IDI 1886, sangagasut a kopia ti Millennial Dawn, Tomo I, ti naibiahe idiay Chicago, Illinois manipud iti Bible House nga agturong idiay Allegheny, Pennsylvania, U.S.A. Namnamaen ni Charles Taze Russell a maiwarasna ti baro a tomo kadagiti paglakuan iti libro. Maysa kadagiti kadakkelan a kompania iti United States a mangiwarwaras kadagiti libro maipapan iti relihion ti immanamong a mangala kadagiti naipatulod a Millennial Dawn. Ngem kalpasan ti dua a lawas, naisubli iti Bible House ti amin a naipatulod a libro.

Naammuan a maysa a nalatak nga ebanghelisador ti nakapungtot idi nakitana a nakadispley ti Millennial Dawn a kadua dagiti librona. Sipupungtot a kinunana a no saan a maikkat dagiti libro, alaenda kadagiti gagayyemna a nalatak nga ebanghelisador dagiti libroda ken iyakarda ti negosioda iti sabali a lugar. Napilitan ti kompania a mangisubli kadagiti Dawn. Naipakaammo met dagita kadagiti diario. Ngem sinigurado dagiti bumusbusor a makanselar dagiti kontrata mainaig iti pannakaipakaammo ti libro. Kasano ngaruden a maaddaan iti daytoy baro a publikasion dagiti agsapsapul iti kinapudno?

Dagiti colporteur ti sungbat. * Idi 1881, impakaammo ti Zion’s Watch Tower nga agkasapulan iti 1,000 nga amin-tiempo a manangaskasaba tapno agiwarasda kadagiti naibatay-Biblia a literatura. Nupay sumagmamano laeng a gasut ti bilang dagiti colporteur, naiwarasda iti nadumaduma a lugar ti bukel ti kinapudno babaen ti literatura. Idi 1897, dandani maysa a milion a Dawn ti naiwaras a kaaduan kadagita ket inwaras dagiti colporteur. Umanayen a pagbiag ti kaaduan kadakuada ti bassit a gatad a maalada iti tunggal suskripsion ti Watch Tower wenno iti libro a maipaimada.

Siasino dagitoy a natured a colporteur? Adda dagiti nangrugi bayat ti kinatin-edyerda ken dadduma ti natataenganen. Adu ti awan asawana wenno naasawaan nga awanan annak. Adda met dagiti pamilia a nagbalin a colporteur. Dagiti regular colporteur ket agmalmalem a mangasaba idinto ta maysa wenno dua nga oras iti kada aldaw dagiti auxiliary colporteur. Gapu iti salun-at ken kasasaad ti dadduma, saanda a makapagserbi kas colporteur. Ngem iti 1906 a kombension, naibaga kadagidiay makabael a saan a kasapulan nga “adu ti ammoda, wenno nakasirsiribda, wenno nalaingda nga agsao.”

Iti dandani amin a kontinente, naisangsangayan ti naaramidan dagiti ordinario a tattao. Sigun iti maysa  a kabsat, agarup 15,000 a libro ti naipaimana iti uneg ti pito a tawen. Ngem kinunana: “Saanak a nagserbi kas colporteur tapno aglako iti libro, imbes ketdi, tapno agbalin a maysa a saksi ni Jehova ken mangsaksi iti kinapudno.” Sadinoman a napanan dagiti colporteur, nagtubo ti bukel ti kinapudno ken immadu dagiti grupo ti Estudiante ti Biblia.

Dagiti klero linaisda dagiti colporteur, nga inawaganda ida iti aglaklako iti libro. Kuna ti Watch Tower idi 1892: “Manmano ti makaammo [kadakuada] kas pudpudno a pannakabagi ti Apo, wenno mangbigbig iti dayta a dayaw a nakita ti Apo gapu iti kinapakumbaba ken panagsakripisioda.” Kinapudnona, saan a nanam-ay ti biag dagiti colporteur. Dagiti nalagda a sapatos ken bisikleta ti kangrunaan nga usarenda a pagdaliasat. No awan ti kuarta, isukat dagiti colporteur dagiti libro iti taraon. Kalpasan ti agmalem, agsubli dagiti nabannog ngem naragsak a manangaskasaba kadagiti toldada ken kuarto nga ab-abanganda. Idi agangay, naimbento ti Colporteur Wagon, ti naaramid a balay a lugan. Gapu iti dayta, adu a tiempo ken kuarta ti naekonomia. *

Nangrugi idi 1893 a kombension idiay Chicago, nairaman iti programa ti espesial a sesion para kadagiti colporteur. Naitampok ti nabiag a panagririnnanud kadagiti kapadasan, dagiti singasing no kasano ti mangasaba, ken praktikal a balakad. Naminsan, imparegta ni Kabsat Russel kadagiti nagaget a manangaskasaba nga agbussogda iti bigat, agmeriendada iti sangabaso a gatas, ken no nabara ti aldaw, manganda iti ice-cream soda.

Dagiti colporteur nga agsapsapul iti kaduada a mangasaba ikabitda iti badoda ti maysa a yellow a ribon. Dagiti baro a colporteur maikaduada kadagiti nabayagen a colporteur. Nalawag a kasapulan ti kasta a pannakasanay gapu ta maysa kadagiti baro a colporteur ti agnernerbios a nangibaga idi ipaimana ti maysa a libro, “Saanmo a kayat daytoy, di ngamin?” Imbag laengen ta innala dayta ti bumalay ket nagbalin a Saksi idi agangay.

Pampanunoten ti maysa a kabsat a lalaki, ‘Itultuloyko kadi ti napintas a trabahok tapno makaidonarak iti $1,000 (U.S.) iti kada tawen para iti trabaho a panangasaba, wenno agbalinak a colporteur?’ Naibaga kenkuana nga agpada nga apresiaren dayta ti Apo ngem ti direkta a panangipaayna iti tiempona iti Apo ket mangyeg iti dakdakkel a bendision. Napaneknekan ni Mary Hinds a ti panagserbi kas colporteur “ti kasayaatan a panangaramid iti naimbag iti adu a tattao.” Ken kuna ti managbabain a ni Alberta Crosby, “Inaldaw nga umun-uneg ti panagayatko nga agserbi kas colporteur.”

Adu a naregta a colporteur idi ti addaan kadagiti payunir a kaputotan, literal man wenno iti naespirituan. No awan pay ti colporteur wenno payunir a kapuonanyo, apay a diyo ikagumaan nga irugi dayta iti pamiliayo? Iti kasta, inaldaw nga umuneg ti panagayatyo iti amin-tiempo a panangasaba.

[Footnotes]

[Blurb iti panid 32]

Saan a kasapulan nga “adu ti ammoda, wenno nakasirsiribda, wenno nalaingda nga agsao”

[Ladawan iti panid 31]

Ti colporteur a ni A. W. Osei idiay Ghana, idi agarup 1930

[Dagiti Ladawan iti panid 32]

Ngato: Dagiti colporteur a da Edith Keen ken Gertrude Morris idiay England, idi agarup 1918; baba: Da Stanley Cossaboom ken Henry Nonkes iti United States, iti abay dagiti karton a nagyanan dagiti naipaimada a libro