawtayo. Dayta ti gapu nga insurat ni Ari David: “Iti basol inyinawnak ni inak.” (Sal. 51:5) No di koma nagbasol ni Adan, pasig koma a makaay-ayo a kababalin ti impatawidna. (Para kadagiti kumento iti Juan 9:1, 2, kitaenyo ti panid 358.)
Dagiti nagannak mabalinda a dangran dagiti di pay naipasngay nga annakda—kas pangarigan, babaen iti panagabuso iti droga, panagsigarilio no masikog ti ina, kdp. Saan met ketdi nga iti tunggal kaso ket mapabasol ti ina wenno ti ama gaput’ nakayanakan a depekto wenno nakapoy a salun-at ti anakda.
Siaayat nga iburay ni Jehova kadagiti annak dagiti pagimbagan nga itden ti daton ni Kristo. Gaput’ konsiderasionna kadagiti nagannak a simamatalek nga agserserbi iti Dios, matmatanna dagiti ubbing pay nga annakda a kas nasantuan. (1 Cor. 7:14) Daytoy ti manggutugot kadagiti managbuteng iti Dios a nagannak nga annadanda koma ti takderda iti Dios, gaput’ naayat a pannakaseknanda kadagiti annakda. Kadagidiay agtutubo nga adda nakemdan ket kabaelandan nga alagaden ti pammati ken ipakita ti kinatulnogda kadagiti bilin ti Dios, iburay ni Jehova kadakuada ti pribilehio bilang naanamongan nga ad-adipenna. (Sal. 119:9; 148:12, 13; Ara. 16:1-3) Nakaay-ayat ta ni Jesus, a perpekto a ladawan ni Amana, impakitana ti naisangsangayan a pannakaseknanna iti pagimbagan dagiti ubbing, nga urayna la a pinagungar ti maysa nga ubing manipud ken patay. Sigurado nga ituloynanto nga aramiden ti kasta bilang Mesianiko nga Ari.—Mat. 19:13-15; Luc. 8:41, 42, 49-56.
Apay nga ipalubos ti Dios dagiti “natural a didigra,” a mangdadael a sikakaro iti sanikua ken biag?
Saan a ti Dios ti mamatpataud kadagiti ginggined, bagio, layus, tikag, ken panagbettak dagiti bulkan nga isudat’ kanayon a maipadpadamag ita. Saan nga us-usaren ti Dios dagitoy a pangdusa kadagiti tattao. Ad-adda a dagitoy ket gapuanan dagiti natural a puersa nga agan-andar nanipud pay pannakaparsua Luc. 21:11, 31.
ti daga. Impadto ti Biblia nga addanto dagiti nakaro a ginggined ken ikikirang ti taraon iti kaaldawantayo, ngem dina kaipapanan dayta a ti Dios wenno ni Jesus isudat’ makimbasol kadagita, no kasano met a ti agibagbagnos iti panawen ket dina basol ti panniempo nga ipakpakdaarna. Yantangay dagitoy ket mapaspasamakdan agraman dagidiay naipadto a mangbukel iti pakagupgopan a pagilasinan iti panungpalan daytoy a sistema ti bambanag, paset ida ti ebidensia a dagiti bendision ti Pagarian ti Dios ket asidegen.—Masansan a ti tattao dakkel ti basolda kadagiti rimsua a pannakadangran. Kasano ngay? Uray pay no maited a nasaksakbay ti pammakdaar, adu a tattao ti agkitakit a pumanaw manipud iti lugar ti didigra wenno dida pulos iyusuat ti umiso a panagannad.—Prov. 22:3; idiligyo ti Mateo 24:37-39.
Ti Dios kabaelanna a tenglen dagiti natural a puersa. Inikkanna ni Jesu-Kristo iti pannakabalin a mangpatalna iti bagio a rimsua idi idiay Baybay ti Galilea, kas ehemplo ti aramidennanto para iti sangatauan iti sidong ti Mesianiko a Pagarian. (Mar. 4:37-41) Idi tinalikudannan ti Dios, inlaksid ni Adan ti pannakibiang ti Dios nga agpaay koma kenkuana ken kadagiti annakna. Dagidiay makagun-odto iti biag idiay sidong ti Mesianiko a Panagturay ni Kristo mapasarandanto ti kasta a naayat a panangtamingna, ti klase a panangtaming a kabaelan laeng nga itden ti maysa a gobierno a ti Dios ti nangted iti pannakabalinna.—Isa. 11:9.
