ITI MAYSA nga agsapa, rimmuar ti maysa a babai iti balayna ket nakitana ti maysa a pakete iti sango ti ridaw. Pinidutna sa kimmita iti aglawlaw, ngem awan nakitana a tao iti kalsada. Adda la ketdi nangitulod iti dayta iti napalabas a rabii. Siniripna ti linaon ti pakete ket sidadaras a simrek sa inrikepna ti ridaw. Apay? Maiparparit ngamin ti literatura ti Biblia a naiyeg kenkuana! Inarakupna ti pakete ket siuulimek a nagkararag, nga agyamyaman ken Jehova iti dayta a nakapatpateg a naespirituan a taraon.

Kasta ti mapaspasamak idiay Germany idi dekada ‘30. Idi nagturay dagiti Nazi idi 1933, naparitanen ti trabaho dagiti Saksi ni Jehova iti kaaduan a paset ti pagilian. “Kombinsidokami a saan a malapdan ti linteg ti tao ti pannakaiwaragawag ti mensahe ken nagan ni Jehova,” kinuna ni Richard Rudolph, a nasuroken a 100 ti tawenna ita. * “Dagiti literatura ti Biblia ket napateg a katulonganmi iti panagadal ken iti ministerio. Ngem saan idi a nalaka ti maaddaan kadagita gapu ta maiparparit. Dimi ammo no kasano nga agtultuloy ti trabaho.” Napanunot ni Richard idi agangay a mabalinna ti tumulong tapno maited dagita a literatura kadagiti kakabsat iti nagpaiduma a pamay-an—babaen kadagiti anniniwan ti bambantay.—Uk. 9:36.

No agpasurongka manipud iti Karayan Elbe (wenno Labe), madanonmo ti Higante a Bambantay (Krkonoše) nga adda iti agdama a pagbedngan ti Czech Republic ken Poland. Nupay agarup 1,600 metro (5,250 pie) laeng ti katayag dagitoy a bambantay, innem a bulan a maabbungotan dagiti pantokda iti agingga iti 3 metro (10 pie) a niebe. Gapu iti agbaliwbaliw a paniempo, mabalin a mayaw-awan dagiti ag-hiking gapu iti napuskol nga angep a giddato a mangabbong kadagiti pantok.

Iti ginasgasut a tawen, daytoy a kabambantayan ti nagserbi a pagbedngan iti nagbabaetan dagiti probinsia, pagarian, ken pagilian. Gapu ta narigat a patroliaan, dayta ti nagbalin a ruta ti adu nga agipuspuslit iti nadumaduma a bambanag. Idi dekada ‘30, ti Higante a Bambantay ti nagbalin a pagbedngan ti  Czechoslovakia ken Germany. Daytoy a dati a ruta dagiti agipuspuslit ti nagdaliasatan dagiti natured a Saksi a mangitulod kadagiti nagpateg a literatura ti Biblia manipud kadagiti lugar a saan a maiparit dagita. Maysa kadakuada ti agtutubo idi a ni Richard.

“Iti kada ngudo ti lawas, mapankam iti kabambantayan a nagrupo-grupo iti sagpipito wenno ad-adu pay a kaslakam ag-hiking,” malagip ni Richard. “Agarup tallo nga oras a lasatenmi ti kabambantayan manipud Germany agingga iti Špindlerův Mlýn”—maysa a nalatak a pagpasiaran nga agarup 16.5 kilometro (10 milia) ti kaadayona iti Czechoslovakia. Kadagidi nga aldaw, adu a German ti agnanaed iti dayta a lugar. Karaman kadakuada ti maysa nga agtrabtrabaho iti rantso nga immanamong a tumulong kadagiti kakabsat. Ikargana dagiti kinarton a literatura iti kareson a guyoden ti kabalio a gagangay a paglugluganan dagiti bakasionista. Alaenna dagiti literatura iti kabangibang nga ili, a naiyeg sadiay babaen iti tren manipud Prague. Iyawidna dagita sa idulinna iti kamarin a pagipempenan ti garami agingga nga alaen dagiti kakabsat tapno itulodda iti Germany.

Intuloy ni Richard: “No makadanonkamin iti dayta a rantso, punnuenmi [iti literatura] dagiti backpack-mi, a nadisenio a pagawit iti nadadagsen a karga. Agarup 50 kilo (100 libra) ti awiten ti tunggal maysa kadakami.” Tapno awan ti makadlaw, agdaliasatda iti rabii, a mangrugida apaman a lumnek ti init sa sumangpetda sakbay a sumingising ti init. Ni Ernst Wiesner a maysa idi a manangaywan iti sirkito iti Germany, inladawanna ti dadduma a pamay-an a panagannadda: “Umuna ti dua a kabsat a lallaki, ket no adda masabatda, dagus a signalanda dagiti sumarsaruno a kakaduada babaen iti plaslait. Iti kasta, aglemmeng iti kasamekan dagiti kakabsat a mangaw-awit iti nadadagsen a backpack a naud-udi iti agarup 100 metro [328 pie] agingga nga agsubli dagiti dua a kakabsat ket ibagada ti password, a linawas a mabaliwan.” Ngem saan laeng a dagiti German a polis a nakauniporme iti asul ti pagannadanda.

