Agpapaidalanka Kadi iti Espiritu ti Dios?
Agpapaidalanka Kadi iti Espiritu ti Dios?
“Ti espiritum naimbag; idalannak koma dayta iti daga ti kinapalungdo.”—SAL. 143:10.
1, 2. (a) Ania dagiti gundaway nga inusar ni Jehova ti nasantuan nga espiritu agpaay kadagiti adipenna? (b) Agtigtignay laeng kadi ti nasantuan nga espiritu kadagiti naisangsangayan a kasasaad? Ilawlawagyo.
ANIA ti mapanunotmo no usigem ti panagtignay ti nasantuan nga espiritu? Mailadawanmo kadi dagiti nakaskasdaaw a naaramidan da Gideon ken Samson? (Uk. 6:33, 34; 15:14, 15) Nalabit mapanunotmo ti kinatured dagiti nagkauna a Kristiano wenno ti kinakalmado ni Esteban bayat a nakatakder iti sanguanan ti Sanhedrin. (Ara. 4:31; 6:15) Iti kaaldawantayo, mapanunotmo kadi ti kinaragsak kadagiti internasional a kombensiontayo, ti kinatarnaw dagiti kakabsattayo a naibalud gapu iti neutral a takderda, ken ti naisangsangayan a panagrang-ay ti trabaho a panangasaba? Pammaneknek amin dagita iti panagtignay ti nasantuan nga espiritu.
2 Agtigtignay laeng kadi ti nasantuan nga espiritu kadagiti naisangsangayan a kasasaad? Saan. Dakamaten ti Sao ti Dios dagiti Kristiano a ‘magmagna babaen ti espiritu,’ ‘agpapaidalan iti espiritu,’ ken ‘agbibiag babaen ti espiritu.’ (Gal. 5:16, 18, 25) Ipamatmat dagita a sasao nga idaldalannatayo a kanayon ti nasantuan nga espiritu. Inaldaw koma ngarud a kiddawentayo ken Jehova nga iwanwanna ti panagpampanunot, panagsasao, ken panagtigtignaytayo babaen ti espirituna. (Basaen ti Salmo 143:10.) No agpaiwanwantayo iti espiritu, mangpataud dayta kadatayo iti bunga a makapabang-ar iti sabsabali ken mangidayaw iti Dios.
3. (a) Apay a masapul nga agpaidalantayo iti nasantuan nga espiritu? (b) Ania dagiti saludsod nga usigentayo?
3 Apay a nagpateg nga agpaidalantayo iti nasantuan nga espiritu? Gapu ta adda sabali a puersa a mangikagkagumaan a mangdominar kadatayo, puersa a bumusbusor iti panagtignay ti nasantuan nga espiritu. Dinakamat ti Kasuratan dayta a puersa kas “ti lasag” a tumukoy iti pagannayasan ti managbasol a lasagtayo, ti kinaimperpekto a tinawidtayo ken Adan. (Basaen ti Galacia 5:17.) Ania ngarud ti ramanen ti panagpaidalan iti espiritu ti Dios? Ania dagiti praktikal nga addang a mabalintayo nga aramiden tapno masarangettayo ti pagannayasantayo nga agbasol? Usigentayo dagitoy a saludsod bayat a pagsasaritaantayo ti nabatbati nga innem nga aspeto “ti bunga ti espiritu” nga isu ti “mabayag a panagitured, kinamanangngaasi, kinaimbag, pammati, kinaalumamay, panagteppel.”—Gal. 5:22, 23.
Kinaalumamay ken Mabayag a Panagitured—Mangyeg Talna iti Kongregasion
4. Kasano a makatulong ti kinaalumamay ken mabayag a panagitured tapno maadda ti talna iti kongregasion?
4 Basaen ti Colosas 3:12, 13. Agtinnulong ti kinaalumamay ken mabayag a panagitured tapno maadda ti talna iti kongregasion. Dagitoy nga aspeto ti bunga ti espiritu tulongandatayo nga agbalin a naasi iti sabsabali, agtalinaed a kalmado uray makaparurod ti kasasaad, ken saan nga agibales uray makaibaga wenno makaaramid ti dadduma iti saan a nasayaat. No adda ditay nagkinnaawatan iti maysa a kabsat, ti mabayag a panagitured, wenno kinaanus, tulongannatayo a saan a mauma iti kabsattayo ken mangaramid iti amin a kabaelantayo tapno marisut ti problema. Talaga kadi a kasapulan iti kongregasion ti kinaalumamay ken mabayag a panagitured? Wen, gapu ta imperpektotayo amin.
