Sadino ti Rumbeng nga Ayanmo Inton Dumteng ti Panungpalan?
Sadino ti Rumbeng nga Ayanmo Inton Dumteng ti Panungpalan?
INTON Armagedon, dadaelento ni Jehova ti agdama a dakes a sistema ti bambanag. Anianto ti mapasamak kadagiti nalinteg? Kastoy ti kuna ti Proverbio 2:21, 22: “Dagiti napalungdo isuda ti agtaengto iti daga, ket dagiti awan pakababalawanna isuda ti mateddanto iti dayta. No maipapan kadagiti nadangkes, magessatdanto iti mismo a daga; ket no maipapan kadagiti nagulib, maalat-atdanto iti dayta.”
Ngem kasano nga agtalinaedto ditoy daga dagidiay awan pakababalawanda? Addanto ngata pagkamanganda? Sadinonto ngarud ti rumbeng nga ayan dagiti nalinteg inton dumteng ti panungpalan? Mailawlawag dagitoy babaen kadagiti uppat a salaysay ti Biblia maipapan iti panangispal.
No Kaano a Napateg ti Ayan
Maipapan iti pannakaispal dagiti patriarka a da Noe ken Lot, kastoy ti mabasa iti 2 Pedro 2:5-7: “[Ti Dios] saan a nagteppel a mangdusa iti kadaanan a lubong, ngem inaywananna ni Noe, maysa a manangaskasaba iti kinalinteg, a sitatalged agraman ti pito a sabsabali pay idi nangyeg iti layus iti lubong dagiti di nadiosan a tattao; ket babaen ti panangpadapo kadagiti siudad ti Sodoma ken Gomorra kinondenarna ida, a nangipasdek iti pagtuladan maipaay kadagiti di nadiosan a tattao maipapan iti bambanag nga umay; ket inispalna ni nalinteg a Lot, a nariribukan unay iti panagpennek dagiti managsalungasing-linteg a tattao iti nalulok a kababalin.”
Kasano a naispal ni Noe iti Layus? Kinuna ti Dios ken Noe: “Ti panungpalan ti isuamin a lasag dimtengen iti imatangko, agsipud ta ti daga napno iti kinaranggas maigapu kadakuada; ket adtoy dadaelek ida a mairaman iti daga. Mangaramidka maipaay kenka iti maysa a daong manipud kayo ti natutot a kayo.” (Gen. 6:13, 14) Inaramid ni Noe ti daong sigun iti imbilin ni Jehova kenkuana. Pito nga aldaw sakbay ti Layus, imbilin ni Jehova ken Noe nga iserrekna dagiti animal iti daong ket masapul a sumrek met iti daong agraman ti pamiliana. Iti maikapito nga aldaw, naiserra ti daong, “ket ti bayakabak iti rabaw ti daga nagtultuloy iti uppat a pulo nga aldaw ken uppat a pulo a rabii.” (Gen. 7:1-4, 11, 12, 16) Ni Noe ken ti pamiliana ket ‘sitatalged a nailasat iti danum.’ (1 Ped. 3:20) Tapno maispalda, masapul nga agtalinaedda iti uneg ti daong. Awan ti sabali a natalged a lugar a pagkamanganda.—Gen. 7:19, 20.
Iti kaso ni Lot, naiduma ti bilin. Dua nga anghel ti nangipakaammo kenkuana no ania a lugar ti saanna a pagtalinaedan. Kinunada kenkuana: “Isuamin a kukuam iti siudad [ti Sodoma], iruarmo manipud itoy a disso! Ta dadaelenmi daytoy a disso.” Masapul nga ‘agtalawda nga agturong iti kabambantayan.’—Gen. 19:12, 13, 17.
Dagiti kapadasan da Noe ken Lot paneknekanda nga “ammo ni Jehova no kasano ti mangispal kadagiti tattao nga addaan nadiosan a debosion manipud iti pannakasuot, ngem isaganana dagiti nakillo a tattao maipaay iti aldaw a panangukom.” (2 Ped. 2:9) Kadagitoy dua a kaso ti panangispal, nasken ti kaadda iti umiso a lugar. Masapul a sumrek ni Noe iti daong, idinto ta masapul a rummuar ni Lot idiay Sodoma. Ngem kanayon kadi a kasta ti kasasaad? Kabaelan kadi ni Jehova nga ispalen dagiti nalinteg sadinoman ti ayanda, a saanen a masapul nga umakarda? Tapno masungbatan dayta a saludsod, usigentayo ti dua pay a salaysay maipapan iti panangispal.
