•  Nauyong a titser

•  Dagiti tip a makatulong kenka

•  No kasano ti makisarita iti titsermo

•  Ti kuna dagiti padam nga agtutubo

 Dandani amin nga estudiante ket adda titserda a kasla adda pabpaboranna, demanding, wenno talaga a naunget.

•   Nalagip ni Luis, nga agtawen iti 21: “Adda titserko a naglaing nga agsao iti dakes ken saan a nasayaat ti panangtratona kadagiti estudiantena. Dandanin ag-retire, isu a kampante a saan a maikkat iti trabahona.”

•   Malagip ni Melanie, nga agtawen iti 25, a nauy-uyong ti panangtrato kenkuana ti titserna kompara iti dadduma nga estudiante. “Saan kano ngamin a karaman ti relihionko kadagiti kangrunaan a relihion. Imbagana a sansanayennak lang ta saanto kano a talaga a nasayaat ti pannakatratok kas maysa nga adulto.”

 No adda naunget a titsermo, adda latta dagiti maaramidam tapno ma-enjoy-mo ti ageskuela. Padasem dagitoy a suhestion.

•   Agbalin a mannakibagay. Nagduduma ti kayat nga ipaaramid dagiti titser kadagiti estudianteda. Ikagumaam nga ammuen no ania ti ekspektaren ti titsermo, ket aramidem ti kasayaatan.

   Prinsipio ti Biblia: “Dumngeg ti masirib ken agsursuro pay.”—Proverbio 1:5.

   “Napanunotko a masapul a makibagayak iti kayat ti titserko, isu nga inaramidko ti kasayaatan tapno malpasko ti ipapaaramidna kas iti kayatna. Idi inaramidko dayta, nalaklakan a makabagayak isuna.”—Christopher.

•   Agbalin a narespeto. Ikagumaam ti nadayaw a makisarita kadagiti titsermo. Saanmo koma a sungbasungbatan ida, uray no panagkunam ket maibagay laeng dayta kadakuada. Laglagipem nga estudiantedaka, saan a gayyemda.

   Prinsipio ti Biblia: “Kanayon koma a makaay-ayo ti sasaoyo, ken natemplaan iti asin, tapno ammoyo no kasano ti rumbeng a panangsungbatyo iti tunggal tao.”—Colosas 4:6.

   “Saan a kanayon a resrespetuen dagiti estudiante dagiti titserda, nga isu koma ti masapul nga aramidenda. Isu a no ikagumaam a respetuen dagiti titsermo, baka nasaysayaatton ti panangtratoda kenka.”—Ciara.

•   Agbalin a mannakaawat. Tao met laeng dagiti titser. Kas iti amin a tao, adda met dagiti problema ken pakadanaganda. Isu a saanmo koma nga ibaga, ‘Nakaung-unget ni Ma’am’ wenno ‘Kagurguranak ni Sir.’

   Prinsipio ti Biblia: “Agkamalitayo amin.”—Santiago 3:2, footnote.

   “Talaga a saan a nalaka ti trabaho dagiti titser. Nagrigat siguro a suruan dagiti ubbing nga agbalin a nasingpet ken suruan pay ida kadagiti subject-da. Isu a kanayon nga agsingsingpetak tapno maksayan ti paka-stress-an ti titserko.”—Alexis.

•    Makisaritaka kadagiti nagannakmo. Dagiti nagannakmo ti kasayaatan a makatulong kenka. Kayatda a makagraduarka, ket makatulong dagiti balakadda tapno makabagayam ti nauyong a titsermo.

   Prinsipio ti Biblia: “Mapaay dagiti plano no awan ti panagsasarita.”—Proverbio 15:22.

   “Adun a narigat a problema ti nasolbar dagiti nagannakmo, isu a dumngegka iti ibagada. Makatulong dayta kenka tapno agballigika.”—Olivia.

 No dadduma, mabalin a kasapulan a makisaritaka iti titsermo no adda problemam kenkuana. Dika koma mabuteng a makisarita, ta saanka met a makiapa. Makisaritaka laeng, ket mabalin a masdaawkanto ta nalaka met gayam ken nagsayaat ti resultana.

 Prinsipio ti Biblia: “Surotentayo koma ngarud dagiti bambanag a mamataud iti talna.”—Roma 14:19.

 “No kasla sika laeng ti ung-ungtan ti titsermo, damagem kenkuana no ania ti naaramidmo a nakasuronanna. Mabalin a makatulong ti sungbatna tapno ammom ti pasayaatem.”—Juliana.

 “Baka ti kasayaatan a pannakisaritam iti titsermo ket no dakdakayo sakbay wenno kalpasan ti klaseyo. Kalmadoka koma a mangibaga iti problemam. Namnamaem a maawatannaka ken respetuenna ti inaramidmo.”—Benjamin.

 PUDNO A KAPADASAN

 “Nakababbaba dagiti gradok, ken saannak a tultulongan ni Ma’am. Kayatkon ti agsardeng nga ageskuela ta maperdi laeng ti biagko gapu kenkuana.

 “Nagpatulongak iti maysa a maestromi, ket imbagana: ‘Saannaka pay ngamin nga am-ammo, ken saanmo pay met nga am-ammo isuna. Masapul nga ibagam kenkuana ti problemam. Baka matulongam pay ti dadduma nga estudiante a mabuteng a makisarita kenkuana.’

 “Diak kayat nga aramiden dayta! Ngem pinampanunotko ti imbaga ni Sir, ket husto isuna. Masapul a makisaritaak no kayatko a mabalbaliwan ti situasion.

 “Kabigatanna, nakisaritaak iti maestrak. Imbagak nga ap-apresiarek ti klasena ken kayatko nga adu ti masursurok kenkuana. Ngem marigrigatanak ken diak ammo ti aramidek. Nangted kadagiti suhestion ken imbagana pay a suruannak kalpasan ti klase wenno iti e-mail.

 “Nakigtotak! Imbag laengen ta nakisaritaak, isu a saankon a kabuteng ti titserko ken agen-enjoy-akon nga agadal.”—Maria.

 Tip: No saanmo a makabagayan ti titsermo, ibilangmo dayta a pannakasanay a makatulong kenka inton adultokan. Imbaga ni Katie, nga agtawen iti 22: “Uray inton nakagraduarkan, mabalin nga addanto dagiti makaduam a nangato ti posisionda a saanmo a kanayon a makabagayan. No kayam ti makibagay iti naunget a titser, kayamto met ti makibagay kadagiti tattao a narigat a kalangen iti masanguanan.”