5. Ania ti napasamak kada Pablo ken Bernabe, ken ania ti ipakita dayta?
5 Usigentayo ti napasamak kada Pablo ken Bernabe. Adu a tawen a nagtinnulongda iti pannakaisaknap ti naimbag a damag. Addaanda kadagiti agkakaimbag a galad. Ngem naminsan, adda “bimtak a nakaro a panagpungtot [iti nagbaetanda], iti kasta nagsinada.” (Ara. 15:36-39) Ipakita dayta a pasamak a no dadduma, tumaud dagiti di pagkikinnaawatan kadagiti matalek nga adipen ti Dios. No adda agkapammatian a di nagkinnaawatan, ania ti mabalinda nga aramiden tapno saan a dumakkel ti riri, ken saan a madadael ti relasionda?
6, 7. (a) Ania a Nainkasuratan a balakad ti mabalintayo a suroten sakbay a bumara ti pannakisaritatayo iti kapammatiantayo? (b) Ania dagiti pagimbagan ti panagbalin a “nasiglat no iti panagdengngeg, nainayad no iti panagsao, nabannayat no iti panagpungtot”?
6 Dagiti sasao a ‘bimtak ti nakaro a pungtot’ ipamatmatna a bigla ken nakaro ti di nagkinnaawatan da Pablo ken Bernabe. No marikna ti maysa a Kristiano a makapungtoten bayat a makisarsarita iti kapammatianna, nainsiriban nga ipangagna ti balakad iti Santiago 1:19, 20: “Tunggal tao masapul a nasiglat no iti panagdengngeg, nainayad no iti panagsao, nabannayat no iti panagpungtot; ta ti pungtot ti tao saanna nga itungpal ti kinalinteg ti Dios.” Depende iti kasasaad, mabalinna a baliwan ti saritaan, itantan ti saritaan, wenno pumanaw sakbay a bumara dayta.—Prov. 12:16; 17:14; 29:11.
7 Ania dagiti pagimbagan ti panangsurot iti dayta a balakad? Agpapaidalan ti maysa a Kristiano iti espiritu ti Dios no pakalmaenna ti riknana, ikararagna ti situasion, ken panunotenna no kasano ti kasayaatan nga isusungbatna. (Prov. 15:1, 28) No agpaiwanwan iti espiritu, maiparangarangna ti kinaalumamay ken mabayag a panagitured. Iti kasta, maannurotna ti balakad iti Efeso 4:26, 29: “Agpungtotkayo, nupay kasta dikay agbasol . . . Saan koma a rummuar iti ngiwatyo ti rinuker a sasao, no di ket ti aniaman a sasao a naimbag a maipaay a pangpabileg kas iti kasapulan, tapno maipaayna no ania ti mainugot kadagiti agdengdengngeg.” Wen, no naalumamay ken mangipakitatayo iti mabayag a panagitured, makatulongtayo tapno maadda ti talna ken panagkaykaysa iti kongregasion.
Ti Kinaasi ken Kinaimbag Bang-aranna ti Pamilia
8, 9. Ania ti kinaasi ken kinaimbag, ken ania ti epekto dagita iti kasasaad ti pagtaengan?
8 Basaen ti Efeso 4:31, 32; 5:8, 9. Kas iti palayupoy ken nalamiis nga inumen iti nabara nga aldaw, makarepresko ti kinaasi ken kinaimbag. Mangyeg dayta iti makaay-ayo a kasasaad iti uneg ti pamilia. Ti kinaasi ket maysa a makaay-ayo a galad nga aggubuay iti pudno a pannakaseknan iti sabsabali, a maipakita babaen ti panangipaay iti tulong ken naasi a sasao. Kas iti kinaasi, ti kinaimbag ket positibo a galad a maipakita babaen ti aramid a pakagunggonaan ti sabsabali. Mailasin dayta babaen ti kinaparabur. (Ara. 9:36, 39; 16:14, 15) Ngem saan laeng a dayta ti ramanen ti kinaimbag.