“Maysa a rabii, adu ti inasikasok,” malagip ni Richard, “isu a naud-udiak a napan iti Czechoslovakia.  Nakasipsipnget ken naangep idi sa agtudtudo pay, ket kumkumterak a magmagna gapu iti lamminko. Nayaw-awanak iti kakaykaywan, ket sumagmamano nga oras a binirbirokko ti dalan. Adu kanon nga agha-hiking ti natay gapu iti kasta a rason. Sako la nakita dagiti kakabsat idi agsublidan iti parbangon.”

Iti agarup tallo a tawen, daytoy a grupo ti natutured a kakabsat linawas a dinaliasatda ti kabambantayan. No tiempo ti lam-ek, agdaliasatda babaen ti ski wenno pasagad. No dadduma, adda dagiti grupo a buklen ti 20 a kakabsat nga agdaliasat iti beddeng bayat ti aldaw, a lumasatda kadagiti desdes a pagpagnaan dagiti ag-hiking. Tapno agparang a kasla mapanda laeng ag-hiking, kumuyog ti sumagmamano a kakabsat a babbai. Dadduma kadakuada ti agpasango ken mangipallangatok kadagiti kallugongda no madlawda nga adda peggad.

Ania ti mapasamak no nakaawiden dagiti paraitulod manipud agpatnag a panagdaliasatda? Dagus a maiwaras dagiti literatura. Kasano? Mayimpake dagitoy a publikasion a kasla sabon sa maipan iti estasion ti tren iti Hirschberg. No nakadanonen dagita iti nadumaduma a paset ti Germany, sililimed nga itulod dagiti kakabsat a lallaki ken babbai kadagiti kapammatianda kas nailadawan iti rugi daytoy nga artikulo. Gapu ta agkokonektar daytoy a nalimed a sistema ti panagiwaras, napeggad no adda maduktalan a paraitulod. Maysa nga aldaw, nasukalan daytoy a nalimed a panagiwaras.

Idi 1936, naduktalan dagiti autoridad ti maysa a pakaipomponduan dagiti literaturatayo iti asideg ti Berlin. Karaman kadagiti nasarakan sadiay ti tallo a pakete a manipud Hirschberg a saan nga ammo no asino ti naggapuanna. Ngem inadal dagiti polis ti estilo ti surat kadagiti pakete ket natuntonda ti maysa a kameng ti grupo nga agipuspuslit ket inarestoda. Di nagbayag, naaresto ti dua pay a suspek, a pakairamanan ni Richard Rudolph. Gapu ta inako dagiti natiliw a kakabsat nga isuda ti responsable iti dayta, naitultuloy idi agangay ti pannakaitulod dagiti literaturatayo nupay nagbalinen a narisrisgo.

Dagiti nai-backpack a publikasion a naidaliasat iti Higante a Bambantay ti kakaisuna a literatura ti Biblia a maaw-awat idi dagiti German a Saksi. Ngem saan laeng a ti Higante a Bambantay ti nakaidaliasatan dagita a literatura. Agingga idi 1939, idi sinakup dagiti German ti Czechoslovakia, adda met dagiti kasta a ruta iti beddeng dayta a pagilian. Iti dadduma pay a pagilian a kabeddeng ti Germany, kas iti France, Netherlands, ken Switzerland, inrisgo met dagiti Saksi ti biagda tapno laeng maipaayanda dagiti maidaddadanes a kapammatianda iti naespirituan a taraon.

Kaaduan kadatayo ita ti makaala iti umdas a kaadu ti kasapulantayo a literatura ti Biblia ken magun-odantayo met dagita iti nadumaduma a pormat. No mangalaka iti baro a publikasion iti Kingdom Hall wenno ag-download-ka iti Web site a jw.org, panunotem koma dagiti trabaho a nainaig iti pannakaaramid ken pannakaidanon dayta kenka. Nalabit saan a kas kapeggad ti panagdaliasat iti rabii iti pantok ti bambantay a naabbungotan iti niebe, ngem sigurado a nagsakripisio ti adu a kapammatiantayo a nangaramid iti dayta ta kayatda ti agserbi kenka a naimpusuan.