Kapitulo Tres

“Daydiay Pinilik, nga Inanamongan ti Kararuak!”

Isaias 42:1-25

1, 2. Apay a paginteresan dagiti Kristiano itatta ti kapitulo 42 ti Isaias?

“‘DAKAYO dagiti saksik,’ kuna ni Jehova, ‘ti mismo nga adipenko a pinilik.’” (Isaias 43:10) Daytoy a deklarasion ni Jehova, nga insurat ni mammadto nga Isaias idi maikawalo a siglo K.K.P., ipakitana a ti naitulag nga ili ni Jehova idi un-unana ket maysa a nasion dagiti saksi. Isuda ti adipen a pinili ti Dios. Agarup 2,600 a tawen kalpasanna, idi 1931, dagiti napulotan a Kristiano impakaammoda iti publiko nga agaplikar kadakuada dagitoy a sasao. Inawatda ti nagan a Saksi ni Jehova ken naimpusuan nga inakoda dagiti responsabilidad a nainaig iti panagbalin nga adipen ti Dios ditoy daga.

² Tarigagayan unay dagiti Saksi ni Jehova a paragsaken ti Dios. Gapu iti daytoy, paginteresan unay ti tunggal maysa kadakuada ti maika-42 a kapitulo ti libro ni Isaias, tangay mangipaay iti ladawan ti maysa nga adipen nga anamongan ni Jehova ken ti sabali nga adipen a laksidenna. Ti panangusig iti daytoy a padto ken iti kaitungpalanna mangted iti nauneg a pannakatarus no ania ti mangiturong iti anamong ti Dios ken no ania ti mangpagura kenkuana.

“Inkabilko Kenkuana ti Espirituk”

3. Ania ti ipadto ni Jehova babaen ken Isaias maipapan iti “adipenko”?

³ Babaen ken Isaias, ipadto ni Jehova ti iyaay ti adipen a pilienna: “Adtoy! Ti adipenko, nga ig-iggamak a nalaing! Daydiay pinilik, nga inanamongan ti kararuak! Inkabilko kenkuana ti espirituk. Kinahustisia kadagiti nasion isunto ti iyegna. Saanto nga  umkis wenno mangipigsa iti timekna, ket iti kalsada saannanto nga ipangngeg ti timekna. Awanto ti tukkolenna a naparpar a runo; ket no maipapan iti nakudrep a pabilo a lino, saannanto nga iddepen. Iti kinapudno mangyegto iti hustisia. Saanto a kumudrep wenno uray mailupitlupit agingga a maipasdekna ti kinahustisia iti mismo a daga; ket ti lintegna agtultuloy nga urayento dagiti mismo nga isla.”​—Isaias 42:1-4.

4. Siasino ti naipadto a ‘pinili,’ ket kasanotay nga ammo daytoy?

⁴ Siasino ti Adipen a nadakamat ditoy? Saantayon a pagduaduaan ti kinasiasinona. Makitatayo dagitoy a sasao nga inadaw ti Ebanghelio ni Mateo ket inyaplikarna ken Jesu-Kristo. (Mateo 12:15-21) Ni Jesus ti dungdungnguen nga Adipen, ‘daydiay pinili.’ Kaano nga inkabil ni Jehova ti espirituna ken Jesus? Idi 29 K.P., iti daydi pannakabautisar ni Jesus. Ti naipaltiing a rekord deskribirenna dayta a bautismo ket kunana a kalpasan a simmang-at ni Jesus iti danum, “naluktan ti langit ket bimmaba kenkuana ti nasantuan nga espiritu iti sukog ti bagi a kasla kalapati, ket adda timek a naggapu iti langit: ‘Sika ti Anakko, ti dungdungnguen; inanamonganka.’” Iti kastoy a wagas impabigbig a mismo ni Jehova ti dungdungnguenna nga Adipen. Ti ministerio ni Jesus kalpasan dayta ken dagiti namilagruan nga aramidna isu ti nangpatalged a pudno nga adda kenkuana ti espiritu ni Jehova.​—Lucas 3:21, 22; 4:14-21; Mateo 3:16, 17.

