Natto​—Naisalsalumina a Bukel ti Soya iti Japan

Babaen iti mannurat ti Agriingkayo! idiay Japan

Agsaraawka kadi no panunotem a manganka iti napaalsem, naluyak ken napigket a taraon a naaramid manipud iti bukel ti soya? Mabalin a saan! Ngem ditoy Japan, nalataken a taraon ti natto​—ti napaalsem ken nasalapusop a bukel ti soya. Kinapudnona, mapattapatta nga iti kada tawen, nasurok a 110,000 a tonelada a bukel ti soya ti maus-usar tapno maaramid ti 220,000 a tonelada a natto.

 SIGUN iti sarsarita, agarup sangaribu a tawenen ti napalabas, ti mannakigubat a ni Minamoto Yoshiie ket nakasarak ken nangraman iti naanger ken immalsemen a bukel ti soya a nabati iti bunton ti garami. Kasta ti pannakatakuat iti natto. Maipagarup a napasamak dayta idi nagpatingga ti panagturay ti dinastia Tokugawa wenno gobernador ti militar (1603-1867), isu a nagbalin ti natto a regular a paset ti taraon dagiti Hapones iti dadduma a lugar.

Kasano ti pannakaaramid ti natto? Iti napalabas, maselselan dagiti binettek a garami kadagiti nasalapusop a bukel ti soya sa naipempen iti nabara ken naagneb a disso. Pagbanaganna, umalsem gapu iti bakteria a Bacillus natto, nga agbiag iti garami. Kabayatan ti panagalsem, marunot dagiti protina ken glucide wenno maysa a klase ti karbohidrato iti bukel ti soya, isu a mapataud ti nagpaiduma a naluyak ken napigket a taraon a napanaganan iti natto, a mabennat agingga iti 6 a metro!

Nagadu itan ti maar-aramid a natto kadagiti paktoria. Makina ti agar-aramiden kadagitoy. Ditoy a maispreyan dagiti nasalapusop a bukel ti soya iti matarigagayan a kaadu ti Bacillus natto. Kalpasanna, makina met laeng ti pangyakar kadagiti bukel iti babassit a pagkargaan. Adda pakailuganan dagitoy tapno maipan iti pagipempenan, a datin a naisagana ti temperatura ken kinaagnebna tapno umalsem dagiti bukel ken mayadi. Kalpasan a maipakete ti natto, mabalinen a mailako.

Ti natto ket addaan iti nagpaiduma nga angot a kasuron ti dadduma. Ngem nasustansia dagiti naluyak ken napigket a bukel. Kabayatan ti panagalsem, tumaud dagiti bitamina B₂ ken K ken dagiti mineral a kas iti iron, calcium, ken potassium. Addaan met ti natto kadagiti enzyme a makatulong iti panangtunaw. Ti nattokinase, maysa nga enzyme a mangtunaw iti nagbalay a dara, ket nasarakan met iti natto.

Malaksid a kas taraon, mabalin nga adda pay dadduma a pakausaran dagiti naluyak ken napigket a natto. Kas pagarigan, manipud iti natto a maproseso dagiti ammurat, nalaka a marunaw a plastik, ken resina. Ti resina a natto ket agagsep iti danum.

Ti panangpaalsem ket mangpataud iti bara agraman dagiti substansia a mangparmek iti dadduma a bakteria. Isu a no umiso ti pannakaaramid ti natto, agpaut dayta. Iti maysa nga eksperimento, napaadu ti natto bacilli a kadua ti enteropathogenic E. coli O157, a maysa a kita ti bakteria, a naammuan a pakaigapuan ti makapapatay a panagtakki. Natay ti E. coli O157. Kaskasdi, maisingasing a maidulin iti refrigerator ken makan ti natto iti las-ud ti makalawas wenno nasurok bassit agsipud ta in-inut nga agbalbaliw ti ramanna. No agpaut unay ti panagalsemna, naan-anay a marunaw dagiti bukel ti soya isu a bumangsit a kas iti angot ti ammonia.

Adu a tattao ti mangmangan iti natto iti gagangay a pamay-an​—rekaduanda iti toyo. Kaykayat ti dadduma a nayonan iti mustasa wenno pino ti pannakagerretna a sibuyas, idinto ta ti dadduma laokanda iti itlog wenno mula iti baybay a kas iti aragan, arosip wenno pukpuklo. Nagsayaat nga ipangan ti natto iti kalluto a puraw nga inapuy. Mabalin met nga ipangan iti spaghetti, pansit dagiti Hapones, ken uray iti sopas. Dadduma ti maragsakan a mangipangan iti dayta iti namantekiliaan ken tostado a tinapay. No maipangan iti inapuy, ti kasayaatan ket kiwarem a naimbag dagiti bukel ti soya. Naluyluyak ken napigpigket no ad-adda a kiwarem dagitoy.

Lumatlatak ti natto bayat a lumatlatak ti kinasustansiana. Kinapudnona, mailaklako itan ti awan angotna a natto, a magustuan itan dagiti madi idi iti dayta gapu iti angotna. Padasem ti mangan iti natto. * Masursurom met a magustuan ti napaalsem, naluyak ken napigket a taraon a nagtaud iti bukel ti soya ti Japan!

[Footnote]