Agtalek ken Jehova​—Ti Dios “Dagiti Tiempo ken Pampanawen”

“Pagbalbaliwenna dagiti tiempo ken pampanawen, mangikkat iti ar-ari ken mangipasdek iti ar-ari.”​—DAN. 2:21.

ANIA TI SUNGBATMO?

Kasano a ti panamarsua ken dagiti natungpal a padto ipakitada a ni Jehova ket Naindaklan a Manangikeddeng iti Tiempo?

Ania ti aramidentayo no bigbigentayo a ni Jehova ti Dios “dagiti tiempo ken pampanawen”?

Apay a saan a nakadepende kadagiti pasamak ti lubong ken plano dagiti tattao ti inkeddeng ni Jehova a tiempo?

1, 2. Ania ti mangipakita a naan-anay a matarusan ni Jehova ti tiempo?

NABAYAG sakbay pay a pinarsua ni Jehova a Dios ti tao, nangaramid iti pamay-an tapno marukod ti tiempo. Iti maikapat nga aldaw ti panamarsua, kinuna ti Dios: “Ti silsilaw maadda koma iti tangatang ti langlangit tapno mangaramid iti paglasinan iti nagbaetan ti aldaw ken ti rabii; ket agserbida koma kas dagiti pagilasinan ken maipaay iti pampanawen ken maipaay iti al-aldaw ken tawtawen.” (Gen. 1:14, 19, 26) Maitunos iti pagayatan ni Jehova, kasta ti napasamak.

² Ngem agingga ita, saan a mailawlawag dagiti sientista no ania a talaga ti tiempo. “Ti tiempo ti maysa kadagiti karikutan a misterio iti lubong,” kuna ti maysa nga ensiklopedia. “Awan ti eksakto a makaammo iti kaipapanan dayta.” Ngem naan-anay a matarusan ni Jehova ti tiempo. Isu ngamin “ti Namarsua iti langlangit, . . . ti Nangporma iti daga ken ti Nangaramid iti dayta.” Ni Jehova met “Daydiay a manipud punganay ibagbagana ti pagnguduan, ken manipud iti nabayagen a tiempo ti bambanag a saan pay a naaramid.” (Isa. 45:18; 46:10) Tapno bumileg ti pammatitayo kenkuana ken iti Biblia, adalentayo no kasano a ti panamarsua ken dagiti natungpal a padto ipakitada a ni Jehova ti Naindaklan a Manangikeddeng iti Tiempo.

TI PANAMARSUA PABILGENNA TI PAMMATITAYO

3. Kasano a makita kadagiti parsua ti eksakto a pannakasurot ti tiempo?

³ Adda eksakto a tiempo a sursuroten ti adu a pinarsua ni Jehova, babassit man wenno dadakkel. Kas pagarigan, saan nga agbaliwbaliw ti baet ti panag-vibrate dagiti atomo. Dagiti espesial a relo a mangusar kadagiti atomo a mangrukod iti tiempo ket saan nga agmintis iti 1 a segundo uray kalpasan ti 80 a milion a tawen. Eksakto met ti tiempo a panaggaraw dagiti planeta ken bituen  isu a maammuan a nasaksakbay ti eksakto a posisionda. Dagita ti tumulong kadagiti tattao a mangammo iti pampanawen ken iti umiso a direksion no agdaliasatda. Ni Jehova a Nangaramid kadagitoy a mapagpannurayan a “pagorasan” ket talaga a “nakired iti pannakabalin” ken maikari a dayawentayo.​—Basaen ti Isaias 40:26.

4. Kasano a makita ti kinasirib ti Dios kadagiti sibibiag a parsua a kontrolado ti tiempo?

⁴ Dagiti sibibiag a parsua ket kontrolado met ti tiempo. Kasla adda makin-uneg a pagorasan a sursuroten ti adu a mula ken animal. Dayta ti makagapu nga ammo dagiti tumatayab no kaanoda a mangrugi nga agdaliasat. (Jer. 8:7) Addaantayo met iti makin-uneg a pagorasan. Kas pagarigan, ammo ti bagitayo no aldaw wenno rabii. No ageroplanotayo a mapan iti sabali a pagilian a naiduma ti orasna, mabalin nga agkasapulan iti sumagmamano nga aldaw sakbay a makibagay ti bagitayo iti baro nga oras. Talaga nga adu kadagiti pinarsua ni Jehova ti mangipakita iti pannakabalin ken kinasiribna kas Dios “dagiti tiempo ken pampanawen.” (Basaen ti Salmo 104:24.) Wen, ti Naindaklan a Manangikeddeng iti Tiempo ti kasisiriban ken mannakabalin-amin. Makapagtalektayo ngarud a kabaelanna nga itungpal ti pagayatanna!