‘Iyegnanto ti Hustisia Kadagiti Nasion’

5. Apay a kasapulan idi umuna a siglo K.P. a maibatad ti kinahustisia?

⁵ Daydiay Pinili ni Jehova ‘iyegna,’ wenno pagminarenna, ti pudno a hustisia. “No ania ti kinahustisia ibatadnanto kadagiti nasion.” (Mateo 12:18) Anian a nagpateg unay daytoy idi umuna a siglo K.P.! Insuro dagiti Judio a panguluen ti relihion ti tiritir a panangmatmat iti kinahustisia ken kinalinteg. Inkagumaanda a gun-oden ti kinalinteg babaen ti panangsurotda kadagiti nainget a kodigo ti linlinteg​—nga adu kadagita ti inaramidda a mismo. Awanan asi ken pannakipagrikna ti legalistiko a hustisiada.

6. Kadagiti ania a pamay-an nga impabigbig ni Jesus ti pudno a kinahustisia?

 ⁶ Maisupadi iti dayta, impalgak ni Jesus ti panangmatmat ti Dios iti hustisia. Babaen ti pannursuro ken ti panagbiagna, impakita ni Jesus a ti pudno a hustisia ket mannakipagrikna ken naasi. Usigenyo laengen ti nalatak a Sermonna idiay Bantay. (Mateo, kapitulo 5-7) Anian a nakasaysayaat a panangilawlawag no kasano ti rumbeng a panangipakat iti kinahustisia ken kinalinteg! No basaentayo dagiti salaysay ti Ebanghelio, ditay aya matignay iti asi ni Jesus kadagiti napanglaw ken naparigatan? (Mateo 20:34; Marcos 1:41; 6:34; Lucas 7:13) Indanonna ti makaliwliwa a mensahena kadagiti adu a kasla naparpar a runo, a natukkol ken nakabkabil. Kasda la agkurkuridemdem a pabilo a lino, a dandanin maiddep ti maudi a silnag ti biagda. Saan a tinukkol ni Jesus ti “naparpar a runo” ken dina met iniddep ti “nakudrep a pabilo a lino.” Imbes ketdi, ti naayat ken mannakipagrikna a sasao ken tigtignayna pinabilegna ti puspuso dagiti naemma.​—Mateo 11:28-30.

7. Apay a maikuna ti padto a ‘saanto nga umkis [ni Jesus] wenno mangipigsa iti timekna iti kalsada’?

⁷ Ngem apay a kuna ti padto a ‘saanto nga umkis [ni Jesus] wenno mangipigsa iti timekna, ket saannanto nga ipangngeg ti timekna iti kalsada’? Agsipud ta saanna nga intan-ok ti bagina, a kas iti inaramid ti adu idi kaaldawanna. (Mateo 6:5) Idi pinaimbagna ti maysa nga agkukutel, kinunana iti napaimbag a lalaki: “Siguraduem a dika ibaga iti asinoman ti aniaman a banag.” (Marcos 1:40-44) Imbes a kalikaguman ni Jesus ti publisidad ken bay-anna a mangeddeng dagiti tattao babaen kadagiti madamagda a report, tinarigagayanna nga isuda a mismo ti mangilasin maibatay iti natibker nga ebidensia nga isu ti Kristo, ti napulotan nga Adipen ni Jehova.

8. (a) Kasano nga inyeg ni Jesus ti “kinahustisia kadagiti nasion”? (b) Ania ti isuro kadatayo ti pangngarig ni Jesus maipapan iti naimbag a Samaritano no maipapan iti hustisia?