Kanayon Kadi a Nasken no Sadino ti Ayanmo?
Sakbay a dinusa ni Jehova ti Egipto babaen iti sangapulo a saplit idi kaaldawan ni Moises, imbilinna Ex. 12:22, 23, 29.
kadagiti Israelita a mangalada iti dara ti animal a daton iti Paskua tapno iwarsida kadagiti bautek ken ngatuen ti ruanganda. Apay? Tapno ‘inton lumasat ni Jehova a mangsaplit kadagiti Egipcio ket makitana ti dara iti makinngato a paset ti ruangan ken iti dua a bautek, labsannanto ti pagserkan ket saannanto a palubosan a sumrek ti pannakadadael kadagiti balayda tapno saplitenna ida.’ Iti dayta a rabii, “kinabil ni Jehova ti tunggal inauna iti daga ti Egipto, manipud inauna ni Faraon nga agtugtugaw iti tronona agingga iti inauna ti kautibo nga adda idi iti pagbaludan nga abut, ken ti tunggal inauna ti animal.” Naispal dagiti inauna nga annak dagiti Israelita uray saanda nga immakar.—Usigem met ti kaso ni Rahab, maysa a balangkantis nga agnanaed iti siudad ti Jerico. Dandani idin sakupen dagiti Israelita ti Naikari a Daga. Idi naammuan ni Rahab a naikeddengen a madadael ti Jerico, imbagana kadagiti dua nga espia nga Israelita a kasta unay ti buteng ti siudad gapu ta um-umayen ti buyot ti Israel. Inlemmeng ni Rahab dagiti espia ket kiniddawna nga isapatada ti pannakaispalda a sangapamiliaan inton madadael ti Jerico. Imbilin dagiti espia ken Rahab nga ummongenna ti pamiliana iti uneg ti balayna, nga adda idi iti rabaw ti pader ti siudad. Madadaelda a maikanunong iti siudad no rummuarda iti balay. (Jos. 2:8-13, 15, 18, 19) Ngem idi agangay, imbaga ni Jehova ken Josue a “ti pader ti siudad marbanto a malantag.” (Jos. 6:5) Agparang a saanen a natalged ti dinakamat dagiti espia a pagkamangan. Kasano ngarud ti pannakaispal ni Rahab ken ti sangakabbalayanna?
Idi tiempon a sakupen dagiti Israelita ti Jerico, pinuyotan dagiti padi dagiti tangguyob ket nagriaw dagiti Israelita. Kuna ti Josue 6:20: “Naaramid nga apaman a nangngeg dagiti umili [ti Israel] ti uni ti tangguyob ket rinugian dagiti umili nga iriaw ti maysa a dakkel nga ikkis ti gubat, idin ti pader nangrugi a marba a malantag.” Awanen ti tao a makalapped iti pannakarba ti pader. Ngem namilagruan a saan a narba ti paset ti pader a pagnanaedan ni Rahab. Imbilin ni Josue kadagiti dua nga espia: “Sumrekkayo iti balay ti babai, ti balangkantis, ket iruaryo manipud sadiay ti babai ken amin a kukuana, kas iti insapatayo kenkuana.” (Jos. 6:22) Naispal amin nga adda iti balay ni Rahab.
Ania ti Kapatgan?
Ania ti maadaltayo iti pannakaisalakan da Noe, Lot, dagiti Israelita idi kaaldawan ni Moises, ken ni Rahab? Kasano a makatulong dagitoy a salaysay tapno maikeddengtayo no sadino ti rumbeng nga ayantayo inton dumteng ti panungpalan ti agdama a dakes a sistema ti bambanag?
Agpayso a naispal ni Noe gapu iti kaaddana iti uneg ti daong. Ngem apay nga adda idiay? Saan kadi a gapu ta natulnog ken addaan iti pammati? “Inaramid ni Noe ti maitunos iti isuamin nga imbilin kenkuana ti Dios,” kuna ti Gen. 6:22; Heb. 11:7) Datayo ngay? Ar-aramidentayo met kadi ti amin nga imbilin ti Dios kadatayo? Ni Noe ket maysa met a “manangaskasaba iti kinalinteg.” (2 Ped. 2:5) Kas kenkuana, naregtatayo kadi a mangasaba, uray no manangyaleng-aleng dagiti tattao iti teritoriatayo?