DAGITI PADTO A NATUNGPAL ITI EKSAKTO A TIEMPO PABILGENDA TI PAMMATITAYO

5. (a) Iti ania laeng a pamay-an a maammuantayo ti masakbayan dagiti tattao? (b) Apay a kabaelan ni Jehova nga ibaga no ania ti mapasamak iti masanguanan ken no kaano a mapasamak dagita?

⁵ Adu ti masursurotayo kadagiti pinarsua ni Jehova maipapan kadagiti “di makita a kualidadna.” Ngem tumaud dagiti napateg a saludsod kas iti, Ania ti agur-uray a masakbayan dagiti tattao? (Roma 1:20) Maammuantayo laeng ti sungbat no adalentayo ti kuna ti Dios iti Biblia. Maammuantayo pay dagiti padto a natungpal iti eksakto a tiempo! Kabaelan ni Jehova nga ipalgak no anianto ti mapasamak gapu ta siuumiso a makitana ti masanguanan. Kanayonanna, matungpal dagiti impadto ti Kasuratan iti eksakto a tiempo gapu ta kabaelan ni Jehova nga imaniobra ti bambanag maitunos iti pagayatanna ken iti inkeddengna a tiempo.

6. Ania ti mangipakita a kayat ni Jehova a maawatantayo ti pannakatungpal dagiti padto ti Biblia?

⁶ Kayat ni Jehova a matarusan ken magunggonaantayo kadagiti padto iti Biblia. Nupay naiduma ti panangmatmatna iti panangmatmattayo iti tiempo, nagusar kadagiti termino a maawatantayo idi imbagana ti mapasamak iti espesipiko a tiempo. (Basaen ti Salmo 90:4.) Kas pagarigan, dinakamat ti libro nga Apocalipsis “ti uppat nga anghel, a naisagana maipaay iti oras ken aldaw ken bulan ken tawen”​—dagiti termino a maawatantayo. (Apoc. 9:14, 15) No maammuantayo ti pannakatungpal dagiti padto kadagiti espesipiko a tiempo, bumileg ti pammatitayo iti Dios “dagiti tiempo ken pampanawen” ken iti Saona. Pagsasaritaantayo ti sumagmamano a pagarigan.

7. Kasano a ti pannakatungpal ti padto ni Jeremias maipapan iti Jerusalem ken Juda ipakitana a ni Jehova ti Naindaklan a Manangikeddeng iti Tiempo?

⁷ Kitaentayo nga umuna ti napasamak idi maikapito a siglo B.C.E. “Iti maikapat a tawen ni Jehoiaquim nga anak ni Josias, ti ari ti Juda,” ti sao ti Naindaklan a Manangikeddeng iti Tiempo “dimteng ken Jeremias maipapan kadagiti amin nga umili ti Juda.” (Jer. 25:1) Impadto ni Jehova ti pannakadadael ti Jerusalem ken ti pannakaidestiero dagiti Judio idiay Babilonia manipud Juda. Sadiay nga “agserbidanto iti ari ti Babilonia iti pitopulo a tawen.” Idi 607 B.C.E., dinadael ti buyot ti Babilonia ti Jerusalem ket naidestiero dagiti Judio idiay Babilonia. Ngem ania ti mapasamak inton ngudo ti 70 a tawen? Impadto ni Jeremias: “Ta daytoy ti kinuna ni Jehova, ‘Maitunos iti pannakatungpal ti pitopulo a tawen iti Babilonia iturongkonto ti asikasok kadakayo, ket patalgedakto kadakayo ti naimbag a saok iti panangisublik kadakayo iti daytoy a disso.’ ” (Jer. 25:11, 12; 29:10) Natungpal dayta a padto iti eksakto a tiempo​—idi 537 B.C.E. kalpasan a winayawayaan dagiti Medo ken Persiano dagiti Judio idiay Babilonia.

