1, 2. Ania ti inaramid ni Jesus para kadagiti matalek nga apostolna kalpasan a rinambakanda ti Paskua idi 33 C.E.?

ADALEMEN ti rabii idi Nisan 14, tawen 33 C.E. Nalpasen a rinambakan ni Jesus ken dagiti kakaduana ti Paskua, a mangipalagip kadakuada iti panangispal ti Dios kadagidi ammada a naadipen idiay Egipto. Ngem nadaydayag nga amang ti “agnanayon a pannakaispal” a mapasaranto dagiti matalek nga adalanna. Iti sumaruno nga aldaw, mapapatay ti awan basolna a Panguluenda iti ima dagiti bumusbusor kenkuana. Ngem ti ipapatayna ket mangibunga iti bendision. Ti naiparukpok a dara ni Jesus ti agserbi a pakaibatayan ti pannakaispal ti sangatauan manipud basol ken ipapatay.—Heb. 9:12-14.

² Tapno saantay a malipatan daytoy a naayat a probision, inrugi ni Jesus ti tinawen a pananglaglagip a kasukat ti Paskua. Nangala iti di nalebaduraan a tinapay, pinispisina, sa impasana kadagiti 11 a matalek nga apostolna. Imbagana kadakuada: “Daytoy kaipapananna ti bagik a maited maigapu kadakayo. Itultuloyyo nga aramiden daytoy kas panglaglagip kaniak.” Kasta met ti inaramidna iti kopa ti nalabaga nga arak, ket kinunana: “Daytoy a kopa kaipapananna ti baro a tulag babaen ti bileg ti darak, a maiparukpok maigapu kadakayo.”—Luc. 22:19, 20.

3. (a) Ania a dakkel a panagbalbaliw ti napasamak kalpasan ti ipapatay ni Jesus? (b) Ania dagiti saludsod nga usigentayo mainaig iti kararag ni Jesus iti Juan kapitulo 17?

³ Dandani idin agpatingga ti daan a Linteg ti tulag iti nagbaetan ti Dios ken dagiti Israelita. Masuktan dayta iti baro a tulag iti nagbaetan ni Jehova ken dagiti napulotan a pasurot ni Jesus. Maseknan unay ni Jesus iti pagsayaatan daytoy a baro a naespirituan a nasion. Saan idin nga agkaykaysa dagiti Israelita iti panagdayawda iti Dios isu a maum-umsi ti nasantuan a nagan ti Dios. (Juan 7:45-49; Ara. 23:6-9) Ngem kayat ni Jesus a naan-anay  nga agkaykaysa dagiti pasurotna tapno agtutunosda a mangidayaw iti nagan ti Dios. Ania ngarud ti inaramidna? Inyebkasna ti kapintasan pay laeng a kararag a mabalin a mabasa ti asinoman a tao. (Juan 17:1-26; kitaen ti ladawan iti rugi ti artikulo.) Bayat nga us-usigentayo daytoy a kararag, panunotentayo dagitoy a saludsod: “Sinungbatan kadi ti Dios ti kararag ni Jesus? Agtigtignayak kadi maitunos iti dayta?”

4, 5. (a) Ania ti masursurotayo iti rugi ti kararag ni Jesus? (b) Kasano a sinungbatan ni Jehova ti personal a kiddaw ni Jesus?

⁴ Agingga iti tengnga ti rabii nga insuro ni Jesus kadagiti adalanna ti adu a napapateg a pannakaammo maipapan iti Dios. Kalpasanna, timmangad iti langit ket inkararagna: “Ama, dimtengen ti oras; padayagem ti anakmo, tapno ti anakmo padayagennaka koma, maitunos iti panangitedmo kenkuana ti autoridad iti isuamin a lasag, tapno, no maipapan iti intero a bilang nga intedmo kenkuana, ikkanna koma ida iti agnanayon a biag. . . . Pinadayagka ditoy daga, yantangay naturposko ti trabaho nga intedmo kaniak nga aramidek. Gapuna ita sika, Ama, padayagennak iti sibaymo iti dayag nga adda kaniak idi iti sibaymo sakbay a naadda ti lubong.”—Juan 17:1-5.

