1-3. Ania dagiti problema a pakaipaspasanguan dagiti agassawa? (Kitaen ti ladawan iti rugi ti artikulo.)

“NO SIPAPASNEK a pagreggetan ken ipakitayo a kayatyo nga agballigi ti panagasawayo, bendisionannakayo ni Jehova,” kuna ti maysa a lalaki a 38 a tawenen a naballigi ti panagasawana. Wen, posible a naragsak nga agkadua dagiti agassawa ken makapagtinnulongda kadagiti narigat a situasion.—Prov. 18:22.

² Gagangay a mapasaran dagiti agassawa ti ‘rigat iti lasag.’ (1 Cor. 7:28) Apay? Ti laengen panangsango kadagiti inaldaw a pakaringgoran ket mabalin a pakaigapuan ti problema. Uray iti kasayaatan a pagassawaan, mabalin a tumaud dagiti sakit ti nakem, di panagkinnaawatan, ken di nasayaat a komunikasion gapu iti imperpekto a dila. (Sant. 3:2, 5, 8) Marigatan met ti adu a pagassawaan gapu iti makabannog a trabahoda ken iti panangaywanda kadagiti annakda. Masiksikoran ken mapakpaksuyan ti dadduma nga agassawa, ket awanen ti tiempoda a mangpatibker iti relasionda. Mabalin nga agmawmaw ti ayat ken panagraemda iti maysa ken maysa gapu iti pinansial a parikut, sakit, wenno dadduma pay a rigat. Maysa pay, mabalin a madadael ti pundasion ti kasla natibker a panagasawa gapu iti “aramid ti lasag,” kas iti seksual  nga immoralidad, nalulok a kababalin, guranggura, ringgor, imon, unget, ken riri.—Gal. 5:19-21.

³ Lallalo pay ta dagiti tattao ita a ‘maudi nga al-aldaw’ ket managimbubukodan ken awanan panagraem iti Dios. Dagita a kababalin ti mangsabidong iti panagasawa. (2 Tim. 3:1-4) Kasta met, determinado ti kabusor a mangdadael iti adu a pagassawaan. Impakdaar kadatayo ni apostol Pedro: “Ti kabusoryo, ti Diablo, agsursursor a kasla leon a ngumerngernger, nga agsapsapul iti alun-onenna.”—1 Ped. 5:8; Apoc. 12:12.

4. Ania ti makatulong tapno agbalin a natibker ken naragsak ti panagasawa?

⁴ Admitiren ti maysa a lalaki a taga-Japan: “Problemadoak idi maipapan iti kuarta. Ket gapu ta diak unay kasarsarita ni baketko, nariribukan met unay. Sa itay nabiit, adda timmaud a sakitna. Dagita ti pakaigapuan no dadduma ti panagapami.” Adda dagiti parikut a di maliklikan dagiti agassawa, ngem posible a mapagballigianda dagita. Iti tulong ni Jehova, posible a maaddaan dagiti agassawa iti natibker ken naragsak a relasion. (Basaen ti Salmo 127:1.) Usigentayo ti lima a pamay-an no kasano a mapagbalin dagiti agassawa a natibker ken manayon ti relasionda. Kitaentayo met no kasano a makatulong ti ayat tapno tumibker ti relasion dagiti agassawa.

5, 6. Ania ti aramiden dagiti agassawa tapno mairamanda ni Jehova iti relasionda?

⁵ Ti pundasion ti nalagda a panagasawa ket ti kinasungdo ken panagpasakup iti Daydiay nangbuangay iti dayta. (Basaen ti Eclesiastes 4:12.) No sursuroten dagiti agassawa ti naayat a panangiwanwan ni Jehova, isu ket iramramanda iti relasionda. Kuna ti Biblia maipapan iti nagkauna nga ili ti Dios: “Dagiti bukodmo a lapayag makangngegto iti sao iti likudam a kunkunana: ‘Daytoy ti dalan. Magnakayo iti dayta,’ no kas pagarigan agpakannawankayto wenno no kas pagarigan agpakannigidkayto.” (Isa. 30:20, 21) ‘Mangngegan’ ita dagiti agassawa ti sao ni Jehova babaen ti panagkaduada a mangbasa iti Sao ti Dios. (Sal. 1:1-3) Ad-adda pay a lumagda ti relasionda no addaanda iti makaparagsak ken makapabileg a programa ti Panagdaydayaw ti Pamilia. Ken no agkaduada nga agkararag iti inaldaw, pagbalbalinenda ti panagasawada a makaandur kadagiti iraraut manipud iti lubong ni Satanas.

