NALABIT a gapu iti pannakapadakkelmo wenno iti kulturam, saanmo a mabalin nga isarsarita ti relihionmo kadagiti dimo kabagian wenno kapammatian. Isu a mabalin a masuronka no adda dimo ninamnama nga umay iti balaymo nga adda awitna a Biblia. Para iti dadduma, daytoy a panangmatmat ket tinubay dagiti naranggas nga aramid iti pakasaritaan ti relihion a naisayangkat gapu iti pambar a kayatda nga ispalen dagiti tattao.

Sigun iti historia ti adu a nasion, adu a tattao ti nakomberte saan a gapu iti panagayatda ken ni Kristo, no di ket gapu iti buteng di la ket ta mapapatayda no dida agpakomberte. Adu a tattao ti naglemmeng, pimmanaw kadagiti pagtaengan ken pagilianda, wenno napapatay pay ketdi​—dadduma ket nauram iti istaka​—imbes nga agpakomberteda iti relihion dagiti mangidaddadanes idi kadakuada.

Di suportaran dagiti naipaltiing a surat iti Biblia dagita nga inkapilitan a panangkomberte. No kasta, iparitna met aya ti panangiranud ti maysa a tao kadagiti narelihiosuan a patpatienna iti sabsabali? Sumungbat a mismo ti Biblia.

Umuna, amirisentayo ti inyulidan ni Jesu-Kristo. Isut’ nalaing a mannursuro a nangimpluensia iti panagbiag dagiti dimngeg kenkuana. (Juan 13:13, 15) Iti Sermonna iti Bantay, simple ngem nabileg ti panangisurona. Nagbanaganna, dagiti dimngeg kenkuana ket ‘nagsiddaawda unay iti wagas ti panangisurona; ta insursurona ida a kas maysa a tao nga addaan kinaturay.’ (Mateo 7:28, 29) Agarup 2,000 a tawen kalpasanna, maim-impluensiaan pay laeng ti panagbiag ti adu a tattao bayat nga us-usigenda dagiti pannursurona. Kas pammatalged iti daytoy a panangmatmat, kinuna ni Propesor Hans Dieter Betz a “nabilbileg nga amang ti impluensia ti Sermon iti Bantay ngem iti impluensia ti Judaismo ken Kristianidad, wenno uray ti Makinlaud a kultura.”

Sakbay unay ti iyuulina sadi langit, nangted ni Jesus iti bilin a mangipasigurado a kalpasan ti ipapatayna, agtultuloy ken rumang-ay pay ketdi ti inrugina a trabaho a panangisuro. (Juan 14:12) Imbilinna kadagiti adalanna a mapanda kadagiti tattao iti amin a nasion, “nga isuroda kadakuada a tungpalenda ti amin a bambanag” nga imbilinna. Ti kangrunaan a panggep daytoy nga annongen ket naibatad idi intuloy ni Jesus a kinuna: “Inkayo ngarud ket mangaramidkayo iti ad-adalan.”​—Mateo 28:19, 20; Aramid 1:8.

Amirisem met ti pagarigan ni apostol Pablo. Kalpasan ti mismo a pannakakombertena iti Kristianidad, dina imbain nga inranud ti baro a pammatina. (Aramid 9:17-19, 22) Nakairuaman idi ni Pablo ti makisarita kadagiti sinagoga ken paneknekan “babaen kadagiti reperensia a masapul a ti Kristo agsagaba ken bumangon manipud kadagiti natay.” Sisisigo a “nakirinnason kadakuada manipud iti Kasuratan” tapno “guyugoyenna dagiti Judio ken dagiti Griego.” Sigun iti maysa a reperensia, ti Griego a sao a nausar  para iti “guyugoyenna” kayuloganna ti “panamagbalbaliw iti panunot babaen ti pannakirinnason wenno panangipaamiris kadagiti nasayaat a banag.” Gapu iti makaguyugoy a pannakirinnason ni Pablo, “nakaguyugoy iti dakkel a bunggoy ket imbaw-ingna ida iti sabali a kapanunotan.”​—Aramid 15:3; 17:1-4, 17; 18:4; 19:26.