⁵ Usigem dagiti impangpangruna ni Jesus iti rugi ti kararagna. Ti kangrunaan a pakaseknanna ket ti pannakaipadayag ti nailangitan nga Amana, a maitunos iti immuna a kiddawna iti modelo a kararagna: “Ama, masantipikar koma ti naganmo.” (Luc. 11:2) Ti sumaruno a pakaseknan ni Jesus ket ti kasapulan dagiti adalanna, tapno ‘maikkanna koma ida iti agnanayon a biag.’ Kalpasanna, inyebkas ni Jesus ti personal a kiddawna: “Ama, padayagennak iti sibaymo iti dayag nga adda kaniak idi iti sibaymo sakbay a naadda ti lubong.” Ginunggonaan ni Jehova ti matalek nga Anakna iti nalablabes ngem iti kiniddawna babaen ti panangtedna ken Jesus iti “maysa a nagan nga ad-adda a nasaysayaat ngem” kadagiti amin nga anghel.—Heb. 1:4.

6. Ania ti masapul nga aramiden dagiti apostol tapno magun-odda ti agnanayon a biag? Kasanotay nga ammo a nagballigida?

⁶ Inkararag met ni Jesus ti masapul nga aramidentayo kas managbasol tapno maikaritayo iti sagut nga agnanayon a biag. (Basaen ti Juan 17:3.) Kinunana a masapul nga ‘am-ammuentayo’ ti Dios ken ni Kristo. Kasano? Umuna, masapul nga aramidentayo ti amin a kabaelantayo tapno ad-adu pay ti maammuantayo maipapan ken Jehova ken iti Anakna. Maikadua, masapul a yaplikartayo dagiti masursurotayo. Naaramid idin dagiti apostol dagitoy dua a banag, ta kinuna ni Jesus iti kararagna: “Ti sasao nga intedmo kaniak intedko kadakuada, ket inawatda ida.” (Juan 17:8) Ngem tapno magun-odda ti agnanayon a biag, masapul nga itultuloyda a mennamennaen ti sasao ti Dios ken yaplikarda dagita iti inaldaw a panagbiagda. Inaramid kadi dayta dagiti matalek nga apostol agingga ti ipapatayda? Wen. Ammotayo a kasta gapu ta dagiti naganda ket naikitikit iti 12 a pamuon a bato ti nailangitan a Baro a Jerusalem.—Apoc. 21:14.

7. Ania ti kaipapanan ti ‘panangammo’ iti Dios, ken apay a nakapatpateg dayta?

⁷ Sigun kadagiti eskolar iti Griego a lengguahe, ti Griego a sao a naipatarus kas ‘pananggun-od iti pannakaammo’ ket mabalin met a kaipapananna ti “masapul nga itultuloy nga ammuen.” Agkanaig dagitoy a kaipapanan ken agpadada a napateg. Ti ngarud ‘pananggun-od iti pannakaammo’ kaipapananna ti agtultuloy a panagregget a ‘mangam-ammo’ iti Dios. Ti panangam-ammo iti katan-okan a Persona iti uniberso ket  saan laeng a basta panangammo kadagiti kualidad ken panggepna. Ramanen dayta ti nasinged a pannakirelasion kenkuana ken iti kakabsattayo iti pammati. “Ti saan nga agayat,” inlawlawag ti Biblia, “saanna a naam-ammo ti Dios.” (1 Juan 4:8) Gapuna, ti panangammo iti Dios ramanenna ti panagtulnog kenkuana. (Basaen ti 1 Juan 2:3-5.) Anian a nagsayaat a pribilehio ti panagbalin a maysa kadagiti makaam-ammo ken Jehova! Ngem posible a mapukaw ti nagpateg a relasiontayo iti Dios, kas iti napasamak ken Judas Iscariote. Aramidentayo koma ngarud ti amin a kabaelantayo a mangtaginayon iti dayta tapno kualipikadotayo nga umawat iti nagsayaat a sagut a biag nga agnanayon.—Mat. 24:13.

8, 9. Ania ti kangrunaan a pakaseknan ni Jesus bayat ti ministeriona ditoy daga, ken ania a narelihiosuan a tradision ti sigurado a kinarurodna?

⁸ Kalpasan a mabasatayo ti kararag ni Jesus a nairekord iti Juan kapitulo 17, makitatayo a nauneg ti panagayatna kadagiti apostolna kasta met kadagiti agbalinto pay nga adalanna. (Juan 17:20) Ngem saan a ti pannakaisalakantayo ti kangrunaan a pakaseknan ni Jesus. Iti intero a ministeriona ditoy daga, ti kangrunaan a pakaseknanna ket ti pannakasantipikar ken pannakaidayaw ti nagan ni Amana. Kas pagarigan, idi impakaammona kadagiti tattao iti sinagoga ti Nazaret no apay nga immay ditoy daga, kastoy ti imbasana manipud iti lukot ni Isaias: “Ti espiritu ni Jehova adda kaniak, agsipud ta pinulotannak a mangideklara ti naimbag a damag kadagiti napanglaw.” Silalawag la ketdi nga imbalikas ni Jesus ti nagan ti Dios idi binasana daytoy a kasuratan.—Luc. 4:16-21.