⁶ “No mapukpukaw ti rag-omi gapu iti parparikutmi wenno iti dimi pagkinnaawatan,” kuna ni Gerhard a taga-Germany, “makatulong ti balakad ti Sao ti Dios tapno agbalinkami a naanus ken manangpakawan. Nakapatpateg dagitoy a kualidad iti naballigi a panagasawa.” No ikagumaan dagiti agassawa nga iraman ti Dios iti relasionda babaen ti panagkaduada kadagiti naespirituan nga aktibidad, ad-adda a sumingedda iti Dios ken iti maysa ken maysa ken naragragsak ti relasionda.

7. Kasano ti rumbeng a panangtrato ti asawa a lalaki ken baketna?

⁷ Dakkel ti maitulong ti wagas a panangidaulo ti asawa a lalaki para iti nalagda ken naragsak a panagasawa. Kuna ti Biblia: “Ti ulo ti tunggal lalaki isu ti Kristo; ket ti ulo ti babai isu ti lalaki.” (1 Cor. 11:3) Ania ti kaipapanan dayta? Masapul a tratuen dagiti lallaki dagiti assawada a kas iti panangtrato ni Jesus kadagiti adalanna. Saan a pulos a nagbalin a naulpit wenno nasabrak ni Jesus no di ket kanayon a naayat, naanus, nainkalintegan, naalumamay, ken napakumbaba.—Mat. 11:28-30.

8. Kasano a magun-od ti lalaki ti ayat ken panagraem ni baketna?

 ⁸ Dagiti Kristiano a lallaki saanda koma a piliten dagiti assawada a mangraem kadakuada. Imbes ketdi, “agtultuloy[da] a makipagtaeng kadakuada . . . maitunos iti pannakaammo [ipakitaan ida iti konsiderasion; tarusan ida].” Masapul nga ipaayanda dagiti assawada iti “dayaw a kas iti narasrasi a basehas.” (1 Ped. 3:7) Iti publiko ken iti pribado, ipakita koma dagiti lallaki nga ipatpategda dagiti assawada babaen ti nasayaat a panagsasaoda ken panagbalinda a nakonsiderar. (Prov. 31:28) Babaen ti kasta a naayat a panangidaulo ti lalaki, magun-odna ti ayat ken panagraem ni baketna ket bendisionan ti Dios ti panagasawada.

9. Kasano a maipakita ti asawa a babai ti panagpasakupna ken lakayna?

⁹ Ti di managimbubukodan nga ayat ken Jehova ti tumulong kadatayo nga agpakumbaba iti mannakabalin nga imana. (1 Ped. 5:6) Ti maysa a napateg a pamay-an a maipakita ti asawa a babai ti panagraemna iti autoridad ni Jehova ket ti pannakikooperar ken panangsuportana ken lakayna. Kuna ti Biblia: “Dakayo nga assawa a babbai, agpasakupkayo kadagiti assawayo, yantangay mayanatup dayta iti Apo.” (Col. 3:18) Siempre, saan nga amin a desision ti asawa a lalaki ket magustuan ni baketna. Ngem no dagiti desisionna ket saan met a maisalungasing kadagiti linteg ti Dios, situtulok a makikooperar ti managpasakup nga asawa a babai.—1 Ped. 3:1.

10. Apay a napateg ti naayat a panagpasakup?

¹⁰ Nadayaw ti akem ti asawa a babai kas ‘kaasmang’ wenno kapareha ni lakayna. (Mal. 2:14) Mabalinna ti mangted iti suhestion no adda desisionanda nga agassawa, ngem siraraem koma nga iyebkasna ti kapanunotan ken rikriknana ken saanna nga ipilit dagita. Ti masirib a lalaki ket dumngeg a naimbag iti kapanunotan ni baketna. (Prov. 31:10-31) Ti naayat a panagpasakup ket mangibunga iti rag-o, talna, ken tunos iti  pamilia, ken naragsak dagiti agassawa ta ammoda a maay-ayo ti Dios kadakuada.—Efe. 5:22.

