Kellaat a Naawanan iti Panggedan!

“Idi naawananak iti panggedan, nariknak a kasla adda nangsuyat kaniak iti sangatimba a nalamiis a danum. Napukaw nga interamente ti panagraemko iti bagik.”​—Tony, Alemania.

“Nariknak a kasla nakasusuonak iti nadagsen a bato. Kas agsolsolo a nagannak, madanaganak no kasano a sustentuak ti dua nga annakko ken bayadan dagiti utangko.”​—Mary, India.

“Naupayak unay idi naawananak iti panggedan, ket madanaganak no addanto pay ngata sabali a mabirokak.”​—Jaime, Mexico.

ITI intero a lubong, ib-ibturan ti minilion ti umasping a kasasaad da Tony, Mary, ken Jaime. Napattapatta nga idi dandani agturpos ti maika-20 a siglo, 10 a porsiento kadagiti mangmangged iti Europa ken Sentral Asia​—agarup 23 a milion a tattao​—ti agbirbirok iti panggedan. Kadagiti napangpanglaw a pagilian, nasurok a kakapat kadagiti mangmangged ti awanan iti panggedan. Idiay Estados Unidos, “dandani 2.6 a milion a panggedan ti interamente a naawan bayat ti napalabas a 28 a bulan,” kinuna ti The New York Times idi Hulio 2003.

Iti adu a pagilian, nagrigat ti agbirok iti panggedan. Kas pagarigan, nagadu a nagturpos iti haiskul ken kolehio ti agbirbirok iti panggedan. Mainayon pay, no adda kurso a naturposmo wenno naisangsangayan a pannakasanaymo, dimo namnamaen a makagun-odka iti panggedan iti propesion a napilim. Gapuna, kadawyanen a mamin-ano a baliwan dagiti tattao iti panggedanda bayat ti panagbiagda. Dadduma interamente a baliwanda pay ketdi ti karerada.

No maawananka iti panggedan, ania ti maaramidam tapno makabirokka iti sabali? Ket apaman a nakabirokka iti panggedam, ania ti maaramidam tapno mataginayonmo dayta?