1, 2. Apay a ti panaggayyem da Jonatan ken David ket nagsayaat nga ulidan ti kinamatalek?

SIGURADO a nasdaaw ni Jonatan iti panangsango ti agtutubo a ni David iti higante a ni Goliat. Inyeg ni David “ti ulo ti Filisteo” iti sango ti ama ni Jonatan a ni Ari Saul ti Israel. (1 Sam. 17:57) Nalabit inapresiar ni Jonatan ti kinatured ni David. Nalawag a tinulongan ti Dios ni David, ket nagbalin da Jonatan ken David a nasinged nga aggayyem. Kinapudnona, nangaramidda iti “maysa a tulag, gapu iti panangayat [ni Jonatan ken David] a kas iti bukodna a kararua.” (1 Sam. 18:1-3) Iti intero a panagbiagna, nagbalin a matalek ni Jonatan ken David.

² Nagpaut ti panaggayyem da Jonatan ken David, uray pay no ni David ti pinili ti Dios a sumaruno nga ari ti Israel. Idi sapsapulen ni Saul ni David tapno papatayenna, maseknan ni Jonatan kenkuana. Tapno pabilgenna ti gayyemna, napan ni Jonatan iti let-ang ti Juda idiay Hores. Pinatibkerna ni David idi imbagana a ni Jehova ti mangpabileg kenkuana. Kinuna ni Jonatan: “Dika agbuteng . . . , ket sika agarikanto iti Israel, ket siak agbalinakto a maikadua kenka.”—1 Sam. 23:16, 17.

3. Para ken Jonatan, ania ti napatpateg kenkuana ngem iti kinamatalekna ken David, ken kasano nga ammotayo a kasta? (Kitaen ti ladawan iti rugi ti artikulo.)

 ³ Maapresiar la unay ti galad a kinamatalek. Nupay kasta, saantayo a makita ti nagpateg a leksion no ti laeng kinamatalek ni Jonatan ken David ti apresiarentayo ngem saantayo nga ikabilangan ti kinamatalekna iti Dios. Apay nga imbilang ni Jonatan ni David a maysa a gayyem imbes a karibal? Nalawag nga adda napatpateg ken Jonatan ngem iti bukodna a pagimbagan. Laglagipentayo nga imbagana a ni Jehova ti mangpabileg ken David. No kasta, nalawag a ti kinamatalek iti Dios ti kangrunaan iti puso ni Jonatan. Kinapudnona, ti kinamatalekna ken Jehova ti nakaibatayan ti kinamatalekna ken David. Ket simamatalek a tinungpal da Jonatan ken David ti sapatada: “Adda koma ni Jehova iti nagbaetanta ken iti nagbaetan ti putotmo ken ti putotko agingga iti tiempo a di nakedngan.”—1 Sam. 20:42.

4. (a) Ania a talaga ti mangyeg kadatayo iti ragsak ken pannakapnek? (b) Ania ti usigentayo iti daytoy nga artikulo?

⁴ Kas Kristiano, saantayo laeng nga apresiaren ti kinamatalek ti sabsabali no di ket matalektayo met kadagiti miembro ti pamiliatayo, gagayyem, ken kapammatiantayo. (1 Tes. 2:10, 11) Ngem ania koma a kinamatalek ti kangrunaan iti pusotayo? Siempre, ti kinamatalektayo iti Daydiay nangted iti biagtayo! (Apoc. 4:11) No taginayonentayo dayta a kinamatalek, pudno a naragsak ken mapnektayo. Ngem tapno mapaneknekan a matalektayo iti Dios, masapul nga agtalinaedtayo kenkuana uray iti narigat a kasasaad. Iti daytoy nga artikulo, usigentayo no kasano a makatulong kadatayo ti ulidan ni Jonatan tapno mapaneknekantayo a matalektayo ken Jehova iti sidong ti uppat a narigat a kasasaad: (1) no mariknatayo a saan a maikari a pagraeman ti maysa nga addaan autoridad, (2) no agduma ti pangipakitaantayo iti kinamatalek, (3) no saan a nasayaat ti panangmatmat ti sabsabali kadatayo, ken (4) no marigatantayo a mangtungpal iti karitayo.