11. Apay a nagpateg ti panangpakawan?

¹¹ Tapno agbalin a manayon ti relasion dagiti agassawa, masapul a sursuruenda ti agpinnakawan. Tumibker ti panagasawada no ‘itultuloyda nga anusan ti maysa ken maysa ken sibubulos a pakawanen ti maysa ken maysa.’ (Col. 3:13) Ngem madadael ti relasionda no kanayon nga isingirda dagiti nagkamalian ti asawada sada ungkaten dagita tunggal agapada. No kasano a dagiti birri pakapuyenda ti maysa a patakder, dagiti sakit ti nakem ken gura pagbalinenda met a narigrigat ti mamakawan. Iti sabali a bangir, lumagda ti singgalut dagiti agassawa no agpadada a manangpakawan, kas iti panangpakawan ni Jehova kadakuada.—Mik. 7:18, 19.

12. Kasano nga abbongan ti ayat ti “nakaad-adu a basol”?

¹² Ti pudno nga ayat saanna a bilbilangen dagiti kamali. Imbes ketdi, “ti ayat abbonganna ti nakaad-adu a basol.” (1 Cor. 13:4, 5; basaen ti 1 Pedro 4:8.) Iti sabali a pannao, no naayattayo, saantay a limlimitaran ti kaadu ti basol a pakawanentayo. Idi nagsaludsod ni apostol Pedro no mamin-ano a rumbeng a pakawanenna ti maysa a tao, insungbat ni Jesus: “Agingga iti mamimpitopulo ket pito.” (Mat. 18:21, 22) Ipakpakita ni Jesus a saantay a limlimitaran ti panangpakawantayo iti sabsabali.—Prov. 10:12. *

13. Ania ti aramidentayo tapno nalaklakatayo a mangpakawan?

¹³ “No saan nga agpinnakawan dagiti agassawa,” kuna ni Annette, “ad-adda nga agsakit ti nakemda ken mapukaw ti panagtalekda iti maysa ken maysa, ket dayta ti mangsabidong iti relasionda. Ti panangpakawan palagdaenna ti singgalut dagiti agassawa ken pagbalinenna ida a nasingsinged.” Nalaklakakayo a mangpakawan no ikagumaanyo ti agbalin a managyaman ken manangapresiar. Bumirokkayo iti bambanag a pangkomendaranyo iti asawayo. (Col. 3:15) No aramidenyo dayta, maadda kadakayo ti talna ti panunot, panagkaykaysa, ken anamong ti Dios.—Roma 14:19.

14, 15. Ania ti Nabalitokan a Bilin, ken kasano a mapalagdana ti panagasawa?

¹⁴ Awan duadua a kayatmo ti matrato buyogen ti dignidad ken panagraem. Apresiarem no denggenda ti kapanunotam ken maseknanda iti riknam. Ngem adda kadin nangngegmo a nagkuna, “Bay-am man ta iparamanko kenkuana ti inaramidna”? Nupay gagangay laeng no dadduma ti kasta a reaksion, ibaga kadatayo ti Biblia: “Saanmo a kunaen: ‘Kas iti inaramidna kaniak, kasta ti aramidek kenkuana.’” (Prov. 24:29) Kinapudnona, inrekomenda ni Jesus ti nasaysayaat a pamay-an a panangtaming iti di panagkinnaawatan. Masansan a maawagan daytoy iti Nabalitokan a Bilin: “Kas iti kayatyo nga aramiden kadakayo dagiti tattao, isu met laeng ti aramidenyo kadakuada.” (Luc. 6:31) Kayat a sawen ni Jesus a tratuentayo ti sabsabali iti pamay-an a kayattayo a panangtratoda kadatayo ken ditay agibalbales. Iti biang dagiti agassawa, kaipapanan daytoy a no ania ti inanamaenda iti relasionda, isu met koma ti aramidenda.

¹⁵ Mapalagda dagiti agassawa ti relasionda  no ikonsiderarda ti rikrikna ti asawada. “Inkagumaanmi nga iyaplikar ti Nabalitokan a Bilin,” kuna ti maysa a lalaki a taga-South Africa. “Pudno nga adda dagiti gundaway a makasuronkami, ngem ikagumaanmi a tratuen ti maysa ken maysa iti wagas a kayatmi a pannakatrato—nabuyogan iti panagraem ken dignidad.”

