“DANDANI 40 ti edadkon,” kuna ni Eilene. * “Ket nupay no nasuroken a 30 a tawen ti parikutko, daytat’ kaskasdi a mangriribuk pay laeng kaniak. Gaput’ parikutko makapungtotak, mariknak a nakabasolak, ken addaanak kadagiti parikut iti panagasawak! Padasen dagiti tattao ti makipagrikna kaniak, ngem basta dida makatulong.” Aniat’ parikut ni Eilene? Isut’ biktima iti panangabuso iti ubing, ket para kenkuana dagiti epektona nakapapautda.

Pudno a saan nga agmaymaysa ni Eilene. Ipamatmat dagiti surbey a ti nakaam-amak a bilang dagiti babbai—ken lallaki—ti nagsagaba iti kasta a di umiso a pannakatrato. * Ngarud, imbes a daytat’ mammano a naidumduma a kababalin, ti panangabuso iti sekso iti kinaubing ket nasaknapen a saplit, maysa a mangapektar iti amin a kasasaad ti kagimongan, ekonomia, relihion, ken rasa.

Nagasat ta, ti kaaduan a lallaki ken babbai pulos a dida pay mapanunot ti panangmaltrato iti maysa nga ubing iti kastoy a pamay-an. Ngem ti nakaam-amak a minoridad addaanda iti kastoy a nagdakes a pagannayasan. Ken maisupadi iti gagangay a tao, sumagmamano a manangabuso ti nalawag nga agmauyong a tattao nga addaan panggep a mangpapatay nga agdadaan kadagiti pagay-ayaman. Ti kaaduan a tattao nakapataudda iti makaawis a makinruar a langa. Penkenda ti dakes a derrepda babaen ti panangpuntiria kadagiti ubing unay, managtalek, awan gawayna nga ubbing—gagangay dagiti annakda met laeng a babbai. * Iti publiko, dagitoy mabalin a tratuenda ida a siaanus, siaasi. Iti pribado, dagitoy mangaramidda iti pammutbuteng, panangranggas, ken panangibabain, dagiti makaipababa a kita iti seksual a panangraut.

Aminentayo a, narigat a maawatan a ti kasta a nakaam-amak a banag ket mapasamak kadagiti kakasla mararaem a pagtaengan. Uray pay idi tiempo ti Biblia, nupay kasta, dagiti ubbing nausarda “a maipaay iti apagkanito a pannakapnek iti . . . kinaderrep.” (The International Critical Commentary; idiligyo iti Joel 3:3.) Impadto ti Biblia: “Ngem ammuem daytoy, nga iti maudi nga al-aldaw umaydanto dagiti aldaw a napeggad. Ta dagiti tattao agayatdanto kadagiti bagbagida . . . awan ayatda a nakaiyanakan . . . awan panagteppelda, nauyongda, awan ti ayatda iti naimbag.” Ngarud, di koma pagsiddaawan a nakaad-adu ti mapaspasamak a panangabuso iti ubing itatta.—2 Timoteo 3:1, 3, 13.

Mabalin nga awan ti pisikal a sugat ti panangmolestia iti ubing. Ket saan nga amin a nataengan a nabiktima idi ubbingda pay agparang a mariribukanda. Ngem kas kunaen ti kadaanan a proverbio: “Uray iti panagkatawa ti puso agladingit.” (Proverbio 14:13) Wen, adu a biktima ti addaan iti nasaem a sakit ti nakem—nalimed a sugsugat a madudog iti uneg. Apay, ngarud, a makadangran ti kasta a panangmolestia iti ubing? Apay a saan a kanayon a maagasan dagiti sugsugatna bayat ti panaglabas ti tiempo? Ti kadakkel daytoy a makariribuk a parikut sapulenna nga iturongtayo ti atensiontayo iti dayta. Pudno, dadduma kadagiti sumaganad ket di makaay-ayo a basaen—nangnangruna no maysakayo a biktima iti panangabuso iti kinaubing. Ngem inanamaenyo nga adda namnama, a maparmekyonto dayta.