1, 2. No agpili kadagiti kalat iti biag, apay a nainsiriban a dumngeg iti Namarsua? (Kitaen dagiti ladawan iti rugi ti artikulo.)

NO AGTUTUBOKA, mabalin nga adun ti naibalakad kenka maipapan iti masanguanam. Mabalin nga imparegta dagiti mannursuro, guidance counselor, wenno dadduma pay a mangalaka iti nangatngato nga edukasion ket maaddaanka iti nasayaat a trabaho. Ngem ibalakad ni Jehova a surotem ti sabali a dalan. Siempre, kayatna nga agadalka a naimbag bayat nga ages-eskuelaka tapno masuportaram ti bagim inton aggraduarka. (Col. 3:23) Ngem no agdesdesisionka no ania dagiti prioridadmo iti biag, paregtaennaka nga agpaiwanwan iti nagsasayaat a prinsipio a mangikabilangan iti panggep ken pagayatanna para kadatayo ita bayat ti tiempo ti panungpalan.​—Mat. 24:14.

² Laglagipem met a makitkita ni Jehova ti amin a bambanag ta ammona ti mapasamakto iti agdama a lubong nga asidegen nga agpatingga. (Isa. 46:10; Mat. 24:3, 36) Am-ammonatayo met​—no ania ti mangted kadatayo iti pudpudno a pannakapnek ken kinaragsak ken no ania ti rason a mapaay ken saantayo a naragsak. Isu nga uray no rasonable ti balakad ti maysa a tao, no dina ikabilangan ti Sao ti Dios, saan a pudpudno a sirib dayta.​—Prov. 19:21.

3, 4. Ania ti napasamak kada Adan ken Eva ken kadagiti kaputotanda gapu ta impangagda ti dakes a balakad?

³ Nangrugi ti dakes a balakad iti rugi ti pakasaritaan ti tao idi nakibiang ni Satanas. Gapu ta nadursok ken aginlalaing a manangbalakad, imbagana ken Eva a naragragsakda ken lakayna no isuda ti agdesision para iti bagida. (Gen. 3:1-6) Ngem kinaagpaysuanna, managimbubukodan ti motibo ni Satanas. Kayatna nga agpasakup kenkuana da Adan ken Eva​—ken dagiti agbalinto nga annakda—​ken agdayawda kenkuana imbes a ken Jehova. Ngem adda kadin naaramidanna kadakuada? Ni Jehova ti nangited iti amin nga adda kadakuada​—ti tunggal maysa kadakuada, ti napintas a hardin a pagtaenganda, ken ti perpekto a bagida a mabalin nga agbiag iti agnanayon.

⁴ Makapaladingit ta nagsukir da Adan ken Eva iti Dios, isu a pinutolda ti relasionda kenkuana. Kas pagaammoyon, nakalkaldaang dagiti resultana. Kaslada sabsabong a naputol iti mula, in-inutda a nalaylay ken natay. Agsagsagaba met dagiti annakda iti lunod ti basol. (Roma 5:12) Nupay kasta, pilien latta ti kaaduan a tattao ti di agpasakup iti Dios. Kayatda ti agbiag a ti kaykayatda ti masurot. (Efe. 2:1-3) Nalawag nga ipakita dagiti resulta nga “awan ti sirib . . . a maibusor ken Jehova.”—Prov. 21:30.

5. Ania ti namnamaen ti Dios nga aramiden dagiti tattao a pinarsuana, ken umiso kadi daytoy?

⁵ Ngem ammo ni Jehova nga addanto dagiti indibidual a mangbirok ken agserbi kenkuana, a pakairamanan ti adu a nasayaat nga agtutubo. (Sal. 103:17, 18; 110:3) Sigurado nga ipatpategna ida! Ibilangmo kadi ti bagim a maysa kadakuada? No kasta, tagtagiragsakem ti adu a “naimbag” a banag manipud iti Dios a dakkel ti maitulongna tapno agbalinka a naragsak. (Basaen ti Salmo 103:5; Prov. 10:22) Kas makitatayo ita, dagitoy a “naimbag” a banag ramanenna ti aglaplapusanan a nagsasayaat a naespirituan a taraon, kasayaatan a gagayyem, makagunggona a kalat, ken pudno a wayawaya.