⁹ Sigun iti tradision dagiti Judio, sakbay pay nga immay ni Jesus ditoy daga, nabayagen nga isursuro dagiti lider ti relihion a saan koma nga usaren dagiti tattao ti nagan ti Dios. Narurod la ketdi ni Jesus iti daytoy a di nainkasuratan a tradision. Kinunana kadagiti bumusbusor kenkuana: “Immayak iti nagan ni Amak, ngem saandak nga awaten; no adda sabali a dimteng iti bukodna a nagan, awatenyo dayta.” (Juan 5:43) Kalpasanna, sumagmamano nga aldaw sakbay  ti ipapatayna, imbaga ni Jesus ti kangrunaan a pakaseknanna idi inkararagna: “Ama, padayagem ta naganmo.” (Juan 12:28) Nalawag a ti kangrunaan a pakaseknan ni Jesus iti kararagna nga us-usigentayo ket ti panangidayaw iti nagan ni Amana.

10, 11. (a) Ania ti ramanen ti panangipakaammo ni Jesus iti nagan ni Amana? (b) Apay nga ipakpakaammo dagiti adalan ni Jesus ti nagan ti Dios?

¹⁰ Inkararag ni Jesus: “Imparangarangko ti naganmo kadagiti tattao nga intedmo kaniak manipud iti lubong. Kukuam idi ida, ket intedmo ida kaniak, ket tinungpalda ti saom. Kasta met, awanakon iti lubong, ngem isuda addada iti lubong ket um-umayakon kenka. Nasantuan nga Ama, aywanam ida maigapu iti bukodmo a nagan nga intedmo kaniak, tapno maymaysada koma a kas kadata.”—Juan 17:6, 11.

¹¹ Impakaammo ni Jesus ti nagan ni Amana kadagiti adalanna saan laeng a babaen ti panangyebkasna iti dayta a nagan. Tinulonganna met ida a mangammo kadagiti nagsasayaat a kualidad ti Dios ken ti naayat a panangtratona kadatayo. (Ex. 34:5-7) Kasta met, kas agturturayen nga Ari idiay langit, itultuloy ni Jesus a tulongan dagiti adalanna a mangipakaammo iti nagan ni Jehova iti intero a daga. Apay? Tapno matulongan ti adu a tattao a mangammo ken Jehova sakbay nga agpatingga daytoy dakes a sistema ti bambanag. Inton dumteng dayta, isalakanna dagiti nasungdo a saksina, iti kasta maammuanto ti amin ti nadayag a nagan ni Jehova!—Ezeq. 36:23.

12. Ania dagiti tallo a banag a kasapulan tapno maitungpaltayo ti mangispal-biag a trabahotayo?

¹² Idi adda ni Jesus ditoy daga, inkagumaanna a tulongan dagiti adalanna a mangparmek kadagiti pagkapuyanda. Nasken daytoy tapno mairingpasda ti trabaho nga inrugi ni Jesus. “Kas iti panangibaonmo kaniak ditoy lubong,” inkararag ni Jesus, “ibaonko met ida ditoy lubong.” Tapno maitungpalda daytoy a mangispal-biag a trabaho, impaganetget ni Jesus ti tallo a napateg a banag. Umuna, inkararagna a saan koma nga agbalin dagiti adalanna a paset ti dakes a lubong ni Satanas. Maikadua, inkararagna a masantipikarda koma, wenno agtalinaedda a nasantuan, babaen ti panangyaplikarda iti kinapudno a linaon ti Sao ti Dios. Maikatlo, maulit-ulit nga impakaasi ni Jesus nga agkaykaysa koma dagiti adalanna, kas iti panagkaykaysada ken Amana. Isu a nasayaat nga isaludsodtayo iti bagitayo, ‘Agtigtignayak kadi maitunos iti tallo a kiddaw ni Jesus iti kararagna?’ Agtalek ni Jesus a no aramiden dagitoy dagiti adalanna, ‘patien ti lubong’ nga isu ket imbaon ti Dios.—Basaen ti Juan 17:15-21.