8, 9. Kasano a dagiti padto ni Daniel maipapan iti iyaay ti Mesias ken ti pannakaipasdek ti nailangitan a Pagarian paneknekanna a ni Jehova ket Dios “dagiti tiempo ken pampanawen”?

⁸ Usigentayo ti sabali pay a padto mainaig iti nagkauna nga ili ti Dios. Agarup dua a tawen sakbay a pimmanaw dagiti Judio idiay Babilonia, impadto ti Dios babaen ken propeta Daniel nga agparang ti Mesias 483 a tawen kalpasan a maited ti bilin a pannakaibangon manen ti Jerusalem. Inted ti ari ti Medo-Persia dayta a bilin idi 455 B.C.E. Eksakto nga 483 a tawen kalpasanna​—idi 29 C.E.​—nabautisaran ken napulotan iti nasantuan nga espiritu ni Jesus a taga-Nazaret. Iti kasta, nagbalin a Mesias. *​—Neh. 2:1, 5-8; Dan. 9:24, 25; Luc. 3:1, 2, 21, 22.

⁹ Panunotem ita ti impadto ti Biblia maipapan iti Pagarian. Ipakitana a ti Mesianiko a Pagarian ket naipasdek idiay langit idi 1914. Dinakamat ti Biblia “ti pagilasinan” ti kaadda ni Jesus a mangipatuldo iti tiempo a pannakapapanaw ni Satanas idiay langit nga agresulta iti nakaro a rigat ditoy daga. (Mat. 24:3-14; Apoc. 12:9, 12) Ipakita met ti padto iti Biblia ti eksakto a tiempo​—1914​—a ‘matungpal ti naituding a pampanawen dagiti nasion’ ken ti panangrugi ti panagturay ti Pagarian idiay langit.​—Luc. 21:24; Dan. 4:10-17. *

10. Ania dagiti pasamak iti masanguanan a sigurado a matungpal iti eksakto a tiempo?

¹⁰ Iti din agbayag, dumtengton ti impadto ni Jesus a “dakkel a rigat.” Sarunuen dayta ti Sangaribu a Tawen a Panagturayna. Sigurado nga eksakto a mapasamak dagita iti naikeddeng a tiempo. Idi adda ni Jesus ditoy daga, inkeddengen ni Jehova ti “aldaw ken oras” a pannakapasamak dagita.​—Mat. 24:21, 36; Apoc. 20:6.

‘GATANGEN TI NAINGGUNDAWAYAN A TIEMPO’

11. Ania ti epektona kadatayo ti pannakaammotayo nga agbibiagtayon iti tiempo ti panungpalan?

¹¹ Ania ti rumbeng nga epektona kadatayo ti pannakaammotayo a nangrugin a nagturay ti Pagarian ken agbibiagtayon iti “tiempo ti panungpalan”? (Dan. 12:4) Adu ti makakitkita a kumarkaro ti kasasaad ditoy lubong ngem dida mabigbig a kaitungpalan dagita dagiti padto ti Biblia maipapan iti maudi nga al-aldaw. Mabalin a namnamaenda a saanton a naan-anay a makontrol dagiti pasamak ditoy lubong wenno mabalin a mamatida nga uray kaskasano maipasdekto ti tao ti “talna ken talged.” (1 Tes. 5:3) Ngem komustatayo met? No bigbigentayo nga agbibiagtayon iti pagnguduan ti maudi nga al-aldaw ti lubong ni Satanas, saan kadi nga ikagumaantayo nga usaren ti nabatbati pay a panawen nga agserbi iti Dios dagiti “tiempo ken pampanawen” ken tulongan ti sabsabali a mangam-ammo kenkuana? (2 Tim. 3:1) Masapul  a nainsiriban nga usarentayo ti tiempotayo.​—Basaen ti Efeso 5:15-17.