6. Apay a masapul a sipapanunotka iti naespirituan a kasapulam, ken kasano nga ipapaay kenka dayta ni Jehova?

⁶ Saan a kas kadagiti animal, adda naespirituan a kasapulam, a ti laeng Namarsua ti makapennek. (Mat. 4:4) No denggem a naimbag ti ibagbagana, maaddaankanto iti pannakatarus, sirib, ken kinaragsak. “Naragsak dagidiay sipapanunot iti naespirituan a kasapulanda,” kinuna ni Jesus. (Mat. 5:3) Pempenken ti Dios ti naespirituan a kasapulam babaen ti Saona ken ti aglaplapusanan a naespirituan a taraon nga ipapaayna babaen ti “matalek ken masirib nga adipen.” (Mat. 24:45) Agduduma ken nasustansia dagita a taraon!​—Isa. 65:13, 14.

7. Ania ti dadduma a gunggona ti pannangan iti naespirituan a taraon nga ipapaay ti Dios?

⁷ Ti naespirituan a taraon nga ipapaay ti Dios ti mangted kenka iti sirib ken abilidad nga agpanunot, a mangsalaknib kenka iti adu a pamay-an. (Basaen ti Proverbio 2:10-14.) Kas pagarigan, dagitoy ti tumulong kenka a mangilasin kadagiti ulbod a sursuro, kas iti opinion nga awan ti Namarsua. Masalaknibannaka dagitoy iti kinaulbod a ti kuarta ken material ti tulbek ti kinaragsak. Matulongandaka a mangbigbig ken mangiwaksi kadagiti dakes a tarigagay ken di nasayaat a kababalin. Isu nga itultuloymo a biroken ti nadiosan a sirib ken abilidad nga agpanunot, ket ibilangmo dagita kas gameng! Bayat a maaddaanka kadagita a nagsasayaat a kualidad, mapaneknekamto a mismo nga ay-ayatennaka ni Jehova ken kayatna ti kasayaatan para kenka.​—Sal. 34:8; Isa. 48:17, 18.

8. Apay a masapul nga umasidegka itan iti Dios, ken kasano a pagsayaatam dayta iti masanguanan?

 ⁸ Asidegen a marpuog ti lubong ni Satanas, ket ni Jehova ti kakaisuna a kamangtayo. Kinapudnona, dumtengto ti tiempo nga agdependetayo kenkuana iti sumaruno a kanentayo! (Hab. 3:2, 12-19) Wen, itan ti tiempo nga umasidegtayo iti nailangitan nga Amatayo ken pabilgentayo ti panagtalektayo kenkuana. (2 Ped. 2:9) No aramidem dayta, anianto man ti mapasamak iti aglawlawmo, mariknamto ti insurat ni salmista David: “Insaadko ni Jehova iti sanguanak a patinayon. Agsipud ta isu adda iti makannawanko, saanakto a mapagdiwengdiweng.”​—Sal. 16:8.

9. (a) Sigun iti Juan 6:44, ania ti ar-aramiden ni Jehova? (b) Ania ti naisangsangayan no maam-ammotayo ti dadduma a Saksi?

⁹ In-inut nga iyasideg ni Jehova dagiti nasingpet ti panagpuspusona a tattao iti pudno a panagdaydayaw tapno agbalinda a miembro ti naespirituan a pamiliana. (Basaen ti Juan 6:44.) No damom a maam-ammo ti maysa a tao nga awan pay iti kinapudno, ania ti ammom maipapan kenkuana? Malaksid iti naganna ken itsurana, baka nakabasbassit laeng ti ammom. Ngem saan a kasta no maam-ammom ti maysa a makaam-ammo ken mangay-ayat ken Jehova. Uray no sabali ti nalikudan, pagilian, tribu, wenno kultura dayta a tao, adun ti ammom maipapan kenkuana​—ken adu met ti ammona maipapan kenka!

10, 11. Ania ti pagpapadaan dagiti adipen ni Jehova, ket kasano a magunggonaantayo iti dayta?

¹⁰ Kas pagarigan, dagus a mailasinyo ti “pagsasao” ti maysa ken maysa​—ti “nasin-aw a pagsasao” ti kinapudno. (Sof. 3:9) Kas resultana, ammoyo no ania dagiti patpatienyo maipapan iti Dios, pagalagadan iti moral, ken iti namnama iti masanguanan, ken dadduma pay. Dagita ti kapatgan a banag nga ammuentayo maipapan iti maysa a tao, bambanag a mangpataud iti kompiansa ken panagtalek iti maysa ken maysa. Makatulong met dagita iti nasayaat ken manayon a panaggayyemyo.

¹¹ Saan a nalabes nga ibaga a kas agdaydayaw  ken Jehova, addaanka iti kasayaatan a kita ti gagayyem, ket addada iti intero a lubong. Isuna laeng ta saanmo pay nga am-ammo ti adu kadakuada! Adda kadi pay mangtagtagiragsak iti daytoy nagpateg a sagut no di laeng dagiti adipen ni Jehova?

