Tulbek iti Naragsak a Pamilia
Pannakibagay Kadagiti Katugangan
Kuna ni Jenny *: Saan a bumdeng ti nanang ni Ryan a mangibaga kaniak a saandak a kayat. Ngem uray met dagiti dadakkelko saanda met a kayat ni Ryan. Kinapudnona, diak pay pulos nakita ti kasta a pannakasuronda iti maysa a tao! Agpada a makapadanag kadakami nga agassawa ti bumisita kadagiti nagannak ti tunggal maysa kadakami.
Kuna ni Ryan: Awan ti bigbigen ni nanangko a maikari a maasawa dagiti annakna, isu nga idi pay laeng rugrugi dinan kayat ni Jenny. Ket dagiti nagannak ni Jenny saandak met a kayat—kanayon a laisendak. Nagangayanna, tunggal manglais dagiti dadakkelmi, ikalintegak dagiti nagannakko ket ikalintegan met ni Jenny dagiti nagannakna sa kritikarenmi ti maysa ken maysa.
MABALIN a pagaangawan dagiti komediante ti maipapan iti panagsupiat dagiti agkatugangan, ngem iti pudpudno a biag, saan a pagkakatawaan dayta a banag. “Adu a tawen a ti katugangak nakibibiang kadakami,” kinuna ni Reena idiay India. “Masansan nga idas-alko ti pungtotko ken lakayko ta diak maaramid dayta ken nanangna. Kasla kanayon nga agpili ni lakayko no agbalin a naimbag nga asawa wenno agbalin a naimbag nga anak.”
Apay a masapul a makibiang dagiti katugangan iti biag dagiti naasawaan nga annakda? Ni Jenny, a naadaw iti rugrugi ti artikulo, imbagana ti maysa a makagapu. “Mabalin a saanda a maaklon ubbing ken awan pay kapadasanna ti mangaywan iti anakda.” Adda pay sabali a rason nga imbaga ni Dilip nga asawa ni Reena. Kinunana: “Dagiti nagannak a nagsakripisio ken nangpadakkel iti anakda mabalin a pagarupenda a naipueradan. Mabalin met a talaga a pagdandanaganda amangan ta saan pay nga ammo ti anakda no kasano ti agbiag a naasawaan.”
Siempre, adda met dagiti gundaway a makiddaw ti ibaballaet dagiti katugangan. Kas pagarigan, usigem ti situasion ti agassawa idiay Australia a da Michael ken Leanne. “Iti pamilia ni Leanne, adda kinasinged isu a prangkada iti maysa ken maysa,” kuna ni Michael. “Isu nga idi nagasawakami, agdamag ken tatangna mainaig iti bambanag a talaga a nasken a desisionanmi nga agassawa. Adu ti ammo ni tatangna, ngem masairak no ni pay la tatangna ti pagsaludsodanna imbes a siak!”
Nabatad a mangyeg iti pakaringgoran dagiti isyu mainaig iti ibaballaet dagiti katugangan. Kasta kadi ti kasasaadyo? Komusta ti relasionmo kadagiti katugangam ken komusta met ti relasionmo ti asawam kadagiti dadakkelmo? Panunotem ti dua a parikut a mabalin a tumaud ken no ania ti mabalin nga aramidem.
UMUNA:
Agparang a naisinggalut unay ti asawam kadagiti dadakkelna. “Para ken baketko, kasla awan ti naimbag a nakemna kadagiti dadakkelna no saankami nga agnaed iti lugar nga asideg kadakuada,” kuna ni Luis, maysa nga asawa a lalaki idiay Espania. “No maipapan met kadagiti dadakkelko,” innayonna, “idi naipasngay ti inauna nga anakmi a lalaki, dandani inaldaw a bumisitada, isu a masikoran ni baketko. Namin-anokami a nagriri gapu iti dayta.”