⁸ Ti Pinili nga Adipen iyegna ti “kinahustisia kadagiti nasion.”  Inaramid daytoy ni Jesus. Malaksid iti panangipaganetgetna iti kinaasi ti nadiosan a hustisia, insuro ni Jesus a rumbeng a saklawen daytoy ti amin a tattao. Iti naminsan, pinalagipan ni Jesus ti maysa a lalaki a nalaing iti Linteg a rumbeng nga ayatenna ti Dios ken ti kaarrubana. Insaludsod ti lalaki ken ni Jesus: “Asino a pudpudno ti padak a tao?” Nalabit ninamnamana nga isungbat ni Jesus: “Ti padam a Judio.” Ngem insalaysay ni Jesus ti pangngarig maipapan iti naimbag a Samaritano. Iti pangngarig, tinulongan ti Samaritano ti maysa a lalaki a dinangran dagiti mannanakaw, idinto ta saan a tinulongan ti maysa a Levita ken ti maysa a padi. Kapilitan nga admitiren ti nagsaludsod nga iti daytoy a gundaway, ti malalais a Samaritano isu ti kaarruba, saan a ti Levita wenno ti padi. Inngudo ni Jesus ti pangngarigna iti kastoy a balakad: “Kasta met laeng ti aramidem.”​—Lucas 10:25-37; Levitico 19:18.

“Saanto a Kumudrep Wenno Uray Mailupitlupit”

9. Kasano nga apektarannatayo ti pannakatarus iti kababagas ti pudno a hustisia?

⁹ Yantangay imbatad ni Jesus ti kababagas ti pudno a hustisia, nasursuro dagiti adalanna nga iparangarang daytoy a galad. Masapul a kastatayo met. Umuna iti amin, nasken nga awatentayo dagiti pagalagadan ti Dios no ania ti naimbag ken dakes, yantangay isu ti addaan kalintegan a mangikeddeng no ania ti umiso ken nalinteg. Bayat nga ikagumaantayo nga aramiden dagiti bambanag a maitunos iti wagas ni Jehova, ti nalinteg a konduktatayo nalawag nga ipalgakna no ania ti pudno a hustisia.​—1 Pedro 2:12.

10. Apay a ti panangipakita iti kinahustisia ramanenna ti pannakipaset iti trabaho a panangasaba ken panangisuro?

¹⁰ Maipakitatayo met ti pudno a hustisia no makiramantayo a sigaganetget iti trabaho a panangasaba ken panangisuro.  Sipaparabur nga impaay ni Jehova ti makaispal-biag a pannakaammo maipapan kenkuana, iti Anakna, ken pangpanggepna. (Juan 17:3) Saan a nalinteg wenno umiso a bukbukodantayo dayta a pannakaammo. “Saanmo a medmedan ti naimbag kadagidiay addaan karbengan iti dayta, no adda iti pannakabalin ta imam ti panangaramid iti dayta,” kuna ni Solomon. (Proverbio 3:27) Iranudtay koma a naimpusuan ti ammotayo maipapan iti Dios kadagiti amin a tattao, aniaman ti nagtaudanda a puli, etniko, wenno nasion.​—Aramid 10:34, 35.

11. Kas panangtulad ken Jesus, kasano ti rumbeng a panangtratotayo kadagiti sabsabali?

 ¹¹ Mainayon pay, ti pudpudno a Kristiano tratuenna dagiti sabsabali a kas iti inaramid ni Jesus. Adu itatta ti addaan kadagiti makapaupay a parikut ket kasapulanda ti asi ken pammaregta. Uray ti dadduma a dedikado a Kristiano mabalin a parigaten unay ida dagiti sirkumstansia ket agbalinda a kasla kadagiti naparpar a runo wenno agkurkuridemdem a pabilo. Saan kadi a kasapulanda ti suportatayo? (Lucas 22:32; Aramid 11:23) Anian a makaparagsak ti maikameng iti timpuyog dagiti pudno a Kristiano, a mangikagkagumaan a mangtulad ken Jesus iti panangipakat iti kinahustisia!

