Mabalin nga idumduma dagiti tattao dagiti sabali ti nasionalidad, puli, tribu, wenno lengguaheda, kasta met dagiti sabali ti relihion, sekso, wenno estadoda iti biag. Adda met dagiti manghushusgar iti dadduma gapu iti edad, edukasion, itsura, wenno gapu ta adda depektoda. Ngem para kadakuada, saanda a mangidumduma.

Nakaptanka met ngatan iti panangidumduma? Madlaw ti kaaduan kadatayo ti panangidumduma ti sabsabali. Ngem baka saantay a madlaw dayta iti bagitayo. Ti agpayso, adda tendensiatayo amin nga agbalin a manangidumduma. Sigun iti maysa a propesor ti sociology a ni David Williams a no negatibo ti kapanunotan dagiti tattao iti maysa a grupo, ket adda maam-ammoda a maysa a tao iti dayta a grupo, “sabalinton ti panangtratoda kenkuana, ket dida madmadlaw dayta nga ar-aramidenda.”

Kas pagarigan, adda etniko a grupo iti maysa a pagilian idiay Europa a paggigianan ni Jovica. Imbagana: “Kunak idi no awan ti nasayaat a tao iti dayta a grupo. Ngem diak napupuotan a mangidumdumaak gayam ta para kaniak, agpayso met dayta.”

Adu a gobierno ti mangar-aramid kadagiti linteg a mangiparit iti panangidumduma iti puli ken dadduma pay a kita ti diskriminasion. Ngem agtultuloy latta dayta. Apay? Gapu ta ti laeng makontrolda ket ti aramid ti maysa a tao, saan a ti kapanunotan ken rikriknana. Ti panangidumduma ket mangrugi iti isip ken puso. Posible kadi a maikkat ti panangidumduma? Adda kadi solusionna?