13. Kasano a nasungbatan ti kararag ni Jesus idi umuna a siglo C.E.?

¹³ Maammuantayo a nasungbatan ti kararag ni Jesus no adalentayo ti libro nga Aramid dagiti Apostol. Dagiti nagkauna a Kristiano ket buklen dagiti Judio ken Gentil, nabaknang ken napanglaw, ad-adipen ken dagiti amo. Panunotem laengen ti posible koma a pannakabingbingayda gapu kadagita! Ngem nasinged ti panagkaykaysada ta uray la nayarigda iti nadumaduma a paset ti bagi ti tao, a ni Jesus ti uloda. (Efe. 4:15, 16) Milagro ti kasta a panagkaykaysa iti daytoy nabingbingay a lubong ni Satanas! Gapuanan dayta ni Jehova babaen ti nabileg a nasantuan nga espirituna.—1 Cor. 3:5-7.

14. Kasano a nasungbatan ti kararag ni Jesus iti kaaldawantayo?

¹⁴ Makapaladingit ta saan a nataginayon dayta a panagkaykaysa idi natayen dagiti apostol. Kas naipadto, simrek ti dakkel a panagapostasia, a nangpataud iti adu a sekta ti Kakristianuan. (Ara. 20:29, 30) Ngem idi tawen 1919, winayawayaan ni Jesus dagiti napulotan a pasurotna manipud pannakakautiboda iti ulbod a relihion  ken inummongna ida babaen ti “naan-anay a singgalut ti panagkaykaysa.” (Col. 3:14) Ania ti epekto daytoy iti panangasabada iti dadduma pay a paset ti lubong? Nasurok a pito a milion a “sabsabali a karnero” manipud iti “amin a nasion ken kadagiti tribu ken kadagiti ili ken kadagiti pagsasao” ti agkaykaysa itan nga agdaydayaw ken Jehova a kadua dagiti napulotan. (Juan 10:16; Apoc. 7:9) Anian a nakaskasdaaw dayta a sungbat iti inkararag ni Jesus a, “tapno ti lubong maaddaan iti pannakaammo a sika [Jehova] imbaonnak ken inayatmo ida kas iti panagayatmo kaniak”!—Juan 17:23.

15. Ania ti naisangsangayan a kiddaw ni Jesus para kadagiti napulotan nga adalanna?

¹⁵ Idi rabii ti Nisan 14, pinadayag wenno pinadayawan ni Jesus dagiti apostolna babaen ti pannakitulagna a makipagturaydanto kenkuana iti Pagarianna. (Luc. 22:28-30; Juan 17:22) Isu a kadagiti amin nga agbalinto a napulotan a pasurotna, inkararag ni Jesus: “Ama, no maipapan iti intedmo kaniak, tarigagayak a, no sadino ti ayanko, addada met koma a makikadua kaniak, tapno makitada ti dayagko nga intedmo kaniak, agsipud ta inayatnak sakbay ti pannakabangon ti lubong.” (Juan 17:24) Imbes nga umapal dagiti sabsabali a karnero ni Jesus, pagragsakanda ketdi ti gunggona agpaay kadagiti napulotan. Pammaneknek met daytoy nga agkaykaysa ti amin a pudno a Kristiano ita.

16, 17. (a) Iti ngudo ti kararag ni Jesus, ania ti kinunana nga agtultuloy nga aramidenna? (b) Ania koma met ti itultuloytayo nga aramiden?

¹⁶ Gapu iti impluensia dagiti lider ti relihion, saan a bigbigen ti kaaduan a tattao ti nalawag nga ebidensia nga adda nagkaykaysa nga ili ni Jehova a pudpudno a makaam-ammo kenkuana. Kasta met laeng ti kasasaad idi kaaldawan ni Jesus. Isu nga ingngudona ti kararagna kadagitoy a nadungngo a sasao: “Nalinteg nga Ama, pudno unay, ti lubong saannaka a naammuan; ngem siak naammuanka, ket dagitoy naammuanda a sika imbaonnak. Ket impakaammok kadakuada ti naganmo ket ipakaammokto dayta, tapno ti ayat a pinangayatmo kaniak maadda koma kadakuada ken siak a maikaykaysa kadakuada.”—Juan 17:25, 26.

¹⁷ Talaga a nagtignay ni Jesus maitunos iti kararagna. Kas Ulo ti kongregasion, itultuloynatayo a tulongan a mangipakaammo iti nagan ken panggep ni Amana. Sapay koma ta itultuloytayo ti agpasakup kenkuana babaen ti sireregta a panagtulnogtayo iti bilinna a mangasaba ken mangaramid iti ad-adalan. (Mat. 28:19, 20; Ara. 10:42) Ikagumaantayo met koma ti makikaykaysa iti ili ti Dios. No kasta ti aramidentayo, agtigtignaytayo maitunos iti kararag ni Jesus, ket maidaydayawtayo ti nagan ni Jehova ken sagrapentayo ti manayon a ragsak.