12. Apay a makapagtalektayo nga iti mabiiten pudno nga addanto hustisia para iti isuamin?

¹² Addanto ngata hustisia para iti isuamin? Wen, sigurado dayta. Daydiay Pinili ni Jehova “saanto a kumudrep wenno uray mailupitlupit agingga a maipasdekna ti kinahustisia iti mismo a daga.” Din agbayag, ti naitronon nga Ari, ni napagungar a Kristo Jesus, ‘iyegnanto ti pammales kadagidiay saan a makaammo iti Dios.’ (2 Tesalonica 1:6-9; Apocalipsis 16:14-16) Ti turay ti tao masuktanto iti Pagarian ti Dios. Agrairanto ti kinahustisia ken kinalinteg. (Proverbio 2:21, 22; Isaias 11:3-5; Daniel 2:44; 2 Pedro 3:13) Buyogen iti nagagar a panangsegga, dagiti adipen ni Jehova iti amin a lugar​—uray dagidiay adda kadagiti nasulinek a lugar, ‘dagiti isla’​—padpadaananda dayta nga aldaw.

‘Itedkonto Kas Maysa a Silaw Dagiti Nasion’

13. Ania ti ipadto ni Jehova maipapan iti Pinilina nga Adipen?

¹³ Ituloy ni Isaias: “Daytoy ti kinuna ti pudno a Dios, ni Jehova, ti Namarsua iti langlangit ken Daydiay Naindaklan a mangyun-unnat kadakuada; Daydiay mangyap-aplag iti daga ken iti bungana, Daydiay mangmangted iti anges kadagiti tattao iti dayta, ken espiritu kadagidiay magmagna iti dayta.” (Isaias 42:5) Anian a nagbileg a panangiladawan ken Jehova, ti Namarsua! Daytoy a pannakaipalagip ti pannakabalin ni Jehova ad-adda a mangpabileg iti saona. Kuna ni Jehova: “Siak, ni  Jehova, inayabanka iti kinalinteg, ket pinetpetak ti imam. Ket saluadankanto ken itedka kas maysa a tulag dagiti tattao, kas maysa a silaw dagiti nasion, tapno luktam dagiti bulsek a mata, tapno iruarmo ti balud manipud iti bartolina, dagidiay agtugtugaw iti kinasipnget manipud iti balay a pagikulongan.”​—Isaias 42:6, 7.

14. (a) Ania ti kaipapanan ti panangpetpet ni Jehova iti ima ti inanamonganna nga Adipen? (b) Ania ti akem ti Pinili nga Adipen?

¹⁴ Ti Naindaklan a Namarsua iti uniberso, ti Mangmangted ken Mangsussustiner iti biag, petpetanna ti ima ti Pinilina nga Adipen ken ikarina ti naan-anay ken patinayon a suporta. Anian a makaliwliwa dayta! Kasta met, patinayon a saluadan ni Jehova tapno itedna kas “maysa a tulag dagiti tattao.” Ti tulag ket maysa a kontrata, maysa a katulagan, maysa a nadaeg a kari. Maysa a sierto a bilin. Wen, ni Jehova pinagbalinna ti Adipenna a “maysa a kari kadagiti tattao.”​—An American Translation.

15, 16. Iti ania a wagas a nagserbi ni Jesus kas “maysa a silaw dagiti nasion”?

¹⁵ Kas “maysa a silaw dagiti nasion,” ti naikari nga Adipen luktannanto “dagiti bulsek a mata” ken wayawayaanna “dagidiay agtugtugaw iti kinasipnget.” Inaramid daytoy ni Jesus. Babaen ti panangsaksina iti kinapudno, intan-ok ni Jesus ti nagan ti nailangitan nga Amana. (Juan 17:4, 6) Imbutaktakna dagiti narelihiosuan a kinaulbod, inkasabana ti naimbag a damag ti Pagarian, ken linuktanna ti ruangan nga agturong iti naespirituan a wayawaya dagidiay inadipen ti relihion. (Mateo 15:3-9; Lucas 4:43; Juan 18:37) Namakdaar a maibusor iti pannakiraman kadagiti aramid a kukua ti sipnget ken imbutaktakna ni Satanas kas “ti ama ti kinaulbod” ken “ti agturay daytoy a lubong.”​—Juan 3:19-21; 8:44; 16:11.

