Saan a kas iti gagangay a sursuro mainaig iti Krismas, awan iti Biblia ti termino a “tallo a masirib a lallaki” wenno “tallo nga ari” a mangiladawan kadagiti nagdaliasat a mapan mangkita ken Jesus idi nayanak. (Mateo 2:1) Imbes ketdi, ni Mateo a nangisurat iti Ebanghelio inusarna ti Griego a sao a ma’goi a mangiladawan kadagiti bimmisita ken Jesus. Mabalin a tumukoy dayta a sao kadagiti eksperto iti astrolohia ken iti dadduma pay nga aramid a nainaig iti okultismo. a Iti dadduma a patarus ti Biblia, naawaganda iti “astrologo” wenno “mago.” b

•  Mano ti “masirib a lallaki”?

•  Ari kadi dagiti “masirib a lallaki”?

•  Ania ti nagan dagiti “masirib a lallaki”?

•  Kaano a bimmisita dagiti “masirib a lallaki” ken Jesus?

•  Inturong kadi ti Dios dagiti “masirib a lallaki” a mangsurot iti “bituen” iti Betlehem?

 Mano ti “masirib a lallaki”?

 Saan nga ibaga ti Biblia, ken agduduma ti ibagbaga dagiti tattao a bilangda. Sigun iti Encyclopedia Britannica, “adu a tattao iti Asia ti mamati a 12 ti bilang dagiti Mago, ngem adu a taga-Europa ken Amerika ti mamati a tallo laeng ti bilangda, mabalin a gapu iti tallo a sagut a ‘balitok, olibano, ken mirra’ (Mateo 2:11) a naited iti ubing.”

 Ari kadi dagiti “masirib a lallaki”?

 Kasta ti pannakailadawanda kadagiti tradision iti Krismas, ngem awan ti mabasa iti Biblia a naawaganda iti ari. Sigun iti Encyclopedia Britannica, nanayonan ti detalye maipapan iti pannakayanak ni Jesus kalpasan ti ginasut a tawen, ket inawagan ida dagiti tattao kas ari.

 Ania ti nagan dagiti “masirib a lallaki”?

 Saan nga ibaga ti Biblia ti nagan dagiti astrologo. Sigun iti The International Standard Bible Encyclopedia, “parparbo laeng dagiti naganda (kas iti Gaspar, Melchor, ken Baltasar).”

 Kaano a bimmisita dagiti “masirib a lallaki” ken Jesus?

 Mabalin a bimmisita dagiti astrologo sumagmamano a bulan kalpasan ti pannakayanak ni Jesus. Maikunatayo a kasta ta imbilin ni Ari Herodes, a mayat a mangpapatay ken Jesus, a mapapatay amin nga ubbing a lallaki a dua ti tawenna wenno awan pay. Imbatayna dayta nga edad iti impormasion nga imbaga dagiti astrologo.—Mateo 2:16.

 Saan a binisita dagiti astrologo ni Jesus iti rabii a pannakayanakna. Kuna ti Biblia: “Simrekda iti balay ket nakitada ti ubing ken ni Maria nga inana.” (Mateo 2:11) Pakakitaan daytoy nga agnanaeden ti pamilia iti maysa a balay ken ni Jesus ket saanen a kayyanak nga ubing a nakaidda iti kulluong.—Lucas 2:16.

 Inturong kadi ti Dios dagiti “masirib a lallaki” a mangsurot iti “bituen” iti Betlehem?

 Adda dagiti mamati a pinagparang ti Dios ti bituen iti Betlehem a mangiturong kadagiti astrologo ken Jesus. Kitaem no apay a di umiso dayta.

•   Ti bituen inturongna nga umuna dagiti astrologo iti Jerusalem. Kuna ti Biblia: “Adda dagiti astrologo manipud Daya a napan idiay Jerusalem. Kinunada: ‘Sadino ti ayan ti ubing nga agbalinto nga ari dagiti Judio? Nakitami ti bituenna idi addakami iti Daya, ket umaykami agruknoy kenkuana.’”—Mateo 2:1, 2.

•   Ni Ari Herodes, saan a ti “bituen,” ti immuna a nangibaon kadagiti astrologo a mapan idiay Betlehem. Idi nadamagna nga addanto agbalin nga “ari dagiti Judio,” inammo ni Herodes no sadino ti pakayanakan ti naikari a Kristo. (Mateo 2:3-6) Idi naammuanna nga idiay Betlehem, imbaonna dagiti astrologo a mapanda biroken ti ubing sadiay sa agsublida ket ibagada kenkuana.

   Idi laeng a napan dagiti astrologo idiay Betlehem. Kuna ti Biblia: “Pimmanawda kalpasan ti panangbilin kadakuada ti ari. Iti dalan, nakitada manen ti bituen a nagparang idi addada idiay Daya ket inturongna ida iti ayan ti ubing.”—Mateo 2:9.

•   Ti panagparang ti “bituen” ti nangrugian dagiti pasamak a namagpeggad iti biag ni Jesus ken nagresulta iti pannakatay dagiti inosente nga ubbing. Idi pimmanaw dagiti astrologo idiay Betlehem, pinakdaaran ida ti Dios a saanda nga agsubsubli ken Herodes.—Mateo 2:12.

 Ania ti inaramid ni Herodes? Kuna ti Biblia: “Nakapungtot unay ni Herodes idi naammuanna a sinikapan dagiti astrologo. Gapuna, nangibaon idiay Betlehem ken iti aglawlawna kadagiti mangpapatay iti amin nga ubbing a lallaki nga agtawen iti dua nga agpababa. Inaramidna daytoy idi naammuanna ti edad ti ubing maibatay iti imbaga dagiti astrologo a panagparang ti bituen.” (Mateo 2:16) Saan a ti Dios ti makingapuanan iti dayta a dakes a pasamak.—Job 34:10.