Dagiti isyu:
Iti panangdeskribirna iti urnos ti panagasawa, kuna ti Biblia a ti “maysa a lalaki panawannanto ti amana ken ti inana ket masapul a makitipon iti asawana ket masapul nga agbalinda a maymaysa a lasag.” (Genesis 2:24) Ti sasao a “maymaysa a lasag” ipasimudaagna a saanda laeng nga agkabbalay. Kinapudnona, kaipapanan dayta a ti agassawa mangbukelda iti baro a pamilia ket dayta ti ipangpangrunada imbes a ti pamilia a nagtaudanda. (1 Corinto 11:3) Siempre, dagiti agassawa nasken a padayawanda pay latta dagiti nagannakda, ket kaaduanna a ramanen dayta ti panangipaayda iti atension kadakuada. (Efeso 6:2) Kasanon no mariknam a kasla mabaybay-anka gapu iti panangasikaso ti asawam iti dayta a rebbengen ?
Ti maaramidam:
Sipopositibo nga usigem ti kasasaad. Talaga kadi a nalabes a naisinggalut ti asawam kadagiti dadakkelna, wenno gapu ta saan laeng ngamin a kasta ti kasinged ti relasionmo kadagiti dadakkelmo? No kasta, ania ti mabalin nga epekto ti wagas a pannakapadakkelmo iti panangmatmatmo iti kasasaad? Mabalin kadi a panagimon ti marikriknam?—Proverbio 14:30; 1 Corinto 13:4; Galacia 5:26.
Tapno masungbatan dagita a saludsod, masapul ti napudno a panangusig. Ngem masapul nga aramidem dayta. Total, no kanayon a pagapaanyo nga agassawa dagiti isyu a nakainaigan dagiti katugangam, ti talaga nga ayan ti parikut ket dakayo kas agassawa—saan a dagiti katugangam.
Adu ti parikut dagiti agassawa agsipud ta awan ti agassawa nga eksakto nga agpada ti panangmatmatda iti maysa a banag. Mabalin kadi a matmatam ti bambanag sigun iti panangmatmat ti asawam? (Filipos 2:4; 4:5) Kasta ti inaramid ti asawa a lalaki idiay Mexico nga agnagan iti Adrián. Kinunana: “Ti pannakapadakkel ti asawak saan a nasayaat ti epektona kenkuana, isu a saanak a nasinged kadagiti katugangak. Idi agangay, adu a tawen a diakon kayat ti makilangen kadakuada. Daytoy ti pagapaanmi agsipud ta kayat ti asawak nga agbalin a nasinged pay laeng iti pamiliana, nangruna ken nanangna.”
Idi agangay, nagbalin a natimbeng ti panangmatmat ni Adrián. “Nupay ammok a di nasayaat iti emosion ti asawak ti kanayon a pannakilangen kadagiti nagannakna, tumaud met ti parikut ti saanna a pulos a pannakilangen kadakuada,” kinunana. “Agingga a mabalin, inkagumaak nga insubli ken tinaginayon ti nasayaat a relasion kadagiti katugangak.” *
PADASEM DAYTOY: Isuratyo nga agassawa dagiti patienyo a kangrunaan a pakaseknanyo maipapan kadagiti katugangan. No mabalin, rugianyo iti “Panagriknak ket . . . ” Kalpasanna, agsinnukatkayo iti papel sa pagtinnulonganyo a panunoten dagiti pamay-an ti panangsolbar kadagiti pakadanagan ti tunggal maysa.
MAIKADUA:
Kanayon a makibiang dagiti katugangam ket balakadandakayo uray dikay kidkiddawen. “Nakipagyankami iti pamilia ti asawak bayat ti umuna a pito a tawen a panagasawami,” kinuna ni Nelya, maysa nga asawa a babai a taga-Kasakhstan. Masansan nga adda parikut maipapan iti wagas ti panangpadakkelmi kadagiti annakmi agraman ti pamay-an ti panagluto ken panagdalusko. Nakisaritaak iti asawak ken iti katugangak a babai maipapan iti dayta, ngem kimmaro laeng ti parikut!”