¹⁶ Kinuna ni Jesus: “Siak ti silaw ti lubong.” (Juan 8:12) Pinaneknekanna a kasta iti nakaskasdaaw a wagas idi indatonna ti perpekto a natauan a biagna kas subbot. Iti kasta linuktanna ti  dalan kadagidiay mangalagad iti pammati tapno mapakawan ti basbasolda, maaddaanda iti naanamongan a relasion iti Dios, ken ti namnama a biag nga agnanayon. (Mateo 20:28; Juan 3:16) Babaen ti panangsalimetmetna iti naan-anay a nadiosan a debosion iti intero a biagna, intandudo ni Jesus ti kinasoberano ni Jehova ken pinaneknekanna nga ulbod ti Diablo. Pudno a ni Jesus ti manglukat iti mata dagiti bulsek ken mangwayawaya kadagidiay naibalud iti naespirituan a sipnget.

17. Kadagiti ania a wagas a makapagserbitayo kas para awit iti lawag?

¹⁷ Iti Sermon idiay Bantay, kinuna ni Jesus kadagiti adalanna: “Dakayo ti silaw ti lubong.” (Mateo 5:14) Saan aya a para awittayo  met iti lawag? Babaen iti wagas ti panagbiagtayo ken babaen iti trabahotayo a panangasaba, addaantay iti pribilehio a mangiturong kadagiti sabsabali ken ni Jehova, ti Gubuayan ti pudno a pannakalawlawag. Kas panangtulad ken Jesus, ipakaammotayo ti nagan ni Jehova, itandudotay ti kinasoberanona, ken ipakaammotayo ti Pagarianna kas ti kakaisuna a namnama ti sangatauan. Kasta met, kas para awit ti lawag ibutaktaktayo dagiti narelihiosuan a kinaulbod, mamakdaartayo a maibusor kadagiti narugit nga aramid a kukua ti sipnget, ken ibutaktaktayo ni Satanas, daydiay nadangkes.​—Aramid 1:8; 1 Juan 5:19.

“Kantaanyo ni Jehova iti Baro a Kanta”

18. Ania ti ipakaammo ni Jehova iti ilina?

¹⁸ Iturong itan ni Jehova ti atensionna iti ilina, a kunkunana: “Siak ni Jehova. Dayta ti naganko; ket iti asinoman a sabali saanko nga ited ti bukodko a dayag, wenno ti dayawko kadagiti kinitikitan a ladawan. Dagiti umuna a banag​—adtoy immaydan, ngem dagiti baro a banag isarsaritak. Sakbay a mangrugida a tumanor, ipangngegko ida kadakayo.” (Isaias 42:8, 9) Saan a maysa kadagiti awan kaes-eskanna a didios ti nangisawang iti padto maipapan iti “adipenko” no di ket inyebkas dayta ti kakaisuna a sibibiag ken pudno a Dios. Sigurado a pumudno, ket kasta nga agpayso. Pudno a ni Jehova a Dios ti Autor dagiti baro a banag, ket ipakaammona iti ilina sakbay a mapasamak dagita. Aniat’ rumbeng a reaksiontayo?

19, 20. (a) Ania a kanta ti masapul a kantaen? (b) Siasinoda itatta ti agkankanta iti kanta a pangidayaw ken Jehova?

