TULBEK TI NARAGSAK A PAMILIA
No Kasano a Pakilangenan ti Dati a Pamilia ti Asawam
KUNA NI MARGARET, * AGSIUMAN A TAGA-AUSTRALIA: “Imbaga ti dati nga asawa ni lakayko a saanda a tungpalen ti amin nga ibagak, uray ti panangibagak a ‘Dikay liplipatan ti agsipilio.’” Marikna ni Margaret a maapektaran ti relasionda nga agassawa.
Dagiti baro a pamilia ket masansan a marigatan a makilangen iti dati a pamilia ti asawada. * Saan a maliklikan ti kaaduan nga agsiuman ti makilangen iti nagannak ti siumanda no maipapan iti panangbisita, panangdisiplina, ken pinansial a suporta. Mabalin a marigatan met a makibagay dagiti gagayyem ken kakabagian iti baro a miembro ti pamilia. Usigem no kasano a makatulong dagiti balakad ti Biblia iti baro a pamiliam tapno mapagballigiam dagiti problema.
UMUNA A PAKILANGENAN: TI NAGANNAK TI SIUMANMO
Kuna ti agsiuman a taga-Namibia nga agnagan Judith: “Naminsan a kinuna ti ina dagiti siumanko kadakuada a siak ket baro laeng nga asawa ni tatangda, isu a saanda a kabsat ti agbalin nga annakmi ken tatangda. Nasaktan ti riknak iti imbagana gapu ta ipatpategko dagiti siumanko a kas pudno nga annakko.”
Umanamong dagiti eksperto a narigat ti makilangen iti dati a nagannak ti siuman ta mabalin a mangpataud dayta iti problema. Masansan a saan nga agkatunosan ti agsiuman a babai ken ti pudno nga ina. Ania ti makatulong kadakuada?
Solusion: Mangaramid iti nainkalintegan a limitasion. Mabalin a masaktan ti rikna ti anakmo no lapdam ti dati nga asawam a makilangen kadakuada. * Dagiti nagannak a nangipasngay iti ubing addaanda iti napateg a lugar iti biagna. (Proverbio 23:22, 25) Iti sabali a bangir, no ipalubosmo a pakibiangan ti dati nga asawam ti agdama a pamiliam, mabalin a maupay wenno makapungtot pay ketdi ti asawam. Ikagumaam a balansien ti bambanag ken mangaramidka iti nainkalintegan a pagbeddengan tapno masalaknibam ti panagasawam, bayat a taginayonem ti makitinnulong iti dati nga asawam.
SINGASING PARA KADAGITI NAGANNAK
No makisaritaka iti dati nga asawam, ipamaysayo a pagsaritaan dagiti annakyo ken liklikanyo a pagsaritaan ti dadduma a bambanag. Kas pagarigan, mabalin a damagem no mabalinmo ti tumawag iti telepono iti espesipiko nga oras. Nasaysayaat nga amang dayta ngem iti di masnup nga oras nga iyaawag iti telepono wenno no rabii unayen.
No awan iti podermo dagiti annakmo, mabalinmo ti regular nga umawag iti telepono, agsurat, ag-text, wenno ag-e-mail. (Deuteronomio 6:6, 7) Dadduma ket mangusarda iti videoconference tapno makasaritada ti anakda. Iti kasta, ad-adda a maawatam ti kasapulan dagiti annakmo ken maipaayam iti nasayaat a balakad a makatulong kadakuada.
SINGASING KADAGITI INA NGA AGSIUMAN
Mangipakita iti ‘pannakipagrikna’ iti ina dagiti ubbing babaen ti nalawag a panangipakitam a saanmo nga agawen ti papelna. (1 Pedro 3:8) Padamagam ti dati nga asawam maipapan kadagiti ubbing, nga ipamaysam dagiti positibo a bambanag. (Proverbio 16:24) Kiddawem ti balakadna ken pagyamanam no adda maipaayna.
Dika unay mangipakita iti panangipateg kadagiti ubbing no makitkita ti inada. Kuna ni Beverly nga agsiuman a taga-Estados Unidos: “Kayat dagiti siumanko nga awagandak iti Mommy. Imbagak met nga okey laeng nga awagandak iti Mommy no addakami iti balay ngem saanda nga ibaga dayta no adda ti inada a ni Jane wenno ti pamiliana. Sipud idin, nasaysayaaten ti pannakilangen kaniak ni Jane. Kinapudnona, nagkaduakami kadagiti paay-ayam iti eskuelaan ken kadagiti field trip.”