Dagiti isyu:
No makiasawaka, awankan iti sidong dagiti nagannakmo. Imbes ketdi, kuna ti Biblia a “ti ulo ti tunggal lalaki isu ti Kristo; ket ti ulo ti babai isu ti lalaki—kayatna a sawen, ti asawana. (1 Corinto 11:3) Nupay kasta, kas nadakamaten, rumbeng a dayawen dagiti agassawa dagiti dadakkelda. Kinapudnona, ibaga kadatayo ti Proverbio 23:22: “Umimdengka ken amam a nangputot kenka, ket saanmo nga umsien ni inam gapu laeng ta bimmaketen.” Ngem kasanon no dagiti nagannak lumbesda iti karbenganda ket ipaannurotda ti kayatda?
Ti maaramidam:
Padasem a tarusan no apay a kasla kayat a pakibiangan dagiti nagannak ti biag dagiti annakda. Kuna ni Ryan, a nadakamat itay: “No dadduma, kayat a maammuan dagiti nagannak nga ipatpateg pay la ida dagiti annakda.” Ti kasta a pannakibiang mabalin a saan nga ingagara ken nalabit mabalin a marisut babaen ti panangyaplikar iti balakad ti Biblia nga “itultuloyyo nga anusan ti maysa ken maysa ken sibubulos a pakawanen ti maysa ken maysa no ti asinoman adda pakaigapuan ti reklamona maibusor iti sabali.” (Colosas 3:13) Ngem kasanon no ti pannakibiang dagiti katugangan ket mangpatauden ti pagapaanyo nga agassawa?
Dadduma nga agassawa nasursuroda ti mangipasdek iti rumbeng a pakibiangan dagiti dadakkelda. Ngem dina kayat a sawen a mangipasdekka iti paglintegan nga annurotenda. * Masansan nga ipabigbigmo laeng babaen iti tignaymo nga ipangpangrunam ti asawam. Kas pagarigan, kinuna ti maysa nga asawa a lalaki nga agnagan iti Masayuki a taga-Japan: “Uray pay iyebkas dagiti nagannak ti kapanunotanda, saanka nga umanamong a dagus. Laglagipem a mangibangbangonka iti baro a pamilia. Isu nga ammuem pay nga umuna no umanamong ti asawam.”
PADASEM DAYTOY: Pagsaritaanyo no ania dagiti espesipiko a wagas ti pannakibiang dagiti dadakkelyo a rason ti pagsuppiatanyo nga agasawa. Isuratyo no ania dagiti saanda koma a pakibiangan ken no kasano a malapdanda a makibiang nupay mangipakitakay pay latta iti panagraem kadakuada.
Maksayan ti panagsupiat dagiti agkatugangan no ammuem dagiti motiboda ken di palubosan a dagitoy ti mangpataud iti saanyo a pagkinnaawatan nga agasawa. Gapuna, kinuna ni Jenny: “No dadduma ti panagsaritami nga agassawa maipapan kadagiti dadakkelmi ket mainaig laeng iti rikrikna, ket nalawag nga adu a sakit ti nakem nga ibunga ti panagsaritami maipapan iti kinaimperpekto dagiti nagannakmi. Idi agangay, saanmin nga usaren ti kinaimperpekto dagiti katuganganmi a mangpasakit iti maysa ken maysa no di ket tamingenmi ti agdama a parikut. Nagbanaganna, nasingsingedkamin nga agassawa.”
^ par. 3 Nabaliwan dagiti nagan.
^ par. 14 Agpayso, a no saan a nasayaat ti ugali dagiti nagannak, nangruna no agtultuloy dayta nga awan ti panagbabawi, mabalin a madadael ti relasion ti pamilia ken malimitaran ti pannakilangen.—1 Corinto 5:11.
^ par. 19 No dadduma, mabalin a pakisaritaanyo dagiti nagannakmo wenno katugangam. No kasta ti mapasamak, agsasaritakayo buyogen ti naan-anay a kinapakumbaba iti panagpampanunot ken kinaalumamay.—Proverbio 15:1; Efeso 4:2; Colosas 3:12.
IYIMTUODMO ITI BAGIM . . .
- Ania dagiti naimbag a kababalin dagiti katugangak?
- Kasano a maipakitak ti panagraem kadagiti dadakkelko a saanko a mabaybay-an ti asawak?