9 Ti kinaimbag ket kinadalus iti moral. Saan laeng a ti ar-aramidentayo ti ramanenna no di ket, napatpateg pay, ti mismo a kinataotayo. Iladawanmo ti maysa a babai a mangisagsagana iti prutas agpaay iti pamiliana. Bayat nga iw-iwaenna ti tunggal prutas, suksukimatenna dayta tapno masiguradona a naimas, naluom, ken awan dadaelna. Umasping iti dayta, ti kinaimbag a patauden ti nasantuan nga espiritu ket maiparangarang iti intero a panagbiag ti maysa a Kristiano.
10. Ania ti mabalin makatulong kadagiti kameng ti pamilia tapno mapatanorda ti bunga ti espiritu?
10 Iti Kristiano a sangakabbalayan, ania ti makatulong kadagiti miembro ti pamilia tapno agbalinda a naasi ken naimbag iti tunggal maysa? Dakkel ti maitulong ti umiso a pannakaammo iti Sao ti Dios. (Col. 3:9, 10) Dadduma nga ulo ti pamilia iramanda nga adalen ti bunga ti espiritu iti linawas a Panagdaydayaw ti Pamiliada. Saan a narigat nga iyurnos ti panangadal iti dayta. Usarenyo dagiti alikamen iti panagsukimat a magun-odan iti lenguaheyo ken mangpilikayo iti aspeto ti bunga ti espiritu nga adalenyo. Mabalin a sumagmamano laeng a parapo ti usigenyo iti kada lawas, a mangbusboskayo iti sumagmamano a lawas iti tunggal aspeto. Bayat nga ad-adalenyo ti material, basaen ken pagsasaritaanyo dagiti naisitar a teksto. Ikagumaanyo nga iyaplikar dagiti naadalyo, ken ikararagyo ken ni Jehova a bendisionanna ti panagreggetyo. (1 Tim. 4:15; 1 Juan 5:14, 15) Ti kadi kasta a panagadal adda nasayaat nga epektona iti panangtrato dagiti kameng ti pamilia iti maysa ken maysa?
11, 12. Kasano a nagunggonaan ti dua a Kristiano a pagassawaan iti panangadalda iti kinaasi?
11 Gapu ta kayat dagiti agkabannuag nga agassawa a naballigi ti relasionda, inkeddengda nga adalen a naimbag ti bunga ti espiritu. Kasanoda a nagunggonaan? Kuna ti asawa a babai: “Agingga ita, nagdakkel ti epektona iti wagas a panangtratomi iti maysa ken maysa ti pannakaadalmi a ti kinaasi ramanenna ti kinasungdo. Nasursuromi ti agpabus-oy, mamakawan, ken mangibaga iti ‘pagyamanan’ ken ‘dispensarennak’ no kasapulan.”
12 Sabali pay a Kristiano a pagassawaan, nga adda parikut iti relasionda, ti nakabigbig a saanda nga ipakpakita ti kinaasi iti maysa ken maysa. Gapuna, inkeddengda nga adalen ti maipapan iti kinaasi. Ania ti resultana? Kuna ti asawa a lalaki: “Iti panangadalmi iti kinaasi, nabigbigmi a masapul a liklikanmi ti agsuspetsa. Kitaenmi ti positibo a banag imbes nga ipapanmi nga adda dakes a motibo ti maysa ken maysa. Manipud idin, impangpangrunami ti pagimbagan ti maysa ken maysa. Ipakpakitak ti kinaasik babaen ti panangkiddawko ken baketko nga iyebkasna ti pampanunotenna a diak masaksaktan iti ibagana. Kaipapanan dayta nga alimonek ti pride-ko. Bayat a mangipakpakitakami iti asi iti tunggal maysa, in-inut a nasursuromi ti saan nga agikalintegan. Naragragsaken ti relasionmi nga agassawa.” Magunggonaan kadi ti pamiliayo no adalenyo ti bunga ti espiritu?