5. Apay a marigatan dagiti Israelita nga agmatalek iti Dios bayat ti panagturay ni Saul?

⁵ Nupay pinulotan ti Dios nga agbalin nga ari ni Saul nga ama ni Jonatan, nagsukir idi agangay isu nga inlaksid ni Jehova. (1 Sam. 15:17-23) Gapu ta saan a dagus nga inikkat ti Dios ni Saul manipud iti trono, ti di umiso nga aramidna ti nangsubok kadagiti iturayanna ken amin a nasinged kenkuana. Nasubok ti kinamatalekda iti Dios bayat a ti ari, nga agtugtugaw iti “trono ni Jehova,” sinurotna ti dakes a dana.—1 Cron. 29:23.

6. Ania ti mangipakita a nagmatalek ni Jonatan ken Jehova?

⁶ Idi damo nga impakita ni Saul ti kinasukirna, pinaneknekan ni Jonatan nga anakna ti kinamatalekna ken Jehova. (1 Sam. 13:13, 14) Kinuna ni propeta Samuel: “Saanto a panawan ni Jehova ti ilina maipagapu iti naindaklan a naganna.” (1 Sam. 12:22) Impakita ni Jonatan a mamati iti dayta idi a ti Israel ket binutbuteng ti nagdakkel a buyot dagiti Filisteo nga addaan iti 30,000 a karuahe a pakigubat. Adda laeng 600 a soldado ni Saul, ket isuda laeng ken Jonatan ti addaan iti armas! Ngem napan ni Jonatan iti kampo dagiti Filisteo a ti laeng agaw-awit iti armasna ti kaduana. ‘Awan ti makalapped ken Jehova a mangisalakan babaen iti adu wenno bassit,’ kinuna ni Jonatan. Pinapatay dagitoy dua nga Israelita ti agarup 20 a lallaki iti kampo. Ket “nangrugi a nagkintayeg ti daga, ket nagbalin dayta a panagpigerger manipud iti Dios.” Nagpipinnatay dagiti Filisteo gapu iti pannakariroda. Gapuna, ti pammati ni Jonatan iti Dios ti namagballigi kenkuana.—1 Sam. 13:5, 15, 22; 14:1, 2, 6, 14, 15, 20.

7. Kasano a trinato ni Jonatan ni amana?

⁷ Uray no nadadael ti relasion ni Saul iti  Dios, nakitunos latta ni Jonatan ken amana agingga a mabalin. Kas pagarigan, nagkaduada a nakilaban a mangidepensa iti ili ti Dios.—1 Sam. 31:1, 2.

8, 9. Apay a maibagatayo a matalektayo iti Dios no raraementayo dagiti addaan iti autoridad?

⁸ Kas ken Jonatan, mapaneknekantayo a matalektayo ken Jehova babaen iti panagpasakuptayo kadagiti nangatngato nga agtuturay agingga a mabalin, kas ikalikagum ti Dios, uray pay no mariknatayo a saan a maikari a pagraeman ti dadduma. Kas pagarigan, mabalin a korap ti maysa nga opisial ti gobierno, ngem raementayo latta ti saadna gapu ta kas “nangatngato nga autoridad” agpaituraytayo agingga a mabalin. (Basaen ti Roma 13:1, 2.) Kinapudnona, mapaneknekantayo amin a matalektayo ken Jehova no raementayo dagidiay inikkanna iti autoridad.—1 Cor. 11:3; Heb. 13:17.