Biblia. “Inaramidna ti kasta met laeng.” (Nakalasat ni Lot babaen ti ipapanawna iti Sodoma. Naispal gapu ta nalinteg iti imatang ti Dios ken nariribukan unay iti nalulok a kababalin dagiti managsalungasing-linteg a tattao iti Sodoma ken Gomorra. Talaga kadi a mariribukantayo a makakitkita iti nalulok a kababalin nga agraraira iti kaaldawantayo? Wenno nairuamtayon a makakitkita iti dayta ket saantayon a maringgoran? Ar-aramidentayo kadi ti amin a kabaelantayo tapno agtalinaedtayo a “di namulitan ken awan pakapilawanna ken sitatalna”?—2 Ped. 3:14.
Ti pannakaisalakan dagiti Israelita idiay Egipto ken ni Rahab idiay Jerico ket agpannuray iti panagtalinaedda kadagiti balayda. Kasapulan ti pammati ken kinatulnog iti biangda. (Heb. 11:28, 30, 31) Panunotem no kasano a binambantayan ti tunggal pamilia nga Israelita dagiti inauna nga annakda bayat a nagsasaruno a ‘nagikkis’ dagiti sangakabbalayan dagiti Egipcio. (Ex. 12:30) Panunotem no kasano nga inummong ni Rahab ti pamiliana bayat a mangmangngegna nga umas-asidegen iti balayna ti pannakarpuog ti pader ti Jerico. Masapul a napudno ti pammati ni Rahab tapno agtalinaed a natulnog ken saan a rummuar iti balay.
Iti din agbayag, dumtengton ti panungpalan ti dakes a lubong ni Satanas. Saantayo nga ammo no kasano a salakniban ni Jehova ti ilina iti nakaam-amak nga ‘aldaw ti ungetna.’ (Sof. 2:3) Nupay kasta, sadinoman ti ayantayo ken aniaman ti kasasaadtayo iti dayta a tiempo, masiguradotayo nga agpannuray ti pannakaispaltayo iti pammatitayo ken Jehova ken iti panagtulnogtayo kenkuana. Kabayatanna, maaddaantayo koma iti umiso a panangmatmat iti tuktukoyen ni Isaias a ‘makin-uneg a siledtayo.’
“Sumrekka Kadagiti Makin-uneg a Siledmo”
“Mapanka, ilik, sumrekka kadagiti makin-uneg a siledmo, ket irikepmo dagiti ruanganmo iti likudam,” kuna ti Isaias 26:20. “Aglemmengka iti apagkanito laeng agingga a lumabas ti panangkondenar” wenno pungtot. Mabalin a damo a natungpal daytoy a padto idi 539 K.K.P. idi pinarmek dagiti Medo ken Persiano ti Babilonia. Apaman a nakastrek iti Babilonia ti Persiano a ni Ciro, agparang a binilinna ti amin nga agtalinaedda iti uneg ti balayda agsipud ta nabilin dagiti soldadona a papatayenda ti asinoman nga adda iti ruar.
Iti kaaldawantayo, dagiti ‘makin-uneg a siled’ iti daytoy a padto mabalin a tukoyenna ti nasurok a 100,000 a kongregasion dagiti Saksi ni Jehova iti intero a lubong. Nakapatpateg dagita a kongregasion iti biagtayo ket agtultuloy a napateg dagita agingga iti “dakkel a rigat.” (Apoc. 7:14) Nabilin ti ili ti Dios a sumrekda kadagiti ‘makin-uneg a siledda’ ken aglemmengda “agingga a lumabas ti panangkondenar.” Nasken a patanoren ken taginayonentayo ti nasayaat a panangmatmat iti kongregasion ken determinadotayo nga agtalinaed a nasinged iti dayta. Ipapusotayo koma daytoy a pammagbaga ni Pablo: “Agpipinnanunottayo koma iti maysa ken maysa tapno mangparegta iti ayat ken nasayaat nga ar-aramid, a saantay a baybay-an ti panagtataripnongtayo a sangsangkamaysa, kas iti kaugalian ti dadduma, no di ket agpipinnaregtatayo, ket nangnangruna a kasta bayat a makitkitayo nga umas-asidegen ti aldaw.”—Heb. 10:24, 25.
[Dagiti Ladawan iti panid 7]
Ania ti maadaltayo kadagiti panangispal idi ti Dios?
[Ladawan iti panid 8]
Ania ti mabalin a tuktukoyen dagiti ‘makin-uneg a siled’ iti kaaldawantayo?