Mangipakita iti Pammati no Agmaymaysa
13. Ania a peggad iti espiritualidadtayo ti masapul a pagannadantayo?
13 Masapul nga agpaidalan dagiti Kristiano iti espiritu ti Dios, adda man kaduada wenno awan. Iti agdama a lubong ni Satanas, agkaiwara dagiti imoral a ladawan ken nalulok a paglinglingayan. Mamagpeggad dagita iti espiritualidadtayo. Ania ti masapul nga aramiden ti maysa a Kristiano? Balakadannatayo ti Sao ti Dios: “Iwaksiyo ti isuamin a kinarugit ken dayta aglablabes a banag, ti kinadakes, ket buyogen ti kinaalumamay awatenyo ti pannakaimula ti sao a makabalin a mangisalakan kadagiti kararuayo.” (Sant. 1:21) Usigentayo no kasano a ti pammati, a sabali pay nga aspeto ti bunga ti espiritu, tulongannatayo nga agtalinaed a nadalus iti imatang ni Jehova.
14. Kasano nga agresulta iti dakes ti kinaawan pammati?
14 Ti kangrunaan a kaipapanan ti pammati ket ti panangbigbig a pudpudno kadatayo ni Jehova a Dios. No saan a pudpudno kadatayo ti Dios, nalakatayo laeng a makaaramid iti dakes. Usigentayo ti napasamak kadagiti adipen ti Dios idi un-unana. Ni Jehova impalgakna ken propeta Ezequiel nga adda dagiti makarimon a banag a maar-aramid iti nalimed a lugar idi kinunana: “Nakitam kadi, O anak ti tao, no ania ti ar-aramiden dagidiay lallakay iti balay ti Israel iti sipnget, tunggal maysa kadagiti makin-uneg a siled ti rebultona? Ta kunkunada: ‘Saannatayo a makita ni Jehova. Binaybay-an ni Jehova ti daga.’” (Ezeq. 8:12) Nadlawmo kadi no ania ti nangpakaro iti problema? Dida mamati a makitkita ni Jehova ti ar-aramidenda. Saan a pudpudno kadakuada ni Jehova.
15. Kasano a salaknib kadatayo ti nabileg a pammati ken Jehova?
15 Iti kasumbangirna, usigentayo ti ulidan ni Jose. Nupay adayo iti pamilia ken kailianna, nagkedked a makikamalala iti asawa ni Potifar. Apay? Kinunana: “Kasano koma a maaramidko daytoy dakkel a kinadakes ket pudno nga agbasolak a maikaniwas iti Dios?” (Gen. 39:7-9) Wen, pudpudno kenkuana ni Jehova. No pudpudno kadatayo ti Dios, ditay agbuya kadagiti narugit a pabuya wenno agaramid iti aniaman a di makaay-ayo iti Dios no agmaymaysatayo. Tuladentayo koma ti determinasion ti salmista a nangikanta: “Magnaakto buyogen ti kinatarnaw ti pusok iti uneg ti balayko. Saankonto nga isaad iti sanguanan dagiti matak ti aniaman a banag nga awan kaes-eskanna.”—Sal. 101:2, 3.
Saluadam ti Pusom Babaen ti Panagteppelmo
16, 17. (a) Kas nadakamat iti libro a Proverbio, kasano a nasulisog nga agbasol ti “agtutubo a lalaki nga awanan puso”? (b) Kas ipakita ti ladawan iti panid 26, kasano a mabalin a mapasamak dayta iti maysa, aniaman ti edadna?
16 Ti panagteppel, a maudi nga aspeto ti bunga ti espiritu, tulongannatayo nga agkedked a mangaramid iti bambanag a kondenaren ti Dios. Tulongannatayo pay a mangsaluad iti pusotayo. (Prov. 4:23) Usigentayo ti eksena iti Proverbio 7:6-23, a nangdakamat iti “agtutubo a lalaki nga awanan puso” a timmulok iti pananggargari ti maysa a balangkantis. Nasulisog idi ‘limmabas iti kalsada iti asideg ti nagsulian.’ Nalabit napan iti sangakaarrubaan gapu iti kinausiosona. Nagbiit dagiti pasamak isu a dina napupuotan a natnag gayamen iti minamaag nga aramid a namagpeggad iti “mismo a kararuana.”