12. Ania ti maadaltayo iti sasao ni Jesus maipapan iti kaaldawan ni Noe?

¹² Narigat a ‘gatangen ti nainggundawayan a tiempo’ iti daytoy lubong a napno iti pakasingaan. Impakdaar ni Jesus: “Kas idi kaaldawan ni Noe, kastanto ti kaadda ti Anak ti tao.” Ania ti kasasaad idi kaaldawan ni Noe? Naipadto nga agpatingga ti nagkauna a lubong idi kaaldawanna. Nalmes dagiti dakes a tattao gapu iti sangalubongan a Layus. Kas “maysa a manangaskasaba iti kinalinteg,” simamatalek nga impakaammo ni Noe ti mensahe ti Dios kadagiti tattao idi kaaldawanna. (Mat. 24:37; 2 Ped. 2:5) Ngem dagiti tattao “mangmangan ken umin-inumda, mangas-asawa dagiti lallaki ken mayas-asawa dagiti babbai, . . . ket saanda a nangikankano agingga nga immay ti layus ket inyanudna amin ida.” Gapuna, pinakdaaran ni Jesus dagiti pasurotna: “Dakayo met paneknekanyo a sisasaganakayo, agsipud ta iti oras a saanyo nga ipagarup nga isu dayta, ti Anak ti tao umay.” (Mat. 24:38, 39, 44) Tuladentayo koma ni Noe saan ket a dagiti tattao idi kaaldawanna. Ania ti makatulong kadatayo nga agtalinaed a nakasagana?

13, 14. Ania ti masapul a laglagipentayo maipapan ken Jehova tapno simamatalek a makapagserbitayo kenkuana bayat nga ur-urayentayo ti iyaay ti Anak ti tao?

¹³ Nupay dumteng ti Anak ti tao iti oras a ditay namnamaen, masapul a laglagipentayo a ni Jehova ti Naindaklan a Manangikeddeng iti Tiempo. Saan a nakadepende ti inkeddengna a tiempo kadagiti pasamak ti lubong ken iti plano ti tao. Imaniobrana no kaano a mapasamak ti bambanag ken ti pagbanagan dagita tapno matungpal ti pagayatanna. (Basaen ti Daniel 2:21.) Kinapudnona, kuna ti Proverbio 21:1: “Ti puso ti maysa nga ari ket kas barbaresbes ti danum iti ima ni Jehova. Iti sadinoman a pakaragsakanna, iturongna dayta.”

¹⁴ Kabaelan ni Jehova a kontrolen dagiti pasamak tapno matungpal ti panggepna iti naikeddeng a tiempo. Kaitungpalan dagiti padto ti adu a dadakkel a panagbalbaliw iti lubong, nangruna maipapan iti sangalubongan a pannakaikasaba ti naimbag a damag ti Pagarian ti Dios. Kas pagarigan, panunotem ti panagpatingga ti Soviet Union ken ti epektona. Manmano ti mangipagarup nga alisto a napasamak ti kasta a nagdakkel a panagbalbaliw iti gobierno. Ngem kas resultana, maikaskasaban ti naimbag a damag iti adu a pagilian a dati a maiparit ti trabahotayo. Aramidentayo koma ngarud ti amin a kabaelantayo a manggatang iti nainggundawayan a tiempo tapno simamatalek a makapagserbitayo iti Dios dagiti “tiempo ken pampanawen.”

MANGIPAKITA ITI PAMMATI ITI TIEMPO NGA INKEDDENG NI JEHOVA

15. Kasano a maipakitatayo ti pammati kadagiti panagbalbaliw iti organisasion?

¹⁵ Tapno makapagtultuloytayo a mangasaba bayat ti maudi nga al-aldaw, masapul nga agtalektayo a tungpalen ni Jehova ti panggepna iti umiso a tiempo. Mabalin nga adda dagiti panagbalbaliw iti trabaho a panangaramid iti adalan gapu iti agbaliwbaliw a kasasaad ti lubong. Pasaray mangaramid ti organisasion kadagiti panagbalbaliw tapno maikasaba ti naimbag a damag iti epektibo a pamay-an. Maipakitatayo ti pammati iti Dios dagiti “tiempo ken pampanawen” babaen ti naan-anay a panangsuporta kadagiti kasta a panagbalbaliw bayat a sisusungdo nga agserserbitayo Kenkuana iti panangiwanwan ti Anakna, ti “ulo ti kongregasion.”​—Efe. 5:23.

