No Ania ti Isuro ti Biag Kadatayo
Dumakkel, aggaraw, ken umadu dagiti sibibiag a banag iti aglawlawtayo. Pagbalbalinen dagita a nakapimpintas ti planetatayo. Ad-adu itan ti ammo dagiti tattao maipapan kadagiti sibibiag a banag. Ania ti isuro kadatayo ti biag maipapan iti nangrugianna? Panunotentayo dagitoy.
Ipakita ti kinakomplikado dagiti sibibiag a banag a nadisenio dagita. Ti amin a sibibiag a banag ket buklen dagiti babassit a paset a maawagan iti selula. Kasla babassit a paktoria dagita. Nakaad-adu ken nakakomkomplikado dagiti ar-aramidenda tapno agtultuloy nga agbiag ken makapagpaadu dagiti sibibiag a banag. Agpayso dayta uray kadagiti kasisimplean wenno kababassitan a sibibiag a banag. Kas pagarigan, kitaentayo ti nakabasbassit a selula ti yeast a maus-usar iti panagaramid iti tinapay. No ikompara iti selula ti tao, kasla nakasimsimple laeng ti selula ti yeast. Ngem ti agpayso, nakakomkomplikado dayta. Ti nucleus iti tengnga ti tunggal selula ket addaan iti DNA wenno code a mangidiktar iti aramiden ti selula. Kaya met ti tunggal selula ti yeast nga iproseso ti dadduma a substansia nga agbalin a taraonna tapno agtultuloy nga agbiag. No maibusan iti makan ti selula ti yeast, bumuntog ken saan nga agtrabaho a kas man la maturog. Gapu iti dayta, mabalin a maidulin pay laeng. Ngem kasla mariing dayta wenno agbalin manen nga aktibo inton mausaren a pagaramid iti tinapay.
Adun a tawen nga ad-adalen dagiti sientista ti selula ti yeast tapno mas maawatanda ti selula ti tao. Ngem adu latta ti saanda pay a maawatan. “Saan nga umanay ti bilang dagiti biologist a mangaramid iti amin nga eksperimento a kasapulan tapno maawatantayo uray ti kasisimplean a kita ti biag a kas iti yeast,” inamin ni Ross King a maysa a professor iti Chalmers University of Technology idiay Sweden.
Ania ti makunam? Ti kadi makakulkol iti utek a kinakomplikado ti nagbassit a selula ti yeast ket ebidensia nga adda nangdisenio iti dayta? Basta latta kadin nagadda dayta nga awan ti nangdisenio?
Ti biag ket saan a mabalin nga aggapu iti awan biagna a banag. Ti DNA ket buklen dagiti molecule a maawagan nucleotide. Tunggal selula ti tao ket addaan iti 3.2 a bilion a nucleotide. Nayurnos dagitoy iti eksakto a pattern tapno makaaramid ti selula kadagiti enzyme ken protein.
Ti posibilidad a basta nagurnos lattan iti eksakto a pattern uray ti kasisimplean a strand ti nucleotide ket 1 iti 10150 (1 a sarunuen ti 150 a zero). Talaga nga imposible a basta mapasamak lattan dayta.
Saan pay a napaneknekan dagiti sientista kadagiti eksperimentoda a posible nga agtaud ti biag iti awan biagna a banag.
Naidumduma ti biag ti tao. Saan a kas iti dadduma a parsua, addaantayo a tattao kadagiti abilidad a makatulong kadatayo tapno ma-enjoy-tayo ti biag. Datayo laeng ti adda abilidadna nga agaramid iti art, makikomunikar, ken addaan iti emosion. Maragragsakantayo iti agduduma a raman, angot, uni, kolor, ken buya. Agplamplanotayo met para iti masakbayantayo ken kayattayo a maammuan ti kaipapanan ti biag.
Ania ti makunam? Basta latta kadin nagadda dagita nga abilidad kadatayo ta kasapulantayo dagita tapno agbiag ken makapagpaadutayo? Wenno ipakita dagita a ti biag ket regalo ti naayat a Namarsua?