17 Kasano a naliklikan koma ti agtutubo dayta a dakes nga aramid? Babaen ti panangipangagna iti pakdaar: “Dika agallaalla kadagiti danana.” (Prov. 7:25) Ti maadaltayo ket: No kayattayo nga idalannatayo ti espiritu ti Dios, masapul a liklikantayo dagiti makasulisog a kasasaad. Ti maysa a pamay-an a mabalin a makaaramid ti maysa a tao iti minamaag kas iti “agtutubo a lalaki nga awanan puso” ket ti panagakar-akar iti channel ti TV wenno panagsukisok iti Internet. Inggagarana man wenno saan, mabalin a maiparna a makakita kadagiti eksena a makaparasuk. Mabalin nga in-inut a mayugalina ti agbuya iti pornograpia, a mangbibineg iti konsiensiana ken mangdadael iti relasionna iti Dios. Mabalin nga agpeggad ti mismo a biagna.—Basaen ti Roma 8:5-8.
18. Ania ti mabalin nga aramiden ti maysa a Kristiano tapno masaluadanna ti pusona, ken kasano nga agkalikagum dayta iti panagteppel?
18 Siempre, kabaelantayo ken rumbeng nga ipakitatayo ti panagteppel babaen ti panagtignay a dagus no makakitatayo iti makagargari a ladawan. Ngem anian a nasasayaat pay no liklikantayon ti kasta a situasion! (Prov. 22:3) Mangaramid kadagiti maitutop a panagannad. Ti panangsurot kadagita ket agkalikagum iti panagteppel. Kas pagarigan, agserbi a proteksion no ikabilmo ti kompiuter iti lugar nga adda makakitkita no usarem dayta. Natakuatan ti dadduma a nasaysayaat nga agusarda iti kompiuter wenno agbuya iti TV no adda kaduada. Adda met dagiti nangikeddeng a didan agusar iti Internet. (Basaen ti Mateo 5:27-30.) Sapay koma ta aramidentayo ti aniaman a pamay-an tapno masalakniban ti bagitayo ken ti pamiliatayo, iti kasta, maidayawtayo ni Jehova buyogen ti ‘nadalus a puso, naimbag a konsiensia, ken pammati nga awanan panaginsisingpet.’—1 Tim. 1:5.
19. Ania dagiti bendision a masagraptayo no agpaidalantayo iti nasantuan nga espiritu?
19 Mangyeg iti adu a bendision ti bunga a patauden ti nasantuan nga espiritu. Makatulong ti kinaalumamay ken mabayag a panagitured tapno maadda ti talna iti kongregasion. Mangyeg-ragsak iti pamilia ti kinaasi ken kinaimbag. Ti pammati ken panagteppel tulongannatayo nga agtalinaed a nasinged ken ni Jehova ken nadalus iti imatangna. Kanayonanna, ipanamnama kadatayo ti Galacia 6:8: “Ti agimulmula maipaay iti espiritu apitennanto ti agnanayon a biag manipud iti espiritu.” Wen, maibatay iti subbot ni Kristo, usaren ni Jehova ti nasantuan nga espirituna a mangipaay iti agnanayon a biag kadagidiay agpapaidalan iti espiritu.
Ania ti Sungbatyo?
• Kasano a mangyeg iti talna iti kongregasion ti kinaalumamay ken mabayag a panagitured?
• Ania ti makatulong kadagiti Kristiano a mangipakita iti kinaasi ken kinaimbag iti pagtaengan?
• Kasano a ti pammati ken panagteppel tulonganna ti maysa a Kristiano a mangsaluad iti pusona?
[Salsaludsod]
[Ladawan iti panid 24]
Kasanom a maliklikan a bumara ti saritaan?
[Ladawan iti panid 25]
Makagunggona iti pamiliam ti panangadalyo iti bunga ti espiritu
[Ladawan iti panid 26]
Ania dagiti peggad a maliklikantayo no iparangarangtayo ti pammati ken panagteppel?