¹⁹ Insurat ni Isaias: “Kantaanyo ni Jehova iti baro a kanta, iti pakaidaydayawanna manipud iti ungto ti daga, dakayo a bumabbaba iti baybay ken iti mangpunno iti dayta, dakayo nga isla ken dakayo nga agnanaed kadakuada. Ti let-ang ken dagiti siudadna ipigsada koma ti timekda, dagiti purok a pagnaedan ti Quedar. Dagiti agnanaed iti napasdok a bato umkisda koma gapu iti rag-o. Manipud iti tapaw dagiti bantay agikkis koma dagiti tattao iti napigsa. Itdenda koma ken Jehova ti dayag,  ket kadagiti isla isaritada koma ti mismo a dayawna.”​—Isaias 42:10-12.

²⁰ Dagiti agnanaed kadagiti siudad, purpurok iti let-ang, kadagiti isla, uray ti “Quedar,” wenno dagiti pakarso iti desierto​—dagiti tattao iti amin a lugar​—maidagadag nga agkantada iti pangidayaw ken Jehova. Anian a makaparagsak ta iti kaaldawantayo minilion ti nangipangag iti daytoy propetiko a kiddaw! Inabrasada ti kinapudno ti Sao ti Dios ket binigbigda ni Jehova a Diosda. Kankantaen ti ili ni Jehova daytoy baro a kanta​—nga itantan-okda ni Jehova​—iti nasurok a 230 a dagdaga. Anian a makaparagsak ti makipagkanta iti daytoy a koro dagiti nadumaduma a kultura, lenguahe, ken puli!

21. Apay a saan nga agballigi dagiti kabusor ti ili ti Dios a mangpaulimek iti kanta a mangidayaw ken Jehova?

²¹ Agballigi ngata dagiti bumusbusor a mangsupiat iti Dios ken mangpaulimek iti daytoy a kanta ti panangidayaw? Imposible! “Kas iti nabileg a lalaki rummuarto a mismo ni Jehova. Kas iti mannakigubat riingennanto ti regta. Agriawto, wen, mangyesngawto iti ikkis ti gubat; kadagiti kabusorna ipakitananto ti bagina a nabilbileg.” (Isaias 42:13) Ania a pannakabalin ti makabael a bumusor ken Jehova? Agarup 3,500 a tawenen ti napalabas, inkanta ni mammadto a Moises ken dagiti annak ti Israel: “Ni Jehova ket malalaki a mannakigubat. Jehova ti naganna. Dagiti karuahe ni Faraon ken dagiti puersa militarna intapuakna iti baybay, ket dagiti napili kadagiti mannakigubatna naipalnedda iti Nalabaga a Baybay.” (Exodo 15:3, 4) Pinarmek ni Jehova ti kabibilgan a puersa militar iti daydi a tiempo. Awan agballigi a kabusor ti ili ti Dios no rummuar ni Jehova kas nabileg a mannakigubat.

“Nagulimekak iti Nabayag a Tiempo”

22, 23. Apay a ‘nagulimek ni Jehova iti nabayag a tiempo’?

²² Di mangidumduma ken nalinteg ni Jehova, uray iti panangukomna kadagiti kabusorna. Kunana: “Nagulimekak iti nabayag a tiempo. Nagtalinaedak a siuulimek. Nangwatwatwatak  iti panagteppel. Kas iti babai nga agpaspasngay paggigiddanek ti agasug, aganangsab, ken agsung-ab. Mangtalipuposakto iti bambantay ken turturod, ket ganguekto amin a mulmulada. Ket dagiti karayan pagbalinekto nga is-isla, ket dagiti naruno a ban-aw pagmagaekto.”​—Isaias 42:14, 15.