Iti moderno a panawen, maus-usar ti termino a “proselitismo” a ti kayuloganna ket inkapilitan a panangkomberte ti maysa a kita wenno ti sabali a kita. Saan nga isursuro ti Biblia ti kasta nga aramid. Imbes ketdi, isursurona a naparsua ti amin a tattao a siwayawaya nga agpili ken manungsungbat iti panangikeddengda no kasanot’ panangiturongda iti biagda. Nairaman iti daytoy ti panangikeddengda no kasano a dayawenda ti Dios.​—Deuteronomio 30:19, 20; Josue 24:15.

Rinaem ni Jesus daytoy inted-Dios a kalintegan babaen ti dina pulos panangusar iti nakaskasdaaw a pannakabalinna a mangpuersa, wenno mangpilit, iti siasinoman a mamati kadagiti imbagana. (Juan 6:66-69) Tinignayna dagiti dimngeg kenkuana babaen ti panangusarna kadagiti nainkalintegan a pannakirinnason, ilustrasion, ken mamagpanunot a saludsod, tapno madanonna ti pusoda. (Mateo 13:34; 22:41-46; Lucas 10:36) Insuro ni Jesus kadagiti adalanna nga ipakitada ti kasta met laeng a panagraem iti sabsabali.​—Mateo 10:14.

Nabatad a ni Jesus ket tinulad ni Pablo iti ministeriona. Nupay ginuyugoyna dagiti dimngeg kenkuana babaen kadagiti nainkalintegan ken Nainkasuratan a pannakirinnason, rinaem ni Pablo ti rikna ken panangmatmat ti sabsabali. (Aramid 17:22, 23, 32) Naawatanna a ti panagayattayo iti Dios ken iti Kristo ti rumbeng a mangtignay kadatayo nga agserbi a sireregta iti Namarsua kadatayo. (Juan 3:16; 21:15-17) No kasta, datayo a mismo ti agdesision.

No agar-aramid dagiti nasin-aw panagpampanunotda a tattao kadagiti dadakkel a desision iti biagda, kas koma iti gatangenda a balay, no sadino ti panggedanda, ken no kasanoda a padakkelen ti annakda, saanda nga aramiden dayta nga insigida. Mabalin nga agsirarakda pay nga umuna kadagiti pagpilianda, mennamennaenda dagiti nasirarakanda ken, mabalin nga agpabalakadda. Agdesisionda laeng kalpasan nga inusigdan amin dagitoy a banag.

Ti panagdesision no kasanotay a dayawen ti Dios ket maikari iti ad-adu a panawen ken panagregget ngem iti aniaman pay a desision iti biag. Apektaranna no kasano ti panagbiagtayo ita, ket napatpateg pay, apektaranna ti namnamatayo nga agbiag nga agnanayon iti masanguanan. Daytoy ti nalawag a naawatan dagiti Kristiano idiay Berea idi immuna a siglo. Nupay inlawlawag unay ni apostol Pablo kadakuada ti naimbag a damag, kaskasdi a sinukimatda dagiti Kasuratan iti inaldaw gapu ta kayatda a siertuen no pudno met laeng dagiti naisuro kadakuada. Nagbanaganna, “adu kadakuada ti nagbalin a manamati.”​—Aramid 17:11, 12.

Iti kaaldawantayo, itultuloy dagiti Saksi ni Jehova ti trabahoda a panangasaba ken panangaramid adalan nga inyurnos ni Jesus. (Mateo 24:14) Raraemenda ti kalintegan ti sabsabali a maaddaan iti bukodda a relihion. Ngem no maipapan iti panangiranudda kadagiti narelihiosuan a patpatienda iti sabsabali, sursurotenda ti nayulidan iti Biblia. Wen, us-usarenda ti napudno a pannakirinnason manipud kadagiti Kasuratan iti ibilangda a makaispal-biag a trabaho.​—Juan 17:3; 1 Timoteo 4:16.