SINGASING TAPNO NASAYAAT TI PANAGLANGEN DAGITI NAGANNAK KEN AGSIUMAN
Dika agsao iti saan a nasayaat maipapan iti ina wenno ama ti siumanmo no mangmangngeg dagiti ubbing. Nalaka laeng ti agsao iti negatibo, ngem makapasakit dayta iti ubing. Ken dimo ammo no kastanto met ti aramidenda kenka. (Eclesiastes 10:20) No ipulong ti ubing a saan a nasayaat ti imbaga ti inana wenno ti agsiuman kenkuana, ikabilangam ti rikna ti ubing. Mabalinmo nga ibaga ti: “Pasensiakan no nangngegmo dayta. Masuron laeng ni nanangmo kaniak, ken no makapungtot ti maysa, mabalin a makaibaga iti saan a nasayaat.”
Ikagumaam ti mangaramid iti maymaysa a paglintegan ken disiplina iti dati a pamiliam ken iti agdama. No saan a posible dayta, ilawlawagmo dagiti pagdumaan a dimo tagtagibassiten ti sabali a nagannak. Usigem ti sumaganad:
Agsiuman: Tim, isalapaymo man ta nabasa a tualia.
Tim: Iti balayda Mommy, ibatimi lattan iti suelo ken isun ti mangisalapay.
Agsiuman (makapungtot): Isursuronakayo laeng nga agbalin a sadut.
Saan kadi a nasaysayaat no kastoy ti ibagayo?
Agsiuman (kalmado): A, kasta kadi, ditoy saanmin nga urayen a sabali ti mangisalapay.
Dika mangaramid iti aktibidad para kadagiti ubbing no eskediulda ti mapan bumisita iti nagannakda. (Mateo 7:12) No saanmo a mabaliwan ti eskediul, dumawatka iti pammalubos ti nagannak ti siumanmo sakbay nga ibagam dayta kadagiti ubbing.
PADASEM DAYTOY: Aramidem daytoy inton agkitakayo iti ina wenno ama dagiti siumanmo wenno ti dati nga asawam:
Umisemka ken kumitaka iti mata. Liklikam ti tignay a kasla masuron wenno nadagsen ti riknam kenkuana.
Awagam ti naganna no kablaawam. Mabalinmo a kunaen ti, “Komusta, Jane.”
Iramanmo iti saritaan no kaduam iti grupo.
MAIKADUA A PAKILANGENAN: NATAENGANEN NGA ANNAK
Ti libro nga Step Wars dinakamatna ti maysa nga ina nga agrekreklamo iti lakayna ta ayonanna dagiti nataengan nga annakna ken saan a mamati a saan a nasayaat ti panangtrato dagiti annakna kenkuana. “Makapungtotak a dagus,” kunana. Kasanoyo a maliklikan a saan a madadael ti relasionyo nga agasawa ti pannakilangenyo kadagiti nataenganen nga annakyo?
Solusion: Makipagrikna. Kuna ti Biblia: “Tunggal maysa itultuloyna koma a sapulen, saan a ti bukodna a pagsayaatan, no di ket ti pagsayaatan ti sabali a tao.” (1 Corinto 10:24) Ikagumaam a tarusan ken ammuen ti rikna ti sabali a tao. Maamak dagiti nataenganen a siumanmo di la ket ta saan idan nga ipatpateg dagiti nagannakda. Wenno ipapanda a no nasayaat ti pannakilangenda iti agsiuman kadakuada, saandan a matalek iti orihinal a pamiliada. Iti sabali a bangir, maamak dagiti nagannak a no babalawenda dagiti annakda, umadayo ti riknada.
Kadawyanna, saan a nasayaat a piliten ti maysa nga ayatennaka. (Solomon 8:4) Imbes a pilitem ida, bay-am nga isuda ti in-inut a suminged kenka. Isu nga agbalinka a nainkalintegan ken realistiko iti namnamaem a relasion kadagiti siumanmo.
