“Ti Alfa ken ti Omega” ket tumukoy ken Jehova a Dios, ti Mannakabalin-amin. Namitlo a nagparang iti Biblia daytoy a termino.​—Apocalipsis 1:8; 21:6; 22:13. a

 Ti alfa ken omega ti umuna ken maudi a letra iti alpabeto ti Griego, ti lengguahe a nausar iti pannakaisurat ti paset ti Biblia a gagangay a maaw-awagan iti Baro a Tulag, a nakairamanan ti libro nga Apocalipsis. Dagiti posision dagitoy a letra iti Griego nga alpabeto ket nausar a mangipakita a ni Jehova laeng ti pangrugian ken pagpatinggaan. (Apocalipsis 21:6) Isu ti Mannakabalin-amin a Dios manipud iti tiempo a di nakedngan, ken agtultuloy nga isu ti Mannakabalin-amin a Dios iti agnanayon. Isuna laeng ti ‘awan nangrugianna ken awan pagpatinggaanna.’​—Salmo 90:2, Naimbag a Damag Biblia.

 Iti Biblia, agpada a tumukoy daytoy a termino ken Jehova a Dios ken iti Anakna a ni Jesus ngem agduma ti kayatna a sawen. Kitaentayo ti dua a pagarigan.

•   Iti Isaias 44:6, kinuna ni Jehova: “Siak ti umuna ken siak ti maudi, ket malaksid kaniak awan ti Dios.” Ipagpaganetget ditoy ni Jehova nga isu ti agnanayon a pudno a Dios; awanen ti sabali malaksid kenkuana. (Deuteronomio 4:35, 39) Isu nga iti daytoy a kaso, ti ‘umuna ken ti maudi’ ket kapada “ti Alfa ken ti Omega.”

•   Kanayonanna, ti termino a “ti Umuna [pro’tos, saan nga alfa] ken ti Maudi [e’skha·tos, saan nga omega]” ket mabasa iti Apocalipsis 1:17, 18 ken 2:8. Ipakita dagiti kaabay dagitoy a bersikulo a ti matuktukoy ket natay sa napagungar. Saan a natay ti Dios isu a saan a mabalin nga isu ti tuktukoyen dagitoy a bersikulo. (Habakuk 1:12) Ngem ni Jesus ket natay ken napagungar. (Aramid 3:13-15) Isu ti kaunaan a tao a napagungar kas immortal nga espiritu idiay langit ket agbibiag sadiay “iti agnanayon ken awan inggana.” (Apocalipsis 1:18; Colosas 1:18) Kalpasan dayta, ni Jesus ti mangpagungaren iti dadduma. (Juan 6:40, 44) Gapuna, isu ti naudi a direkta a pinagungar ni Jehova. (Aramid 10:40) Iti daytoy a kaso, maitutop a maawagan ni Jesus iti “Umuna ken ti Maudi.”

 Saan. Saan nga espesipiko a natukoy no asino ti agsasao iti Apocalipsis 22:13, ken agduduma ti agsasao iti daytoy a kapitulo. Insurat ni Professor William Barclay maipapan iti daytoy a seksion ti Apocalipsis: “Awan ti nalawag nga urnos iti pannakaisurat dagitoy; . . . ken masansan a nakarigrigat a masigurado no asino a talaga ti agsasao.” (The Revelation of John, Volume 2, Revised Edition, panid 223) Gapuna, “ti Alfa ken ti Omega” iti Apocalipsis 22:13 ket mabalin nga isu met laeng ti Persona a tuktukoyen daytoy a titulo iti dadduma a paset ti Apocalipsis​—ni Jehova a Dios.