12. Ania a nagsasayaat a naespirituan a kalat ti mabalinmo a ragpaten?

¹² Basaen ti Eclesiastes 11:9–12:1. Adda kadi maysa wenno ad-adu pay a kalat a ragragpatem? Nalabit ikagkagumaam a basaen ti sumagmamano a paset ti Biblia iti inaldaw. Wenno mabalin a parparang-ayem ti abilidadmo a makisarita ken mangisuro. Aniaman ti kalatmo, no makitam dagiti positibo a resulta​—wenno makita dagita ti dadduma sa komendarandaka—​ania ti mariknam? Sigurado a mariknam nga adda naaramidam ken naragsakka. Ket rumbeng laeng a kasta ti mariknam ta iyun-unam ti pagayatan ti Dios, kas panangtuladmo ken Jesus.​—Sal. 40:8; Prov. 27:11.

13. No ikompara kadagiti nailubongan a kalat, apay a napatpateg ken nagpaiduma ti panagserbi iti Dios?

¹³ No agpokuska kadagiti naespirituan a kalat, ar-aramidem met ti makapnek a trabaho ta ammom a napateg dayta. Insurat ni apostol Pablo: “Agbalinkayo a natibker, di magaraw, a kankanayon nga aduankayo ti aramiden iti trabaho ti Apo, nga ammoyo a ti panagbannogyo saan nga ubbaw mainaig iti Apo.” (1 Cor. 15:58) Iti sabali a bangir, no agpokuska kadagiti nailubongan nga ambision ken kalat​—uray no kasla naballigika—​agresultanto latta dayta iti awan serserbina wenno ubbaw a biag. (Luc. 9:25) Napaneknekan dayta ni Ari Solomon iti bagina ken kadatayo.​—Roma 15:4.

14. Ania ti masursurom iti panageksperimento ni Solomon iti ragragsak?

¹⁴ Nageksperimento ti nakabakbaknang ken mannakabalin a ni Solomon. Imbagana iti bagina: ‘Padasem ti agrag-o ket kitaem ti naimbag.’ (Ecl. 2:1-10) Nangbangon kadagiti balay, nangdisenio kadagiti hardin ken parke, ken inaramidna ti aniaman a kayatna. Ania ti nariknana? Kontento? Naballigi? Naragsak? Saantayon a kasapulan a pugtuan. Insuratna a mismo: “Timmaliawak a mangamiris iti amin nga ar-aramidko nga inaramid dagiti imak . . . , isuamin kinaubbaw . . . [ken] awan idi ti pagsayaatanna.” (Ecl. 2:11) Anian a nagpateg a leksion! Ipapusom kadi dayta?

15. Apay nga importante ti pammati, ken ania dagiti pagsayaatanna, kas nadakamat iti Salmo 32:8?

¹⁵ Saan a kayat ni Jehova a masursurom dagiti leksion iti biag iti nasaem a pamay-an. Kinaagpaysuanna, kasapulam ti pammati tapno makapagtulnogka iti Dios ken mayun-unam ti pagayatanna. Nakapatpateg dayta, ket dinakanto pulos paayen. Wen, dinto pulos lipaten ni Jehova ti “ayat nga impakita[m] maipaay iti naganna.” (Heb. 6:10) Isu nga ikagumaam a pabilgen ti pammatim, ket makitam a mismo a kayat ti nailangitan nga Amatayo ti kasayaatan para kenka.​—Basaen ti Salmo 32:8.

16. Apay a masapul nga ipategtayo ti wayawaya ken nainsiriban nga usarentayo dayta?

¹⁶ “No sadino ti ayan ti espiritu ni Jehova, adda wayawaya,” insurat ni Pablo. (2 Cor. 3:17) Wen, ipatpateg ni Jehova ti wayawaya, ket inkabilna dita pusom dayta a panangipateg. Ngem kayatna met nga umiso ti pangusaram iti wayawayam, nga agserbi a proteksionmo. Nalabit adda dagiti am-ammom nga agtutubo nga agbuybuya iti pornograpia, agar-aramid iti seksual nga immoralidad, makiramraman iti delikado nga isports, agdrogdroga, wenno sobra ti  panaginumda iti arak. Mabalin a naragsakda met idi damo. Ngem masansan a dakes ti epekto dagita, a kas iti sakit, adiksion, wenno ipapatay pay ketdi. (Gal. 6:7, 8) Nalawag a naallilawda iti ibilbilangda a “wayawaya.”​—Tito 3:3.

