Salsaludsod Dagiti Agbasbasa
Kuna ti Proverbio 24:16: “Uray mamimpito a matuang ti nalinteg, tumakderto manen.” Tumukoy kadi daytoy iti maysa a maulit-ulit nga agbasol ngem pakawanen ti Dios?
Ti agpayso, saan a dayta ti punto daytoy a bersikulo. Imbes ketdi, tumukoy dayta iti maysa a tao a matuang gapu ta maulit-ulit a maipasango kadagiti problema wenno pakarigatan. Ngem bumangon manen gapu ta mapagballigianna dagita.
Kitaentayo ti konteksto ti bersikulo: “Dika agtambang nga agaramid iti dakes iti asideg ti balay ti nalinteg a tao; dimo dadaelen ti pagin-inanaanna. Ta uray mamimpito a matuang ti nalinteg, tumakderto manen, ngem matumbanto ti dakes gapu iti didigra. Dika agragsak no matuang ti kabusormo, ket saan koma nga agrag-o ti pusom no matumba.”—Prov. 24:15-17.
Adda dagiti mangibaga nga agaplikar ti bersikulo 16 iti maysa a tao nga agbasol ngem agbabawi. Insurat ti dua a British a lider ti relihion a kasta ti panangilawlawag “dagiti manangaskasaba, idi un-unana ken ita, iti daytoy a teksto.” Innayon dagita a lider ti relihion a ti kasta a kapanunotan kaipapananna a “ti naimbag a tao ket mabalin a makaaramid . . . kadagiti nadagsen a basol, ngem saan a pulos mapukaw ti panagayatna iti Dios, ken bumangon iti pannakatumbana gapu ta agbabawi kada makabasol.” Ti kasta nga opinion ket magustuan daydiay dina kayat a labanan ti tendensiana nga agbasol. Mabalin a panunotenna nga uray maulit-ulit nga agbasol, kanayon a pakawanen ti Dios.
Ngem saan a dayta ti talaga a kaipapanan ti bersikulo 16.
Ti Hebreo a sao a naipatarus kas “matuang” iti bersikulo 16 ken 17 ket mabalin a mausar iti nadumaduma a pamay-an. Mabalin a kaipapananna ti literal a pannakatuang—kas iti pannakatumba ti maysa a toro iti dalan, pannakatnag ti maysa a tao manipud iti atep, wenno pannakatnag ti maysa a bassit a bato. (Deut. 22:4, 8; Amos 9:9) Mabalin met a mausar dayta a sao iti simboliko a pamay-an, kas iti daytoy: “Iturong ni Jehova dagiti addang ti maysa a tao no maragsakan ti Dios iti dalanna. Uray no matuang, saanto a mapakleb, ta ti ima ni Jehova ti mangtengngel kenkuana.”—Sal. 37:23, 24; Prov. 11:5; 13:17; 17:20.
Ngem panunotenyo daytoy nga imbaga ni Professor Edward H. Plumptre: “Ti Hebreo a sao para iti [“matuang”] ket saan a pulos a nausar a tumukoy iti panagbasol.” Isu a kastoy ti panangsumario ti sabali pay nga eskolar iti bersikulo 16: “Awan serserbina ti panangmaltrato kadagiti adipen ti Dios, ta kanayon nga agballigida—ngem saan a kasta dagiti managdakdakes!”
Wen, imbes a panagbasol ti kaipapanan ti “pannakatuang” iti Proverbio 24:16, tumukoy dayta kadagiti problema wenno pakarigatan a mapaspasarantayo, a maulit-ulit pay ketdi. Iti daytoy dakes a lubong, mabalin a mapasaran ti nalinteg a tao dagiti problema iti salun-at wenno dadduma pay a problema. Mabalin pay ketdi a nakaro ti panangidadanes kenkuana ti gobierno. Ngem makapagtalek a sarapaen ken tulongan ti Dios nga agibtur ken agballigi. Isaludsodmo iti bagim, ‘Saan kadi a masansan a makitkitak a nasayaat ti pagbanagan dagiti adipen ti Dios?’ Apay? Naipasigurado kadatayo a “sarapaen ni Jehova ti amin a matumtumba, ket bangonenna ti amin a madagdagsenan.”—Sal. 41:1-3; 145:14-19.
Saan a maragsakan ti “nalinteg” a makakita nga agprobproblema ti dadduma. Imbes ketdi, maliwliwa ta ammona a “naimbagto ti pagbanagan dagidiay agbuteng iti pudno a Dios, ta nagbutengda kenkuana.”—Ecl. 8:11-13; Job 31:3-6; Sal. 27:5, 6.