APENDISE
1914—Napateg a Tawen iti Padto ti Biblia
PINULLO a tawen sakbay ti 1914, inwaragawag dagiti estudiante ti Biblia nga adda dagiti mapasamak a napateg a panagbalbaliw iti dayta a tawen. Ania dagitoy a panagbalbaliw, ken ania ti pammaneknek a napateg a tawen ti 1914?
Kas nailanad iti Lucas 21:24, kinuna ni Jesus: “Ti Jerusalem ibaddebaddekto dagiti nasion, agingga a matungpal ti naituding a pampanawen dagiti nasion [“panawen dagiti Gentil,” King James Version].” Ti Jerusalem ti kabesera a siudad ti nasion dagiti Judio a nagturayan dagiti ari a nagtaud iti kapuonan ni Ari David. (Salmo 48:1, 2) Nupay kasta, naiduma dagitoy nga ari kadagiti panguluen dagiti nasion. Nagtugawda iti “trono ni Jehova” kas pannakabagi ti Dios a mismo. (1 Cronicas 29:23) No kasta, ti Jerusalem ket simbolo ti turay ni Jehova.
Ngem kasano ken kaano a nangrugi nga ‘imbaddebaddek dagiti nasion’ ti turay ti Dios? Napasamak daytoy idi 607 K.K.P. idi sinakup dagiti taga-Babilonia ti Jerusalem. Nabakantean ti “trono ni Jehova,” ket awan pay laeng ti nagturay nga ari a nagtaud iti kapuonan ni David. (2 Ar-ari 25:1-26) Agnanayon kadi daytoy a ‘pannakaibaddebaddek’? Saan, ta kuna ti padto ni Ezequiel maipapan iti maudi nga ari ti Jerusalem a ni Zedekias: “Ikkatem ti turbante, ket uksotem ti korona. . . . Sigurado nga awanto ti agtagikua iti dayta agingga nga umay daydiay addaan iti legal a kalintegan, ket itedkonto dayta kenkuana.” (Ezequiel 21:26, 27) Ni Jesu-Kristo ti addaan iti “legal a kalintegan” iti korona ni David. (Lucas 1:32, 33) Agpatingga ngarud ti ‘pannakaibaddebaddek’ no nagbalinen nga Ari ni Jesus.
Kaano a naaramid dayta a nagpateg a pasamak? Impakita ni Jesus nga agturay dagiti Gentil iti las-ud ti naituding a panawen. Naglaon ti salaysay ti Daniel kapitulo 4 iti pamalatpatan no kasano ti kapaut dayta a panawen. Maipapan dayta iti naimpadtuan a tagtagainep ni Nabucodonosor nga ari ti Babilonia. Nakita ni Nabucodonosor a napukan ti maysa a nagdakkel a kayo. Saan a makapagsaringit ti puonna agsipud ta nabedbedan iti landok ken gambang. Kinuna ti anghel: “Aglabas koma iti dayta ti pito a panawen.”—Daniel 4:10-16.
Iti Biblia, mausar no dadduma dagiti kayo a mangiladawan iti turay. (Ezequiel 17:22-24; 31:2-5) Ti ngarud pannakapukan ti simboliko a kayo iladladawanna ti panagpatingga ti turay dagiti ari iti Jerusalem a nangirepresentar iti turay ti Dios. Nupay kasta, impakita ti sirmata a temporario daytoy a ‘pannakaibaddebaddek ti Jerusalem’—iti las-ud ti “pito a panawen.” Kasano ti kapaut dayta a panawen?
Ipakita ti Apocalipsis 12:6, 14 a “sangaribu dua gasut ket innem a pulo nga aldaw” ti katupag ti tallo ket kagudua a panawen. No madoble dayta a panawen, katupagna ngarud ti “pito a panawen,” wenno 2,520 nga aldaw. Ngem saan a nagpatingga dagiti Gentil a nasion a ‘nangibaddebaddek’ iti turay ti Dios iti las-ud laeng ti 2,520 nga aldaw kalpasan ti pannakatnag ti Jerusalem. Nalawag ngarud nga at-atiddog nga amang ti panawen a saklawen daytoy a padto. Maibatay iti Numeros 14:34 ken Ezequiel 4:6, a nangdakamat iti “maysa nga aldaw maipaay iti maysa a tawen,” 2,520 a tawen ti saklawen ti “pito a panawen.”
Nangrugi ti 2,520 a tawen idi Oktubre 607 K.K.P. idi sinakup dagiti taga-Babilonia ti Jerusalem ket napatapuak iti tronona ti ari a nagtaud iti kapuonan ni David. Nagpatingga dayta a panawen idi Oktubre 1914. Iti daydi a tawen, nagpatingga “ti naituding a tiempo dagiti nasion,” ket ti Dios insaadna ni Jesu-Kristo kas Ari idiay langit. *—Salmo 2:1-6; Daniel 7:13, 14.
Mateo 24:3-8; Lucas 21:11) Nalawag a paneknekan dagita a pasamak nga idi 1914 a naipasngay ti nailangitan a Pagarian ti Dios ken nangrugi dagiti “maudi nga aldaw” daytoy agdama a dakes a sistema ti bambanag.—2 Timoteo 3:1-5.
Kas impadto ni Jesus, ti ‘kaaddana’ kas nailangitan nga Ari ket mailasin babaen kadagiti nakadkadlaw a pasamak iti lubong kas iti gubat, bisin, ginggined, ken angol. (^ par. 4 Manipud Oktubre 607 K.K.P. agingga iti Oktubre 1 K.K.P., 606 a tawen. Yantangay awan ti tawen a zero, manipud Oktubre 1 K.K.P. agingga iti Oktubre 1914 K.P., 1,914 a tawen. No pagtiponen ti 606 a tawen ken ti 1,914 a tawen, agdagup dayta iti 2,520 a tawen. Maipapan iti pannakadadael ti Jerusalem idi 607 K.K.P., kitaem ti artikulo a “Chronology” iti Insight on the Scriptures, nga impablaak dagiti Saksi ni Jehova.