²³ Sakbay a mangukom, mangipaay ni Jehova iti tiempo tapno adda gundaway dagiti agar-aramid iti dakes a mangtallikud iti dakes a dalanda. (Jeremias 18:7-10; 2 Pedro 3:9) Usigenyo ti kaso dagiti taga Babilonia. Kas kabibilgan idi a turay ti lubong, pinaglangalangna ti Jerusalem idi tawen 607 K.K.P. Impalubos ni Jehova daytoy tapno disiplinaenna dagiti Israelita gapu ta saanda a matalek. Nupay kasta, saan a nabigbig dagiti taga Babilonia ti akemda. Nakaskas-ang nga amang ti panangtratoda iti ili ti Dios ngem iti kalikaguman ti panangukom ti Dios. (Isaias 47:6, 7; Zacarias 1:15) Nagsaem ketdin ti narikna ti pudno a Dios idi makitana ti panagsagaba ti ilina! Ngem saan pay nga agtignay agingga iti intudingna a tiempo. Inton dumteng dayta, agpasikal​—a kas iti babai nga agpaspasngay​—tapno luk-atanna ti naitulag nga ilina ken pagbalinenna ida nga agwaywayas a nasion. Tapno maaramidanna daytoy, idi 539 K.K.P., pinagmagana ken dinadaelna ti Babilonia ken dagiti pangdepensana.

24. Ania a namnama ti linuktan ni Jehova para iti ilina nga Israel?

²⁴ Anian a ragsak ti ili ti Dios idi, kalpasan ti adu a tawen a pannakaidestiero, kamaudiananna nailukat kadakuada ti gundaway nga agawid! (2 Cronicas 36:22, 23) Sigurado a naragsakanda a mangsagrap iti kaitungpalan ti kari ni Jehova: “Dagidiay bulsek papagnaekto iti dalan a saanda a naammuan; iti dana a saanda a naammuan pabaddekekto ida. Ti nasipnget a lugar iti sanguananda pagbalinekto a lawag, ket ti likkalikkaong a disso pagbalinek a nalantag a daga. Dagitoy ti bambanag nga aramidekto a maipaay kadakuada, ket saankonto a baybay-an ida.”​—Isaias 42:16.

25. (a) Ania ti masigurado ti ili ni Jehova itatta? (b) Ania ti rumbeng a determinasiontayo?

 ²⁵ Kasano nga agaplikar dagitoy a sasao itatta? Bueno, iti nabayagen a tiempo​—iti sinigsiglo​—binaybay-an ni Jehova dagiti nasion nga aramidenda ti kaykayatda. Nupay kasta, asidegen ti intudingna a tiempo a panangrisutna kadagiti bambanag. Iti moderno a tiempo nangibangon iti ili a mangsaksi iti naganna. Babaen ti panangsimpana iti aniaman nga ibubusor kadakuada, pinalanasna ti pagnaanda nga agdayaw kenkuana iti “espiritu ken kinapudno.” (Juan 4:24) Inkarina: “Saankonto a baybay-an ida,” ket tinungpalna ti saona. Dagidiay ngay agtultuloy nga agdayaw kadagiti palso a didios? Kuna ni Jehova: “Masapul a mapagsublida, mabainandanto unay, dagidiay nga agtaltalek iti kinitikitan a ladawan, dagidiay nga agkunkuna iti sinukog a ladawan: ‘Dakayo dagiti didiosmi.’” (Isaias 42:17) Anian a nasken nga agtalinaedtayo a matalek ken Jehova, a kas iti Daydiay Pinilina!

‘Adipen a Tuleng ken Bulsek’

26, 27. Kasano a nagbalin ti Israel nga ‘adipen a tuleng ken bulsek,’ ket ania ti imbungana?

²⁶ Nagtalinaed a matalek agingga ken patay ti Adipen a Pinili ti Dios, a ni Jesu-Kristo. Ngem ti ili ni Jehova nga Israel, saan a nagbalin a matalek nga adipen, nagbalin a tuleng ken bulsek iti naespirituan. Kuna ni Jehova kadakuada: “Denggenyo, dakayo a tuleng; ket matmatanyo tapno makitayo, dakayo a bulsek. Siasino ti bulsek, no saan a ti adipenko, ken siasino ti tuleng a kas iti mensaherok nga ibaonko? Siasino ti bulsek a kas iti daydiay nagunggonaan, wenno bulsek a kas iti adipen ni Jehova? Dayta idi ket pasamak a pannakakita iti adu a banag, ngem saanka a nagsipsiput. Maysa idi dayta a kasasaad ti pannakailukat dagiti lapayag, ngem saanka nga immim-imdeng. Ni met laeng Jehova maipagapu iti kinalintegna naragsakan iti banag a rebbeng nga itan-okna ti linteg ken pagbalinen dayta a nadaeg.”​—Isaias 42:18-21.