⁹ Idiay South America, pinaneknekan ni Olga  ^[1] a matalek iti Dios babaen ti panangraemna ken lakayna uray kadagiti narigat a kasasaad. Iti adu a tawen, marurod ti asawana kenkuana gapu ta isu ket maysa a Saksi ni Jehova. Sinaktanna ti riknana, imbabainna, dina kasasao, ken binutbutengna nga isinana ken alaenna dagiti annakda. Ngem saan a nagibales ni Olga. Inkagumaanna ti agbalin a naimbag nga asawa babaen ti panangisaganana iti taraon ni lakayna, pagbadona, ken panangasikasona iti pamiliana. (Roma 12:17) No mabalin, kuyogenna ni lakayna kadagiti panagtitipon ti pamiliana wenno gagayyemna. Kas pagarigan, idi napan ni lakayna iti sabali a siudad para iti pumpon ti amana, rinubbuatanna dagiti annakna ken insaganana ti amin a kasapulanda iti biahe. Inur-urayna ni lakayna iti ruangan ti simbaan agingga a nalpas ti seremonia. Kalpasan ti adu a tawen, simmayaat ti kababalin ti asawana gapu iti anus ken panagraem ni Olga. Itultulodna itan ni Olga iti Kingdom Hall ken paregtaenna payen a mapan makigimong, ken sagpaminsan a kaduaenna a makigimong.—1 Ped. 3:1.

10. Kasano nga ammo ni Jonatan no asino ti rumbeng a pangipakitaanna iti kinamatalek?

¹⁰ Gapu ta determinado ni Saul a mangpapatay ken David, naipasango ni Jonatan no asino ti pangipakitaanna iti kinamatalek. Nupay nakitulag ken David, agpaspasakup met  ni Jonatan iti amana. Ngem ammo ni Jonatan a tultulongan ti Dios ni David, saan a ni Saul. Ngarud, nangnangruna nga impakita ni Jonatan ti kinamatalekna ken David imbes a ken Saul. Pinakdaaranna nga aglemmeng ni David ken impadamagna ken Saul dagiti nasayaat a bambanag maipapan ken David.—Basaen ti 1 Samuel 19:1-6.

11, 12. Kasano a makatulong ti panagayattayo iti Dios tapno agbalintayo a matalek kenkuana?

¹¹ Ti kinamatalek iti Dios ti nakatulong ken Alice a taga-Australia a mangikeddeng no asino ti pangipakitaanna iti kinamatalek. Idi mayad-adalan iti Biblia, imbagana iti pamiliana dagiti naimbag a bambanag a maad-adalna. Idi agangay, imbaga ni Alice kadagiti miembro ti pamiliana a saanen a makipagselebrar iti Krismas. Inlawlawagna dagiti rason, ngem in-inut a nakapungtotda gapu iti pannakaseknanda kenkuana. Mariknada a taltallikudanna ti pamiliana. Kinuna ni Alice: “Imbaga ni Nanang nga inlaksidnakon kas anak. Nakigtotak ken nasaktanak ta talaga nga ay-ayatek ti pamiliak. Nupay kasta, inkeddengko a ni Jehova ken ti Anakna ti kangrunaan iti pusok, ket nabautisaranak iti sumaganad nga asamblea.”—Mat. 10:37.

¹² No saantayo a naannad, ti kinamatalek iti pagilian, eskuelaan, wenno grupo iti isport ti mabalin nga agbalin a napatpateg kadatayo ngem iti kinamatalektayo iti Dios. Kas pagarigan, pagay-ayat ni Henry ti agay-ayam iti chess. Kanayon a kampeon ti eskuelaanda, ket kayatna nga ipaay ti amin a kabaelanna. Ngem inaminna: “In-inut nga impangpangrunak ti kinamatalekko iti eskuelaan ngem ti kinamatalekko iti Dios. Malaplapdan ti panagserbik iti Pagarian tunggal ngudo ti lawas gapu kadagiti torneo iti chess, isu nga inkeddengko ti umikkat iti chess team.”—Mat. 6:33.

13. Kasano a makatulong kadatayo ti kinamatalek iti Dios tapno mapagballigiantayo dagiti problema iti pamilia?

¹³ Talaga a narigat a tingitingen no asino ti nangnangruna a pangipakitaan iti kinamatalek iti uneg ti pamilia. Kas pagarigan, kinuna ni Ken: “Kayatko a kanayon a bisitaen ti baketen a nanangko ken sagpaminsan a makipagnaed kadakami. Ngem saanda nga agkatunosan ken baketko. Idi damo, nagproblemaak ta no pagustuak ti maysa kadakuada, masaktan ti sabali. Ngem iti kasta a kasasaad, nabigbigko a nangnangruna nga ipaayko ti panagmatalekko iti asawak. Gapuna, nangaramidak iti solusion a maawatna.” Ti kinamatalek iti Dios ken ti panagraem iti Saona ti nangpatured ken ni Ken a mangilawlawag ken baketna no apay a masapul a makitunos ken ni nanangna ken mangilawlawag ken nanangna no apay a masapul a raemenna ti asawana.—Basaen ti Genesis 2:24; 1 Corinto 13:4, 5.