17, 18. (a) Kasano a mangted iti wayawaya ti panagtulnog iti Dios? (b) Ania ti nagdumaan ti wayawaya a napadasan idi da Adan ken Eva iti wayawaya ita dagiti tattao?

¹⁷ No ikompara, mano a tattao ti ammom a nagsakit gapu ta sinurotda dagiti pagalagadan ti Biblia? Nalawag a ti panagtulnog ken Jehova ket agresulta iti salun-at ken wayawaya. (Sal. 19:7-11) Kasta met, no nainsiriban nga usarem ti wayawayam​—maitunos kadagiti perpekto a linteg ken pagalagadan ti Dios—​ipakpakitam iti Dios, uray kadagiti nagannakmo, a mabalin a maitalek kenka ti ad-adu a wayawaya. Kinapudnona, panggep a talaga ti Dios nga ited kadagiti matalek nga adipenna ti perpekto a wayawaya, a nailadawan iti Biblia kas “nadayag a wayawaya ti annak ti Dios.”​—Roma 8:21.

¹⁸ Napadasan idi da Adan ken Eva dayta a wayawaya. Mano a panangiparit ti imbilin kadakuada ti Dios idiay hardin ti Eden? Maysa laeng. Saanda a kanen ti bunga ti maysa a kayo. (Gen. 2:9, 17) Ibilangmo kadi a naulpit wenno manangirurumen ti maymaysa a restriksion? Siempre saan! Ikomparam dayta iti nakaad-adu a linteg nga inaramid ti tao nga inkapilitan a sursuruen ken pagtulnogan dagiti tattao.

19. Kasano a maisursurotayo nga agbalin a nawayawayaan a tattao?

¹⁹ Nainsiriban ti panangtrato ni Jehova kadagiti adipenna. Imbes nga ikkannatayo iti nakaad-adu a linteg, siaanus nga isuronatayo a mangsurot iti linteg ti ayat. Kayatna nga agbiagtayo maitunos kadagiti prinsipiona ket guraentayo ti dakes. (Roma 12:9) Ti maysa a nagsayaat a pagarigan iti dayta a sursuro ket ti Sermon ni Jesus iti Bantay, ta ibagana dagiti makagapu iti panagaramid iti dakes. (Mat. 5:27, 28) Kas Ari ti Pagarian ti Dios, itultuloyto ni Kristo ti mangisuro kadatayo inton baro a lubong tapno naan-anay a matuladtayo ti panangmatmatna iti kinalinteg ken kinakillo. (Heb. 1:9) Pagbalinennanto a perpekto ti bagi ken panunottayo. Agasem saanmonton a marikna ti impluensia ti basol wenno mapadasan dagiti nakaam-amak nga epektona. Kamaudiananna, tagiragsakemton ti “nadayag a wayawaya” nga inkari kenka ni Jehova.

20. (a) Kasano nga us-usaren ni Jehova ti wayawayana? (b) Kasano a magunggonaanka iti ulidan ti Dios?

²⁰ Siempre, addanto latta limitasion ti wayawayatayo. Kontroladonto dayta ti ayattayo iti Dios ken iti pada a tao. Kinapudnona, kidkiddawen laeng ni Jehova a tuladentayo isuna. Awan limitasion ti wayawayana, ngem pinilina a suroten ti ayat iti pannakilangenna kadagiti masirib a parsuana. (1 Juan 4:7, 8) Sa laeng ngarud agbalin a naan-anay ti wayawayatayo no iwanwanwan dayta ti ayat iti Dios.

21. (a) Ania ti narikna ni David maipapan ken Jehova? (b) Ania ti adalentayo iti sumaruno nga artikulo?

²¹ Ap-apresiarem kadi ti adu a “naimbag” a banag nga inted kenka ni Jehova, kas iti aglaplapusanan a naespirituan a taraon, nasayaat a gagayyem, makagunggona a kalat, ken ti namnama a maaddaan iti naan-anay a wayawaya? (Sal. 103:5) No kasta, mariknam met koma daytoy a kararag iti Salmo 16:11: “Ipakaammomto kaniak ti dana ti biag. Ti panagrag-o agingga iti pannakapnek adda iti sanguanan ta rupam; adda pakaay-aywan iti makannawan nga imam iti agnanayon.” Ilawlawag ti sumaruno nga artikulo ti dadduma pay a naespirituan a gameng a masarakan iti Salmo 16. Makatulong daytoy tapno maammuantayo pay dagiti tulbek iti makapnek a biag.