²⁷ Anian a nakalkaldaang a pannakapaay ti Israel! Maulit-ulit  a nasulisog dagiti umilina nga agdayaw kadagiti demonio a didios dagiti nasion. Maulit-ulit a mangibaon ni Jehova kadagiti mensaherona, ngem saan a mangipangag ti ilina. (2 Cronicas 36:14-16) Ipadto ni Isaias ti ibungana: “Dayta ket ili a nasamsam ken nakamkam, nga isuda amin naipalab-ogda kadagiti abut, ket kadagiti balay a pagikulongan nagtalinaedda a nailemmeng. Nagbalinda a maipaay a samsam nga awan manangispal, maipaay a kamkam nga awan asinoman nga agkuna: ‘Isubliyo!’ Siasino kadakayo ti umimdengto iti daytoy? Siasino ti mangipangagto ken agimdeng kadagiti maud-udi a tiempo? Siasino ti nangyawat ken Jacob a maipaay laeng a kinamkam, ken ti Israel kadagiti managsamsam? Saan aya a ni Jehova, Daydiay a maikaniwas kenkuana nagbasoltayo, ken isu a makindalan iti saanda a kinayat a pagnaan ken isu a makinlinteg iti saanda nga inimdengan? Gapuna Isu imbuybuyatna kenkuana ti pungtot, ti ungetna, ken ti pigsa ti gubat. Ket isu intultuloy nga inibus dayta iti intero nga aglikmut, ngem saanna nga inimutektekan; ket gimmilgil-ayab dayta maibusor kenkuana, ngem awan ti ipapusona.”​—Isaias 42:22-25.

28. (a) Ania ti maadaltayo iti ehemplo dagiti umili ti Juda? (b) Kasanotayo a gun-oden ti anamong ni Jehova?

²⁸ Gapu ta saan a matalek dagiti umilina, impalubos ni Jehova a masamsam ken makamkam ti pagilian ti Juda idi 607 K.K.P. Pinuoran dagiti taga Babilonia ti templo ni Jehova, linangalangda ti Jerusalem, ken kinautiboda dagiti Judio. (2 Cronicas 36:17-21) Sapay koma ta ipapusotayo daytoy a pakaballaagan a pasamak ket ditay pulos agintutuleng kadagiti instruksion ni Jehova wenno ditay agimbubulsek iti naisurat a Saona. Imbes ketdi, gun-odentay koma ti anamong ni Jehova babaen ti panangtuladtayo ken Kristo Jesus, ti Adipen nga inanamongan a mismo ni Jehova. Kas ken Jesus, sapay koma ta ipakaammotayo ti pudno a kinahustisia babaen iti sao ken aramidtayo. Iti kastoy a wagas, agtalinaedtayo iti ili ni Jehova, nga agserbitayo a para awit ti lawag a mangidayaw iti pudno a Dios ken mangitan-ok kenkuana.

[Salsaludsod]

 [Dagiti Ladawan iti panid 33]

Ti pudno a hustisia ket mannakipagrikna ken naasi

 [Ladawan iti panid 34]

Iti pangngarig maipapan iti naimbag a Samaritano, impakita ni Jesus a ti pudno a hustisia saklawenna amin a tattao

[Dagiti Ladawan iti panid 36]

Babaen ti panagbalin a manangparegta ken naasi, maipakitatayo ti nadiosan a hustisia

 [Dagiti Ladawan iti panid 39]

Babaen ti panangasaba, maipakitatayo ti nadiosan a hustisia

[Ladawan iti panid 40]

Naited ti naanamongan nga Adipen “kas maysa a silaw dagiti nasion”