Dagidiay agsagsagaba iti rigat dusdusaen kadi ti Dios ida gapu iti kinadakesda?
Dagidiay sumukir kadagiti nadiosan a pagrukodan iti panagbiag mapasaranda dagiti dakes nga epektona. (Gal. 6:7) No dadduma dagdagusda nga apiten ti napait nga ibunga dayta. Kadagiti dadduma a kaso, agparang nga agpautda pay iti naunday. Kas maidilig, ni Jesu-Kristo, a di pulos nagaramid iti kinadakes, ket nakas-ang ti panangtratarda kenkuana ken pinapatayda pay. Gapuna, iti daytoy a sistema ti bambanag ti kinabaknang saan koma a matmatan a pammaneknek dayta iti pamendision ti Dios, ket ti rigat saan met koma nga ibilang a pammaneknek iti panagdisgustona.
Idi napukaw ni Job dagiti sanikuana ken naparigat iti makarimon a sakit, saan a gapu daydi ti panagdisgusto ti Dios. Kunaen a sibabatad ti Biblia a ni Satanas ti makinggapuanan Job 2:3, 7, 8) Ngem dagidi gagayyem ni Job a simmarungkar kenkuana impilitda a ti sagsagabaen ni Job ket maipuon iti aramidna a dakes. (Job 4:7-9; 15:6, 20-24) Tinubngar ni Jehova ida, a kunkunana: “Ti ungetko bumara a maibusor [kadakayo] . . . ta dikayo insao ti maipapan kaniak iti banag a nalinteg kas insao ni adipenko a Job.”—Job 42:7.
daydi. (Dagidiay nadangkes, kinapudnona, agnam-ayda pay iti naunday. Insurat ni salmista nga Asaf: “Immapalak kadagiti napalangguad, idi a nakitak ti mismo a kinatalinaay dagiti managdakdakes. Awananda iti pakapulkokan daydiay matmatay a tao, ket saanda a maparparigatan a kas kadagiti sabali a tattao. Mangrabrabngisda ket iti kinadakes agiyebkasda; maipapan iti panangsaur agsaoda a sipapalangguad. Matmatanyo! Dagitoy dagiti nadangkes, a sinanam-ayda agingga iti panawen a di nakedngan. Dumegdeg ti kinabaknangda.”—Sal. 73:3, 5, 8, 12.
Dumtengto ti aldaw a panagsingir ti Dios. Iti dayta a tiempo dusaennanto dagiti nadangkes, a dadaelenna ida nga agnanayon. Kuna ti Proverbio 2:21, 22: “Dagiti nalinteg agtalinaeddanto ditoy daga, ket dagiti napnuan imbag agtaengdanto kenkuana. No maipapan kadagiti nadangkes, magudasdanto ditoy daga; ket dagiti nagulib, maparutdanto kenkuana.” Dagidiayto nalinteg, a kaaduan kadakuada ket nagsagaba iti rigat, tagiragsakendanto ti perpekto a salun-at ken ti nawadwad a kinabaknang toy daga.
No Adda Agkuna—
‘Apay nga impalubos ti Dios amin dagitoy a panagsagaba?’
Kunaenyo: ‘Parikut dayta a pakaseknantay amin a napalalo. Imtuodek man, Apay a pinaruaryo ita dayta a punto?’ Sayonto inayon: (1) ‘(Usarenyo ti material a masarakan iti panid 295-298.)’ (2) ‘(Mangparuarkayo kadagiti texto a mangipanamnama iti pannakabang-ar iti espesipiko a situasion a namataud iti panagsagaba dayta nga indibidual.)’
Wenno (no ti pakaseknanda isut’ naruay a kinaulpit ditoy lubong): ‘Ipakita ti Biblia no apay nga adda ita dagitoy a kasasaad. (Ecl. 4:1; 8:9) Naammuanyo kadin nga ipakita met ti Biblia no anianto ti aramiden ti Dios a mangipaay iti bang-ar? (Sal. 72:12, 14; Dan. 2:44)’
Wenno: ‘Nabatad a maysakayo kadagiti mamati iti Dios. panid 295-298.)’
Mamatikay kadi a ti Dios isut’ ayat? . . . Mamatikay kadi nga isu ket masirib ken mannakabalin-amin? . . . No kasta isu addaan kadagiti nalinteg a rason no apay impalubosna ti panagsagaba. Ipakita ti Biblia no ania dagita a rason. (Kitaenyo ti