16. Ania ti saan a rumbeng nga aramiden dagiti agassawa?

¹⁶ Dimo es-estoriaen iti dadduma dagiti pagkapuyan ti asawam wenno sangkadagullit dagiti kasuronmo nga ugalina—uray ang-angaw laeng. Laglagipem a ti panagasawa ket saan a kompetision a pangsubokan no siasino ti naturturay, napigpigsa nga agbugkaw, wenno nalalaing a mangkritikar. Wen, adda amin pagkamaliantayo, ken no dadduma masaktantayo ti sabsabali. Ngem awan a pulos ti nainkalintegan a rason a pabainam wenno insultuem ti asawam, wenno saktam pay ketdi.—Basaen ti Proverbio 17:27; 31:26.

17. Kasano a mayaplikar dagiti assawa a lallaki ti Nabalitokan a Bilin?

¹⁷ Iti dadduma a kultura, ibilangda a pudno a lalaki dagiti lallaki a mangbugkaw wenno mangdangran iti asawada. Ngem kuna ti Biblia: “Daydiay nabannayat nga agunget nasaysayaat ngem iti nabileg a lalaki, ken daydiay mangmedmed iti espirituna ngem iti daydiay mangkautibo iti maysa a siudad.” (Prov. 16:32) Kasapulan ti natibker a determinasion tapno matulad ti kinamanagteppel ni Jesu-Kristo, ti katan-okan a tao a nagbiag pay laeng. Ti lalaki a mangbugbugkaw ken mangdangdangran ken baketna ket saan a pudno a lalaki, ken madadaelna ti relasionna ken Jehova. Kinuna ni salmista David a maysa a napigsa ken natured a lalaki: “[Agpungtotkayo], ngem dikay agbasol. Agsaokayo iti pusoyo, iti rabaw ti pagiddaanyo, ket agulimekkayo.”—Sal. 4:4.

18. Apay a napateg nga itultuloy nga ipakita ti ayat?

¹⁸ Basaen ti 1 Corinto 13:4-7. Ayat ti kapatgan a kualidad iti panagasawa. “Kawesanyo ti bagbagiyo kadagiti kinalailo ti pannakipagrikna, kinamanangngaasi, kinapakumbaba iti panagpampanunot, kinaalumamay, ken mabayag a panagitured. Ngem, malaksid kadagitoy amin a banag, kawesanyo ti bagbagiyo iti ayat, ta dayta ket naan-anay a singgalut ti panagkaykaysa.” (Col. 3:12, 14) Ipakita koma dagiti agassawa ti di managimbubukodan nga ayat ken tuladenda ni Kristo, a situtulok a nagsakripisio para iti sabsabali. No kasta a kita ti ayat ti nakaibatayan ti panagasawa, saan a marpuog dayta uray no adda dagiti makaparurod nga ugali, nakaro a problema iti salun-at, makapaaburido a pinansial a parparikut, ken di makatunosan a katugangan.

19, 20. (a) Kasano a mapagbalin dagiti agassawa a nalagda ken naragsak ti relasionda? (b) Ania ti usigentayo iti sumaruno nga artikulo?

¹⁹ Kasapulan ti kinadungngo, kinasungdo, ken kinapasnek tapno agballigi ti panagasawa. No tumaud dagiti problema, ikagumaan koma dagiti agassawa a solbaren dagita ken patibkeren ti relasionda—saan ket nga agin-innanusda lattan. No agpimpinnateg dagiti agassawa ken ay-ayatenda ni Jehova, ikagumaanda a risuten dagiti parikutda, ta “ti ayat saan a pulos aggibus.”—1 Cor. 13:8; Mat. 19:5, 6; Heb. 13:4.

²⁰ Gapu ta agbibiagtayo kadagiti “napeggad a tiempo,” saan a nalaka a pagbalinen a natibker ken naragsak ti panagasawa. (2 Tim. 3:1) Ngem babaen ti tulong ni Jehova, posible a maadda dayta. Kaskasdi, masapul a sarangten dagiti agassawa ti nakaro a panagrakaya ti moralidad daytoy a lubong. Usigen ti sumaruno nga artikulo no ania ti aramiden dagiti agassawa tapno masaluadanda ti panagasawada manipud iti immoralidad.