16. Apay a makapagtalektayo a tulongannatayo ni Jehova iti umiso a tiempo?

¹⁶ Kayat ni Jehova nga agkararagtayo kenkuana iti aniaman a gundaway buyogen ti naan-anay a panagtalek nga ipaayna ti kasapulantayo a “tulong iti umiso a tiempo.” (Heb. 4:16) Saan kadi nga ipakita dayta ti naayat a pannakaseknanna kadatayo kas indibidual? (Mat. 6:8; 10:29-31) Maipakitatayo ti pammati ken Jehova a Dios babaen ti regular a panangikararagtayo iti tulongna ken panagtignay  maitunos kadagiti kararagtayo ken panangsurot iti panangiwanwanna. Ditay met koma liplipatan nga iraman iti kararagtayo dagiti kapammatiantayo.

17, 18. (a) Ania ti dandanin aramiden ni Jehova kadagiti kabusorna? (b) Ania a peggad ti pagannadantayo?

¹⁷ Saan a tiempo ita nga ‘agpangadua iti kaawan pammati’ no di ket tiempo ita nga agbalintayo a nabileg iti pammati. (Roma 4:20) Ikagkagumaan ni Satanas ken dagidiay naimpluensiaanna a pasardengen ti trabaho nga impaannong ni Jesus kadagiti pasurotna a pakairamanantayo. (Mat. 28:19, 20) Iti laksid ti iraraut ti Diablo, ammotayo a ni Jehova ket “sibibiag a Dios, a Manangisalakan iti amin a kita ti tattao, nangnangruna kadagidiay matalek.” ‘Ammona no kasano nga ispalen dagiti addaan iti nadiosan a debosion manipud iti pannakasuotda.’​—1 Tim. 4:10; 2 Ped. 2:9.

¹⁸ Dandanin pagpatinggaen ni Jehova daytoy dakes a sistema ti bambanag. Nupay saan a naibaga ti amin a detalye ken ti eksakto a tiempo no kaano a mapasamak dayta, ammotayo nga iti naikeddeng a tiempo, dadaelento ni Kristo dagiti kabusor ti Dios ken maammuanto ti amin a ni Jehova ti addaan iti kalintegan nga agturay iti uniberso. Gapuna, anian a nagpeggad no saantayo a matarusan “dagiti tiempo ken pampanawen” a pagbibiagantayo! Ditay koma pulos panunoten nga “amin a bambanag nagtultuloy nga isu latta nanipud idi panangrugi ti sangaparsuaan.”​—1 Tes. 5:1; 2 Ped. 3:3, 4.

‘MANGIPAKITA ITI PANAGURAY’

19, 20. Apay a masapul nga ipakitatayo ti panaguray ken Jehova?

¹⁹ Karaman iti orihinal a panggep ni Jehova a Dios para iti sangatauan ket ti agnanayon a panagsursuroda maipapan kenkuana ken kadagiti napintas a parsuana. Kuna ti Eclesiastes 3:11: ‘Tunggal banag inaramid ni Jehova a napintas iti tiempona. Uray ti tiempo a di nakedngan insaadna iti pusoda, tapno ti sangatauan saanna a pulos masarakan ti aramid nga inaramid ti pudno a Dios manipud pangrugian agingga iti pagnguduan.’

²⁰ Anian a ragsaktayo ta saan a nagbalbaliw ti panggep ni Jehova para kadagiti tattao! (Mal. 3:6) Kuna ti Biblia a no iti Dios “awan ti panagbaliw ti pagturongan ti anniniwan.” (Sant. 1:17) Ti inkeddeng ti Dios a tiempo ket saan a nakadepende iti pamay-an ti tao a mangrukod iti tiempo kas iti panagtayyek ti daga. Ni Jehova ket “Ari ti kinaagnanayon.” (1 Tim. 1:17) Gapuna, ‘ipakitatayo ti panagur-uray iti Dios ti pannakaisalakantayo.’ (Mik. 7:7) “Bumilegkayo, ket pumigsa koma ti pusoyo, dakayo amin nga agur-uray ken Jehova.”​—Sal. 31:24.

[Footnotes]

[Salsaludsod]

[Ladawan iti panid 19]

Nangipakita ni Daniel iti pammati a matungpal dagiti padto nga inted ti Dios

[Ladawan iti panid 21]

Us-usarem kadi a naimbag ti tiempom tapno maaramidmo ti pagayatan ni Jehova?