14. Ania ti mangipakita a saan a nasayaat ti panangtrato ni Saul ken Jonatan?

¹⁴ Mabalin a masubok ti kinamatalektayo iti Dios no saan a nasayaat ti panangmatmat kadatayo ti maysa nga addaan iti autoridad. Mabalin a kasta ti nakaipasanguan ni Jonatan. Ammo ni Ari Saul a pinulotan ti Dios a gayyem ti anakna ni David, ngem saanna nga ammo no apay. Naibabain ni Jonatan gapu ta inungtan ni Saul. Nupay kasta, saan a nagibales ni Jonatan. Saan a nagbalbaliw ti kinamatalekna iti Dios wenno ken David, nga agbalinto nga ari ti Israel.—1 Sam. 20:30-41.

15. Ania ti aramidentayo no saan a nasayaat ti panangtrato ti maysa a kabsat kadatayo?

¹⁵ Iti uneg ti kongregasion dagiti adipen ni Jehova ita, saantayo a namnamaen a di umiso ti pannakatratotayo. Nupay kasta, imperpekto dagiti mangidadaulo kadatayo ket mabalin a di umiso ti panangipapanda kadagiti tignaytayo. (1 Sam. 1:13-17) No saan man a nasayaat ti panangmatmatda kadatayo, agtalinaedtayo latta a matalek ken Jehova.

16. Ania dagiti kasasaad a masapul nga agmatalektayo iti Dios ket saantayo nga agbalin nga agimbubukodan?

¹⁶ Imparegta ni Saul ken Jonatan nga aramidenna ti para laeng iti pagimbaganna. (1 Sam. 20:31) Ngem ti kinamatalekna iti Dios ti nangtignay kenkuana a makigayyem ken David imbes a panunotenna nga agbalin nga ari. Matuladtayo ti saan nga agimbubukodan a kababalin ni Jonatan no laglagipentayo a makaay-ayo ken Jehova ti tao a saan nga agbaliw iti karina uray no pagdaksanna. (Sal. 15:4) Saan a nagbalbaliw ni Jonatan iti karina ken David. Saantayo koma met nga agbaliw iti karitayo. Kas pagarigan, no narigat a tungpalen ti tulagan iti negosio, ti kinamatalektayo iti Dios ken ti panagraemtayo iti Biblia ti mangtignay kadatayo a mangtungpal iti karitayo. No ngay narigrigat ti kasasaad ti panagasawatayo ngem iti ninamnamatayo? Sigurado a tignayennatayo ti panagayattayo iti Dios nga agmatalek iti asawatayo.—Basaen ti Malakias 2:13-16.

17. Kasano a nakatulong kenka daytoy a panagadal?

¹⁷ No utobentayo ti ulidan ni Jonatan, saan kadi a kayattayo a tuladen ti kinamatalekna iti Dios? Saantayo koma nga aramiden ti bukodtayo a pagimbagan. Kas ken Jonatan, paneknekantayo a matalektayo ken Jehova babaen ti panagmatalektayo kadagiti adipenna, uray pay kadagiti mabalin a mangupay kadatayo. No matalektayo ken Jehova a Dios uray kadagiti narigat a kasasaad, maparagsaktayo ti pusona—ket dayta laeng ti mangyeg iti kasayaatan a pannakapnek. (Prov. 27:11) No agtalinaedtayo a matalek ken Jehova, masiguradotayo a kanayon nga aramidenna ti pagimbagan dagiti mangay-ayat kenkuana. Iti sumaganad nga artikulo, usigentayo dagiti napapateg a leksion a maadaltayo iti aramid dagiti matalek ken saan a matalek a kapanawenan ni David.