Dika agdarasudos nga agsao no saan a nasayaat ti panangtratoda kenka. (Proverbio 29:11) No saankan a makapagteppel, tuladem ti inkararag ni David nga ari ti Israel: “Mangisaadka iti agbantay, O Jehova, iti ngiwatko; mangisaadka iti agsiput iti ruangan dagiti bibigko.”—Salmo 141:3.
No agnaedkayo iti balay a dimmakkelan dagiti ubbing, mabalin a masdaawka iti panangipategda kadagiti bambanag nga adda sadiay. Dika mangaramid iti panagbalbaliw nangnangruna kadagiti dati a kuartoda. Mabalinmo met nga ikabilangan ti umakar iti baro a balay.
PADASEM DAYTOY: No masuron wenno awan panagraem dagiti nataenganen a siumanmo, ibagam iti asawam ti riknam ken umimdengka iti aniaman nga ibagana. Dimo piliten ti asawam a tubngarenna dagiti ubbing. Imbes ketdi, ikagumaanyo a tarusan ti maysa ken maysa. Apaman a nagtunoskayon, mabalin a pagtinnulonganyo no ania ti aramidenyo.—2 Corinto 13:11.
MAIKATLO A PAKILANGENAN: DADDUMA A KABAGIAN KEN GAGAYYEM
Kuna ni Marion, maysa nga agsiuman a taga-Canada: “Ti anakko ket masansan a regaluan dagiti nagannakko ngem awan ti itedda kadagiti siumanko. Isu a dakami laengen ti mangted ti regalo ngem no dadduma saanmi a kabaelan ti gumatang.”
Solusion: Iyun-unam ti baro a pamiliam. Ibagam kadagiti kakabagiam ken gagayyemmo nga adda responsabilidadmo iti baro a pamiliam. (1 Timoteo 5:8) Nupay dimo namnamaen nga ipateg a dagus ti amin a kakabagiam ken gagayyemmo ti baro a miembro ti pamiliam, mabalinmo a kiddawen a nasayaat koma ti panangtratoda kadakuada. Ilawlawagmo a masaktan ti rikna dagiti ubbing no saanda a maipakitaan iti pammateg ken atension.
Ikagumaam nga ipateg met dagiti ubbing ti nagannak ti dati nga asawam. Kuna ni Susan a maysa nga ina a taga-England: “Sangapulo ket walo a bulan kalpasan ti ipapatay ti asawak, nagasawaak manen. Marigatan dagiti katugangak a mangakseptar iti baro nga asawak. Simmayaat ti panaglalangenmi idi kanayonmi nga ikadua ida, awagan ida dagiti ubbing iti telepono, ken agyamanda iti tulongda.”
PADASEM DAYTOY: Ammuem no asino a gayyem wenno kabagian ti narigat a pakilangenan, ken pagsaritaanyo nga agassawa no kasanoyo a mapasayaat ti relasionyo kenkuana.
Mabalin a marigatan a makilangen ti baro a pamiliayo iti dati a pamiliam wenno pamilia ti asawam. Ngem no iyaplikaryo a sangapamiliaan ti balakad ti Biblia, sagrapenyonto dagiti inkarina a bendision: “Babaen iti kinasirib mabangonto ti maysa a sangakabbalayan, ket babaen iti panangilasin mapaneknekanto dayta a naipasdek a sititibker.”—Proverbio 24:3.
^ par. 3 Nabaliwan ti dadduma a nagan.
^ par. 4 Tapno maammuam no kasanom a mapagballigian ti dadduma pay a problema, kitaem ti artikulo a naitampok iti akkub a napauluan iti “Sekreto Dagiti Naballigi a Pamilia nga Addaan Siuman” iti Abril 2012 a ruar ti Agriingkayo! nga impablaak dagiti Saksi ni Jehova.
^ par. 8 Siempre, no agbalin nga abusado ti nagannak ti siumanmo, kasapulan a mangaramidka iti naing-inget a pagbeddengan tapno agbalin a natalged ti agdama a pamiliam.
ISALUDSODMO ITI BAGIM . . .
Kasanok a makatunosan ti ina wenno ama dagiti siumanko?
Kasanomi a matulongan dagiti kakabagian ken gagayyemmi tapno dida masaktan ti rikna ti pamiliami?